
YONETMELİK
Adalet Bakanlığından:
NOTERLİK İŞLEMLERİNİN ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILMASI HAKKINDA YONETMELİK
BİRİNCİ BOLUM Amac, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amac
MADDE 1(1) Bu Yonetmeliğin amacı, noterlik işlemlerinin elektronik ortamda yapılmasına, saklanmasına, paylaşılmasına ilişkin usul ve esasları duzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2(1) Bu Yonetmelik, elektronik ortamda guvenli elektronik imza ile noter huzurunda veya huzurda olmadan yapılabilecek noterlik işlemleri ile 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununda tanımlanan zaman damgası kullanılmasının zorunlu olduğu noterlik işlemlerinin belirlenmesi, belirlenen bu işlemlerin elektronik ortamda yapılması, işlenmesi, saklanması, ilgili ve diğer kişi veya kurumlara elektronik ortamda gonderilmesi, Noterlik Kanununun 61 inci maddesinde duzenlenen tespit işleri ile elektronik ortamdaki durum, goruntu, işlem veya benzeri her turlu verinin tespiti işleri, elektronik ortamdan fiziki ornek cıkarılması, yabancı memleketlerde noterlik işlemlerinin elektronik ortamda yapılması icin gerekli olan teknik ve idari şartlara ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3(1) Bu Yonetmelik, 18/1/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanununun 198/A maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4(1) Bu Yonetmelikte gecen;
a) Arşiv: Noterlikte yapılan işlemlere ilişkin bilgi ve belgelerin 18/9/1990 tarihli ve 20639 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Noterlik Daireleri Arşiv Hizmetleri Hakkında Yonetmelik hukumlerine uygun olarak TNBBS'de saklanmasını,
b) Bakanlık: Adalet Bakanlığını,
c) Birlik: Turkiye Noterler Birliğini,
c) Donanım: Uzerindeki verinin elektronik ortamda tespitine imkan veren cihazları,
d) Guvenli elektronik imza: 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 4 uncu maddesinde tanımlanan elektronik imzayı,
e) İlgili: Kanunun 72 nci maddesinde belirtilen belgelendirme talebinde bulunan kişiyi,
f) İz bilgisi (Log kaydı): TNBBS uzerinden yapılan tum işlemlerin elektronik ortamda tutulan kaydını,
g) Kanun: 18/1/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanununu,
ğ) KEP: 25/8/2011 tarihli ve 28036 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kayıtlı Elektronik Posta Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yonetmeliğin 4 uncu maddesinde tanımlanan kayıtlı elektronik posta sistemini,
h) Nitelikli elektronik sertifika: 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 9 uncu maddesinde sayılan nitelikleri haiz elektronik sertifikayı,
ı) SMS: Kısa mesaj servisini,
i) TNBBS: Turkiye Noterler Birliği Bilişim Sistemini,
j) Zaman damgası: 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 3 uncu maddesinde tanımlanan zaman damgasını,
ifade eder.
İKİNCİ BOLUM Elektronik Ortamda Yapılacak Noterlik İşlemleri
Noterlik işlemlerinin elektronik ortamda yapılması ve guvenli elektronik imza ile zaman damgasının kullanılması
MADDE 5(1) Kanunda ongorulen işlemler, elektronik ortamda guvenli elektronik imza ile de yapılabilir. Şu kadar ki, kanunların resmi şekle veya ozel bir merasime tabi tuttuğu hukuki işlemler ile teminat sozleşmeleri guvenli elektronik imza ile gercekleştirilemez. Guvenli elektronik imza ile yapılan tum noterlik işlemlerinde zaman damgası kullanılır.
