Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Doner Sermaye İşletmeleri Yonetmeliği 22 Ağustos 2015 CUMARTESİ
Resmi Gazete
Sayı : 29453
YONETMELİK
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığından:
AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI DONER
SERMAYE İŞLETMELERİ YONETMELİĞİ
BİRİNCİ BOLUM
Amac, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amac ve kapsam
MADDE 1(1) Bu Yonetmeliğin amacı; Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatında kurulan veya kurulacak olan doner sermayeli işletmelerin faaliyet alanlarına, gelir kaynaklarına, giderlerine, butce ve muhasebeleştirme işlemlerine, denetimine, mali ve idari işlemlerine ilişkin usul ve esasları duzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 - (1) Bu Yonetmelik, 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun 19 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3(1) Bu Yonetmelikte gecen;
a) Bakan: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanını,
b) Bakanlık: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığını,
c) Doner sermaye: Genel yonetim kapsamındaki kamu idarelerine kanunlarla verilen asli ve surekli kamu gorevlerine bağlı olarak ortaya cıkan ve genel idare esaslarına gore yurutulmesi mumkun olmayan mal ve hizmet uretimine ilişkin faaliyetlerin surdurulebilmesi icin, kamu idaresine bağlı olarak kurulmuş işletmelere tahsis edilen sermayeyi,
c) Faaliyet donemi: Maliye Bakanlığınca aksi kararlaştırılmadıkca mali yılı,
d) Gelir: Oz kaynakta artışa neden olan her turlu işlemi,
e) Gercekleştirme gorevlisi: Harcama yetkilisi tarafından yardımcıları veya hiyerarşik olarak kendisine en yakın ust kademe yoneticileri arasından odeme emri belgesi duzenlemek ve kontrol etmekle gorevlendirilen bir veya daha fazla sayıda kişiyi,
f) Gider: Oz kaynakta azalışa neden olan her turlu işlemi,
g) Harcama birimi: Butce ile odenek verilen her bir işletmeyi,
ğ) Harcama yetkilisi: Butce ile odenek tahsis edilen her bir işletmenin en ust yoneticisini veya anılan gorevi yurutmekle gorevlendirilen kişiyi,
h) Harcama yetkilisi mutemedi: Mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde kesin odeme oncesi avans veya kredi olarak on odeme yapılabilmesi icin harcama yetkilisince mutemet olarak gorevlendirilen kişiyi,
ı) Hesap donemi: Maliye Bakanlığınca aksi kararlaştırılmadıkca mali yılı,
i) İşletme: Tahsis edilen sermayenin amacını gercekleştirmek uzere kurulan doner sermaye işletmelerini,
j) Kanun: 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yonetimi ve Kontrol Kanununu,
k) Mali yıl: Takvim yılını,
l) Merkez Muduru: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Doner Sermaye Merkez Mudurunu,
m) Merkez Mudurluğu: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Doner Sermaye Merkez Mudurluğunu,
n) Muhasebe birimi: Gelir ve alacakların tahsili, giderlerin ve borcların hak sahiplerine odenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gonderilmesi ve diğer tum mali işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemlerini yuruten birimi,
o) Muhasebe yetkilisi: Muhasebe hizmetlerinin yurutulmesinden ve muhasebe biriminin yonetiminden sorumlu olan yoneticiyi,
o) Muhasebe yetkilisi mutemedi: Muhasebe yetkilisi adına ve hesabına para ve parayla ifade edilebilen değerleri gecici olarak almaya, muhafaza etmeye, vermeye, gondermeye yetkili ve bu işlemlerle ilgili olarak doğrudan muhasebe yetkilisine karşı sorumlu olan gorevlileri,
p) Muhasebe yetkilisi yardımcısı: Muhasebe yetkililerinin yardımcılarını,
r) Mudur: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı sosyal hizmet kuruluşları bunyesinde kurulan işletmelerde kuruluş mudurunu, diğer işletmelerde ise işletme mudurunu,
s) On mali kontrol: İşletmelerin gelir, gider, varlık ve yukumluluklerine ilişkin mali karar ve işlemlerinin; işletme butcesine, kullanılabilir odenek tutarına ve mevzuat hukumlerine uygunluğu ve kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması yonlerinden yapılan kontrolunu,
ş) Oz kaynak: İşletmelerin varlıkları ile yabancı kaynakları arasındaki farkı,
t) Taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi: Harcama yetkilisi adına taşınırları teslim alan, koruyan, kullanım yerlerine teslim eden, kayıtları tutan ve bunlara ilişkin belge ve cetvelleri duzenleyen kişiyi,
u) Ust yonetici: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Musteşarını,
u) Vezne: Muhasebe birimine teslim edilen para ve para ile ifade edilebilen menkul değerlerin muhafaza edildiği yeri,
ifade eder.
İKİNCİ BOLUM
Sermaye ve Sermaye Kaynakları
Sermaye
MADDE 4 - (1) İşletmelere tahsis edilen sermaye tutarı kendi kaynaklarından karşılanmak uzere toplam beş milyon (5.000.000,00) Turk Lirasıdır. Tahsis edilen doner sermaye tutarını artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
(2) Bu sermaye, mevcut ve sonradan kurulacak işletmelere, yapılan hizmetin konusu, niteliği, kapsamı gibi olcutler dikkate alınarak Bakan onayı ile tahsis edilir.
(3) İşletmeler arasında karşılıksız borc verme işlemlerinde borc verilen tutar veren işletmece ilgili gider hesabına, alan işletmece ise diğer gelirler hesabına gelir kaydedilir ve bu tutar odenecek hazine hissesi matrahına dahil edilmez.
(4) Yeni kurulan işletmelere tahsis edilen sermaye ile mevcut işletmelerin sermayelerinde yapılan değişiklikler bir ay icinde Maliye Bakanlığı ile Sayıştay Başkanlığına bildirilir.
Sermaye kaynakları
MADDE 5(1) İşletmelerin sermaye kaynakları;
a) Ayni yardımlardan,
b) İşletme faaliyetlerinden elde edilecek karlardan,
c) Bağış ve yardımlardan,
oluşur.
(2) Bağış ve yardımlar, tahsis edilen sermaye ile sınırlı olmaksızın sermaye tutarına eklenir.
(3) Doner sermaye faaliyetlerinden elde edilen karlar, odenmiş sermaye tutarı tahsis edilen sermaye tutarına ulaşıncaya kadar sermayeye mahsup edilir. Odenmiş sermaye tutarı tahsis edilen sermaye tutarına ulaştıktan sonra, yılsonu karı genel butceye gelir kaydedilmek uzere nisan ayının sonuna kadar ilgili muhasebe birimi hesabına yatırılır.
UCUNCU BOLUM
Faaliyet Alanları, Gelirler, Giderler, Bağış ve Yardımlar
Faaliyet alanları
MADDE 6 - (1) Bakanlığa bağlı doner sermaye işletmelerinin faaliyet alanları şunlardır:
a) Sosyal hizmet kuruluşlarında; koruma, bakım ve rehabilitasyon hizmeti verilenlerin ihtiyaclarının karşılanması amacıyla kurulan ve/veya bu hizmetlerden yararlanan kişilerin istihdam edildiği ve rehabilitasyon amacına yonelik her turlu atolye ve işyerlerinin işletilmesi.
b) Yukarıda sayılan işletmelerce uretimi ya da satışı yapılan urun veya hizmetlerin internet uzerinden tanıtımı, pazarlama ve satışına ilişkin işletme faaliyetlerinin yapılması.
