6701 sayılı Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu, Resmi Gazetede yayımlandı TURKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMU KANUNU
Kanun No. 6701
Kabul Tarihi: 6/4/2016
BİRİNCİ BOLUM
Amac, Kapsam ve Tanımlar
Amac ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; insan onurunu temel alarak insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, kişilerin eşit muamele gorme hakkının guvence altına alınması, hukuken tanınmış hak ve hurriyetlerden yararlanmada ayrımcılığın onlenmesi ile bu ilkeler doğrultusunda faaliyet gostermek, işkence ve kotu muameleyle etkin mucadele etmek ve bu konuda ulusal onleme mekanizması gorevini yerine getirmek uzere Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunun kurulması, teşkilat, gorev ve yetkilerine ilişkin esasların duzenlenmesidir.
Tanımlar
MADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Ayrı tutma: Kişilerin bu Kanunda sayılan temellerden biri veya birden fazlası nedeniyle, bir eylem veya eylemsizliğin sonucu olarak diğerlerinden ayrı tutulması durumunu,
b) Ayrımcılık talimatı: Bir kişinin kendi nam veya hesabına eylem ve işlemlerde bulunmaya yetkili kıldığı kişilere veya bir kamu gorevlisinin diğer kişilere verdiği ayrımcılık yapılmasına yonelik talimatı,
c) Başkan: Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Başkanını,

c) Coklu ayrımcılık: Ayrımcı uygulamanın birden fazla ayrımcılık temeli ile ilişkili olması durumunu,
d) Doğrudan ayrımcılık: Bir gercek veya tuzel kişinin, hukuken tanınmış hak ve hurriyetlerden karşılaştırılabilir durumdakilere kıyasla eşit şekilde yararlanmasını bu Kanunda sayılan ayrımcılık temellerine dayanılarak engelleyen veya zorlaştıran her turlu farklı muameleyi,
e) Dolaylı ayrımcılık: Bir gercek veya tuzel kişinin, gorunuşte ayrımcı olmayan her turlu eylem, işlem ve uygulamalar sonucunda, bu Kanunda sayılan ayrımcılık temelleriyle bağlantılı olarak, hukuken tanınmış hak ve hurriyetlerden yararlanma bakımından nesnel olarak haklılaştırılamayan dezavantajlı bir konuma sokulmasını,
f) Engelli: Fiziksel, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde ceşitli duzeyde kayıplarından dolayı topluma diğer bireyler ile birlikte eşit şartlarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve cevre şartlarından etkilenen bireyi,
g) İşyerinde yıldırma: Bu Kanunda sayılan ayrımcılık temellerine dayanılarak kişiyi işinden soğutmak, dışlamak, bıktırmak amacıyla kasıtlı olarak yapılan eylemleri,

ğ) Kamu gorevlisi: Kamu hizmetlerinin yurutulmesine atama veya secilme yoluyla ya da herhangi bir surette surekli, sureli veya gecici olarak katılan kişiyi,
h) Kurul: Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulunu,
ı) Kurum: Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunu,
i) Makul duzenleme: Engellilerin hak ve ozgurluklerini tam ve diğer bireylerle eşit şekilde kullanmasını veya bunlardan yararlanmasını sağlamak uzere belirli bir durumda ihtiyac duyulan, mali imkanlar nispetinde, olculu, gerekli ve uygun değişiklik ve tedbirleri,
j) Taciz: Psikolojik ve cinsel turleri de dahil olmak uzere bu Kanunda sayılan temellerden birisine dayanılarak, insan onurunun ciğnenmesi amacını taşıyan veya boyle bir sonucu doğuran yıldırıcı, onur kırıcı, aşağılayıcı veya utandırıcı her turlu davranışı,

k) Ulusal onleme mekanizması: İşkenceye ve Diğer Zalimane, Gayriinsani veya Kucultucu Muamele veya Cezaya Karşı Birleşmiş Milletler Sozleşmesine Ek İhtiyari Protokol hukumleri cercevesinde kişilerin ozgurluklerinden yoksun bırakıldığı yerlere duzenli ziyaretler yapmak uzere oluşturulan sistemi,
l) Uygulamalı iş deneyimi: Bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarının eğitimle eş zamanlı ya da eğitim sonrası donemde iş icerisinde geliştirilmesini,
m) Varsayılan temele dayalı ayrımcılık: Bir gercek veya tuzel kişinin, bu Kanunda sayılan ayrımcılık temellerinden birisiyle gercekte ilgisi olmamasına rağmen, bu temellerden birisini taşıdığı sanılarak hukuken tanınmış hak ve hurriyetlerden yararlanma bakımından ayrımcı muameleye maruz kalmasını,
ifade eder.
İKİNCİ BOLUM
Ayrımcılıkla Mucadele
Eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağı
MADDE 3- (1) Herkes, hukuken tanınmış hak ve hurriyetlerden yararlanmada eşittir.
(2) Bu Kanun kapsamında cinsiyet, ırk, renk, dil, din, inanc, mezhep, felsefi ve siyasi goruş, etnik koken, servet, doğum, medeni hal, sağlık durumu, engellilik ve yaş temellerine dayalı ayrımcılık yasaktır.
(3) Ayrımcılık yasağının ihlali halinde, konuya ilişkin gorev ve yetkisi bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ihlalin sona erdirilmesi, sonuclarının giderilmesi, tekrarlanmasının onlenmesi, adli ve idari yoldan takibinin sağlanması amacıyla gerekli tedbirleri almakla yukumludur.
(4) Ayrımcılık yasağı bakımından sorumluluk altında olan gercek ve ozel hukuk tuzel kişileri, yetki alanları icerisinde bulunan konular bakımından ayrımcılığın tespiti, ortadan kaldırılması ve eşitliğin sağlanması icin gerekli tedbirleri almakla yukumludur.
Ayrımcılık turleri
MADDE 4- (1) Bu Kanun kapsamına giren ayrımcılık turleri şunlardır:
a) Ayrı tutma.
b) Ayrımcılık talimatı verme ve bu talimatları uygulama.
c) Coklu ayrımcılık.
c) Doğrudan ayrımcılık.
d) Dolaylı ayrımcılık.
e) İşyerinde yıldırma.
f) Makul duzenleme yapmama.
g) Taciz.
ğ) Varsayılan temele dayalı ayrımcılık.
(2) Eşit muamele ilkesine uyulması veya ayrımcılığın onlenmesi amacıyla idari ya da adli surecleri başlatan yahut bu sureclere katılan kişiler ile bunların temsilcilerinin, bu nedenle maruz kaldıkları olumsuz muameleler de ayrımcılık teşkil eder.
Ayrımcılık yasağının kapsamı
MADDE 5- (1) Eğitim ve oğretim, yargı, kolluk, sağlık, ulaşım, iletişim, sosyal guvenlik, sosyal hizmetler, sosyal yardım, spor, konaklama, kultur, turizm ve benzeri hizmetleri sunan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, gercek kişiler ve ozel hukuk tuzel kişileri, yuruttukleri faaliyetler bakımından bu hizmetlerden yararlanmakta olan veya yararlanmak uzere başvurmuş olan ya da bu hizmetler hakkında bilgi almak isteyen kişi aleyhine ayrımcılık yapamaz. Bu hukum kamuya acık hizmetlerin sunulduğu alanlar ve binalara erişimi de kapsar.
