YONETMELİK
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından:
ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI
DONER SERMAYE İŞLETMESİ YONETMELİĞİ
BİRİNCİ BOLUM
Amac, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amac ve kapsam
MADDE 1 - (1) Bu Yonetmeliğin amacı; Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı bunyesinde yer alan İşletmenin gorevlerine, faaliyet alanlarına, gelirlerine, giderlerine, işleyişine, butcesinin hazırlanması, uygulanması, sonuclandırılması ve denetimi ile diğer hususlara ilişkin usul ve esasları duzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 - (1) Bu Yonetmelik, 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Gorevleri Hakkında Kanun Hukmunde Kararnamenin 21 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 - (1) Bu Yonetmelikte gecen;
a) Bakanlık: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığını,
b) Bakan: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanını,
c) Gecici Kurul: Bakanlıkca teknik ve ekonomik gelişmelerin ortaya cıkardığı yeni ulaştırma, denizcilik, haberleşme, posta, evrensel hizmet, havacılık ve uzay teknolojileri iş, hizmet ve sistemleriyle ilgili olarak oluşturulacak politika ve stratejilerin tespitiyle ilgili calışmalarda bulunmak, araştırma, inceleme ve değerlendirme yapmak uzere Bakanlık dışından bu alanlarda uzman kişiler ile faaliyet gosteren kuruluş temsilcilerinin katılımıyla gorev suresi bir yılı gecmemek uzere teşekkul ettirilmiş heyeti,
c) İşletme: Bakanlık Doner Sermaye İşletmesini,
d) İşletme Dairesi Başkanı: Bakanlık Doner Sermaye İşletme Dairesi Başkanını,
e) Muhasebe Birimi: Gelir ve alacakların tahsili, giderlerin ve borcların hak sahiplerine odenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gonderilmesi ve diğer tum mali işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemlerini yuruten birimi,
f) Muhasebe Yetkilisi: Muhasebe biriminin hizmetlerinin yurutulmesinden ve yonetiminden sorumlu, usulune gore atanmış yoneticiyi,
g) Muhasebe yetkilisi mutemedi: Muhasebe Yetkilisi adına ve hesabına para ve parayla ifade edilebilen değerleri gecici olarak almaya, muhafaza etmeye, vermeye, gondermeye yetkili ve bu işlemlerle ilgili olarak doğrudan muhasebe yetkilisine karşı sorumlu olan gorevlileri,
ğ) Musteşar: Bakanlık Musteşarını,
h) Sektor: Bakanlık birimlerinin iş ve işlemleri ile Bakanlık kuruluşlarının gorev alanına giren karayolu, demiryolu, havayolu, denizcilik, haberleşme, havacılık ve uzay teknolojileri konuları ile niteliği itibariyle bunların devamı veya tamamlayıcısı durumunda olan konu, hizmet ve faaliyetleri icine alan her bir bolumu,
ı) Surekli Kurul: Bakanlık gorev alanına giren konularla ilgili olarak calışmalarda bulunmak, araştırma inceleme ve değerlendirme yapmak uzere bakanlık, kurum ve kuruluş, sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve konuyla ilgili uzmanların katılımıyla teşekkul ettirilmiş heyeti,
i) Yonetim Kurulu: İşletme Yonetim Kurulunu,
ifade eder.
İKİNCİ BOLUM
İşletmenin Gorev ve Faaliyetleri
İşletmenin gorev ve faaliyetleri
MADDE 4 - (1) İşletmenin gorev ve faaliyetleri; 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile 655 sayılı Kanun Hukmunde Kararname kapsamında şunlardır:
a) Bakanlıkca kamu kurum ve kuruluşları dahil gercek ve tuzel kişilere verilecek her turlu yetki belgesi, işletme ruhsatı, calışma ruhsatı, lisans, imtiyaz hakkı belgesi, tahsis belgesi, tescil belgesi, izin belgesi, emniyet belgesi, taşıt belge ve kartları, geciş belgeleri yola elverişlilik sertifikası, denize elverişlilik sertifikası, gurultu sertifikası, her turlu mesleki yeterlilik belgesi ve benzeri belgelerin basım işlerini yapmak veya yaptırmak, bunları ilgililere vermek uzere hizmet birimlerine dağıtmak ve ucretlerini tahsil etmek.