İşletmelerin gelirleri
MADDE 7 - (1) İşletmelerin gelirleri;
a) Bu Yonetmeliğin, 6 ncı maddesinde belirtilen faaliyet alanları doğrultusunda kurulan işletmelerin faaliyet alanına giren her turlu mal ve hizmet satışlarından elde edilen gelirlerden,
b) Bağış ve yardımlardan,
c) Hurda satışlarından (mubadelesinden) elde edilen gelirlerden,
c) Diğer gelirlerden,
oluşur.
Bağış ve yardımlar
MADDE 8(1) İşletmeler, şartlı veya şartsız ayni ve nakdi yardımlar ile taşınır ve taşınmaz mal bağışlarını kabul eder. İşletmece kabul edilen her turlu bağış ve yardımlar ilgili hesaba kaydedilir. Nakdi olmayan bağış ve yardımlar, ilgili mevzuatına gore değerlemeye tabi tutularak kayıtlara alınır.
(2) Şartlı ve şartsız olarak bağışlanacak arazi, arsa ve bina gibi taşınmaz mallar ve bunların mutemmim cuz'u niteliğindeki sabit tesisler Bakanlığın uygun goruşu ve Maliye Bakanlığının onayı ile Hazine adına tescil edilerek işletmeye tahsis edilebilir.
(3) İşletmeye bağışlanan taşınır mallar Merkez Mudurluğunun bilgisi dahilinde işletmeye mal edilir.
(4) Şartlı bağışlar, bağış şartına uygun şekilde kullanılır. Ancak taşınmaz malın şartta belirtilen şekilde kullanılmasının mumkun olmadığı veya şart konusunun ortadan kalkması gibi hallerde taşınmaz mal mumkunse bağışlayanın muvafakati alınarak Bakanlığın uygun goreceği şekilde değerlendirilir.
Mubadele işlemlerinden sağlanan gelirler
MADDE 9 - (1) İşletme mallarının takas yoluyla satış işlemlerinden sağlanan tutarlar, işlem gunundeki rayic değerleriyle kaydedilir. Bu işlemler sırasında mubadeleye konu mallar arasında parayla olculebilen farklılıklardan doğan kazanc ve kayıplar da işlem gunundeki rayic değerleriyle kaydedilir.
Merkez mudurluğunun giderleri
MADDE 10(1) Merkez Mudurluğunun giderleri aşağıda belirtilmiştir:
a) Merkez Mudurluğu kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen personele yapılan aylık, ucret, yolluklar ile mali ve sosyal haklarına ilişkin odemeler.
b) Genel yonetim giderleri.
c) İşletmeler icin alınacak mal ve malzeme giderleri.
c) Tasfiye edilen işletmelere ilişkin giderler.
d) Odeme gucluğu bulunan işletmelere yapılacak mali yardımlar.
e) Demirbaş, kırtasiye ve bunun gibi diğer tuketim mal ve malzeme alım giderleri.
İşletmelerin giderleri
MADDE 11(1) İşletmelerin giderleri aşağıda belirtilmiştir:
a) Bu Yonetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen iş ve hizmetlere dair giderler.
b) İşletme kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen personele yapılan aylık, ucret ile mali ve sosyal haklarına ilişkin odemeler.
c) İşletmede ilgili mevzuat hukumleri uyarınca calıştırılan; korunmaya, bakıma ve yardıma muhtac cocuk, engelli, yaşlı ve diğer kişilere odenecek ucret ve istihkaklar.
c) İşci ucretleri ve toplu sozleşmelerle işcilere tanınan ozluk hakları ile ilgili giderler.
d) İşletme faaliyetleri cercevesinde pazarlama, satış, dağıtım ile nakliye, sigorta ve benzeri giderler.
e) Makine, techizat, demirbaş, taşıt bakım ve onarımı, bina kucuk onarımı ve benzeri giderler.
f) Hizmetin gereği olarak kiralanan her turlu arac, gerec ve makinenin bakımı, onarımı ve işletilmesine ilişkin giderler.
g) İşletme hizmetleri cercevesinde gorevlendirilen personele ilgili mevzuat hukumleri uyarınca odenecek harcırahlar.
ğ) Diğer mevzuattan kaynaklanan giderler.
İşletmeler arası mali yardım, borc verme ve alma işlemleri
MADDE 12(1) Bakanlığa bağlı olarak faaliyet gosteren işletmeler aralarında geri odemesiz mali yardım yapabilecekleri gibi kısa vadeli veya uzun vadeli mali borc verme ve alma işlemi de yapabilirler. İşletmelerin aralarında yapacakları karşılıklı veya karşılıksız kaynak aktarımına, Bakan yetkilidir.
(2) İşletmeler aralarında yapacakları borc vermeborc alma ve geri odemesiz mali yardım işlemi sonucunu, muhasebeleştirme işleminin yapıldığı gunu izleyen yedi işgunu icerisinde Merkez Mudurluğune bildirirler.
DORDUNCU BOLUM
Butcenin Hazırlanması, Uygulanması ve Sonuclandırılması
Hesap donemi
MADDE 13 - (1) İşletmelerin hesap donemi takvim yılıdır.
Butce
MADDE 14 - (1) Butce; işletmelerin belirli bir donemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gosteren ve usulune uygun olarak yururluğe konulan belgedir.
(2) İşletme butceleri; metin kısmı ile ekli cetvellerden oluşur.
(3) Butceler, yılı icinde yapılacak giderler ile gelirlerden oluşur.
(4) Butcenin hazırlanması ve uygulanmasında aşağıdaki ilkelere uyulur:
a) İşletmenin butce tasarısı, muhasebe yetkilisinin goruşu alınarak harcama yetkilisi tarafından hazırlattırılır. Hazırlanan butce tasarısı en gec ekim ayı başına kadar Merkez Mudurluğune gonderilir.
b) Merkez Mudurluğunce incelenen butce tasarısı Bakan onayı ile yururluğe girer.
c) Butceyle verilen harcama yetkisi, işletmelerin gorev ve hizmetlerinin yerine getirilmesi amacıyla kullanılır.
c) Butceler, izleyen iki yılın butce tahminleriyle birlikte hazırlanır ve değerlendirilir.
d) Tum gelir ve giderler gayri safi olarak butcelerde gosterilir.
e) Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi esastır.
f) Butcelerde giderlerin gelirleri aşmaması esastır.
g) Harcamalar butcede yer alan odeneklere dayanılarak gercekleştirilir. Odeneksiz ya da odenek ustu harcama yapılamaz
ğ) Doner sermaye gelirleri butcedeki harcama kalemleri ile program hedefleri dışındaki amaclara tahsis edilemez.
h) Yıl icindeki butce tertipleri arasındaki odenek aktarmaları Merkez Mudurluğunun onayı ile yapılır.
ı) İşletme butcelerinin gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuclarının raporlanmasında acıklık, doğruluk ve mali saydamlık ilkeleri esas alınır.
i) İşletmelerin tum gelir ve giderleri butcelerinde gosterilir.
j) İşletme hizmetleri, butcelere konulacak odeneklerle, mevzuatla belirlenmiş yontem, ilke ve amaclara uygun olarak gercekleştirilir.
Butcenin uygulamaya konulması
MADDE 15 - (1) Bakan tarafından onaylanarak kesinleşen butceler, en gec aralık ayının sonuna kadar uygulanmak uzere işletmelere gonderilir. Butcelerin bir orneği de muhasebe yetkilisine verilir.
Ek butce
MADDE 16 - (1) Butcede ongorulen odeneklerin yetersiz kalması veya iş programında ongorulmeyen işlerin yapılmasının gerektiği hallerde, sure şartları haric olmak uzere ek butce hazırlanabilir. Ek butce taleplerinde kaynağın gosterilmesi zorunludur.
(2) Ek butcenin hazırlanması ve uygulamaya konulması, 15 inci ve 16 ncı maddelerde belirtilen esas ve usullere tabidir.