(2) Birinci fıkrada belirtilen hizmetlerin planlanması, sunulması ve denetlenmesinden sorumlu olan kişi ve kurumlar, farklı engelli grupların ihtiyaclarını dikkate almakla ve makul duzenlemelerin yapılmasını sağlamakla yukumludur.
(3) Kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, gercek kişiler, ozel hukuk tuzel kişileri ve bunlar tarafından yetkilendirilenler, taşınır ve taşınmazları kamuya acık bir şekilde sunarken bu malları edinmek veya kiralamak isteyenler ile bunlar hakkında bilgi almak isteyenler aleyhine, bunların kiralanması, kira akdinin şartlarının belirlenmesi, kira akdinin yenilenmesi veya sona erdirilmesi, satışı ve devri sureclerinin hicbirinde ayrımcılık yapamaz.
(4) Dernek, vakıf, sendika, siyasi parti ve meslek orgutlerine, ilgili mevzuatlarında veya tuzuklerinde belirtilen istisnalar dışında uye olma, organlarına secilme, uyelik imkanlarından yararlanma, uyeliğin sonlandırılması ve bunların faaliyetlerine katılma ve yararlanma bakımından, hic kimse aleyhine ayrımcılık yapılamaz.
İstihdam ve serbest meslek
MADDE 6- (1) İşveren veya işveren tarafından yetkilendirilmiş kişi; işverenin calışanı veya bu amacla başvuran kişi, uygulamalı iş deneyimi edinmek uzere bir işyerinde bulunan veya bu amacla başvuran kişi ve herhangi bir sıfatla calışmak ya da uygulamalı iş deneyimi edinmek uzere işyeri veya iş ile ilgili olarak bilgi edinmek isteyen kişi aleyhine, bilgilenme, başvuru, secim kriterleri, işe alım şartları ile calışma ve calışmanın sona ermesi surecleri dahil olmak uzere, işle ilgili sureclerin hicbirinde ayrımcılık yapamaz.
(2) Birinci fıkra iş ilanı, işyeri, calışma şartları, mesleki rehberlik, mesleki eğitim ve yeniden eğitimin tum duzeylerine ve turlerine erişim, meslekte yukselme ve mesleki hiyerarşinin tum duzeylerine erişim, hizmet ici eğitim, sosyal menfaatler ve benzeri hususları da kapsar.
(3) İşveren veya işveren tarafından yetkilendirilmiş kişi, istihdam başvurusunu gebelik, annelik ve cocuk bakımı gerekceleriyle reddedemez.
(4) Serbest mesleğe kabul, ruhsat, kayıt, disiplin ve benzeri hususlar bakımından ayrımcılık yapılamaz.
(5) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamına girmeyen her turlu iş ve iş gorme sozleşmeleri de bu madde kapsamındadır.
(6) Kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam bu madde hukumlerine tabidir.
Ayrımcılık iddiasının ileri surulemeyeceği haller
MADDE 7- (1) Bu Kanun kapsamında ayrımcılık iddiasının ileri surulemeyeceği haller ve istisnalar şunlardır:
a) İstihdam ve serbest meslek alanlarında, zorunlu mesleki gerekliliklerin varlığı halinde amaca uygun ve orantılı olan farklı muamele.
b) Sadece belli bir cinsiyetin istihdamını zorunlu kılan durumlar.
c) İşe kabul ve istihdam surecinde, hizmetin zorunlulukları nedeniyle yaş sınırlarının belirlenmesi ve uygulanması, gereklilik ve amacla orantılı olması şartıyla yaşa dayalı farklı muamele.
c) Cocuk veya ozel bir yerde tutulması gereken kişilere yonelik ozel tedbirler ve koruma onlemleri.
d) Bir dine ait kurumda, din hizmeti veya o dine ilişkin eğitim ve oğretim vermek uzere sadece o dine mensup kişilerin istihdamı.
e) Dernek, vakıf, sendika, siyasi parti ve meslek orgutlerinin, ilgili mevzuatlarında veya tuzuklerinde yer alan amac, ilke ve değerler temelinde uye olacak kişilerde belli şart ve nitelik aramaları.
f) Eşitsizlikleri ortadan kaldırmaya yonelik, gerekli, amaca uygun ve orantılı farklı muamele.
g) Vatandaş olmayanların ulkeye giriş ve ikametlerine ilişkin şartlarından ve hukuki statulerinden kaynaklanan farklı muamele.
UCUNCU BOLUM
Kuruluş, Teşkilat Yapısı ve Gorevler
Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
MADDE 8- (1) Bu Kanunla ve diğer mevzuatla verilen gorevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak uzere, idari ve mali ozerkliğe sahip, ozel butceli ve kamu tuzel kişiliğini haiz, Başbakanlıkla ilişkili Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu kurulmuştur.
(2) Kurum, Kurul ve Başkanlıktan oluşur.
Kurumun gorevleri
MADDE 9- (1) Kurumun gorevleri şunlardır:
a) İnsan haklarının korunmasına, geliştirilmesine, ayrımcılığın onlenmesine ve ihlallerin giderilmesine yonelik calışmalar yapmak.
b) İnsan hakları ve ayrımcılıkla mucadele konularında kitle iletişim araclarını da kullanarak bilgilendirme ve eğitim yoluyla kamuoyunda duyarlılığı geliştirmek.
c) Milli eğitim mufredatında bulunan insan hakları ve ayrımcılık yasağıyla ilgili bolumlerin hazırlanmasına katkıda bulunmak.
c) İnsan haklarının korunması, ayrımcılığın ortadan kaldırılması ve toplumdaki eşitlik anlayışının geliştirilmesine yonelik olarak universiteler ile ortaklaşa faaliyetlerde bulunmak, Yuksekoğretim Kurulunun eşgudumunde universitelerin insan hakları ve eşitlik ile ilgili bolumlerinin kurulmasına ve insan hakları ve eşitlik oğretimine dair mufredatın belirlenmesine katkıda bulunmak.
d) Kamu kurum ve kuruluşlarının meslek oncesi ve meslek ici insan hakları ve eşitlik eğitimi programlarının esaslarının belirlenmesine ve bu programların yurutulmesine katkıda bulunmak.
e) Gorev alanıyla ilgili mevzuat calışmalarını izlemek, değerlendirmek, bunlara ilişkin goruş ve onerilerini ilgili mercilere bildirmek.
f) İnsan hakları ihlallerini resen incelemek, araştırmak, karara bağlamak ve sonuclarını takip etmek.
g) Ayrımcılık yasağı ihlallerini resen veya başvuru uzerine incelemek, araştırmak, karara bağlamak ve sonuclarını takip etmek.
ğ) Ayrımcılık yasağı ihlalleri nedeniyle mağdur olduğu iddiasıyla Kuruma başvuranlara mağduriyetlerinin giderilmesi icin kullanabilecekleri idari ve hukuki surecler konusunda yol gostermek ve başvurularını takip etmelerini sağlamak amacıyla yardımcı olmak.
h) İşkence ve kotu muamele ile mucadele etmek ve bu konuda calışmalar yapmak.
