Sosyal guvenlik sisteminde hem engellilikten, hem calışma gucu kaybı oranından dolayı yaşlılık aylığı bağlanması, hem de malulen emekli aylığı bağlanması uygulaması bulunur ve aylık bağlanma şartları farklı olmaktadır. Soru: Merhaba, ben 13.08.2013 tarihi itibariyle 399 khk'ya tabi memur olarak gorev yapmaktayım. SGK başlangıc tarihim 01.03.2005. Memuriyetten once SGK lı olarak 210 prim gunum var. 3.evre remisyon donemi kanser hastası olduğum icin %60 engelli raporum var. Forumda %59 ve oncesi icin bilgi var ancak %60 ve uzeri icin bilgi bulamadım. Hangi şartlarda ve ne zaman emekli olabilirim? Teşekkurler, iyi calışmalar.
Detaylar:
2008 yılı Ekim ayından sonra ilk defa memurluğa başlamış kişiler 5510 sayılı Kanuna tabidirler ve 5510 sayılı Kanunun ilgili hukumleri şartlarını taşımaları kaydıyla engellilik durumlarından dolayı emeklilik haklarını kazanırlar.
Genel olarak goreve girmeden once calışma gucunun % 60'ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gucunu kaybettiği onceden veya sonradan tespit edilenlere malulluk aylığı bağlanmaz. Ancak, malulluk aylığı şartlarından farklı olarak engellilik durumlarından dolayı yaşlılık aylığı bağlanır.
5510 Sayılı Kanunda bulunan engellilik nedeniyle yaşlılık aylığı bağlanması kuralları
5510 sayılı Kanunda yer alan hukumler icerisinde ozel olarak engelli aylığı olarak bir aylık şekli yoktur.
Memur olarak ilk defa calışmaya başladığı tarihten once yukarıda belirttiğimiz şekilde malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalığı veya engelliliği bulunmasından ve bu nedenle malulluk aylığından yararlanamama durumunda oncelikli olarak;

En az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gun (11 yıl) SGK primleri yatırılmış hizmetleri olması kaydıyla yaşlılık aylığına hak kazanırlar.
Ancak, goreve başlamadan once % 60 veya meslekte kazanma gucunu yitirecek derecede bir engeli olmadığı tespit edilirse, bu defa calışmaya başladıktan sonraki durumuna bakılır ve memurun calışma gucundeki kayıp oranına gore engellilikten dolayı yaşlılık aylığı bağlanması şartları oluşur. Bu şartlar da şoyledir;
Memurun engellilik oranı;
- % 50 ila % 59 arasında ise ve bu durumu SGK Sağlık Kurulunca karara bağlanırsa memurun en az 16 yıldan beri sigortalı olması ve 4320 gun,
- % 40 ila % 49 arasında ise ve bu durumu yine SGK Sağlık Kurulunca karara bağlanırsa bu defa memurun en az 18 yıldan beri sigortalı olması ve 4680 gun,

SGK primleri yatırılmış hizmetinin olması şartlarını yerine getirdiklerinde engelliliklerinden dolayı yaşlılık aylığına hak kazanırlar.
Diğer şartlar nelerdir?
Memurun, memurluktan once işcilik esnaflık sureleri varsa bu sureler yukarıda belirtilen hem sigortalılık suresinin başlangıcında, hem de prim odeme gun sayılarında dikkate alınır.
Engellilik oran durumunun son tespit yeri Sosyal Guvenlik Kurumu Sağlık Kuruludur.
Sigortalılık suresi ile SGK primleri yatırılmış hizmet farklıdır

