Toplantı ve Gosteri Yuruyuşleri Kanununun Uygulanmasına Dair Yonetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yonetmelik 5 Ağustos 2015 CARŞAMBA
Resmi Gazete
Sayı : 29436
YONETMELİK
İcişleri Bakanlığından:
TOPLANTI VE GOSTERİ YURUYUŞLERİ KANUNUNUN UYGULANMASINA DAİR
YONETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA
DAİR YONETMELİK
MADDE 1 - 8/8/1985 tarihli ve 18836 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Toplantı ve Gosteri Yuruyuşleri Kanununun Uygulanmasına Dair Yonetmeliğin 1 inci maddesinde yer alan "hukumet komiseri ve yardımcılarının," ibaresi yururlukten kaldırılmıştır.
MADDE 2 - Aynı Yonetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) ve (g) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkraya (i) bendinden sonra gelmek uzere aşağıdaki bentler eklenmiştir.
"e) Mahallin en buyuk mulki amiri; İllerde vali, ilcelerde kaymakamı,"
"g) Genel kolluk kuvvetleri; il icinde gorevli veya o ilde gecici olarak gorevlendirilmiş polis ve jandarma birliklerini,"
"j) İrtibat kurulu; Mahallin guvenlik amirinin gorevlendirdiği bir kolluk gorevlisinin başkanlığında, duzenleme kurulu başkanının gorevlendirdiği en az iki uyeden oluşan kurulu,
k) Mahallin guvenlik amiri; İllerde il emniyet muduru ve il jandarma komutanını, ilcelerde ilce emniyet muduru/amiri ve il merkez/ilce jandarma komutanını,
l) Yetkili kolluk amiri; Mahallin guvenlik amiri tarafından toplantı ya da gosteri yuruyuşundeki guvenlik tedbirlerinden sorumlu kılınan en rutbeli emniyet ve jandarma personelini,"
MADDE 3 - Aynı Yonetmeliğin 3 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 3 - Toplantı ve gosteri yuruyuşleri, tum il ve ilce sınırları icerisinde aşağıdaki hukumlere uyulmak şartıyla her yerde yapılabilir.
a) İl ve ilcelerde toplantı ve gosteri yuruyuşu yer ve guzergahı, kamu duzenini ve genel asayişi bozmayacak ve vatandaşların gunluk yaşamını zorlaştırmayacak şekilde ve Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasında sayılan sınırlamalara uyulması kaydıyla Turkiye Buyuk Millet Meclisinde grubu bulunan siyasi partilerin il ve ilce temsilcileri ile guzergahın gececeği ilce ve il belediye başkanlarının, en cok uyeye sahip uc sendikanın ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının il ve ilce temsilcilerinin yazılı goruşleri alınarak her yıl Ocak ayında mahallin en buyuk mulki amiri tarafından belirlenir. Kamu duzeni ve genel asayişin temini bakımından zorunluluk olan hallerde toplantı ve gosteri yuruyuşu yer ve guzergahı yıl icerisinde aynı usulle değiştirilebilir. İl ve ilcenin buyukluğu, gelişmişliği ve yerleşim ozellikleri dikkate alınarak birden fazla toplantı ve gosteri yuruyuşu yer ve guzergahı belirlenebilir.
b) Belirlenen toplantı ve gosteri yuruyuşu yer ve guzergahı yerel gazeteler ile valilik ve kaymakamlık internet sitelerinden ilan edilerek halka duyurulur. Ayrıca, kuvvet talep edilecek askeri birlik komutanlığına da bildirilir.
c) Toplantı ve gosteri yuruyuşleri yer ve guzergahı hakkında sonradan yapılacak değişiklikler de aynı yontemle yapılır. Bu değişiklikler duyurudan on beş gun sonra gecerli olur.
c) Birden fazla toplantı ve gosteri yuruyuşu yer ve guzergahının belirlendiği il ve ilcelerde duzenleme kurulu, kamu duzenini ve genel asayişi bozmayacak ve vatandaşların gunluk yaşamını zorlaştırmayacak şekilde belirlenen yer ve guzergahlardan birisini tercih edebilir.