ı) İşkenceye ve Diğer Zalimane, Gayriinsani veya Kucultucu Muamele veya Cezaya Karşı Birleşmiş Milletler Sozleşmesine Ek İhtiyari Protokol hukumleri cercevesinde ulusal onleme mekanizması olarak gorev yapmak.
i) Ozgurluğunden mahrum bırakılan ya da koruma altına alınan kişilerin ulusal onleme mekanizması kapsamındaki başvurularını incelemek, araştırmak, karara bağlamak ve sonuclarını takip etmek.
j) Ozgurluğunden mahrum bırakılan ya da koruma altına alınan kişilerin bulundukları yerlere haberli veya habersiz duzenli ziyaretler gercekleştirmek, bu ziyaretlere ilişkin raporları ilgili kurum ve kuruluşlara iletmek, Kurulca gerekli gorulmesi durumunda kamuoyuna acıklamak, ceza infaz kurumları ve tutukevleri izleme kurulları, il ve ilce insan hakları kurulları ile diğer kişi, kurum ve kuruluşların bu gibi yerlere gercekleştirdikleri ziyaretlere ilişkin raporları incelemek ve değerlendirmek.
k) Cumhurbaşkanlığına, Turkiye Buyuk Millet Meclisi Başkanlığına ve Başbakanlığa sunulmak uzere, insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, işkence ve kotu muameleyle mucadele ve ayrımcılıkla mucadele alanlarında yıllık raporlar hazırlamak.
l) Kamuoyunu bilgilendirmek, duzenli yıllık raporlar dışında, gerek gorulduğunde gorev alanına ilişkin ozel raporlar yayımlamak.
m) İnsan hakları ve ayrımcılıkla mucadele alanındaki uluslararası gelişmeleri izlemek ve değerlendirmek, alanındaki uluslararası kuruluşlarla ilgili mevzuat dahilinde işbirliği yapmak.
n) İnsan haklarının korunması ve ayrımcılıkla mucadele kapsamında faaliyet yuruten kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, meslek kuruluşları ve universitelerle işbirliği yapmak.
o) Diğer kurumların ayrımcılığın onlenmesine yonelik faaliyetlerine destek vermek.
o) Turkiye'nin taraf olduğu uluslararası insan hakları sozleşmelerinin uygulanmasını izlemek, bu sozleşmeler uyarınca kurulan inceleme, izleme ve denetleme mekanizmalarına Devletin sunmakla yukumlu olduğu raporların hazırlanması surecinde, ilgili sivil toplum kuruluşlarından da yararlanmak suretiyle goruş bildirmek, bu raporların sunulacağı uluslararası toplantılara temsilci gondererek katılmak.
p) Kanunlarla verilen diğer gorevleri yapmak.
(2) Kamu kurum ve kuruluşları ile gorevliler, birinci fıkranın (j) bendi kapsamındaki ziyaretler sebebiyle gerekli yardım ve kolaylığı gostermek zorundadır.
(3) Kurum, gorev ve yetkilerine ilişkin olarak Turkiye Buyuk Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonunu ve Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunu yılda en az bir defa bilgilendirir.
Kurul
MADDE 10- (1) Kurul, Kurumun karar organıdır. Kurul, bu Kanunla ve diğer mevzuatla verilen gorev ve yetkilerini kendi sorumluluğu altında, bağımsız olarak yerine getirir ve kullanır. Gorev alanına giren konularla ilgili olarak hicbir organ, makam, merci veya kişi, Kurula emir ve talimat veremez, tavsiye ve telkinde bulunamaz.
(2) Kurul, biri Başkan, biri İkinci Başkan olmak uzere on bir uyeden oluşur. Kurulun sekiz uyesi Bakanlar Kurulu, uc uyesi Cumhurbaşkanı tarafından secilir. Bakanlar Kurulunca secilecek bir uye Yuksekoğretim Kurulu tarafından insan hakları alanında calışmalar yapan oğretim uyelerinden onerilecek iki aday arasından; yedi uye ise dorduncu fıkrada aranan şartları taşımak kaydıyla, insan hakları alanında calışmalar yapan sivil toplum kuruluşları, sendikalar, sosyal ve mesleki kuruluşlar, akademisyenler, avukatlar, gorsel ve yazılı basın mensupları ve alan uzmanlarının gostereceği adaylar veya uyelik başvurusu yapanlar arasından belirlenir.
(3) İkinci fıkraya gore Bakanlar Kurulunca secilen uyelerin gorev sureleri dolmadan iki ay once durum, Kurum tarafından uygun iletişim araclarıyla kamuoyuna duyurulur. Başvurular ve aday bildirimleri Başbakanlığa yapılır. İkinci fıkrada belirtilen usule gore yeni secilen uyeler, yerlerine secildikleri uyenin gorev suresinin bitiminden itibaren goreve başlar.
(4) Kurula uye olabilmek icin aşağıdaki şartlar aranır:
a) Kurumun gorev alanındaki konularda bilgi ve deneyim sahibi olmak.
b) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (1), (4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerinde belirtilen nitelikleri taşımak.
c) Herhangi bir siyasi partinin yonetim ve denetim organlarında gorevli veya yetkili bulunmamak.
c) En az dort yıllık lisans duzeyinde yuksekoğrenim gormuş olmak.
d) Kamu kurum ve kuruluşlarında, uluslararası kuruluşlarda, sivil toplum kuruluşlarında veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında ya da ozel sektorde toplamda en az on yıl calışmış olmak.
(5) Uye secimlerinde, Kurumun gorev alanına giren konularda bilgi ve deneyimi bulunanların coğulcu bir şekilde temsiline ozen gosterilir.
(6) Uyelerin gorev suresi dort yıldır. Arka arkaya iki donem gorev yapan uyeler bir donem gecmeden tekrar secilemez. Uyeliklerde gorev suresi dolmadan herhangi bir sebeple boşalma olması halinde, bir ay icinde aynı usulle yeni uye secilir. Bu şekilde secilen uye, yerine secildiği uyenin kalan suresini tamamlar ve bunlardan iki yıl veya daha az sureyle gorev yapanların bu gorevleri secilme donemi olarak değerlendirilmez.
(7) Başkan ve İkinci Başkan, Kurul tarafından Kurul uyeleri arasından secilir.
(8) Başkan, İkinci Başkan ve uyelerin sureleri dolmadan herhangi bir nedenle gorevlerine son verilemez. Ancak uyenin;
a) Secilmesi icin gerekli şartları taşımaması ya da sonradan kaybetmesi,
b) Kurul kararlarını suresi icinde imzalamaması,
c) Kurul tarafından kabul edilebilir mazereti olmaksızın bir takvim yılı icinde toplam beş Kurul toplantısına katılmaması,
c) Ağır hastalık veya engellilik nedeniyle iş goremeyeceğinin sağlık kurulu raporuyla belgelenmesi,
d) Gorevi ile ilgili olarak işlediği suclardan dolayı hakkında verilen mahkumiyet kararının kesinleşmesi,
e) Gecici iş goremezlik halinin uc aydan fazla surmesi,
f) 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde belirtilen suclardan mahkum edilip de cezasının infazına fiilen başlanması,
hallerinin Kurul tarafından tespit edilmesi uzerine Başbakan veya gorevlendireceği bakanın onayıyla uyeliğine son verilir.
(9) Uyelerin Kurulda gorev yaptıkları surece onceki gorevleri ile olan ilişikleri kesilir. Uyeler, ozel bir kanuna dayanmadıkca, Kuruldaki gorevlerinin dışında resmi veya ozel hicbir gorev alamaz, dernek, vakıf, kooperatif ve benzeri yerlerde yoneticilik ve denetcilik yapamaz, ticaretle uğraşamaz, serbest meslek faaliyetinde bulunamaz, hakemlik ve bilirkişilik yapamaz. Ancak uyeler, asli gorevlerini aksatmayacak şekilde bilimsel amaclı yayın yapabilir, ders ve konferans verebilir ve bunlardan doğacak telif hakları ile ders ve konferans ucretlerini alabilir.