Kesin hesap
MADDE 17 - (1) İşletmelerin butce uygulama sonucları, işletme tarafından hazırlanan kesin hesap cetvellerinde gosterilir.
(2) Kesin hesap cetvelleri, muhasebe kayıtları dikkate alınarak hazırlanır. İşletme tarafından hazırlanan cetveller, bir yıllık uygulama sonuclarını gosterir.
(3) Kesin hesap cetvellerinin onaylanması, butcenin onaylanmasındaki usule gore yapılır.
BEŞİNCİ BOLUM
Yonetim, Gorev, Yetki ve Sorumluluklar
Yonetim
MADDE 18(1) Tum işletmelerin koordinasyonu ve merkezdeki işler Merkez Mudurluğunce yurutulur.
Merkez mudurunun gorev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 19 - (1) Merkez Mudurunun gorev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:
a) Doner sermaye teşkilatını idare ve temsil etmek.
b) İşletmelerin ilgili mevzuat hukumleri, calışma programları, butce esasları ve Bakanlık emirleri doğrultusunda verimlilik ve karlılık ilkelerine uygun olarak yonetmek.
c) Yeni acılacak işletmelere ilişkin acılış işlemleri yapmak.
c) İşletmelerin sureli raporlarını, mizanlarını takip ve kontrol etmek/ettirmek, gerektiğinde işletmeleri yerinde denetleyerek rapor duzenlemek ve bu raporu Bakanlığa sunmak.
d) Doner Sermaye Merkez Mudurluğunun ve işletmelerin butce taslaklarının zamanında hazırlanmasını sağlamak ve Bakan onayına sunmak.
e) Butce icinde fasıllar arası yapılacak odenek aktarmalarının zamanında yapılmasını sağlamak.
f) İşletmelerin personel ve kadro ihtiyaclarını saptamak.
g) İşletmelerce yapılan ihale dosyalarını inceleyerek Bakan onayına sunmak.
ğ) İşletmelerden alınan bilanco ve eklerine gore hazırlanacak olan konsolide bilancoyu, mali yılın bitiminden itibaren dort ay icinde Sayıştay Başkanlığına ve Maliye Bakanlığına gondermek.
h) Merkez Mudurluğunun gelir ve giderlerinin takibini sağlamak.
ı) Verimli calışmayan işletmeleri saptayarak, verimliliğini arttırıcı onlemler almak veya kapatılması icin gerekli işlemleri yapmak.
i) Odeme gucluğu bulunan işletmelerin mali yardım ve borc taleplerini değerlendirerek sonuclandırmak.
j) Doner sermaye teşkilatının koordinasyonunu sağlamak, faaliyet ve hizmet sunumunda daha verimli ve etkin hizmet vermesi amacıyla gerekli gorulen sure ve miktarda hizmet ici eğitim programları ve seminerleri duzenlemek.
k) Mevzuat değişikliklerini takip etmek, gerektiğinde genelge ve talimatlar yayımlamak, seminerler duzenlemek.
l) Doner Sermaye Merkez Mudurluğune tahsisli kadrolarda istihdam edilen kadrolu personele ilişkin iş ve işlemleri yapmak veya yaptırmak.
m) Merkez Mudurluğunun diğer işlerini yapmak ve yaptırmak.
İşletme mudurunun gorev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 20 - (1) İşletme Mudurunun gorev ve yetkileri şunlardır:
a) İşletmeyi idare ve temsil etmek.
b) İşletmeyi ilgili mevzuat hukumleri, calışma programları, butce esasları ve Merkez Mudurluğu talimatları doğrultusunda verimlilik ve karlılık ilkelerine uygun olarak yonetmek.
c) İşletmeye işci alınması, cıkarılması ve işcilerin ozluk haklarına ilişkin işlerin ilgili mevzuat hukumlerine uygun olarak yapılmasını sağlamak.
c) İşletmenin calışma programlarını ve butce tasarılarını zamanında hazırlamak ve onaya sunmak.
d) Canlı ve cansız mal varlıkları ile her turlu makine, techizat, demirbaş ve malzemelerin verimli bir şekilde kullanılması, saklanması ve korunmasını sağlayıcı onlemler almak.
e) Doner sermaye hesaplarının, ambar ve ayniyat işlerinin usulune gore yurutulmesini koordine etmek, izlemek ve denetlemek.
f) Muhasebe işlemlerinin suresinde ve duzenli kaydedilmesini sağlamak.
g) İşletmeye ilişkin diğer işleri yapmak veya yaptırmak.
Harcama yetkilisinin yetki ve sorumluluğu
MADDE 21(1) İşletme butcelerinden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mumkundur. Harcama talimatlarında; hizmet gerekcesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, suresi, kullanılabilir odeneği, gercekleştirme usulu ile gercekleştirmeyle gorevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır.
(2) Harcama yetkilileri harcama yetkisini; yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar ise hiyerarşik olarak bir alt kademedeki yoneticilere, kısmen veya tamamen devredebilirler.
(3) Harcama yetkisi aşağıdaki şartlara uygun olarak devredilir:
a) Yetki devri yazılı olmak zorundadır.
b) Devredilen yetkinin sınırları acıkca belirlenir.
c) Muhasebe yetkilisine yazılı olarak bildirilir.
(4) Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının butce ilke ve esaslarına, kanun, tuzuk ve yonetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, odeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve ilgili mevzuata gore yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.
(5) Harcama yetkilisinin herhangi bir nedenle gorevinden ayrılması halinde, harcama yetkisi, harcama yetkilisine vekalet eden kişi tarafından yerine getirilir.
Gercekleştirme gorevlileri ve sorumluluğu
MADDE 22 - (1) Gider gercekleştirme gorevlileri, harcama talimatı uzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve odeme icin gerekli belgelerin hazırlanması gorevlerini yuruturler.
(2) Harcama yetkilisi, kendisine en yakın ust kademe yoneticilerinden birisini veya birkacını odeme emri belgesini duzenlemek uzere gorevlendirir. Gorevlendirilen kişiler de gercekleştirme gorevlisi olup, harcama birimindeki on mali kontrol gorevini yaparlar.
(3) Gelir gercekleştirme gorevlileri; işletme gelirlerinin tahakkuk ve takip işlemlerini yuruturler.
(4) Gider ve gelir gercekleştirme gorevlileri, kendilerine verilen gorevlerin mevzuatına ve usulune uygun olarak yurutulmesinden, duzenledikleri belgelerin doğruluğundan ve diğer gercekleştirme gorevlileri tarafından duzenlenen belgeler uzerinde yapmaları gereken kontrollerden sorumludurlar.
Muhasebe yetkilisinin gorev ve yetkileri
MADDE 23(1) Muhasebe yetkilisinin gorev ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir:
a) Gelirleri ve alacakları ilgili mevzuatına gore tahsil etmek, yersiz ve fazla tahsil edilenleri ilgililerine iade etmek.
b) Giderleri ve borcları hak sahiplerine odemek.
c) Para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetleri almak, saklamak ve ilgililere vermek veya gondermek.
c) Yukarıdaki bentlerde sayılan işlemlere ve diğer mali işlemlere ilişkin kayıtları usulune uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutmak, belge ve bilgileri her turlu mudahaleden bağımsız olarak duzenlemek.
d) 01/05/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doner Sermayeli İşletmeler Butce ve Muhasebe Yonetmeliği gereğince duzenlenmesi gereken belge ve bilgileri, belirtilen surelerde ilgili yerlere duzenli olarak vermek.
e) Veznenin kontrolunu ilgili mevzuatında ongorulen surelerde yapmak.
f) Muhasebe hizmetlerine ilişkin defter, kayıt ve belgeleri ilgili mevzuatında belirtilen surelerle muhafaza etmek ve denetime hazır bulundurmak.
g) Muhasebe yetkilisi mutemetlerinin hesap, belge ve işlemlerini ilgili mevzuatında ongorulen zamanlarda denetlemek veya muhasebe biriminden uzak yerlerde gorev yapan muhasebe yetkilisi mutemedinin bulunduğu yerdeki birim yoneticisinden kontrol edilmesini istemek.
