1 Ekim 2008 oncesi calışmaya başlayanlar hakkında 5434 sayılı Kanun, hizmet butunleşmesinde 2829 sayılı Kanun, ayrıca yurt dışı calışmalarını borclanmaları halinde 3201 sayılı Kanun hukumleri uygulanır. Soru: Kişi 25 yılı doldurdu ve yurtdışına gitti. Orada calıştı. Bu durumun memur emekliliği acısından bir sorunu olur mu?
Detaylar:
1 Ekim 2008 tarihinden once memur olanlar 5434'e tabi olurlar. 23/05/2002 tarihine kadar olan toplam hizmet sureleri en az 3 tam yıl veya daha fazla olan 5434'e tabi memurların emeklilik yaş gruplarının belirlenmesinde 23/05/2002 tarihindeki hizmet toplamı esas alınır.
Memurlar emeklilik hizmet surelerini tamamladıklarında, emeklilik yaş tarihlerine kadar isterlerse gorevlerinden ayrılabilirler. Ayrıldıktan sonra da hicbir surette calışmamak koşulu ile yaş gruplarını tamamladıkları tarihte memur statusunden emekli olabilirler.
Ancak, hizmet yıllarını tamamladıktan sonra istifa etmek suretiyle gorevden ayrıldıktan sonra sigortalı, bağ-kurlu calışmaları olur ve bu calışmaları da en az 1260 gun ve daha fazla olursa memur statusunden emeklilik kazanımları olmaz, ya işci, ya da esnaf statusunden emekli olabilirler.
İstifa sonrası yurtdışında calışmak memur statusunden emekliliğe engel olur mu?
Gorevden ayrıldıktan sonra emekli aylığı bağlanmadan yurtdışında bir calışma ve bu calışmalarını da borclanma talepleri soz konusu olursa, bu defa yurtdışı hizmetlere ilişkin hususları iceren 3201 sayılı Kanun hukumleri uygulanır. Borclanma talepleri veya kısmi aylık bağlanması şeklinde bir talep olmazsa 3201 sayılı Kanun hukumleri uygulanmaz.
3201 sayılı Kanunda 2019 yılında 7186 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonucunda şayet Yurtdışı hizmet sureleri borclanıldığında bu sureler 5510/4 ( b ) kapsamında sayılmaktadır;
Yurt dışı hizmet borclanmasına ait sureler daha once Ulkemizdeki son statuleri ne ise o statude kabul edilirken bu değişiklikle sadece 5510 sayılı Kanunun 4 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında gecmiş sigortalılık suresi olarak kabul edilmektedir. Yani eski ifade ile Bağ-Kur kapsamında gecmiş olan sure olarak uygulanmaktadır.

Dolayısıyla bu değişiklik, yurtdışı hizmetlerin borclanılması durumunda emeklilikte statu değişikliğini getirmiştir. Yani, yurtdışı borclanma suresinin 1259 gunden fazla, yani 1260 gun ve daha fazla bir sure olması halinde tamamıyla Bağ-Kur statusune gececek ve emeklilik şartları da yine Bağ-Kur statusune tabi olunmayı getirecektir.
Acıklamalarımız bağlamında değerlendirmelerimiz.
Soru 1- 25 yıl hizmetten sonra mevzuata uygun olarak emeklilik yaşını beklemek uzere istifa eden kişi yurtdışında calışırsa emekliliği hangi statuden olur?
Cevap 1-
Yurtdışı hizmetlerin borclanılması halindeki durum:

25 yıl hizmetten sonra yurtdışında calışmanın bir engel teşkil etmeyeceği, ancak emeklilik yaşını tamamlamadan once yurtdışı hizmetlerini borclanma yapılmak istenildiğinde, bu halde bu borclanma suresi 5510/4 b kapsamında gecen sure, yani esnaf statusunde gecen sure olarak kabul edileceğinden ve bu sure de 1260 gun ve daha fazla olması halinde emeklilik yaşını tamamladığı tarihte memur statusunden emekli olunamayacağını, tamamen esnaf statusunde emeklilik şekline donuşeceğini değerlendirmekteyiz.
Yurtdışı hizmetlerin hic dikkate alınmadan ve borclanılmaması halinde memurluk statusunden emeklilik olur mu?
Şayet 25 hizmet yılını tamamladıktan sonra gorevinden ayrılmış kişi, yurtdışında calışmalarını hic dikkate almadan ve bu surelerini borclanma talebinde bulunmadan emeklilik yaşını tamamladığında memur statusunden emekli olabileceğini değerlendirmekteyiz.
Sonuc bağlamında değerlendirmemiz/tavsiyemiz;
Oncelik tavsiyemiz emeklilik yaş tarihi gelene kadar calışmama ve yaş grubu geldiğinde aylık bağlanma işleminin yapılması icin Sosyal Guvenlik Kurumuna muracaat etmesi olacaktır. Bu şekilde olduğunda memurluk sistemi uygulanarak emekli aylığı bağlanır, emekli ikramiyesi odenir.

Şayet bu şekilde bir duşunce olmayıp, yurtdışında calışma tercihi olduğunda da bu surelerin borclanılmasının pek bir getirisinin olmayacağını ve borclanmanın da 3 yıl 6 ay ve daha fazla olduğunda da memurluk statusunden emekliliğinin olamayacağını, emeklilik statusunun esnaflık statusunden olacağını, ancak 25 yıl hizmetten sonra istifa soz konusu olacağı icin memurluk suresinin her tam yılına karşılık emeklilik ikramiyesini her daim alabileceğini, değerlendirmekteyiz. Yani bu durumda ne işci, ne memur emeklisi olabilir, emeklilik durumu esnaflık aylık bağlanma sistemi uzerinden yapılır.
Ayrıca, bu konularla ilgili olarak Sosyal Guvenlik Kurumuna muracaat etmeniz ve yazılı olarak cevap alınmasını da tavsiye edebiliriz.