Değişim ve dönüşüm her alanda olduğu gibi yönetim ve yönetim felsefesi de değişiyor ancak, KİT'lerdeki yönetim felsefesi maalesef değişmiyor ya da değiştirilmek istenmiyor. 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname KİT'lerin (Kamu iktisadi teşebbüsü; iktisadi devlet teşekkülü ile kamu iktisadi kuruluşunun ortak adıdır.) nasıl yönetileceğini, yönetim kurullarının nasıl teşekkül ettirileceğini ve bunların görevlerini düzenlemiştir. Buna göre KİT'ler yönetim kurulu başkanı olan genel müdürle birlikte 6 kişilik yönetim kurulları marifetiyle yönetiliyor.
Ancak, bu yönetim biçiminden şu ana kadar hiç kimse memnuniyetsizlik göstermiyor. Çünkü, yönetimde bulunan herkesin işine geliyor. Niçin gelmesin ki, genel müdür ve genel müdür yardımcıları 2 bin TL'nin üzerinde net ilave yönetim kurulu ücreti alıyor, hazine her KİT'e bir üst düzey elemanını yönetim kurulu üyesi yapıyor, nihayetinde de ilgili bakanlık iki üst düzey görevlisini yönetim kurulu üyesi olarak atıyor ve bunlara yönetim kurulu ücreti ödeniyor.
Yönetim kurulu üyeliklerine atanan kiÅŸiler incelendiÄŸinde genel olarak kamudaki üst düzey bürokratların ön plana çıktığ&#196 ;± görülmektedir. ÖzelleÅŸtirme kapsamında olan KÄ°T'lerin yönetim kurulu üyeliklerine yapılan atamaların kararnamesiz olması ise buralara kimlerin atandığını gözlerden kaçırmakla birlikte buralara da üst düzey bürokratların atandığı görülmektedir.
İlgili veya ilgisiz herkesin üzerinde mutabakata varacağı yegane unsur KİT'lerin genel müdürler tarafından yönetildiğidir. Yine, genel müdür yardımcıları dışındaki diğer üyelerin atanma gerekçeleri ise bu kurumlara katkı sağlamasından ziyade ilave ücretten yararlanmasıdır. Bu kadar aleni bir gerçek karşısında sistemin 30 yıldır değişmeden devam etmesi ise üzerinde düşünülme si gereken bir gerçektir.

KİT'ler yeni Türk Ticaret Kanunu'nu niçin örnek almaz?
6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu, anonim şirket yönetim kurulunun yapısına ve işlevlerine yönelik birçok köklü değişiklik ve yenilik getirmiştir. Özellikle tek kişilik yönetim kuruluna imkan sağlanması KİT'lere örnek oluşturacak nitelikte bir yeniliktir.
1984 tarihli 233 sayılı KHK ile KÄ°T'lerin yönetilmeye çalışılmas& #196;± ve 6 kiÅŸilik yönetim kurulu üyelik yapısının korunmaya çalışılmas& #196;± doÄŸrusu modern yönetim mantığıyla pek baÄŸdaÅŸmıyor. Ä°ÅŸin daha da garip olanı ise TeÅŸebbüs Yönetim Kurulu'nun teÅŸkilini düzenleyen 6'ncı maddenin yaklaşık 30 yıldır deÄŸiÅŸikliÄŸe uÄŸramadan devam etmesidir. Birçok tabunun yıkıldığ&#1 96;± günümüz dünyasında üst düzey bürokratlara yer bulmak ve ilave ücret ödemek için birilerinin bu yönetim kurulları ne iÅŸ yapar sorusunu sorması gerekiyor. Özetle birilerinin ilave 2 bin TL ücret alması için bu garipliklere devam edilmemeli diye düşünüyoruz .
Diğer bir gariplikte ödenen yönetim kurulu ücretinin net olarak ödenmesidir. Yani vergi dilimi ne kadar artarsa artsın ödenen ücret değişmeden net olarak ödenmektedir. Böyle bir sistemi düşünenleri ise tebrik etmek gerekiyor.
Müsteşardan daha fazla ücret alan genel müdürler ortaya çıkıyor

KÄ°T'lerde uygulanan ücret sistemi hiyerarÅŸik unvanlar arasındaki maaÅŸları da önemli oranda etkilemekte ve ortaya garip bir durum çıkarmaktadır. Yani bakanlıkların ilgili kurumu olan KÄ°T'ler bakanlıklardaki müsteÅŸar yardımcılarına baÄŸlanarak iÅŸ ve iÅŸlemlerini yürütmektedir. 666 sayılı KHK sonrasında dahi bırakın müsteÅŸar yardımcısınÄ ± müsteÅŸardan daha yüksek ücret alan KÄ°T genel müdürleri ortaya çıkmaktadır. Bu durum ise kamu kurumları arasındaki ücret dengesizliÄŸini ortaya çıkarmaktadır.
Bu ücret dengesizliÄŸi ortaya müsteÅŸar yardımcıların&#19 6;±n veya müsteÅŸarların genel müdürlerin yönetim kurulu baÅŸkanı oldukları KÄ°T'lere yönetim kurulu üyesi olarak atanması gibi garip bir durumu ortaya çıkarmaktadır. Bir müsteÅŸar veya müsteÅŸar yardımcısı, bir KÄ°T genel müdürün yönetim kurulu baÅŸkanı olduÄŸu toplantıya katılabilir mi? Hukuki olsa dahi bu durum ne kadar etiktir? Ya da bu durumun normal bir mantıkla izahı mümkün müdür?
Örneklendirmek gerekirse bir bakanlıktaki müsteşar 2013 yılı Temmuz verilerine göre 7.694 TL, müsteşar yardımcısı ise 6.736 TL ücret alırken müsteşar yardımcısına bağlı olarak görev yapan bir KİT genel müdürü 8.765 TL ve üzeri ücret alabilmektedir. Bu durumun adil veya rasyonel olduğunu izah etmek mümkün değildir diye düşünüyoruz .
Sonuç olarak amacımızın birilerinin maaşını göz önüne getirmek olmadığı bilinmeli ve 233 sayılı KHK'nin mutlak surette elden geçirilerek bütün KİT'leri içine alan uygulanabilir, rasyonel ve adil bir kanun yapılarak gariplikler sona erdirilmelidir. Kim bilir belki de böyle bir çalışma vardır da bir köşede tozlanmaya bırakılmışt ır. Ümit ederiz ki tozları üfleyen birileri çıkar.
Ahmet Ünlü'nün yazısının devamını okumak için tıklayınız.