ğ) Hesabını kendinden sonra gelen muhasebe yetkilisine devretmek, devredilen hesabı devir almak.
h) Muhasebe birimini yonetmek.
ı) Diğer mevzuatla verilen gorevleri yapmak.
Muhasebe yetkilisinin sorumlulukları
MADDE 24(1) Muhasebe yetkilileri;
a) Bu Yonetmeliğin 24 uncu maddesinde sayılan hizmetlerin zamanında yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulune uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından,
b) Mutemetleri aracılığıyla aldıkları ve elden cıkardıkları para ve parayla ifade edilen değerler ile bunlarda meydana gelen kayıplardan,
c) On odeme ile kesin odemelerin yapılması ve on odemelerin mahsubu aşamalarında odeme emri belgesi ve eki belgelerin usulunce incelenmesi ve kontrolunden,
c) Yersiz ve fazla tahsil edilen tutarların ilgililerine geri verilmesinde, geri verilecek tutarın, duzenlenen belgelerde ongorulen tutara uygun olmasından,
d) Odemelerin, ilgili mevzuatın ongorduğu oncelik sırası da goz onunde bulundurularak, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına gore yapılmasından,
e) Rucu hakkı saklı kalmak kaydıyla, kendinden onceki muhasebe yetkilisinden hesabı devralırken gostermediği noksanlıklardan,
f) Muhasebe yetkilisi mutemetlerinin hesap, belge ve işlemlerini ilgili mevzuata gore kontrol etmekten,
g) Yetkili mercilere hesap vermekten,
sorumludurlar.
(2) Muhasebe yetkililerinin Kanuna gore yapacakları kontrollere ilişkin sorumlulukları, gorevleri gereği incelemeleri gereken belgelerle sınırlıdır.
(3) Muhasebe yetkililerinin ret ve iadeler ile ayrılıp gonderilmesi gereken paylara ilişkin fazla ve yersiz odemelerde sorumluluğu, bu Yonetmeliğin 63 uncu maddesi uyarınca yapması gereken kontrollerle sınırlıdır.
Bildirimde bulunmama ve suresinde odeme yapmamanın sonucları
MADDE 25(1) Takip eden ayın 20'sine kadar odenmeyen hazine payı ile bu Yonetmeliğin 5 inci maddesi hukmunce yılsonu karlarından genel butceye aktarılacak tutarlar, zamanında yatırılmadığı taktirde 6183 sayılı Kanundaki usullere gore aylık % 1 zamlı olarak odenir. Hesaplanan zam doner sermayelerin harcama yetkilisinden ve muhasebe yetkilisinden yarı yarıya alınır. Ancak, Maliye Bakanlığınca verilmiş ek sureler icin zam uygulanmaz.
(2) Sosyal Hizmetler ve Cocuk Esirgeme Kurumu payının suresinde odenmemesi halinde, işletmenin harcama yetkilisi ile muhasebe yetkilileri ortaklaşa sorumlu olup, odemelerin geciktirilmesi halinde odenmesi gereken tutarlar % 5 cezai faizle birlikte kendilerinden tahsil olunur.
Yetkisiz tahsil ve odeme yapılamayacak haller ile birleşemeyecek gorevler
MADDE 26(1) Kanunların ongorduğu şekilde yetkili kılınmamış hicbir gercek veya tuzel kişi işletme adına tahsilat ve odeme yapamayacağı gibi muhasebe hizmeti de veremez.
(2) Usulune gore atanmadığı halde muhasebe hizmetlerinden bir kısmını veya tamamını kendiliğinden yapanlar ile yapılması konusunda emir veren yoneticiler hakkında, Sayıştay tarafından belirlenecek mali sorumlulukları saklı kalmak uzere, adli ve idari yonden de ayrıca işlem yapılır.
(3) Harcama yetkilisi ile muhasebe yetkilisi gorevi aynı kişide birleşemez.
Gelirlerin ve alacakların takibi ile tahsil sorumluluğu
MADDE 27 - (1) Alacakların takip edilerek tahsil edilebilir hale getirilmesi Gercekleştirme gorevlisinin gorev ve sorumluluğundadır.
(2) Muhasebe yetkilisi, alacakların takibi icin gerekli bilgileri ve belgeleri duzenli olarak işletmeye vermekle yukumludur.
(3) Muhasebe yetkilisi, ilgili mevzuatına gore tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmiş gelir ve alacakları ilgili hesaplara kaydederek, nakden veya mahsuben tahsil edilmesinden sorumludurlar.
(4) Alacakların takibinden vazgecilmesinde Kanunun 79 uncu maddesi hukmune gore işlem yapılır.
Para ve para ile ifade edilen değerlerin muhafazasında sorumluluk
MADDE 28(1) Muhasebe yetkilileri; muhasebe birimlerine teslim edilen para ve parayla ifade edilen değerlerin ilgili mevzuatında ongorulduğu şekilde alınmasını, muhafaza edilmesini ve gerekli guvenlik tedbirlerinin alınmasını sağlamakla yukumludurler. Muhasebe yetkilileri; ilgili mevzuatında ongorulen sureler icinde ve belirsiz gunlerde vezneyi kontrol ederek kayıp ve noksanlık olmaması icin gerekli onlemleri almakla yukumludurler. Bu gorevin gereği gibi yerine getirilmemesi nedeniyle meydana gelecek kayıp ve noksanlıklardan genel hukumlere gore sorumludurlar.
(2) Yangın, sel, deprem, yer kayması, cığ duşmesi gibi afet halleri ile savaş veya askeri ve idari sebeplerle tahliye ya da hırsızlık gibi nedenlerle veznede kayıp veya noksanlık meydana gelmesi halinde, muhasebe yetkililerince durum derhal en yakın amire yazılı olarak bildirilir. Ayrıca, olaya ilişkin delillerin kaybolmaması icin gerekli tedbirleri alır. Sorumluluğun ibrası icin, muhasebe yetkilileri olayı oğrendikleri gunden itibaren en gec 15 gun icinde, bağlı oldukları idareye başvurur. Bu durumda muhasebe yetkilisinin sorumluluğu, bağlı olunan idarenin ust yoneticisinin goruşleri alınarak Sayıştay tarafından hukme bağlanır.
Hesap verme sorumluluğu
MADDE 29 - (1) Her turlu işletme kaynağının elde edilmesi, muhafazası ve kullanılmasında gorevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kotuye kullanılmaması icin gerekli onlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.
Muhasebe yetkilisi mutemetleri
MADDE 30 - (1) Muhasebe yetkilisi adına ve hesabına para ve parayla ifade edilebilen değerleri gecici olarak almaya, vermeye ve gondermeye yetkili olanlar muhasebe yetkilisi mutemedidir. Muhasebe yetkilisi mutemetleri, bu işlemlerle ilgili olarak doğrudan muhasebe yetkilisine karşı sorumludur. Muhasebe yetkilisinin muvafakatı alınarak secilecek personel, harcama yetkilisi tarafından muhasebe yetkilisi mutemedi olarak gorevlendirilir. Muhasebe yetkilisi mutemetleri hakkında, 31/12/2005 tarihli ve 26040 3 uncu mukerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Muhasebe Yetkilisi Mutemetlerinin Gorevlendirilmeleri, Yetkileri, Denetimi ve Calışma Usul ve Esasları Hakkında Yonetmelik hukumleri uygulanır.