Duzenleme şeklinde yapılması gereken işlemler ile irade beyanlarının alınmasına ilişkin işlemlerin noter huzurunda yapılması gerekir. İlgililer huzurda olmadan guvenli elektronik imzalarını kullanarak TNBBS'ye girerek işlem hazırlıklarını başlatabilir, ancak işlem noter huzurunda tamamlanır. Bu işlemler sırasında işleme katılanlar ve noter, guvenli elektronik imzalarını TNBBS sistemi uzerinde kullanırlar.
j) Duzenleme şeklinde olmayan veya irade beyanının noter huzurunda alınması gerekmeyen işlemler TNBBS uzerinden guvenli elektronik imza ile başlatılıp, bu şekilde tamamlanabilir. Belgenin duzenlenmesi de dahil tum aşamalar elektronik ortamda yapılır. İşlem, noterlik ucretleri, vergi, harc ve diğer giderlerin tahsil edilmesi ile tamamlanır.
k) Yukarıdaki fıkralar uyarınca yapılacak noterlik işleminin bir belgeye dayanması halinde; belge sureti, taraflar, vekilleri veya temsilcileri tarafından guvenli elektronik imza ile imzalanarak elektronik ortamda notere gonderilebilir. Gonderilen belgenin aslının ibrazının zorunlu olduğu haller ile soz konusu belgenin TNBBS uzerinden doğrulanamaması halinde belge aslının fiziki olarak başvurudan sonraki uc iş gunu icerisinde ve her halukarda işlem tamamlanmadan ibrazı zorunludur. Belgenin doğrulanamaması halinde sure, duruma ilişkin bildirimin ilgiliye noter tarafından SMS, KEP ya da TNBBS sistemi vasıtasıyla bildirimi gununden başlar. Anılan surelerin sonunda belgenin ibraz edilmemesi halinde başvuru iptal edilir.
l) Noterlik Kanununun 61 inci maddesindeki tespit işlemleri ilgilinin talep etmesi halinde elektronik ortamda guvenli elektronik imza ile de yapılabilir.
m) Elektronik ortamdaki bir verinin tespiti işleminde;
a) Bir donanımdaki veya internet ortamındaki verinin tespiti işlemi ile o verinin belirli bir anda ya da zaman aralığında o anki veya zaman aralığındaki halinin değişmez olarak belirlenmesi, tekrar edilebilir halde tutulması ve saklanması anlaşılır.
b) Tespit edilecek veri bir donanımda ise tespit, malikin ya da zilyedin rızasıyla noterlikte veya mahallinde yapılabilir.
c) Tespit edilecek veri internet ortamında ise tespit işlemi TNBBS kullanılarak yapılır.
c) Elektronik ortamda yapılan tespit işlemine ilişkin tutanak noterlik mevzuatı cercevesinde noterliğin calışma saatlerinde duzenlenir.
Guvenli elektronik imza ile noter huzurunda olmadan yapılabilecek işlemler
MADDE 6(1) Aşağıdaki işlemler TNBBS uzerinde guvenli elektronik imza ile ilgililer noter huzurunda olmadan yapılabilir.
a) Cevirme işlemleri,
b) Tescil işlemleri,
c) Tespit işlemleri,
c) Ornek verme işlemleri,
d) Defter onayları,
e) İmza onaysız ihtarname ve ihbarname.
Guvenli elektronik imza ile noter huzurunda yapılabilecek işlemler
MADDE 7(1) Bu Yonetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılanlar dışındaki işlemlerin guvenli elektronik imza ile yapılabilmesi ya da 5 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca başlatılan bir işlemin sonuclanması ilgililerin noter huzurunda bulunması şartına bağlıdır.
UCUNCU BOLUM
Elektronik Ortamda Yapılan Noterlik İşlemlerinin Guvenli Elektronik İmza ile İşlenmesi, Kaydedilmesi, Saklanması ve Paylaşılması
Elektronik işlemler icin kurulacak ve işletilecek sistem
MADDE 8(1) Birlik, elektronik ortamda guvenli elektronik imza ile işlem yapılmasına imkan sağlayacak altyapıyı kurar ve işletir. Bu altyapının guvenli olarak kurulması ve işletilmesi icin gerekli tum tedbirleri alır.
(2) Bu Yonetmelik kapsamında diğer kurum ve kuruluşlarla yapılacak bilgi ve belge paylaşımlarında kullanım ve erişim standartları ile diğer gerekli şartlar Birlik tarafından belirlenir.