MADDE 4 - Aynı Yonetmeliğin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (e), (f), (g) ve (j) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"e) Ateşli silahlar veya havai fişek, molotof ve benzeri el yapımı olanlar dahil patlayıcı maddeler veya her turlu kesici, delici aletler veya taş, sopa, demir ve lastik cubuklar, boğma teli veya zinciri, demir bilye ve sapan gibi bereleyici ve boğucu araclar veya yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı eczalar veya diğer her turlu zehirler veya her turlu sis, gaz ve benzeri maddeleri toplantı yerine sokmak isteyen kişileri onlemek, bu gibilerin varlığından guvenlik kuvvetlerini haberdar etmek, yakalanmalarına yardımcı olmak,"
"f) Yasadışı orgut ve topluluklara ait amblem ve işaret taşınarak veya bu işaret ve amblemleri uzerinde bulunduran uniformayı andırır giysiler giyilerek veya kimliklerini gizlemek amacıyla yuzlerini tamamen veya kısmen bez vesair unsurlarla orterek toplantı ve gosteri yuruyuşlerine katılan ve kanunların suc saydığı nitelik taşıyan afiş, pankart, doviz, resim, levha, arac ve gerecler taşıyarak veya bu nitelikte sloganlar soyleyerek veya ses cihazları ile yayınlayarak, toplantı ve gosteri yuruyuşune katılmak isteyen kişileri onlemek amacıyla, bu gibilerin varlığından guvenlik kuvvetlerini haberdar etmek, yakalanmalarına yardımcı olmak,"
"g) Halkı suc işlemeye ozendirici konuşmaları onlemek,"
"j) Toplantının ve gosteri yuruyuşunun kanunlara uygun yurutulmesi amacı ile yetkili kolluk amirince istenen hususları yerine getirmek ve calışmalarına yardımcı olmak."
MADDE 5 - Aynı Yonetmeliğin 10 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 10 - Duzenleme kurulu, başkan dahil en az yedi uyesini toplantı ve gosteri yuruyuşu başlamadan once toplantı yerinde hazır bulundurmak ve bunların toplantının bittiği, katılanların tamamen dağıldığı yetkili kolluk amirince kendilerine bildirilinceye kadar toplantı yerinde kalmalarını sağlamakla yukumludur. Bu yukumluluğun yerine getirildiğine dair tutulan tutanak, duzenleme kurulu tarafından hazırlanarak yetkili kolluk amirine teslim edilir.
Duzenleme kurulunun cabalarına rağmen, toplantı ve gosteri yuruyuşunde sukun ve duzen sağlanamaz veya toplantı ve gosteri yuruyuşu amacı dışına cıkarsa, kurul veya toplanamadığı takdirde kurul başkanı dağılma kararı alır ve durumu derhal yetkili kolluk amirine bildirir. Bu durum, duzenleme kurulunun o ana kadar kanundan doğan sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Toplantı ve gosteri yuruyuşunun sona erdirilmesine karar verilmesi halinde duzenleme kurulu uyeleri bu karara uyarak, yerine getirilmesi icin kararın ilanı dahil, her turlu gayreti gostermek zorundadırlar.