b) Bakanlık hizmet birimlerince ucretli olarak verilecek her turlu teknik test, kontrol, rapor ve benzeri hizmetler, araştırma ve geliştirme hizmetleri, denizdibi tarama hizmetleri, her turlu gemi survey ve denetim hizmetleri, muşavirlik hizmetleri ile mesleki ve teknik eğitim, kurs, seminer ve benzeri hizmetlerin ucretlerini ilgili Bakanlık birimiyle birlikte tahsil etmek.
c) 16 ncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca devir alınan taşıtları yurt ici ve yurt dışındaki gercek ve/veya tuzel kişilere satmak, hibe, devir ve benzeri yontemlerle değerlendirmek.
c) Bakanlığın gorev alanına giren hizmetlerin yerine getirilmesi icin gerektiğinde taşınır ve taşınmaz mal kiralamak, mal ve hizmet satın almak.
d) Denizlerde, kıyılarda, limanlarda, Turk boğazlarında ve icsular ile karayollarında seyir, can, mal ve cevre emniyetinin sağlanması amacıyla, ihtiyac duyulan alanlarda bedeli karşılığında hizmet vermek veya bu amacla Bakanlık tarafından kurulmuş tesisleri ilgili Bakanlık birimi ile birlikte işletmek veya işlettirmek.
e) Bakanlığın gorev alanına giren hususlarda eğitim amaclı kurs, seminer, toplantı, sınav ve benzeri hizmetleri yapmak.
f) Sektorlerin gelişmesine katkıda bulunmak uzere; ulusal ve uluslararası seminer, panel, eğitim, toplantı, şura, sempozyum ve konferanslar tertip etmek veya soz konusu etkinliklere katılım sağlamak.
g) Sektorlerle ilgili araştırma, etut, plan, master plan ve proje yapmak.
ğ) Bakanlık hizmet birimlerinin denetim gorevini yapması icin gerekli olan her turlu fiziki ve teknik altyapı ve tesisleri kurmak ve soz konusu denetimlerle ilgili her turlu işleri yapmak.
h) 4925 ve 2918 sayılı Kanunlar ile 655 sayılı Kanun Hukmunde Kararname kapsamında denetim yapmaya ve idari para cezası uygulama hususunda yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşlarının soz konusu denetimleri yapmak amacıyla ihtiyac duyacakları her turlu bilgisayar, kamera sistemleri ve benzerlerini temin ederek bu kurum ve kuruluşlara tahsis etmek.
ı) İşletmenin teknik ve idari kapasitesinin/imkanının/kabiliyetinin yetersiz kalması durumunda yukarıdaki bentlerde yer alan faaliyetleri yaptırmak.
i) Bakan tarafından verilen benzeri gorevleri yapmak.
(2) Birinci fıkrada belirtilen iş, işlem ve hizmetlerin, İşletme tarafından yapılması veya İşletmenin teknik ve idari kapasite/imkan/kabiliyetlerinin yetersiz kalması durumunda yaptırılması esnasında veya bu nedenle, Bakanlık hizmet birimleri, asli gorev ve hizmetlerini geciktiremez ve aksatamazlar.
(3) Bu maddede belirtilen hizmet ve belgeler ucretleri alınmadan verilmez.
UCUNCU BOLUM
Teşkilat ve Yonetim
Teşkilat
MADDE 5 - (1) İşletmenin hizmetleri, Yonetim Kurulu, Harcama Yetkilisi, Doner Sermaye İşletme Dairesi Başkanı ve personeli ile muhasebe biriminde gorevli personel eliyle yurutulur.
İşletme Yonetim Kurulu
MADDE 6 - (1) İşletme Yonetim Kurulu; Musteşarın başkanlığında; ilgili Musteşar Yardımcısı, Karayolu Duzenleme Genel Muduru, Deniz ve İcsular Duzenleme Genel Muduru, Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Duzenleme Genel Muduru, Demiryolu Duzenleme Genel Muduru, Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Muduru, Strateji Geliştirme Başkanı ve İşletme Dairesi Başkanından teşekkul eder.
(2) Yonetim Kurulu uyelerinin gorevleri başında olmadıkları durumlarda yerlerine vekalet edenler Yonetim Kurulu uyesi olarak toplantıya katılırlar.