(3) TNBBS uzerinden elektronik ortamdan başvurunun başlatılması sırasında işlemin sistem tarafından herhangi bir notere yonlendirilmemesi icin kişiye oncelikle istediği noteri secme imkanı, sectiği bir noter yok ise en yakın noterleri bulma imkanı sağlanır.
(4) İşlemlerin elektronik ortamda yurutulmesini sağlayacak yonergeleri Birlik hazırlar, bu yonergeler Birliğin resmi internet sitesinde yayımlanır.
(5) Sistem tarafından tutulacak iz bilgilerinin kapsamı Birlik tarafından belirlenir.
İşlemlerin elektronik ortamda kaydedilmesi ve saklanması
MADDE 9(1) İşleme katılanların tamamının guvenli elektronik imzası ile elektronik ortamda yapılan bir işlem icin talep edilmedikce fiziki olarak belge duzenlenmez ve bu işleme ilişkin olarak elektronik ortam dışında bir saklama yapılmaz. Bu kayıtlar iş surekliliği ve bilgi guvenliğine ilişkin uluslararası kabul gormuş standartlara uygun olarak, yedekli ve guvenli bir şekilde saklanır.
Birinci fıkra kapsamında kalmayan diğer noterlik işlemlerinde ise işleme ait belgenin imzaya acılan son hali noter tarafından guvenli elektronik imza ile imzalanarak TNBBS'ye kaydedilir. Belgenin ilgililerce imzalı hali ise Noterlik Daireleri Arşiv Hizmetleri Hakkında Yonetmelik hukumlerine gore saklanır.
İşlemlerin elektronik ortamda paylaşılması
MADDE 10(1) İşleme katılanların tamamının guvenli elektronik imzası ile yapılan işlemlere ilişkin bilgi ve belgeler gerektiğinde noterler ile diğer kişi ve kurumlarla paylaşılabilir.
n) El urunu imza ile hazırlanıp guvenli elektronik imza ile TNBBS'ye kaydedilen işlemlere ilişkin bilgiler gerektiğinde noterler ile diğer kişi ve kurumlarla paylaşılabilir.
o) Birlik, noterlik işlemlerinin elektronik ortamda yapılması sırasında kişisel verilerin korunması ve bilgi guvenliğinin sağlanması icin gerekli tedbirleri alır.
p) Noterlik işlemlerine ilişkin bilgi ve belgenin paylaşılmasının sağlanması icin Bakanlığın goruşu alınarak Birlik tarafından ilgili kurum ve kuruluşlar ile protokol imzalanır. Paylaşıma ilişkin ucretler protokolde duzenlenir.
q) Paylaşıma ilişkin iz bilgileri guvenliği, gizliliği ve butunluğu sağlanarak TNBBS'de tutulur. Saklanacak iz bilgisi iceriği Birlik tarafından belirlenir.
İlgilinin talebiyle belgenin elektronik ortamda gonderilmesi veya paylaşılması
MADDE 11(1) İlgilisi tarafından bir belgenin ucuncu kişi ile elektronik ortamda paylaşılmasının istenmesi durumunda belge, gerekli ucretlerin odenmesi koşuluyla;
d) Ucuncu kişinin KEP adresine gonderilmesi,
e) Ucuncu kişinin Birlik tarafından bilgi ve belge paylaşımı icin protokol imzalanan bir kurum veya kuruluş olması durumunda ilgili protokol hukumleri cercevesinde belgeye erişim sağlanması,
f) İlgiliye erişim kodu verilmesi halinde bu kod ile TNBBS uzerinden erişiminin sağlanması,
yontemlerinden biri veya birkacı ile paylaşılır.
f) Belgeye birinci fıkranın (c) bendinde belirlenen erişim kodu ile talep edilen ucuncu kişi yerine başka bir kişinin erişmesinden noter veya Birlik sorumlu tutulamaz.
g) Birlik, kendi kuracağı sistem gereği ilgili kurumdan bilgi veya belge paylaşımı icin, protokol imzalanmasını isteme, paylaşım alt yapısını belirleme hak ve yetkisine sahiptir. İlgili kurum veya kuruluş bu gerekleri karşılamadan bilgi ve belgenin elektronik ortamda paylaşılmasını talep edemez.