Taşınır işlemleri
MADDE 31 - (1) İşletmelerce edinilen taşınırların kayıtlara alınmasında, verilmesinde ve izlenmesinde, 28/12/2006 tarihli ve 2006/11545 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yururluğe konulan Taşınır Mal Yonetmeliği hukumleri uygulanır.
(2) Taşınırların muhasebe hesap planında yer alan ilgili stok ve maddi duran varlık hesaplarına kaydının sağlanması icin, taşınır işlemlerini yurutmekle gorevli birimler tarafından duzenlenen belgelerin bir nushasının muhasebe birimine gonderilmesi zorunludur.
Ambar sayım işlemleri
MADDE 32 - (1) Doner Sermaye İşletmesinin ambarı, her mali yılın sonunda ve harcama yetkilisinin gerekli gorduğu durum ve zamanlarda harcama yetkilisince gorevlendirilecek bir komisyon tarafından sayılır ve sayım sonucları cetvellere yazılır.
(2) Taşınırların muhafazasından ve yonetilmesinden sorumlu olanların, normal fireler dışında, gerekli tedbirlerin alınmaması veya ozenin gosterilmemesi nedeniyle taşınırın eksilmesi, kullanılmaz hale gelmesi veya yok olması sonucunda sebep oldukları kamu zararları hakkında, 27/9/2006 tarihli ve 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yururluğe konulan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yonetmelik hukumleri uygulanır.
(3) Yapılan sayım sonucunda fazla bulunan taşınırlar, taşınır işlem fişi duzenlenerek kayıtlara alınır.
Taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi
MADDE 33 - (1) Taşınır kayıtları, harcama yetkilisi adına taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi tarafından tutulur. Taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi gorevi memuriyet veya calışma unvanına bağlı değildir.
(2) Taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi, harcama yetkilisi tarafından, taşınır kayıt ve işlemlerini Taşınır Mal Yonetmeliğinde belirtilen usule uygun şekilde yapabilecek bilgi ve niteliklere sahip personel arasından gorevlendirilir. Taşınır kayıt ve kontrol yetkilisinin izin veya hastalık gibi sebeplerle gorevi başında bulunmadığı zaman bu gorev işletmenin diğer personeli tarafından yerine getirilir. Taşınır işlemleri yoğun olan harcama birimlerinde birden fazla taşınır kayıt ve kontrol yetkilisinin gorevlendirilmesi mumkundur.
Taşınır kayıt ve kontrol yetkilisinin gorev ve sorumlulukları
MADDE 34 - (1) Taşınır kayıt ve kontrol yetkilisinin gorev ve sorumlulukları şunlardır:
a) Taşınır Mal Yonetmeliği gereğince taşınır kayıt ve işlemlerini yurutmek.
b) Harcama birimince edinilen taşınırlardan muayene ve kabulu yapılanları cins ve niteliklerine gore sayarak, tartarak, olcerek teslim almak, doğrudan tuketilmeyen ve kullanıma verilmeyen taşınırları tasnifli, tertipli bir durumda sorumluluğundaki ambarlarda muhafaza etmek.
c) Muayene ve kabul işlemi hemen yapılamayan taşınırları kontrol ederek teslim almak, bunların kesin kabulu yapılmadan kullanıma verilmesini onlemek.
c) Tuketime veya kullanıma verilmesi uygun gorulen taşınırları ilgililere teslim etmek.
d) Taşınırların yangına, ıslanmaya, bozulmaya, calınmaya ve benzeri tehlikelere karşı korunması icin gerekli tedbirleri almak ve alınmasını sağlamak.
e) Ambarda calınma veya olağanustu nedenlerden dolayı meydana gelen azalmaları harcama yetkilisine bildirmek.
f) Ambar sayımını ve stok kontrolunu yapmak, harcama yetkilisince belirlenen asgari stok seviyesinin altına duşen taşınırları harcama yetkilisine bildirmek.
g) Kullanımda bulunan dayanıklı taşınırları bulundukları yerde kontrol etmek, sayımlarını yapmak ve yaptırmak.
ğ) Harcama biriminin malzeme ihtiyac planının yapılmasına yardımcı olmak.
h) Kayıtlarını tuttuğu taşınırların hesabını muhasebe yetkilisine sunmak.
ı) Ambara giren ve (b) bendinde sayılan malzeme ve eşyayı yetkililerin yazılı talimatlarına dayanarak alındı karşılığında ilgililere vermek.
i) Ambardan sevk edilecek mal ve malzemelerin sevk belgelerini duzenlemek.
j) Başka yerlerden gelen veya satın alınan malları muayene komisyonuna muayene ettirmek ve ambara girişlerini duzenlemek.
k) Ambarda saklanan malzeme ve eşyalarda meydana gelen hasarlar icin gerekli tutanakları duzenlemek.
l) Kayıtlardan cıkarılacak veya imha edilecek malzeme ve eşya icin gerekli işlemleri yapmak uzere harcama yetkilisine bildirmek.
m) Harcama yetkilisi veya diğer yetkililerin vereceği işleri yapmak.
ALTINCI BOLUM
İdari ve Mali İşlemlere İlişkin Hukumler
Gorevde yukselme ve unvan değişikliği
MADDE 35 - (1) Doner Sermaye Merkez Mudurluğune tahsisli kadrolarda istihdam edilen 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personeller Bakanlık gorevde yukselme ve unvan değişikliği mevzuatına tabidir.
Atama ve yer değiştirme
MADDE 36 - (1) Doner Sermaye Merkez Mudurluğune tahsisli kadrolarda istihdam edilen personellerin atama ve yer değiştirme işlemleri genel hukumlere gore yapılır.
Disiplin işlemleri
MADDE 37 - (1) Doner Sermaye Merkez Mudurluğune tahsisli kadrolarda istihdam edilen veya doner sermaye teşkilatında gorevlendirme usuluyle calıştırılan personel hakkında genel hukumler ve Bakanlık disiplin amirleri mevzuatı uygulanır.
Gorevlendirme işlemleri
MADDE 38 - (1) Doner Sermaye Merkez Mudurluğune tahsisli kadrolarda istihdam edilen veya doner sermaye teşkilatında gorevlendirme usuluyle calıştırılan personelin gorevlendirilmesinde veya gorevden alınmasında ilgili mevzuat hukumleri uygulanır.
Odemelerin yapılmasında oncelik
MADDE 39 - (1) İşletmelerin nakit mevcudunun tum odemeleri karşılayamaması halinde giderler, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına gore odenir. Ancak, bu odemelerin yapılmasında sırasıyla;
a) Ozluk haklarına ilişkin odemelere,
b) Kanunları gereğince diğer kamu idarelerine odenmesi gereken vergi, resim, harc, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara,
c) Ceşidine bakılmaksızın Maliye Bakanlığınca belirlenen tutarın altındaki giderlere ilişkin odemelere,
c) İhalesi yapılan temizlik, yemek hazırlama ve dağıtım, guvenlik, bilgisayar sistemlerine yonelik hizmet alımları gibi yoğun emek gerektiren, duzenli ve kesintisiz yurutulmesi gereken hizmetlere ilişkin odemelere,
oncelik verilir.
(2) İşletmelerin nakit mevcudunun yeterli olması durumunda odemeler, odeme emri belgelerinin muhasebe biriminin kayıtlarına giriş sırasına gore yapılır. Odeme emri belgesi ve eki belgeler uzerinde 61 inci maddeye gore yapılan kontroller sonucunda noksanlığı tespit edilerek tamamlanmak uzere işletmelerin ilgili birimine iade edilen odeme emri belgelerindeki tutar, noksanlık tamamlanarak muhasebe birimi kayıtlarına alınır ve yeni giriş sırasına gore odenir.