Yonetim Kurulunun gorevleri
MADDE 7 - (1) Yonetim Kurulunun gorevleri şunlardır:
a) İşletme gorev ve faaliyetlerinin en iyi şekilde yurutulmesi ve geliştirilmesi icin gereken her turlu idari, mali ve teknik iş ve işlemlerle ilgili kararlar almak.
b) İşletme butcesini goruşup karara bağlamak.
c) İşletmenin gorev ve faaliyetleriyle ilgili olarak taşra teşkilatına verilecek gorev, yetki ve sorumlulukları belirlemek.
c) İşletme tarafından yurutulecek yeni hizmet ve proje tekliflerini incelemek, karara bağlamak.
d) İşletme tarafından uretilen mal veya hizmetlerin satış fiyatını belirlemek.
e) İlgili mevzuatta ve bu Yonetmelikte yer alan diğer gorevlerini yerine getirmek.
Toplantı ve karar nisabı
MADDE 8(1) Yonetim Kurulu, salt coğunluk ile toplanır. Musteşarın bulunmadığı toplantıya Yonetim Kurulu uyesi olan Musteşar Yardımcısı Başkanlık eder. Kararlar toplantıya katılanların salt coğunluğu ile alınır, oyların eşitliği halinde, Başkanın oyu yonunde karar alınmış sayılır. Oturumun intizamını, goruşme ve kararların tutanağa gecirilmesini Başkan sağlar.
Toplantı zamanı
MADDE 9(1) Yonetim Kurulu, ayda en az bir defa toplanır.
(2) Başkanın gerekli gormesi halinde, ayda birden fazla toplantı yapılabilir.
(3) Yonetim Kurulu toplantılarının gundemini belirleme, toplantı, gun, saat ve yerinin tespitine karar verme ve Yonetim Kurulu calışmalarının gereği gibi yurutulup sonuclandırılması Başkan tarafından sağlanır.
Harcama Yetkilisi
MADDE 10(1) İşletme butcesinin Harcama Yetkilisi Musteşardır. Musteşar harcama yetkisinin bir kısmını veya tamamını; yazılı olmak ve sınırlarının acıkca belirtilmesi kaydıyla merkezde Musteşar Yardımcılarından birisi ile Merkezi Yonetim Butcesi ile odenek tahsis edilen birim amirlerine; taşrada ise bolge mudurlerine, liman başkanlarına ve denizdibi tarama başmuhendisliklerine devredebilir.
(2) 655 sayılı Kanun Hukmunde Kararnamenin 21 inci maddesinin dorduncu fıkrası ile duzenlenen hususlarda odeme yaptırma ve harcama yetkisi Bakana aittir. Bakan bu yetkisini uygun goreceği herhangi bir Bakanlık yetkilisine yetki devri yapmak suretiyle kullanabilir.
İşletme Dairesi Başkanının gorevleri
MADDE 11(1) İşletme Dairesi Başkanının gorevleri şunlardır:
a) İşletmenin gorev ve faaliyetleri ile idari, mali ve teknik işlerini ilgili kanun, yonetmelik, işletme butce esasları ve Yonetim Kurulu kararları ile işletmecilik ilkelerine uygun bicimde yurutmek.
b) İşletme kadrolarına atanan veya gorevlendirilen personelin; gorevlerini iş bolumu esasları dahilinde duzenlemek, izlemek, denetlemek, değerlendirmek ve amirliğini yapmak.
c) İşletmenin butce tasarılarının zamanında hazırlanmasını sağlamak.
c) Bakan tarafından verilen benzeri gorevleri yapmak.
Muhasebe Yetkilisi
MADDE 12 - (1) İşletmenin muhasebe işlemleri, Muhasebe Yetkilisi ile Muhasebe Biriminde gorevli personel tarafından yurutulur. Muhasebe Yetkilisinin gecici veya surekli olarak gorevinden ayrılması halinde, bu gorev vekaleten gorevlendirilen personel tarafından yurutulur.
DORDUNCU BOLUM
Sermaye, Sermaye Kaynakları, Gelirler, Giderler, Butce ve Hesap Donemi
Sermaye
MADDE 13(1) İşletmenin sermayesi 10.000.000 (On milyon) Turk Lirasıdır.
(2) İşletmenin sermaye miktarını arttırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
(3) Bağış ve yardımlar sermaye limitine bakılmaksızın İşletme sermayesine eklenir.
(4) İşletmenin karları bu maddenin birinci fıkrasına gore belirlenen sermaye miktarına ulaşıncaya kadar sermayeye eklenir. Odenmiş sermaye tutarı İşletmeye tahsis edilen sermaye miktarına ulaştıktan sonra elde edilen karlar, takip eden yılın dorduncu ayının sonuna kadar genel butceye gelir kaydedilmek uzere ilgili muhasebe birimine yatırılır.
