İş Kanununa gore calışan işcileri ilgilendiren kısmi zamanlı calışmanın detaylarını belirleyen yonetmelik yayımlandı 8 Kasım 2016 SALI
Resmi Gazete
Sayı : 29882
YONETMELİK
Calışma ve Sosyal Guvenlik Bakanlığından:
ANALIK İZNİ VEYA UCRETSİZ İZİN SONRASI YAPILACAK KISMİ
SURELİ CALIŞMALAR HAKKINDA YONETMELİK
BİRİNCİ BOLUM
Amac, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amac
MADDE 1(1) Bu Yonetmeliğin amacı, doğum ya da evlat edinilmesi sonrası işcinin kısmi sureli calışma yapabileceği işleri belirlemek ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları duzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2(1) Bu Yonetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 13 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca kısmi sureli calışma talebinde bulunan işciler ile bunların işverenlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3(1) Bu Yonetmelik, 4857 sayılı Kanunun 13 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4(1) Bu Yonetmelikte gecen;
a) Analık izni: Kadın işcinin doğum nedeniyle calıştırılmadığı sure icin verilen izni,
b) Bakanlık: Calışma ve Sosyal Guvenlik Bakanlığını,
c) Haftalık calışma suresi: Genel bakımdan haftalık en cok kırk beş saat, yer altı maden işlerinde calışan işciler icin ise haftalık en cok otuz yedi bucuk saat olan sureyi,
c) Kısmi sureli calışma: İşcinin, işyerinde tam sureli iş sozleşmesi ile yapılan emsal calışmanın ucte ikisi oranına kadar yaptığı calışmayı,
d) Ucretsiz izin: Analık izninin bitiminden itibaren işciye isteği halinde verilen izni,
ifade eder.
İKİNCİ BOLUM
Analık İzni ve Ucretsiz İzne İlişkin Esaslar
Analık izni hakkı
MADDE 5(1)Kadın işcinin doğumdan once sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak uzere toplam on altı haftalık sure icin calıştırılmaması esastır.
(2) Coğul gebelik halinde doğumdan once calıştırılmayacak sekiz haftalık sureye iki hafta sure eklenir. Ancak, sağlık durumunun uygun olduğunundoktor raporuyla belgelendirilmesi halinde kadın işci isterse doğumdan onceki uc haftaya kadar işyerinde calışabilir. Bu durumda, kadın işcinin calıştığı sureler doğum sonrası surelere eklenir.
(3) Kadın işcinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan once kullanamadığı calıştırılmayacak sureler, doğum sonrası surelere eklenmek suretiyle kullandırılır.
(4) Doğumda veya doğum sonrasında annenin olumu halinde, doğum sonrası kullanılamayan sureler babaya kullandırılır.
(5) Uc yaşını doldurmamış cocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinen işciye, cocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık izni kullandırılır.
(6) Analık izninde belirtilen sureler, işcinin sağlık durumuna ve işin ozelliğine gore doğumdan once ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu sureler doktor raporu ile belirtilir.
Calışma suresinin yarısı kadar ucretsiz izin hakkı
MADDE 6 - (1) Analık izninin bitiminden itibaren cocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve cocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işci ile uc yaşını doldurmamış cocuğu evlat edinen kadın veya erkek işcilere istekleri halinde birinci doğumda altmış gun, ikinci doğumda yuz yirmi gun, sonraki doğumlarda ise yuz seksen gun sureyle haftalık calışma suresinin yarısı kadar ucretsiz izin verilir.
(2) Coğul doğum halinde bu surelere otuzar gun eklenir.
(3) Cocuğun engelli doğduğunun doktor raporu ile belgelendirilmesi halinde bu sure uc yuz altmış gun olarak uygulanır.
(4) Ucretsiz izinden yararlanan kadın işciye, bir yaşından kucuk cocuğunu emzirmesi icin gunde toplam bir bucuk saat olan sut izni uygulanmaz.
Altı aya kadar ucretsiz izin hakkı
MADDE 7 - (1) Kadın işciye, analık izninin bitiminden itibaren isteği halinde altı aya kadar ucretsiz izin verilir.
(2) Ucretsiz izin, uc yaşını doldurmamış cocuğu evlat edinme halinde eşlerden birine veya evlat edinene verilir.