(10) Kamu gorevlisi iken uyeliğe secilenler, memuriyete giriş şartlarını kaybetmemeleri kaydıyla, gorev surelerinin sona ermesi veya gorevden ayrılma isteğinde bulunmaları ve otuz gun icinde onceki kurum veya kuruluşlarına başvurmaları durumunda atamaya yetkili makam tarafından bir ay icinde mukteseplerine uygun bir kadroya atanır. Atama gercekleşinceye kadar, bunların almakta oldukları her turlu odemelerin Kurum tarafından yapılmasına devam olunur. Bunların Kurumda gecirdiği sureler, ozluk ve diğer hakları acısından onceki kurum veya kuruluşlarında gecirilmiş sayılır. Bir kamu kurumunda calışmayanlardan uyeliğe secilip yukarıda belirtilen şekilde gorevi sona erenlere herhangi bir gorev veya işe başlayıncaya kadar, almakta oldukları her turlu odemeler Kurum tarafından odenmeye devam edilir ve bu şekilde uyeliği sona erenlere Kurum tarafından yapılacak odeme uc ayı gecemez.
(11) Başkan ve uyeler, 19/4/1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Ruşvet ve Yolsuzluklarla Mucadele Kanununa tabidir.
(12) Secilen uyeler ilk toplantının başında aşağıdaki şekilde yemin ederler:
"Gorevimi tam bir tarafsızlık, durustluk, hakkaniyet ve adalet anlayışı icinde yerine getireceğime, namusum ve şerefim uzerine yemin ederim."
(13) 2/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Gorevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca Başkan ve uyeler icin soruşturma yapılması Başbakan veya gorevlendireceği bakanın iznine tabidir. Soruşturma izni verilmesi veya verilmemesine ilişkin kararlara karşı itirazlar Danıştay tarafından karara bağlanır.
(14) Başkan ve uyeler ile Kurum personeli, gorevlerini yerine getirmeleri sırasında edindikleri, kamuya, ilgililere ve ucuncu kişilere ait gizlilik taşıyan bilgileri, kişisel verileri, Kurumla ilgili gizlilik taşıyan bilgileri, ticari sırları ve bunlara ait belgeleri, bu konuda kanunen yetkili kılınan mercilerden başkasına acıklayamaz, kendilerinin veya ucuncu kişilerin yararına kullanamaz. Bu yukumluluk gorevden ayrılmalarından sonra da devam eder.
Kurulun gorev ve yetkileri
MADDE 11- (1) Kurulun gorev ve yetkileri şunlardır:
a) Kurumla ve Kurumun gorev alanıyla ilgili duzenlemeler yapılmasına yonelik kararlar almak.
b) Ayrımcılık yasağı ihlallerine ilişkin başvurular ile insan hakları veya ayrımcılık yasağı ihlallerine ilişkin resen yapılan incelemeleri karara bağlamak, bu başvuru ve incelemelere ilişkin gerekli hallerde uzlaşma surecini sonuclandırmak, ayrımcılık yasağı ihlallerine ilişkin bu Kanunda ongorulen idari yaptırımlara karar vermek.
c) İnsan hakları ve ayrımcılık yasağı ihlallerine ilişkin yargı kararlarının uygulanmasına ilişkin sorunları izlemek ve değerlendirmek.
c) Ozgurluğunden mahrum bırakılan ya da koruma altına alınan kişilerin ulusal onleme mekanizması kapsamındaki başvurularını ve bu kapsamda resen yurutulen incelemeleri karara bağlamak.
d) Gorev alanıyla ilgili olarak yargı organlarına, kamu kurum ve kuruluşlarına ve ilgili kişilere talepleri halinde goruş bildirmek.
e) Gerek gorduğunde Kurumun kendi alanında calışan uluslararası kuruluşlara uye olmasına ve bu kuruluşlarla işbirliği yapmasına karar vermek.
f) Kurum tarafından insan haklarının korunması, ayrımcılıkla mucadele ve ulusal onleme mekanizması gorevleri kapsamında yapılan inceleme ve araştırmaları, hazırlanan raporları ve benzeri calışmaları karara bağlamak.
g) Kurumun stratejik planını karara bağlamak, amac ve hedeflerini, hizmet kalite standartlarını ve performans olcutlerini belirlemek.
ğ) Kurumun stratejik planı ile amac ve hedeflerine uygun olarak hazırlanan butce teklifini goruşmek ve karara bağlamak.
h) Kurumun faaliyet raporlarını karara bağlamak.
ı) Taşınmaz alımı, satımı ve kiralanması konularındaki onerileri goruşup karara bağlamak.
i) Kanunlarla verilen diğer gorevleri yapmak.
Kurulun calışma esasları
MADDE 12- (1) Kurul, Başkanın cağrısı uzerine toplanır. Toplantıları Başkan yonetir. Başkanın dışında en az beş uyenin birlikte talep etmesi halinde, Kurul, Başkan tarafından beş gun icinde toplanmak uzere derhal toplantıya cağrılır.
(2) Toplantı gundemi Başkan tarafından hazırlanarak, toplantıdan en az uc gun once Kurul uyelerine bildirilir. Gundeme yeni madde eklenebilmesi icin toplantıda uyelerden birinin oneride bulunması ve onerilen maddenin Kurul tarafından kabul edilmesi gerekir.
(3) Kurul, en az yedi uye ile toplanır ve en az altı uyenin aynı yondeki oyuyla karar alır. Kararlarda cekimser oy kullanılamaz.
(4) Kurul, kendi uyeleri arasından, her bir calışma alanı icin ucer uyeli komisyonlar oluşturabilir.
(5) Kurul, başvuruları goruşmek ve sonuclandırmak uzere Başkan haric beş uyeli daireler oluşturabilir. Başkan, dairelerin doğal uyesidir.
(6) Kurul kararları tutanakla tespit edilir ve karar tutanağı toplantı esnasında veya en gec toplantıyı izleyen beş iş gunu icinde toplantıya katılan tum uyeler tarafından imzalanarak tekemmul ettirilir. Toplantı tarihinden itibaren en gec on beş iş gunu icinde gerekceler ve varsa karşı oy gerekceleri yazılır. Gerektiğinde, Kurul tarafından bu sure uzatılabilir.
(7) Başkan ve uyeler; kendileri, aralarındaki evlilik bağı kalkmış olsa bile eşleri, evlatlıkları ve ucuncu derece dahil ucuncu dereceye kadar kan ve ikinci derece dahil ikinci dereceye kadar kayın hısımlarıyla ilgili veya kişisel menfaat ilişkisi icinde oldukları konularda toplantı ve oylamaya katılamaz. Bu durum karar metninde ayrıca belirtilir.
(8) Aksi kararlaştırılmadıkca Kurul toplantılarındaki muzakereler gizlidir.
(9) İhtiyac duyulması halinde goruşlerinden yararlanılmak uzere ilgililer Kurul toplantısına davet edilebilir. Ancak, Kurul kararları toplantıya dışarıdan katılanların yanında alınamaz.
(10) Kurul kararları, tekemmul etmesinden itibaren en gec beş iş gunu icinde ilgililere gonderilir. Kurul kararlarında, ilgili kişilerin bu kararlara karşı hangi hukuki yollara başvurabilecekleri sureleri ile birlikte belirtilir.