Yabancı memleketlerde noterlik işlemlerinin elektronik ortamda yapılması ve Dışişleri Bakanlığı ile bilgi ve belge paylaşımı
MADDE 12(1) Yabancı memleketlerde noterlik işlemleri bu Yonetmelikte gosterilen usullere gore elektronik ortamda guvenli elektronik imza ile de yapılabilir, işlenebilir, saklanabilir, paylaşılabilir ve gonderilebilir.
(6) Yabancı memleketlerde noterlik işlemlerinin elektronik ortamda yapılması icin sağlanması gerekli olan teknik ve idari şartlara dair usul ve esaslar Birlik ve Dışişleri Bakanlığı arasında yapılacak protokol ile belirlenir.
(7) Bu Yonetmeliğin 5 inci maddesinin dorduncu fıkrasında yer alan sure ve bildirim usulu Dışişleri Bakanlığınca belirlenir ve Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk resmi internet sitesinde ilan edilir.
DORDUNCU BOLUM Ortak Hukumler
Elektronik ortamda odeme
MADDE 13(1) Elektronik ortamda yapılacak işlemlerden kaynaklanan noterlik işlem ucretleriyle, vergi, resim, harc ve değerli kağıt bedellerine ve diğer giderlere ilişkin odemelerin elektronik ortamda yapılmasına ilişkin alt yapı Birlik tarafından sağlanır.
Elektronik arşiv
MADDE 14(1) Bu Yonetmelik gereğince elektronik ortamda yapılan işlemlere ilişkin bilgi ve belgeler Noterlik Daireleri Arşiv Hizmetleri Hakkında Yonetmelik hukumlerine, iş surekliliği ve bilgi guvenliğine ilişkin uluslararası kabul gormuş standartlara uygun olarak, yedekli ve guvenli bir şekilde TNBBS'de saklanır. Belgelerin saklama sureleri de aynı Yonetmelik hukumlerine gore belge grupları esas alınarak belirlenir.
Elektronik belgeden fiziki ornek cıkarılması
MADDE 15(1) Bu Yonetmelik hukumlerine gore işleme katılanların tamamının guvenli elektronik imzası ile imzalanan bir belgenin fiziki orneğinin cıkartılması gerektiği hallerde belgenin aslının aynı olduğu belirtilerek noter tarafından imzalanır, muhurlenir ve ilgilisine verilir.
Noterlik elektronik işlemler ucret tarifesi
MADDE 16(1) Bu Yonetmelik kapsamında yapılacak noterlik işlemlerinden ne kadar ucret alınacağı Kanunun 112 nci maddesi uyarınca Bakanlıkca hazırlanan tarifede gosterilir.
Noterlik Kanunu Yonetmeliğinin uygulanacağı haller
MADDE 17(1) Bu Yonetmelikte hukum bulunmayan hallerde, 13/7/1976 tarihli ve 15645 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Noterlik Kanunu Yonetmeliğinin hukumleri uygulanır.
BEŞİNCİ BOLUM Ceşitli ve Son Hukumler
Geciş hukumleri
GECİCİ MADDE 1(1) Yabancı memleketlerde, noterlik işlemlerinin elektronik ortamda guvenli elektronik imza ile yapılmasına ilişkin Birlik ile Dışişleri Bakanlığı arasında yapılacak protokolde belirtilecek tarihe kadar noterlik işlemleri bu Yonetmelik uygulanmadan yapılmaya devam edilir. Gerekli altyapının sağlanamadığı dış temsilciliklerde işlemler bu Yonetmelik uygulanmadan yapılır.
Yururluk
MADDE 18(1) Bu Yonetmelik 1/3/2016 tarihinde yururluğe girer.
Yurutme
MADDE 19(1) Bu Yonetmelik hukumlerini Adalet Bakanı yurutur.