(5) İşletmenin zararları donem net zararı hesabına alınarak, gecmiş yıllar zararları hesabında bekletilir ve ertesi yıllar karları ile kapatılır.
Sermaye kaynakları
MADDE 14(1) İşletmenin sermaye kaynakları;
a) Faaliyeti sona erdirilen ve devralınan diğer işletmelerin sermayelerinden,
b) İşletme faaliyetlerinden elde edilen karlardan,
c) Bağış ve yardımlardan,
oluşur.
Gelirler
MADDE 15 - (1) İşletmenin gelirleri şunlardır:
a) 4 uncu maddede sayılan gorev ve faaliyetlerden elde edilen gelirler.
b) Kılavuzluk ve romorkorculuk hizmeti vermekte olan kamu kurumu ve ozel kuruluşlarca elde edilen aylık gayrisafi hasılattan alınacak, % 6,5 oranında payın % 50 sine karşılık gelen tutar.
c) 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harclar Kanunu kapsamında yapılan gemilerin belgelendirilmesi faaliyetleri haric, ilgili mevzuatına gore gemilerin denetim, sertifikalandırma veya belgelendirme faaliyetlerinden elde edilen gelirler.
c) Bakanlığa kanunla verilen gorevlerin dışında, diğer mevzuat gereği yapılan hizmetlerden elde edilen gelirler.
d) İşletmenin yaptığı ihalelere ilişkin, ihale ve on yeterlilik dokumanı ve benzeri belgelerin satışından elde edilecek gelirler.
e) Bakanlıkca yapılan sınavlardan alınan sınav ucretleri.
f) İşletme tarafından devir alınan taşıtların, yurt ici ve yurt dışındaki gercek ve/veya tuzel kişilere satışından elde edilecek gelirler.
g) Faiz gelirleri.
ğ) Diğer gelirler.
Giderler
MADDE 16(1) İşletmenin giderleri şunlardır:
a) 4 uncu maddede yer alan İşletme gorev ve faaliyetlerini yerine getirmek.
b) Savaş, ic savaş, teror, kargaşa ve benzeri olağanustu şartlara sahip ulkelerde uluslararası taşıma yaparken saldırıya uğrayıp hayatını kaybeden şofor ve beraberindeki Turk vatandaşlarının varislerine 40.000-TL'ye kadar odeme yapmak.
c) Bakanlıkca uygun gorulen ve İşletmenin mali imkanları olcusunde olmak uzere; ticari yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan otobus, minibus, kamyonet, traktor, kamyon, tanker ve cekicilerden yaşları ilgili mevzuatın getirdiği yaş sınırının uzerinde olanları devralmak, devralınan taşıt sahiplerine odeme yapmak.
c) İşletmenin mali imkanları olcusunde olmak uzere, karayolu yatırım projelerine odeme yapmak.
d) Bakanlıkca uygun gorulen ve işletmenin mali imkanları olcusunde olmak uzere; Milli Gemi Sicili veya Turk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı ticari yuk taşımalarında kullanılan gemilerden cins ve nitelikleri Bakanlıkca belirlenenlerin hurdaya ayrılmasını desteklemek amacıyla yerlerine asgari % 35 yerli katkı oranıyla Turkiye'de inşa edilmek, asgari beş yıl Turk Bayraklı işletilmek ve inşasının uc yıl icinde tamamlanmaması veya inşasını muteakip beş yıldan once satılması halinde genel hukumler uyarınca tahsil edilmesi şartlarıyla yeni gemilerin finansmanında kullanılmak ve hurda bedelini aşmamak uzere nakdi odeme yapmak.
e) Taşınır ve taşınmaz kiralama, mal ve hizmet satın alımı, baskı, yayın, tanıtma, kurslara katılma ve eğitim, telif ve tercume, gecici hizmet alımı, haberleşme, ilan, kırtasiye ve ulaşım giderleri.
f) Her turlu araştırma, planlama, inceleme, etut, fizibilite calışması, plan-proje, sistem analiz ve programlama, bilgisayar yazılımı ile danışmanlık giderleri.
g) Kullanılan her turlu vasıta, arac, makine, ekipman, cihazların calışması icin gerekli her turlu sarf malzemesi ile bakım-onarım ve sigorta giderleri.
ğ) Her turlu demirbaş, makine ve techizat alım giderleri.
h) Bakanlık merkez ve taşra birimlerine ait veya bunlar tarafından kullanılan bina ve tesislerin genel butceden karşılanmayan bina ve tesislerin tadilatı, bakım-onarım, sigorta, ısıtma, aydınlatma ve su giderleri.