(11) Kurul, gerekli gorduğu durumlarda kararlarını, kişisel verilerin gizliliği ilkesine bağlı kalmak kaydıyla uygun vasıtalarla kamuoyuna duyurabilir.
(12) Kurul uyeleri ile Kurum personelinin uyacakları mesleki ve etik ilkeler, bu maddede belirtilen komisyonların ve dairelerin oluşumu, calışma esasları ile Kurulun calışma usul ve esasları ve diğer hususlar yonetmelikle duzenlenir.
Başkan
MADDE 13- (1) Başkan, Kurumun en ust amiri olup, Kurum hizmetlerini mevzuata, Kurumun amac ve politikalarına, stratejik planına, performans olcutlerine ve hizmet kalite standartlarına uygun olarak duzenler, yurutur ve hizmet birimleri arasında eşgudumu sağlar. Başkan, Kurumun genel yonetim ve temsilinden sorumludur.
(2) Başkanın gorev ve yetkileri şunlardır:
a) Kurul toplantılarının gundemini, gun ve saatini belirlemek ve toplantıları yonetmek.
b) Kurul kararlarının tebliğini ve Kurulca gerekli gorulenlerin kamuoyuna duyurulmasını sağlamak.
c) Hizmet birimi koordinatorlerini gorevlendirmek ve diğer Kurum personelini atamak.
c) Hizmet birimlerinden gelen onerilere son şeklini vererek Kurula sunmak.
d) Kurumun stratejik planını, performans olcutlerini hazırlamak, amac ve hedeflerini, hizmet kalite standartlarını, insan kaynakları ve calışma politikalarını oluşturmak.
e) Belirlenen stratejilere, yıllık amac ve hedeflere uygun olarak Kurumun yıllık butcesi ile mali tablolarını hazırlamak.
f) Yıllık faaliyet raporlarını hazırlamak, yıllık amac ve hedeflere, performans olcutlerine gore faaliyetlerin değerlendirmesini yapmak ve bunları Kurula sunmak.
g) Kurul ve hizmet birimlerinin uyumlu, verimli, disiplinli ve duzenli bir bicimde calışması amacıyla eşgudumu sağlamak.
ğ) Kurumun yonetim ve işleyişine ilişkin diğer gorevleri yerine getirmek.
(3) Başkanın yokluğunda İkinci Başkan, Başkana vekalet eder.
Başkanlık
MADDE 14- (1) Başkanlık, Başkan Yardımcıları, hizmet birimleri ve calışma gruplarından oluşur. Hizmet birimlerinin sayısı onu gecemez. Başkanlık, Kurul kararlarını uygulamakla ve diğer konularda Başkana ve Kurula yardımcı olmakla gorevlidir.
(2) Kurul Başkanı, Kurumun da başkanıdır.
(3) Hizmet birimleri, Başkan tarafından belirlenen koordinatorlerin eşgudumunde faaliyet gosterir.
(4) Kurum, gorev alanına giren konularla ilgili olarak calışmalarda bulunmak uzere kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve konuyla ilgili uzmanların katılımı ile altı ay sureli gecici komisyonlar oluşturabilir. Başkan, bu sureyi uc aya kadar uzatabilir. Gerekli gorulmesi halinde Kurul, altı aylık sureyi iki katına kadar uzatabilir. Ayda ikiyi gecmemek kaydıyla komisyonların toplantılarına ilişkin giderler Kurum butcesinden karşılanır.
(5) Gerek gorulmesi halinde, Kurumun teklifi uzerine Bakanlar Kurulu kararıyla Kuruma bağlı burolar kurulabilir.
(6) Hizmet birimleri ve buroların calışma usul ve esasları, bu Kanunda belirtilen faaliyet alanı, gorev ve yetkilerine uygun olarak Kurumun teklifi uzerine Bakanlar Kurulu kararıyla yururluğe konulan yonetmelikle belirlenir.
DORDUNCU BOLUM
Personel Rejimi
Personele ve ozluk haklarına ilişkin hukumler
MADDE 15- (1) Kurum personeli, bu Kanunla duzenlenen hususlar dışında 657 sayılı Kanuna tabidir. Hizmet birimi koordinatoru olarak gorevlendirilenlerde bakanlık daire başkanı kadrolarına atanmak icin aranan şartlar aranır ve bunlara kadrolarına bağlı olarak mali haklar kapsamında yapılan aylık net odeme tutarının, bakanlık daire başkanına kadrosuna bağlı olarak yapılması ongorulen aylık net odeme tutarından az olması halinde aradaki fark, herhangi bir vergi ve kesintiye tabi olmaksızın odenir.
(2) Kurul Başkanına 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hukmunde Kararnameye ekli (II) sayılı cetvelin 3 uncu sırasında, Kurul uyelerine anılan cetvelin 4 uncu sırasında yer alan gostergeler uzerinden anılan Kanun Hukmunde Kararnamenin ek 10 uncu maddesinde ongorulen usul ve esaslar cercevesinde odeme yapılır. Soz konusu odemelerden vergi ve diğer yasal kesintilere tabi olmayanlar bu fıkraya gore yapılacak odemelerde de vergi ve diğer yasal kesintilere tabi tutulmaz. Başkan ve uyeler, 657 sayılı Kanun ve diğer ilgili mevzuat uyarınca Devlet memurlarının yararlandığı sosyal hak ve yardımlardan da aynı usul ve esaslar cercevesinde yararlanır.
(3) Başkan ve uyeler ile Kurum personeli 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi hukumlerine tabidir. Başkan ve uyeler ile başkan yardımcıları emeklilik hakları bakımından sırasıyla Devlet Personel Başkanı, Başbakanlık genel mudurleri ve Başbakanlık genel mudur yardımcıları ile denk kabul edilir. Bunlardan bu gorevleri sırasında 5510 sayılı Kanunun gecici 4 uncu maddesi kapsamına girenlerin bu gorevlerde gecen sureleri makam tazminatı ile temsil tazminatı odenmesi gereken sure olarak değerlendirilir. 5510 sayılı Kanunun 4 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı iken uyeliğe secilenlerden bu gorevleri sona erenler veya bu gorevlerinden ayrılma isteğinde bulunanların bu gorevlerde gecen hizmet sureleri kazanılmış hak aylık, derece ve kademelerinin tespitinde dikkate alınır. Kamu kurum ve kuruluşlarında 5510 sayılı Kanunun 4 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı iken uyeliğe secilenlerin, onceki kurum ve kuruluşları ile ilişiklerinin kesilmesi kendilerine kıdem tazminatı veya iş sonu tazminatı odenmesini gerektirmez. Bu durumda olanların kıdem tazminatı veya iş sonu tazminatı odenmesi gereken hizmet sureleri, uyelikte gecen hizmet sureleri ile birleştirilir ve emeklilik ikramiyesi odenecek sure olarak değerlendirilir.
(4) Kurul tarafından, Kuruma ilişkin gorevlerinde Başkana yardımcı olmak uzere, Kurumun gorev alanları dikkate alınarak uc Başkan Yardımcısı atanır. Başkan Yardımcısı olarak atanacaklarda;
a) En az dort yıllık lisans duzeyinde yuksekoğrenim gormuş olma,
b) Kamu hizmetinde en az on yıllık mesleki tecrubeye sahip olma,
c) 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (1), (4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerinde belirtilen nitelikleri taşıma,
şartları aranır. Başkan yardımcılarının gorev suresi dort yıldır. Gorevi sona eren başkan yardımcıları yeniden atanabilir.