Avans işlemleri
MADDE 40(1) Tahakkuk ve odeme işlemlerinin tamamlanmasını beklemeyecek kadar acele olan ceşitli giderler icin harcama yetkilisince gorevlendirilecek mutemetlere, her yıl Merkezi Yonetim Butce Kanunu ile genel butceli kurum ve kuruluşların harcama yetkilisi mutemetleri icin belirlenen tutara kadar avans verilebilir.
(2) Mutemet aldığı avansa ilişkin harcama belgelerini, işin tamamlanması halinde bir aylık surenin bitimini beklemeden muhasebe birimine vermek ve uzerinde kalan avans artığını nakden odemek zorundadır. Aldığı avansı bu sure icerisinde, mali yılın son ayında alınan avansları ise bir aylık sureye bakılmaksızın en gec mali yılın son gunu tamamen kapatmak zorundadır. Aksi takdirde avans bakiyesini zimmetine gecirmiş sayılarak mutemet hakkında kanuni soruşturma yapılır.
(3) Mali yılın bitimine kadar fiilen harcandığı halde belgeleri muhasebe birimine verilmeyen veya belgeleri muhasebe birimine verilmesine rağmen mali yıl sonuna kadar muhasebe birimince incelenmemesi nedeniyle mahsubu yapılmayan avans tutarları bu surede mahsup edilir. Mahsuba ilişkin harcama belgeleri avansın verildiği tarih ile en gec ait olduğu butce yılının son gunu arasındaki bir tarihi taşıması gerekir. Avans artıkları bu sure sonunda mutlaka tahsil edilir.
(4) Mutemedin herhangi bir sebeple bu gorevden ayrılması hallerinde uzerindeki avans tamamen kapatıldıktan sonra yeni mutemede avans verilir.
İhale işlemleri
MADDE 41(1) Mal ve hizmet alımı ile yapım işleri, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sozleşmeleri Kanunu, satış işleri ise 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 1 inci maddesinin ikinci fıkrasına dayanılarak 15/06/1984 tarihli ve 84/8213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yururluğe konulan Doner Sermayeli Kuruluşlar İhale Yonetmeliği hukumlerine gore yapılır.
(2) İşletmelerce 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sozleşmeleri Kanunu hukumlerine gore yapılacak ihalelere, işletmelerin muhasebe birimlerinden komisyon uyesinin katılmaması esas olmakla birlikte, 4734 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi hukmune istinaden, idarelerde yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması nedeniyle ihale yetkilisince muhasebe birimlerinden uye istenilmesi halinde en az bir personel gorevlendirilir.
Fiyat tespiti
MADDE 42 - (1) İşletmelerde uretilen mal ve hizmetler veya yapılan işlerin maliyeti; hammadde ve malzeme, işcilik, yolluk, ceşitli işletme masrafları, amortisman payları ve kardan oluşturulmak suretiyle maliyet fiyatlarının altında olmamak şartıyla ve piyasa fiyatları da goz onunde tutularak her mali yıl başında fiyat kataloğu hazırlanır. Bu katalog mudurun teklifi ve Bakan onayı ile yururluğe girer.
(2) Yıl icinde maliyet artışları nedeniyle fiyat kataloğunda mudurun teklifi ve Bakan onayı ile değişiklik yapılabilir.
Sipariş alınması
MADDE 43 - (1) Gercek ve tuzel kişiler tarafından satın alınacak mal ve hizmetlerin siparişleri işletme mudurluğune yapılır. Sipariş alınarak yapılacak mal ve hizmet satışında sipariş bedelinin en az % 10'u peşin, geri kalanı işin tesliminde alınır.
(2) Bakanlığın ihtiyac ve talepleri nedeniyle siparişlerin gecikmesi halinde siparişi veren gercek ve tuzel kişiler işletmeden herhangi bir hak talep edemezler.
YEDİNCİ BOLUM
Tutulacak Defterler ve Kayıt Usulleri
Kayıt usulleri
MADDE 44(1) İşletmede tutulacak defterler, kullanılacak belgeler ve muhasebe kayıtlarında 01/05/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doner Sermayeli İşletmeler Butce ve Muhasebe Yonetmeliği hukumleri uygulanır.
Gayrisafilik ilkesi
MADDE 45(1) Gelir ve giderler, herhangi bir duzenleme veya standart ile aksi kararlaştırılmadıkca gayrisafi olarak kaydedilir.
Kaybedilen alındılar icin verilecek kayıt ornekleri
MADDE 46 - (1) Muhasebe birimlerince, gerek emanet suretiyle, gerek herhangi bir nedenle ya da mahsuben tahsil olunan paralar ile her ne suretle olursa olsun teslim alınmış her turlu değerlere karşılık verilmiş olan alındıların, ilgilileri tarafından kaybedildiği bir dilekce ile bildirildiği takdirde, ilgili defterdeki kayıtları karşısına ve dip kocanının arkasına acıklama yapılmak sureti ile kaybedilen alındının bir orneği dilekcelerin altına veya arkasına yazıldıktan ve onaylandıktan sonra kendilerine verilir. Yatırılan para veya değerlerin geri verilmesi gerektiği takdirde, bu kayıt orneği alındı yerine kabul edilerek gereken işlem yapılır.
Kaybedilen, kullanılmayacak hale gelen alındı ve cekler hakkında yapılacak işlem
MADDE 47(1) Kullanılmamış her turlu alındı ve cek ciltleri ya da yaprakları kaybedildiği veya kullanılamayacak hale geldiğinde, durum bir tutanakla tespit edilir. Konuyla ilgili olarak yapılan inceleme sonucu belirtilerek, soz konusu alındı ve ceklerin numaraları gosterilmek suretiyle Maliye Bakanlığına bildirilir ve alınacak cevaba gore işlem yapılır. Ayrıca ceklerin numaraları gosterilmek suretiyle durum muhasebe biriminin hesabının bulunduğu bankaya da bildirilir. Kullanılamayacak hale gelen cekler duzenlenecek bir tutanakla imha edilmek uzere bankaya teslim edilir.
Alındı, cek ve benzeri belgelerin iptali
MADDE 48 - (1) Seri ve sıra numarası taşıyan alındı, cek ve benzeri belgelerden hatalı duzenlenme nedeniyle iptal edilmesi gerekenler; sol alt koşeden sağ ust koşeye doğru cizilen iki paralel cizgi arasına "İptal" ibaresi yazılmak suretiyle iptal edilir. Ayrıca, iptal edilen bu belgelerin arkasına iptal gerekcesi de yazılarak muhasebe birimi veznesinde duzenlenen alındılar muhasebe yetkilisi ve veznedar tarafından, vezne dışında duzenlenen muhasebe yetkilisi mutemedi alındıları ise muhasebe yetkilisi mutemedi ile birim yetkilisi tarafından imzalanır. İptal edilen dip kocanlı alındı, cek ve benzeri belgeler dip kocanına iliştirilmek suretiyle muhafaza edilerek saklanır.
Kayıt yanlışlıklarının duzeltilmesi
MADDE 49(1) Yevmiye kayıtlarında meydana gelebilecek her turlu yanlışlık ancak muhasebe kaydıyla duzeltilir.
(2) Diğer defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde, yanlış rakam ve yazının uzeri okunacak şekilde cizilmek, ust veya yan tarafına ya da ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle duzeltilir.
(3) Defterlere gecirilen kayıtlar kazınmak, cizilmek veya silinmek suretiyle okunamaz hale getirilemez.