ı) İşletmeye ait kadrolara atanarak İşletme hizmetlerinde calıştırılan personelin aylık ve mali hakları ve bunların kanunlarla sağlanan diğer ozluk haklarının gerektirdiği giderler ile İşletmede calıştırılan işcilerin ucretleri, kıdem tazminatları ve diğer ozluk haklarına ait giderler.
i) İşletmenin hizmetlerine ilişkin her turlu vergi, resim, harc ve benzeri giderler.
j) İşletmenin bir onceki yıl net gelirinin binde birini gecmemek ve Yonetim Kurulu kararı bulunmak kaydıyla, ilan ve tanıtım giderleri.
k) 4925 ve 2918 sayılı Kanunlar ile 655 sayılı Kanun Hukmunde Kararname kapsamında denetim yapma ve idari para cezası uygulama hususunda yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşlarının soz konusu denetimleri yapmak amacıyla ihtiyac duyacakları her turlu bilgisayar, kamera sistemleri ve benzerlerinin temini icin yapılan giderler.
l) Denizlerde, kıyılarda, limanlarda, Turk boğazlarında ve icsular ile karayollarında seyir, can, mal ve cevre emniyetinin sağlanması amacıyla, Bakanlık tarafından kurulmuş tesislerin işlettirilmesine ilişkin giderler.
m) 655 sayılı Kanun Hukmunde Kararnamenin 29 uncu maddesine gore surekli ve gecici kurul uyelerine yapılacak odemeler.
n) Surekli ve gecici kurul uyelerinin kurul calışmalarıyla ilgili yapacakları seyahatlere ilişkin ucak, otobus ve tren bilet ucreti giderleri.
o) Surekli ve gecici kurullarca yapılacak araştırma, inceleme ve danışmanlık hizmetlerine ilişkin giderler.
o) Mevzuatın ongorduğu diğer gorev ve faaliyet giderleri.
Butce
MADDE 17 - (1) Butce, İşletmenin bir yıllık donemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gosterir.
(2) Butce gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuclarının raporlanmasında acıklık, doğruluk ve mali saydamlık esas alınır.
(3) Butce, Yonetim Kurulunca onaylanmadan uygulamaya konulamaz.
Butcenin uygulamaya konulması
MADDE 18 - (1) İşletmenin butce tasarısı İşletme Dairesi Başkanı tarafından hazırlanarak en gec Ekim ayı başında Yonetim Kuruluna sunulur. Butce, Yonetim Kurulunun kabulu ile kesinleşir. Butcenin bir orneği Muhasebe Yetkilisine gonderilir. İhtiyac duyulması halinde yıl icinde butce tertipleri arasında aktarmalar yapılabilir ve toplam butce icerisinde kalmak kaydıyla yeni tertipler acılabilir. Butce tertipleri arasındaki aktarma ve yeni tertip acılması Yonetim Kurulu kararı ile yapılır.
Ek butce
MADDE 19(1) Yıl icinde, İşletme butcesinde ongorulen odeneklerin yetersiz kalacağının anlaşılması halinde, kaynağı gosterilmek kaydıyla sure şartları haric olmak uzere ek butce yapılabilir.
Hesap donemi
MADDE 20 - (1) İşletmenin hesap donemi mali yıldır.
İşletmenin denetimi
MADDE 21(1) İşletme Sayıştay denetimine tabidir.
BEŞİNCİ BOLUM
Ceşitli ve Son Hukumler
Hukum bulunmayan haller
MADDE 22(1) Bu Yonetmelikte hukum bulunmayan hallerde, 1/5/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doner Sermayeli İşletmeler Butce ve Muhasebe Yonetmeliği hukumleri uygulanır.
Yururlukten kaldırılan yonetmelikler
MADDE 23 - (1) 6/4/2004 tarihli ve 25425 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Ulaştırma Bakanlığı Doner Sermaye İşletmesi Yonetmeliği ve 23/10/2008 tarihli ve 27033 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Denizcilik Musteşarlığı Doner Sermaye İşletmesi Yonetmeliği yururlukten kaldırılmıştır.
Yururluk
MADDE 24 - (1) Bu Yonetmelik yayımı tarihinde yururluğe girer.
Yurutme
MADDE 25 - (1) Bu Yonetmelik hukumlerini Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı yurutur.