(5) Başkan, sınırlarını yazılı ve acık olarak belirlemek şartıyla Kurula ilişkin olmayan gorev ve yetkilerinin bir bolumunu başkan yardımcılarına veya hizmet birimi koordinatorlerine devredebilir. Yetki devri, uygun araclarla ilgililere duyurulur.
(6) Kurumda, 657 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hukumlerine bağlı kalmaksızın, sozleşmeli personel istihdam edilebilir. Sozleşmeli olarak istihdam edilecek personel, 5510 sayılı Kanunun 4 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılır. Bu personelin atama usul ve esasları Kurumca belirlenir. Bunlara odenecek ucretin net tutarı, birinci dereceli İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanına odenen aylık ortalama net tutarı aşmamak uzere Başkan tarafından tespit edilir. Bu fıkra uyarınca calıştırılacakların sayısı İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanı ve İnsan Hakları ve Eşitlik Uzman Yardımcısı toplam kadro sayısının yuzde on beşini gecemez. Bu fıkraya gore istihdam edilecek sozleşmeli personelin, yurt icindeki ve yurt dışındaki universitelerin en az dort yıllık eğitim veren Kurumca belirlenecek bolumlerinden mezun olması ve en az yarısının Kurumca belirlenecek yabancı diller icin Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (C) duzeyinde puan alması veya buna denk kabul edilen ve uluslararası gecerliliği bulunan bir belgeye sahip olması gerekir. Kurumca belirlenecek yabancı dillerin konuşulduğu ulkelerde dort yıllık eğitim veren kurumlardan mezun olan kişilerden yabancı dil belgesi istenmez. Bu fıkrada belirtilen yabancı dil bilgisine ilişkin şartlar yabancı uyruklular icin aranmaz.
(7) Merkezi yonetim kapsamındaki kamu idarelerinde, sosyal guvenlik kurumlarında, mahalli idarelerde, mahalli idarelere bağlı idarelerde, mahalli idare birliklerinde, doner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kamu tuzel kişiliğini haiz kuruluşlarda, sermayesinin yuzde ellisinden fazlası kamuya ait kuruluşlarda, iktisadi devlet teşekkulleri ve kamu iktisadi kuruluşları ile bunlara bağlı ortaklıklar ve muesseselerde gorevli memurlar ile diğer kamu gorevlileri kurumlarının, hakimler ve savcılar ise kendilerinin muvafakati ile aylık, odenek, her turlu zam ve tazminatlar ile diğer mali ve sosyal hak ve yardımları kurumlarınca odenmek kaydıyla gecici olarak Kurumda gorevlendirilebilir. Kurumun bu konudaki talepleri, ilgili kurum ve kuruluşlarca oncelikle sonuclandırılır. Bu şekilde gorevlendirilen personel, kurumlarından aylıklı izinli sayılır. Bu personelin izinli oldukları surece memuriyetleri ile ilgileri ve ozluk hakları devam ettiği gibi, bu sureler yukselme ve emekliliklerinde de hesaba katılır ve yukselmeleri başkaca bir işleme gerek duyulmadan suresinde yapılır. Hakim ve savcılar dahil bu madde kapsamında gorevlendirilenlerin Kurumda gecirdikleri sureler, kendi kurumlarında gecirilmiş sayılır. Gorevlendirme suresi iki yılı gecemez. Ancak ihtiyac halinde bu sure bir yıllık donemler halinde uzatılabilir.
İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanı ve Uzman Yardımcıları
MADDE 16- (1) Kurumda, İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanı ve İnsan Hakları ve Eşitlik Uzman Yardımcısı istihdam edilebilir.
BEŞİNCİ BOLUM
Başvurular ve İnceleme Usulleri
Başvurular
MADDE 17- (1) Ayrımcılık yasağı ihlalinden zarar gorduğu iddiasında bulunan her gercek ve tuzel kişi Kuruma başvurabilir. Kuruma başvuru, illerde valilikler, ilcelerde kaymakamlıklar aracılığıyla da yapılabilir. Başvuru hakkının etkin bir şekilde kullanılmasına hicbir surette engel olunamaz. Başvurulardan herhangi bir ucret alınmaz.
(2) İlgililer, Kuruma başvurmadan once bu Kanuna aykırı olduğunu iddia ettikleri uygulamanın duzeltilmesini ilgili taraftan talep eder. Bu taleplerin reddedilmesi veya otuz gun icerisinde cevap verilmemesi halinde Kuruma başvuru yapılabilir. Ancak Kurum, telafisi guc veya imkansız zararların doğması ihtimali bulunan hallerde, bu şartı aramadan başvuruları kabul edebilir.
(3) Dava acma suresi icinde Kuruma yapılan başvurular işlemeye başlamış olan dava acma suresini durdurur.
(4) Yasama ve yargı yetkilerinin kullanılmasına ilişkin işlemler, Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulu kararları ile Anayasanın yargı denetimi dışında bıraktığı işlemler başvurunun konusu olamaz.
(5) 4857 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamına giren ayrımcılık iddialarına ilişkin başvurular, 4857 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatında belirlenen şikayet usulleri izlendikten sonra herhangi bir yaptırım kararı alınmadığı hallerde yapılabilir.
(6) İnsan hakları ve ayrımcılık yasağı ihlallerine ilişkin resen yapılan incelemeler icin ihlal mağdurunun şahsen belirlenebilir olduğu durumlarda kendisinin veya kanuni temsilcisinin acık rızasının alınması şarttır. Ancak, cocuğun yuksek yararının gerektirdiği hallerde kanuni temsilcisinin rızası aranmaz.
(7) Kuruma yapılacak başvurularda, vesayet ya da koruma altında olanlar ve cocuklar ile talepleri uzerine mağdur ya da mağdurların kimlik bilgileri gizli tutulur.
(8) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (i) bendi kapsamında yapılan başvurular hakkında da bu madde hukumleri uygulanır.
(9) İşleme konulmayacak başvurular ve gerekceli kabul edilmezlik kararları ile başvuruya ilişkin diğer usul ve esaslar yonetmelikle duzenlenir.
İhlal incelemeleri
MADDE 18- (1) Kurum, başvuruları ve resen yaptığı incelemeleri başvuru ve resen inceleme kararı tarihinden itibaren en gec uc ay icinde sonuclandırır. Bu sure, Başkan tarafından bir defaya mahsus olmak uzere en fazla uc ay uzatılabilir.
(2) Kurum, ihlal iddiasına muhatap olan taraftan yazılı goruşunu sunmasını ister. Yazılı goruş, istemin tebliğinden itibaren on beş gun icinde Kuruma ulaştırılır. Yazılı goruş, başvuran kişiye tebliğ edilerek, goruşunu tebliğden itibaren en gec on beş gun icinde Kuruma sunması istenir. Talep halinde Başkan bu sureleri bir defaya mahsus olmak uzere on beş gun uzatabilir. Taraflara talepleri halinde Kurul onunde ayrı ayrı sozlu acıklama yapma hakkı tanınabilir.
(3) Başkan, incelemenin ozelliğine gore, goruşlerin alınmasından sonra, resen veya talep uzerine tarafları uzlaşmaya davet edebilir. Uzlaşma, insan hakları veya ayrımcılık yasağı ihlali olduğu iddia olunan uygulamaya son verilmesi veya mağdur acısından bu sonucu sağlayacak cozumleri icerebileceği gibi mağdura belli bir tazminatın odenmesi biciminde de olabilir. Uzlaşma en gec bir ay icinde sonuclandırılır. Uzlaşma muzakereleri sırasında yapılan tespitler, alınan beyanlar veya acıklamalar, herhangi bir soruşturma ve kovuşturmada ya da davada delil olarak kullanılamaz.