Kanuna uygun olarak başlayan bir toplantı veya gosteri yuruyuşu, daha sonra Kanunun 23 uncu maddesinde belirtilen Kanuna aykırı durumlardan bir veya birkacının vuku bulması sebebiyle, Kanuna aykırı toplantı veya gosteri yuruyuşu haline donuşurse:
a) Duzenleme kurulu veya kurul başkanı toplantı veya gosteri yuruyuşunun sona erdiğini topluluğa ilan eder ve durumu derhal yetkili kolluk amirine bildirir.
b) Duzenleme kurulunun veya kurul başkanının bu gorevi yerine getirmemesi halinde, durum yetkili kolluk amiri tarafından mahallin en buyuk mulki amirine bildirilir. Mahallin en buyuk mulki amiri tarafından toplantının sona erdirilip erdirilmeyeceğine dair karar alınır.
c) Mahallin en buyuk mulki amiri, yazılı veya acele hallerde sonradan yazı ile teyit edilmek kaydıyla sozlu emirle, mahallin guvenlik amirlerini veya bunlardan birini gorevlendirerek olay yerine gonderir.
Bu amir, topluluğa Kanuna uyularak dağılmalarını, dağılmazlarsa zor kullanılacağını ihtar eder. Topluluk dağılmazsa zor kullanılarak dağıtılır. Guvenlik kuvvetlerine karşı fiili saldırı veya mukavemet veya korudukları yerlere ve kişilere karşı fiili saldırı hali mevcutsa, ihtara gerek olmaksızın zor kullanılır."
MADDE 6 - Aynı Yonetmeliğin 14 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan "guvenlik kuvvetleri amiri" ibaresi "yetkili kolluk amiri" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 7 - Aynı Yonetmeliğin 15 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "hukumet komiseri" ibaresi "yetkili kolluk amiri" şeklinde, ucuncu fıkrasında yer alan "mahalli mulki amirine" ibaresi "yetkili kolluk amiri tarafından mahallin en buyuk mulki amirine" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 8 - Aynı Yonetmeliğin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d), (e), (g), (h) ve (l) bentleri aşağıdaki şekilde, ikinci fıkrasında yer alan "O yerin yetkili" ibaresi "Mahallin" olarak değiştirilmiş ve ikinci fıkrasından sonra gelmek uzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"d) Toplantının huzur ve sukununu bozanları, duzenleme kurulunun isteği uzerine toplantı yerinden uzaklaştırmak,"
"e) Kanuna uygun olarak başlayıp kanuna aykırı duruma donuştuğu, duzenleme kurulu aracılığı ile topluluğa ilan edilmesine rağmen dağılmayan topluluğa, kanuna uyarak dağılmalarını dağılmazlarsa zor kullanılacağını ihtar etmek ve topluluk dağılmazsa basınclı ve/veya boyalı su veya diğer zor kullanma aracları ile zor kullanarak topluluğu belirlenen guzergahtan dağıtmak,"
"g) Toplantı veya yuruyuşe ateşli silah veya havai fişek, molotof ve benzeri el yapımı olanlar dahil patlayıcı madde veya her turlu kesici, delici alet veya taş, sopa, demir ve lastik cubuklar, boğma teli veya zinciri, demir bilye ve sapan gibi bereleyici, boğucu araclar veya yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı eczalar veya diğer her turlu zehirler veya her turlu sis, gaz ve benzeri maddeler veya kanunların suc saydığı nitelik taşıyan afiş, pankart, doviz, resim, levha, arac ve gerecler taşıyarak katılanlar veya bu nitelikte sloganlar soyleyerek veya ses cihazları ile yayın yapanlar bulunuyorsa bunları olay yerinden uzaklaştırarak toplantı ve gosteri yuruyuşunun devamını sağlamak, ancak bunların sayıları ve davranışları, toplantı ve gosteri yuruyuşunu kanuna aykırı toplantı veya yuruyuşu niteliği kazandıracak derecede ise, yukarıdaki bent hukumlerine gore hareket etmek,"
"h) Kanuna aykırı olarak başlayan toplantı ve gosteri yuruyuşlerinde olayı derhal mahallin en buyuk mulki amirine haber vermekle beraber, mevcut imkanlarla gerekli tedbirleri alıp, topluluğa dağılmalarını, aksi durumda zor kullanılarak dağıtılacakları ihtarında bulunmak ve topluluk dağılmazsa basınclı ve/veya boyalı su veya diğer zor kullanma aracları ile zor kullanarak dağıtmak,"
"l) Toplantı ve gosteri yuruyuşu sırasında suc işleyenleri, yukarıdaki bentlerde belirtilen emir ve ihtarların yapılmasına gerek duymadan yakalamak ve haklarında yer ve zaman kaydına bakılmaksızın, genel hukumlere gore işlem yapmak,"
"Toplantı ve gosteri yuruyuşlerinde, katılımcıların ve konuşmacıların ses ve goruntuleri kolluk tarafından yapıldığı belli olacak şekilde kaydedilebilir. Elde edilen kayıt ve goruntuler şuphelilerin ve suc delillerinin tespiti dışında bir amacla kullanılamaz."