Sigortalılık suresi ile hizmet toplamı farklıdır. Sigortalılık suresi ilk defa sigortalı olarak başlamak koşulu ile bundan sonrası surecte sigortalılık suresinin bitirilmesi gerekir ve bu ara surecin mutlaka calışarak tamamlanması gerekmez.
Ayrıca, goreve başlamadan once calışma gucunun en az % 60 ını veya gorevlerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gucunun kaybedildiğinin SGK Sağlık Kurulunca tespit edilmesi durumunda da memurun malulen emeklilik değil de yaşlılık aylığı bağlanması mumkun olabilmekte, bu durumda da memurun en az 10 yıldan beri sigortalı bulunması ve toplam olarak da 1800 gun SGK primleri yatırılmış hizmetlerinin olması gerekmektedir.
Malulen aylık durumu:
Memurun goreve başladıktan sonra calışamayacak duruma gelmesi ve bu durumu da goreve başlamadan onceki hastalığının devamı olması halinde veya farklı bir rahatsızlıktan yeni ortaya cıkması halinde, rahatsızlık durumu şayet calışma gucunun % 60'ını veya gorevini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gucunu kaybedecek derecede bir rahatsızlık olduğunun SGK Sağlık Kurulunca karar verilmesi halinde malulluk nedeniyle aylık bağlanması gerektiğini, (bu durumda da en az 10 yıldan beri sigortalı olmak + toplam olarak 1800 gun hizmetin olması şartıyla) değerlendirmekteyiz.
Malulen veya calışma gucu kaybı nedeniyle emeklilikte hangisi talep edilebilir?
Malulluk nedeniyle emeklilik:
Goreve başladıktan sonra rahatsızlık oranının % 60 veya uzeri olması halinde ve en az 10 yıldan beri sigortalı olup toplam olarak 1800 gun,
Veya başka birinin surekli bakımına muhtac derecede malulluk soz konusu olduğunda ise 10 yıl sigortalılık suresi aranmadan sadece 1800 gun,
SGK primleri odenmiş hizmetlerinin olması şartıyla malulluk aylığı bağlanmaktadır.
Bu durumda, memur isterse bu durumunu belgeleyen sağlık kurulu raporlarını ve rapor eklerini Kurumları aracılığı ile Sosyal Guvenlik Kurumu Sağlık Kuruluna gonderilmesi, SGK Sağlık Kurulunca malulluk durumunun, yani calışma gucunuzun en az % 60 ını veya gorevinizi yapamayacak şekilde meslekte kazanma gucunun kaybedilmesine yonelik bir karar verilmesi halinde, Kurumlarca memurun emekliye sevk işleminin gercekleştirilmesinin mumkun olacağını değerlendirmekteyiz.
Calışma gucu kaybı oranı nedeniyle emeklilik:
SGK Sağlık Kurulu şu anki rahatsızlık durumunuzu % 60 ın altında veya meslekte kazanma gucunuzu kaybetmediğinizi tespit ettiği takdirde, bu defa calışma gucu kayıp oranına gore durumunuzun incelenmesi gerektiğini, bunun şartlarının ise malulen emeklilik şartlarından farklı olarak;
- % 50 ila % 59 arasında olduğu tespit edilirse en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gun,
- % 40 ila % 49 arasında olduğu tespit edildiğinde de en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gun,
hizmet surenizin olması gereklidir.
Şayet, yine SGK Sağlık Kurulu rahatsızlık durumunuzu % 60 veya uzeri veya meslekte kazanma gucunuzu kaybettiği yonuyle karar verdiğinde ise ister malulen emeklilik isterseniz calışma gucu kaybı nedeniyle ve belirtilen sigortalılık ve hizmet şartları dahilinde emeklilik talebinde bulunabileceğinizi değerlendirmekteyiz.
Sonuc bağlamında; Rahatsızlık durumunuzun goreve başladıktan sonra oluşması ve bu rahatsızlığınızın malulluk kapsamına girse dahi mutlaka malulen emeklilik olarak işlemlerin yapılması değil de isterseniz malulluk incelemesi yapılmadan once sadece calışma gucu kaybı oranına gore işlemlerinizi yaptırıp belirtilen sigortalılık ve hizmet şartlarını tamamladıktan sonra malulluk yerine yaşlılık aylığı bağlanabileceğini değerlendirmekteyiz.
Engellilik veya malulluk durumunuza gore bu şartları taşımanız halinde emekli olabileceğinizi değerlendirmekteyiz.
Ayrıca, SGK Sağlık Kurulunun mutlaka raporlarınızı talebiniz halinde maluliyete yonelik yonetmelik kapsamında ve tıbbi acıdan incelemesi ve bu raporlarda yer alan bilgi ve bulgulara gore rahatsızlığınızın gerek calışma gucunden gerekse malulluk acısından karar vermesi gerekir.
Sonuc bağlamında, 2008 sonrası memur olduğunuz icin hakkınızda tamamıyla 5510 sayılı Kanun hukumleri uygulanır. Oncelikli olarak bu durumunuzu Kurumunuzla paylaşmanız ve Kurumunuzca da durumunuzun SGK ya iletilip alınacak cevaba gore hareket etmenizi tavsiye edebiliriz.