(4) Uzlaşma yoluyla sonuclandırılamayan başvurular ve incelemeler hakkında ilgili rapora ilişkin muzekkere yirmi gun icinde Kurula sunulur. Bunun uzerine Kurul, insan hakları veya ayrımcılık yasağı ihlali yapılıp yapılmadığına ilişkin karar verir.
(5) Kurul, konusu suc teşkil eden insan hakları veya ayrımcılık yasağı ihlallerini tespit ettiği takdirde, bunlarla ilgili suc duyurusunda bulunur.
İnceleme yetkisi
MADDE 19- (1) Bu Kanunla ve diğer mevzuatla Kuruma verilen inceleme, araştırma, ziyaret ve rapor hazırlama gorevleri ile diğer gorevler, insan hakları ve eşitlik uzmanları, insan hakları ve eşitlik uzman yardımcıları ve Başkan tarafından gorevlendirilen diğer Kurum personeli tarafından yerine getirilir.
(2) Birinci fıkrada sayılanlar, Başkanın yetkilendirmesi halinde, tum kamu kurum ve kuruluşları ile diğer gercek ve tuzel kişilerden ilgili bilgi ve belgeleri istemeye, incelemeye ve bunların orneklerini almaya, ilgililerden yazılı ve sozlu bilgi almaya, ozgurluğunden mahrum bırakılan ya da koruma altına alınan kişilerin bulundukları yerleri ziyaret etmeye, buralarda inceleme yapmaya ve gerekli tutanakları duzenlemeye, kotu muameleye maruz kaldığı iddia edilen kişi ya da kişilerle goruşmeye yetkilidir. Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer gercek ve tuzel kişiler, Kurumun ziyaretlerini kolaylaştırmak ve taleplerini gecikmeksizin yerine getirmek zorundadırlar.
(3) Kurumun gorev ve yetki alanına giren konularda yerinde inceleme ve araştırma yapmak uzere, Başkanın belirleyeceği Kurum personelinin başkanlığında, ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinin ve diğer kişilerin katılımıyla heyet oluşturulabilir. Heyette gorev alacak kamu kurum ve kuruluşları temsilcileri kendi kurum ve kuruluşlarınca, diğer kişiler ise Başkan tarafından belirlenir. Heyetler tarafından yapılan inceleme ve araştırmaların sonucları Kurum tarafından bir rapor haline getirilir. Heyetlerin giderleri Kurum butcesinden karşılanır.
(4) Kurumun inceleme ve araştırma konusuyla ilgili olarak gerekcesini belirterek istediği bilgi ve belgelerin, bu talebin tebliğ edildiği tarihten itibaren otuz gun icinde verilmesi zorunludur.
Bilirkişi gorevlendirilmesi ve tanık dinlenmesi
MADDE 20- (1) Kurumca inceleme ve araştırma yapılan ve ileri derecede teknik ve mali uzmanlık bilgisi gerektiren konularla ilgili olarak, Başkan ya da Kurul tarafından, ucreti Kurum butcesinden odenmek uzere bilirkişi gorevlendirilebilir. Bilirkişi olarak gorev yapacakların nitelikleri ve calışma esasları yonetmelikle duzenlenir.
(2) 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hukumleri saklı kalmak uzere, Kurum dışından gorevlendirilmek ve ayda beşi gecmemek kaydıyla her inceleme ve araştırma konusu icin uhdesinde kamu gorevi bulunan her bilirkişiye (1.000), uhdesinde kamu gorevi bulunmayan her bilirkişiye (2.000) gosterge rakamının memur aylık katsayısıyla carpımı sonucu bulunacak miktarı gecmemek uzere bilirkişi ucreti odenir. Bu odemeler, damga vergisi haric herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.
(3) İnceleme ve araştırma konusuyla ilgili olarak gerek gorulmesi halinde Kurul ve inceleme ve araştırma yapmaya yetkili Kurum personeli, tanık veya ilgili kişileri dinleyebilir.
İspat yuku
MADDE 21- (1) Munhasıran ayrımcılık yasağının ihlali iddiasıyla Kuruma yapılan başvurularda, başvuranın iddiasının gercekliğine ilişkin kuvvetli emarelerin ve karine oluşturan olguların varlığını ortaya koyması halinde, karşı tarafın ayrımcılık yasağını ve eşit muamele ilkesini ihlal etmediğini ispat etmesi gerekir.
İstişare komisyonu ve istişare toplantıları
MADDE 22- (1) Ayrımcılık yasağıyla ilgili konularda sorunları ve cozum onerilerini tartışmak ve bu konularda bilgi ve goruş alışverişinde bulunmak amacıyla, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, sendikalar, sosyal ve mesleki kuruluşlar, yuksekoğretim kurumları, basın ve yayın kuruluşları, araştırmacılar ve ilgili diğer kişi, kurum ve kuruluşların katılımıyla istişare komisyonu oluşturulur.
(2) Kurum, insan hakları sorunlarını tartışmak ve insan hakları konularında bilgi ve goruş alışverişinde bulunmak amacıyla, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, sendikalar, sosyal ve mesleki kuruluşlar, yuksekoğretim kurumları, basın ve yayın kuruluşları, araştırmacılar ve ilgili diğer kişi, kurum ve kuruluşların katılımıyla merkezde ve illerde istişare toplantıları gercekleştirir.
(3) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yonetmelikle belirlenir.
ALTINCI BOLUM
Ceşitli ve Son Hukumler
Kurumun gelirleri
MADDE 23- (1) Kurumun gelirleri şunlardır:
a) Genel butceden yapılacak hazine yardımları.
b) Kuruma ait taşınır ve taşınmazlardan elde edilen gelirler.
c) Gelirlerinin değerlendirilmesinden elde edilen gelirler.
c) Diğer gelirler.
İstatistik
MADDE 24- (1) Kurul, ayrımcılıkla mucadele amacıyla hangi alanlarda resmi nitelikte istatistik toplanmasına ihtiyac olduğuna Turkiye İstatistik Kurumu ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte karar verir. Ayrımcılık belirtilerinin tum boyutlarını ortaya koyabilmek icin gerekli olan istatistiksel bilgilerin, verilere surekli ve eksiksiz şekilde erişilmesini sağlayacak bir sistem icinde toplanmasından Resmi İstatistik Programı kapsamında Turkiye İstatistik Kurumu sorumludur.
İdari yaptırımlar
MADDE 25- (1) Ayrımcılık yasağının ihlali halinde, bu ihlalin etki ve sonuclarının ağırlığı, failin ekonomik durumu ve coklu ayrımcılığın ağırlaştırıcı etkisi dikkate alınarak ihlalden sorumlu olan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, gercek kişiler ve ozel hukuk tuzel kişileri hakkında bin Turk lirasından on beş bin Turk lirasına kadar idari para cezası uygulanır.
(2) Birinci fıkrada belirtilen idari para cezasının kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları hakkında uygulanması halinde, odenen idari para cezası, cezaya esas ayrımcı uygulamaya kusuruyla sebebiyet veren kamu kurum ve kuruluşlarında gorev yapan memurlar ve diğer kamu gorevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında gorev yapanlara rucu edilir.