Başka defter ve belge duzenlenmesi ve kullanılması
MADDE 50 - (1) Bu Yonetmelik kapsamındaki İşletmeler, faaliyet alanlarına ve diğer nedenlerden doğacak ihtiyaclarına gore 01/05/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doner Sermayeli İşletmeler Butce ve Muhasebe Yonetmeliğinde belirtilen defter ve belgelerden başka, defter ve belgeler duzenleyip kullanabilirler.
Defter ve belgelerin bilgisayarla duzenlenmesi
MADDE 51 - (1) Bu Yonetmelik hukumlerine gore duzenlenen defter ve belgeler 01/05/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doner Sermayeli İşletmeler Butce ve Muhasebe Yonetmeliğinin 595 inci maddesinde belirtilen usul ve esaslara gore belirtilen bilgileri kapsamak kaydıyla adedine bağlı kalınmaksızın bilgisayarla duzenlenebilir. Bilgisayar ortamında duzenlenen defter ve belgeler cıktıları alındıktan sonra dosya icerisinde muhafaza edilir.
SEKİZİNCİ BOLUM
Gorev, Yetki ve Sorumlulukların Devri ile
İşletmelerin Tasfiyesine Yonelik Hukumler
Muhasebe yetkilileri arasındaki devir işlemleri
MADDE 52 - (1) Muhasebe yetkilileri, gorevlerinden her ne suretle ayrılırsa ayrılsın, yerine asil veya vekil olarak gelen ya da bırakılan memura yonetim donemine ait hesaplar ile kendisinden onceki muhasebe yetkilisinden aldığı hesaplara ait devri, 01/05/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doner Sermayeli İşletmeler Butce ve Muhasebe Yonetmeliği hukumleri doğrultusunda vermek zorundadır.
(2) Muhasebe yetkilileri, yerlerine vekil tayin edilmeden gorevlerinden ayrılamazlar. Ancak, zorunlu nedenler veya gorev alanları icerisinde yapacakları denetim ve incelemeler icin işlemlerden doğacak sorumluluk kendilerine ait olmak uzere en cok bir gun sure ile vekil tayin edilmeden gorevlerinden ayrılabilirler.
(3) Tayin, emeklilik gibi haller ile gecici gorev, kısa sureli askerlik, aylıksız izin, hastalık izni gibi iki aylık sureyi aşacağı onceden bilinen ayrılmalarda gorevinden ayrılan muhasebe yetkilisi, yerine asil veya vekil olarak gelen muhasebe yetkilisine 01/05/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doner Sermayeli İşletmeler Butce ve Muhasebe Yonetmeliğinin eki Ek-6'da yer alan "Devir Cetvelini'' duzenleyerek ayrıntılı devir vermek zorundadır.
(4) Devir cetvelinin duzenlenmesinden once asil veya vekil olarak goreve başlayan muhasebe yetkilisi; hazır değerler, değerli kağıtlar, menkul kıymet ve varlıklar ile teminat mektubu gibi değerleri sayarak teslim alır. Sayımda cıkan miktarlar, bu değerlere ait defterler uzerinde gosterilmekle beraber durum sayım tutanakları ile de tespit edilir. Sayımlarda, sayım tutanakları beşer nusha duzenlenerek devir cetveline eklenir. Defter ve tutanaklar, devir veren ve alan tarafından imzalanır. Bundan sonra bir yazı ile, o gunun sonu itibarıyla banka mevcudu sorularak bankadan bildirilen miktarın, banka hesabı defteri kayıtlarına uygunluğu sağlandıktan sonra her iki muhasebe yetkilisi tarafından imzalanır. Aynı gun bankaya ikinci bir yazı yazılarak, devir tarihinden itibaren gorevinden ayrılan muhasebe yetkilisinin yerine asil veya vekil olarak atanan muhasebe yetkilisinin kimliği ile tatbiki imzası bildirilir. Muhru tutanakla teslim alan yeni muhasebe yetkilisi fiilen gorevine başlar.
(5) Ayrılan muhasebe yetkilisi, ayrıldığı tarih itibarıyla hesap ve defter kayıtlarını tamamlatarak her ikisi arasında uygunluk sağlar. Muhasebe birimi hesapları Sayıştay tarafından yerinde incelenecek ise onceki aylara ait belgeler, duzenlenecek beş nusha tutanakla muhurlu torbalar icinde yeni muhasebe yetkilisine teslim edilir ve tutanaklar devir cetvellerine eklenir. İcinde bulunulan aya ait belgeler ise kayıtlarla karşılaştırılarak yeni muhasebe yetkilisine teslim edilir.
(6) Yukarıda belirtilen işlemler yapılıp kasa, vezne ve ambar sayımları sonucu kayıtlara gore noksan veya fazla cıkan tutarlar, ilgili hesaplara kaydedilerek kayıtlar gunluk hale getirilir ve bu kayıtlara gore aşağıda acıklandığı şekilde devir cetveli duzenlenir:
a) Tablo 1: Devrin yapıldığı gunun sonu esas alınarak, her hesabın devir tarihine kadar olan borc ve alacak toplamları ile artıkları alınır. Bu artıkların yevmiye ve buyuk defter kayıtlarına uygun olması gerekir.
b) Tablo 2: Devrin yapıldığı aybaşından devir tarihine kadar olan tahsilat, harcama, mahsup ve gondermeye ilişkin belgelerden noksan cıkanlar yevmiye tarih ve numarasına gore kaydedilir.
c) Tablo 3: On odemeler hesap isimlerine gore kaydedilir.
c) Tablo 4: Uc numaralı tabloda belirtilen on odemelerden suresinde mahsup edilmeyenlerin ayrıntısı sutun başlıklarına gore kaydedilir.
d) Tablo 5: Alacaklar hesaplarında kayıtlı alacaklar; bunlardan tahsil, terkin, nakil ve mahsuplar ile henuz tahsil edilmeyen alacak artıkları, sutun başlıklarına gore kaydedilir.
e) Tablo 6: Beş numaralı tabloda belirtilen alacaklardan zamanaşımına uğramış olanların ayrıntısı sutun başlıklarına gore kaydedilir.
f) Tablo 7: Muhasebe biriminde mevcut olan ve alındı kayıt defterinde kayıtlı bulunan alındı ve benzeri belgelerden kullanılmış ve kullanılmamış olanlar sutun başlıklarına gore kaydedilir. 5 yıl oncesine kadar kullanılmış olan alındı ve benzeri belgelerin dip kocanları teslim edilir ve alınır.
g) Tablo 8: Denetim elemanları tarafından yapılan denetimler sonucunda duzenlenen ve denetim raporları dosyasında saklanması gereken rapor ve yazılar ile kitap ve benzeri yayınlar sutun başlıklarına gore kaydedilir.
ğ) Yukarıda belirtilen tablolar 01/05/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doner Sermayeli İşletmeler Butce ve Muhasebe Yonetmeliğinin ekler bolumunde olup, bu Tabloların yeterli olmayacağının anlaşılması halinde, aynı bilgileri taşıyan liste duzenlenerek cetvele bağlanır ve bu husus ilgili tabloda "listesi eklidir" şeklinde belirtilir.
(7) Kesin veya uzun sureli ayrılma sayılmayan ve iki aydan kısa sureli gecici gorev ya da hastalık gibi nedenlerle ayrılmalarda ayrıntılı devir yapılmaz ve devir cetveli duzenlenmez. Bu gibi ayrılmalarda, ayrılan muhasebe yetkililerinin yerlerine bırakacakları vekil memurlar, vekalet edecekleri sure icindeki işlemlerden sorumlu olacaklarından, kayıtlara gore kasa ve veznede bulunan değerleri sayarak teslim alırlar. Sayım işi, bu değerlere ait yardımcı hesap defterlerinin devir tarihine rastlayan sayfasına tutanak şeklinde yazılarak, devir veren ve devir alan muhasebe yetkilisi ile veznedar tarafından imzalanır. Muhru tutanakla teslim alan yeni muhasebe yetkilisi fiilen gorevine başlar. Gecici ayrılmalarda bankaya yazılacak yazı ayrılan muhasebe yetkilisi tarafından imzalanır.