MADDE 9 - Aynı Yonetmeliğin 17 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan "mahallin genel kolluk amir ve komutanları" ibaresi "mahallin guvenlik amirleri" şeklinde değiştirilmiş, maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"Ayrıca mahallin guvenlik amiri tarafından, asayiş harekat merkezinde gorevlendirilenlerin dışında bir personel de askeri birlik harekat merkezinde gorevlendirilir."
MADDE 10 - Aynı Yonetmeliğin 23 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan "toplantı veya gosteri yuruyuşlerini yasaklamaya veya iki ayı gecmemek uzere ertelemeye yetkilidir." ibaresi "belirli bir toplantıyı bir ayı aşmamak uzere erteleyebilir veya suc işleneceğine dair acık ve yakın tehlike mevcut olması halinde yasaklayabilir." şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 11 - Aynı Yonetmeliğin 24 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 24 - Mahallin en buyuk mulki amirince duzenleme kurulu başkan ve uyelerine yapılacak her turlu tebligat il merkezlerinde il hukuk işleri mudurluklerince; ilce merkezlerinde ise ilce yazı işleri mudurlukleri veya ilce hukuk işleri şeflikleri tarafından yapılır.
Acil hallerde bu tebligat guvenlik kuvvetlerine yaptırılabilir."
MADDE 12 - Aynı Yonetmeliğin 25 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 25 - Vali, kamu duzenini ve guvenliğini veya kişilerin can ve mal emniyetini sağlamak amacıyla aldığı tedbir ve kararların uygulanması icin adli kuruluşlar ile 5442 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin (D) fıkrası hukmu saklı kalmak kaydıyla askeri kuruluşlar dışında, mahalli idareler dahil butun kamu kurum ve kuruluşlarının itfaiye, ambulans, cekici, iş makinesi ve tedbirlerin zorunlu kıldığı diğer arac ve gereclerinden yararlanabilir, personeline gorev verebilir. Kamu kurum ve kuruluşları, valinin bu konudaki emir ve talimatlarını yerine getirmek zorundadır. Aksi takdirde vali emir ve talimatlarını kolluk aracılığıyla uygular. Bu fıkradaki yukumluluklerin yerine getirilmemesi veya geciktirilmesi sebebiyle oluşan kamu zararı ile gercek ve tuzel kişilerin Devlet tarafından karşılanan zararları ilgili idarece genel hukumlere gore sorumlu kamu gorevlilerinden tazmin edilir.
Birinci fıkrada valiye verilmiş olan yetkiler, ilcede kaymakamlar tarafından da kullanılabilir.
Mahallin en buyuk mulki amirliğince toplantının guvenliği icin, kurum ve kuruluşlardan sağlanan arac-gerec ve ilgili personel toplantı sonuna kadar mahallin guvenlik amirinin emrine girer."
MADDE 13 - Aynı Yonetmeliğin 11, 12 ve 13 uncu maddeleri yururlukten kaldırılmıştır.
MADDE 14Bu Yonetmelik yayımı tarihinde yururluğe girer.
MADDE 15 - Bu Yonetmelik hukumlerini Adalet, Milli Savunma ve İcişleri Bakanları birlikte yurutur.