(3) 19 uncu maddede ongorulen yukumluluklere, uyarıya rağmen haklı bir neden olmaksızın belirtilen surede uymayan birinci fıkra kapsamındaki kişi ve kuruluşlar hakkında beş yuz Turk lirasından iki bin Turk lirasına kadar idari para cezası uygulanır. Bu fıkrada duzenlenen idari para cezaları hakkında da ikinci fıkra hukmu uygulanır.
(4) Kurul, verdiği idari para cezasını bir defaya mahsus olmak uzere uyarı cezasına donuşturebilir. Hakkında uyarı cezası verilen kişi veya kurumun ayrımcı fiilinin tekrarı halinde alacağı ceza yuzde elli oranında artırılır. Bu artış ceza ust sınırını aşamaz.
(5) Bu Kanuna gore verilen idari para cezaları tebliğinden itibaren bir ay icinde odenir.
(6) Bu Kanunda hukum bulunmayan hallerde idari yaptırımlara ilişkin olarak 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hukumleri uygulanır.
İnsan hakları ve ayrımcılıkla mucadele eğiticileri
MADDE 26- (1) İnsan hakları ve ayrımcılıkla mucadele eğitimi, Kurum personeli veya insan hakları ve ayrımcılıkla mucadele eğiticileri tarafından verilir. Eğiticilerin nitelikleri, calışma usul ve esasları ile eğiticilere verilecek ucret Maliye Bakanlığının uygun goruşu alınarak yonetmelikle duzenlenir.
Yonetmelik
MADDE 27- (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yonetmelikler Kurum tarafından yururluğe konulur.
Yururlukten kaldırılan ve değiştirilen hukumler
MADDE 28- (1) 21/6/2012 tarihli ve 6332 sayılı Turkiye İnsan Hakları Kurumu Kanunu yururlukten kaldırılmıştır. Diğer mevzuatta mulga Turkiye İnsan Hakları Kurumuna yapılmış olan atıflar Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumuna yapılmış sayılır.
(2) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;
a) 36 ncı maddesinin "Ortak Hukumler" bolumunun (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde yer alan "İnsan Hakları Uzman Yardımcıları" ibaresi "İnsan Hakları ve Eşitlik Uzman Yardımcıları" şeklinde ve "İnsan Hakları Uzmanlığına" ibaresi "İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanlığına" şeklinde değiştirilmiştir.
b) 152 nci maddesinin "II-Tazminatlar" kısmının "A) Ozel Hizmet Tazminatı" bolumunun (ğ) bendinde yer alan "İnsan Hakları Uzmanları" ibaresi "İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanları" şeklinde değiştirilmiştir.
c) Eki (I) sayılı Ek Gosterge Cetvelinin "I-Genel İdare Hizmetleri Sınıfı" bolumunun (g) bendinde yer alan "İnsan Hakları Uzmanları" ibaresi "İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanları" şeklinde değiştirilmiştir.
(3) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yonetimi ve Kontrol Kanununa ekli (II) sayılı Cetvelin "B) Ozel Butceli Diğer İdareler" bolumunde yer alan "45) Turkiye İnsan Hakları Kurumu" ibaresi "45) Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu" şeklinde değiştirilmiştir.
(4) Turkiye İnsan Hakları Kurumuna ait kadrolar iptal edilerek 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulu Hakkında Kanun Hukmunde Kararnamenin ilgili cetvellerinden cıkarılmış ve ekli (1) sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek anılan Kanun Hukmunde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvele Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu bolumu olarak eklenmiştir.
(5) 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hukmunde Kararnamenin ek 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Turkiye İnsan Hakları Kurumu" ibaresi "Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu" şeklinde değiştirilmiştir.
Hak ve yetkiler ile personelin devri
GECİCİ MADDE 1- (1) Bakanlar Kurulunca ilk yapılacak secimde secilecek uyelere ilişkin başvurular ve aday bildirimleri Başbakanlığa yapılır. Başvurular ve aday bildirimlerine ilişkin hususlar Başbakanlık tarafından ilan edilir.
(2) Bu Kanun ile kurulan Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu teşkilatlanıncaya kadar Kuruma verilen gorev ve hizmetler mulga Turkiye İnsan Hakları Kurumunun mevcut personeli eliyle yurutulmeye devam edilir.
(3) Bu maddenin yururluğe girdiği tarihte mulga Turkiye İnsan Hakları Kurumuna ait her turlu taşınır, taşıt, arac, gerec ve malzeme, nakit ve benzeri değerler, her turlu borc ve alacaklar, yazılı ve elektronik ortamdaki her turlu kayıtlar ve diğer dokumanlar ile kadro ve pozisyonlarda bulunan personel, hicbir işleme gerek kalmaksızın Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumuna devredilmiş sayılır.
(4) Mulga Turkiye İnsan Hakları Kurumu tarafından yapılmış olan sozleşmelere Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu halef olur. Mulga Turkiye İnsan Hakları Kurumunun leh ve aleyhine acılmış davalar ile icra takiplerinde Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu kendiliğinden taraf sıfatını kazanır.
(5) Mulga Turkiye İnsan Hakları Kurulu uyelerinin uyelikleri bu maddenin yururluğe girdiği tarihte sona erer. Mulga Turkiye İnsan Hakları Kurumu Başkanı ve İkinci Başkanı, bu Kanuna gore secilen Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Başkanı goreve başlayıncaya kadar Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Başkanı ve İkinci Başkanı olarak gorev yapar. Bunlar, bu Kanuna gore secilen Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Başkanı goreve başladığında, atandıkları mevzuata gore kalan gorev surelerinin sonuna kadar gorev yapmak uzere ekli (2) sayılı liste ile ihdas edilen Kurum Başkanlık Muşaviri kadrolarına hicbir işleme gerek kalmaksızın atanmış sayılır ve Başkan tarafından belirlenen istişari gorevleri yurutur. Bu fıkra ile ihdas edilen Kurum Başkanlık Muşaviri kadroları, bu kadroların herhangi bir sebeple boşalması ve her halde anılan kadrolara atanmış sayılan Başkan ve İkinci Başkanın atandıkları mevzuata gore kalan gorev surelerinin sona ermesi halinde hicbir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. Bu fıkraya gore Kurum Başkanlık Muşaviri kadrolarına atanmış sayılanlara, fiilen gorev yapma şartına bağlı odemeler haric mali ve sosyal haklar kapsamında bu maddenin yururluğe girdiği tarihten once yururlukte bulunan mevzuata gore yapılmakta olan odemelere, kalan gorev sureleri sonuna kadar devam edilir. Bunlar gorev surelerinin sonunda talepleri halinde, Kurumda veya onceki kurumlarında oğrenim durumları, hizmet yılı ve kazanılmış hak aylık derecelerine uygun bir kadroya en gec bir ay icinde atanır.
(6) Bu maddenin yururluğe girdiği tarihte İnsan Hakları Uzmanı ve İnsan Hakları Uzman Yardımcısı kadrolarında bulunanlar, İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanı ile İnsan Hakları ve Eşitlik Uzman Yardımcısı kadrolarına başka bir işleme gerek kalmaksızın halen bulundukları kadro dereceleriyle atanmış sayılır ve bunlardan 375 sayılı Kanun Hukmunde Kararnamenin gecici 12 nci maddesi hukmunden yararlananların bu hakları soz konusu kadrolarda bulundukları surece devam eder. Bu fıkraya gore atananların İnsan Hakları Uzmanı kadr