(8) Gecici ayrılmanın, herhangi bir nedenle uzun sureli ayrılmaya donuşmesi ya da Hastalık, olum ve tutuklanma gibi nedenlerden dolayı veya devir vermekten kacınma hallerinde, 1/5/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doner Sermayeli İşletmeler Butce ve Muhasebe Yonetmeliğinin 586 ncı maddesi hukumleri uygulanır.
(9) Muhasebe yetkilisinin devir vermeden ayrılması halinde; devir vermeden ayrılan muhasebe yetkilileri, yeni atandıkları yerlere gittiklerinde işe başlayamayacaklarından ve emekli ve acığa alınma aylıkları dahil aylık alamayacaklarından, muhasebe yetkililerinin devir vermeden ayrılmamaları; devir alan muhasebe yetkilisinin de, devir aldığı hesaplarda bir noksanlık gorulduğu takdirde kendisi sorumlu olacağından, devir sırasında hesaplar uzerinde ayrıntılı inceleme yapması ve ayrılan muhasebe yetkilisinin devir vermemesi halinde bu durumu maaş nakil ilmuhaberinde belirtmesi gerekir.
Gorev, yetki ve sorumlulukların muhasebe yetkilisi yardımcılarına devri
MADDE 53(1) Muhasebe yetkilileri, kanunlarla kendilerine verilen gorev ve yetkilerinden bir kısmını yardımcılarına devredebilirler.
(2) Muhasebe yetkilileri hakkındaki sorumluluk, devredilen işlerle ilgili olarak gorev ve yetki devri yapılanlar ile muhasebe biriminden uzak yerlerde gorev yapan muhasebe yetkilisi mutemedinin bulunduğu yerdeki birim yoneticisi hakkında da uygulanır.
(3) Muhasebe yetkilileri devrettikleri gorev ve sorumlulukların, yardımcılar tarafından usulune uygun olarak yerine getirilip getirilmediğini gozetmekle yukumludur.
(4) Devredilen gorev ve yetki sınırları icerisinde olmakla birlikte, yardımcılar tarafından tereddude duşulen konulardaki işlemler, uygun bulunması halinde muhasebe yetkilileri tarafından sonuclandırılır.
Veznedarlar arasındaki devir işlemleri
MADDE 54(1) Veznedarların ayrılmalarında kasa hesabı defteri toplamı alınarak veznede bulunması gereken para, eski veznedar tarafından yeni veznedara devredilir ve yardımcı hesap defteri toplamını gosteren son sayfasında gerekli acıklama yapılarak altı, muhasebe yetkilisi ve veznedarlar tarafından imzalanır. Bu işlem veznede bulunan tum değerler icin de yapılır. Ayrılan memura bu devrin onaylı bir orneği verilir.
Muhasebe yetkilisi mutemetleri arasındaki devir işlemleri
MADDE 55(1) Muhasebe yetkilisi mutemetlerinin gorevlerinden gecici veya kesin olarak ayrılmalarında, ayrılan mutemet ile yeni mutemet arasında aşağıda acıklandığı şekilde devir işlemi yapılır.
a) İzin, hastalık gibi nedenlerle iki aydan daha kısa sureli ayrılmalarda, kasa defterinin gunluk toplamı alınarak veznede bulunması gereken para, eski muhasebe yetkilisi mutemedi tarafından yeni muhasebe yetkilisi mutemedine devredilir ve deftere acıklama yapılarak, muhasebe yetkilisi ve muhasebe yetkilisi mutemedi tarafından imzalanır. Bu işlem veznede bulunan diğer değerler icin de yapılır.
b) İki aydan daha uzun sureli gecici ayrılmalar veya kesin ayrılmalarda, kasa defteri ile vezne ve ambarlarda muhafaza edilen diğer değerlere ilişkin yardımcı defterlerin toplamı alınarak vezne ve ambarlarda bulunması gereken para ve değerler, yardımcı defterlerle birlikte eski muhasebe yetkilisi mutemedi tarafından yeni muhasebe yetkilisi mutemedine devredilir. Yapılan butun devir işlemleri, kasa defteri ve diğer yardımcı defterlerin ilgili sayfasına gerekli acıklamalar yazılarak gosterilir, yeni ve eski muhasebe yetkilisi mutemetleri ile muhasebe yetkilisi tarafından imzalanır. Ayrıca, yapılan devirler ayrıntılı olarak tutanağa kaydedilir ve ayrılan muhasebe yetkilisi mutemedine bu devir tutanağının onaylı bir orneği verilir.
c) Vezne ve ambarlarda muhafaza edilen kullanılmış alındı nushaları ile kullanılmamış alındı ve cek ciltleri de yeni muhasebe yetkilisi mutemedine devredilir.
c) Devir işlemi, aksine bir hukum belirtilmediği surece iki gun icinde tamamlanır.
(2) Gorevinden kesin olarak ayrılacak olan muhasebe yetkilisi mutemedi, yukarıda belirtildiği şekilde muhasebe yetkilisine hesabını vererek ibra edilmedikce gorevinden ayrılamaz.
Devir ve teslim işlemlerinde sure
MADDE 56 - (1) Muhasebe yetkilisi, veznedar, taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi gibi para ve mal işleriyle gorevli memurlar arasındaki devir teslim işlemlerinde 1/5/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doner Sermayeli İşletmeler Butce ve Muhasebe Yonetmeliği ile 12/11/1974 tarihli ve 7/9044 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yururluğe konulan Devlet Memurlarının Cekilmelerinde Devir ve Teslim Sureleri Hakkında Yonetmelik hukumleri uygulanır.
(2) Devir suresi; muhasebe yetkilileri icin yedi, muhasebe yetkili mutemetleri icin iki gundur.
İşletmelerin birleştirilmesi, devir ve tasfiye işlemleri
MADDE 57 - (1) İşletmelerden gerekli gorulenlerin birleştirilmesine, devredilmesine ve tasfiye edilmesine Doner Sermaye Merkez Mudurluğunun teklifi uzerine, Bakan yetkilidir.
(2) Uc yıl ust uste zarar eden işletmelerin durumları bir raporla tespit edilerek merkez mudurluğunun teklifi ve bakanın onayıyla faaliyetine son verilebilir. İşletme devir veya tasfiyeye tabi tutulur. Tasfiye ve devir işlemleri ilgili mevzuat cercevesinde yapılır.
DOKUZUNCU BOLUM
Kontrol ve Denetim
Kontrol ve denetimin amacı
MADDE 58 - (1) İşletmelerde kontrol ve denetimin amacı;
a) Gelir, gider, varlık ve yukumluluklerin, etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yonetilmesini,
b) İlgili mevzuata uygun olarak faaliyet gosterilmesini,
c) Her turlu mali karar ve işlemlerde usulsuzluk ve yolsuzluğun onlenmesini,
c) Varlıkların kotuye kullanılması ve israfını onlemek ve kayıplara karşı korunmasını,
d) Karar oluşturmak ve izlemek icin duzenli, zamanında ve guvenilir rapor ve bilgi edinilmesini,
sağlamaktır.
Muhasebe yetkililerinin odeme emri belgesi ve ekleri uzerinde yapacakları kontroller
MADDE 59(1) Muhasebe yetkilileri odeme emri belgesi ve ekleri uzerinde;
a) Yetkililerin imzasını,
b) Odemenin ceşidine gore ilgili mevzuatında belirlenen belgelerin tamam olmasını,
c) Maddi h