(3) Bu maddede belirtilen ucretsiz izin suresi, yıllık ucretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.
UCUNCU BOLUM
Kısmi Sureli Calışmanın Suresi, Şekli ve Şartları
Kısmi sureli calışma talebi ve şekli
MADDE 8 - (1) İşci, 5 inci maddede belirtilen analık izninin, 6 ncı maddede belirtilen ucretsiz iznin veya 7 nci maddede belirtilen ucretsiz iznin bitiminden itibaren cocuğun mecburi ilkoğretim cağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar herhangi bir zamanda kısmi sureli calışma talebinde bulunabilir.
(2) Kısmi sureli calışma talebi, 7 nci maddede belirtilen ucretsiz izin suresi kesilerek de yapılabilir. Ucretsiz iznin tamamının kullanılması şartı aranmaz.
(3) Kısmi sureli calışma talebi, bu haktan faydalanmaya başlamadan en az bir ay once işci tarafından yazılı olarak işverene bildirilir.
Kısmi sureli calışma talebinin unsurları
MADDE 9(1) İşcinin kısmi sureli calışma talebinde, kısmi sureli calışmaya başlayacağı tarih ile tum iş gunlerinde calışılacak olması halinde calışmanın başlama ve bitiş saatleri, haftanın belirli gunlerinde calışılacak olması halinde ise tercih edilen iş gunleri yer alır.
(2)İşci, eşinin calıştığına dair belgeyi kısmi sureli calışma talebine eklemek zorundadır.
(3) İşcinin kısmi sureli calışma talep dilekcesi, işveren tarafından işcinin ozluk dosyasında saklanır.
Kısmi sureli calışma talebinin şartları
MADDE 10 - (1) Ebeveynlerden birinin calışmaması halinde, calışan eş kısmi sureli calışma talebinde bulunamaz. Ancak, ebeveynlerden birinin calışma şartı;
a) Ebeveynlerden birinin surekli bakım ve tedavisini gerektiren bir hastalığının olması ve bu hastalığın tam teşekkullu hastane ya da universite hastanesinden alınacak doktor raporuyla belgelendirilmesi,
b) Velayetin mahkemece eşlerden birine verilmesi halinde cocuğun velayetine sahip ebeveynin talepte bulunması,
c) Uc yaşını doldurmamış bir cocuğun munferiden evlat edinilmesi,
hallerinde aranmaz.
(2) Birinci fıkra kapsamındaki kısmi sureli calışma talebi şartları, sadece başvuru sırasında aranır. Bu şartların kısmi sureli calışma sırasında kaybedilmesi durumunda soz konusu hak devam eder.
Kısmi sureli calışma talebinin işverence karşılanması
MADDE 11(1) Usulune uygun olarak yapılan kısmi sureli calışma talebi, bildirim tarihinden itibaren en gec bir ay icinde işveren tarafından karşılanır.
(2) İşveren; işciye, talebin karşılandığını yazılı olarak bildirir.
(3) İşveren tarafından suresi icinde işcinin talep dilekcesine cevap verilmemesi halinde, talep işcinin dilekcesinde belirtilen tarihte veya bu tarihi takip eden ilk iş gununde gecerlilik kazanır.
(4) İşcinin belirtilen tarihte iş edimini sunmaya başlaması kaydıyla kısmi sureli calışma talebi gecerli fesih nedeni sayılmaz.
DORDUNCU BOLUM
Uygulamaya İlişkin Esaslar
Kısmi sureli calışma yapılabilecek işler
MADDE 12 - (1) Kısmi sureli calışma;
a) Ozel sağlık kuruluşlarında ilgili mevzuat uyarınca mesul mudur, sorumlu hekim, laboratuvar sorumlusu ve sağlık hizmetinden sayılan işlerde tam zamanlı calışması ongorulenler tarafından yerine getirilen işlerde,
b) Nitelikleri dolayısıyla surekli calıştıkları icin durmaksızın birbiri ardına postalar halinde işci calıştırılarak yurutulen sanayiden sayılan işlerde,
c) Nitelikleri dolayısıyla bir yıldan az suren mevsimlik, kampanya veya taahhut işlerinde,
c) İş suresinin haftanın calışma gunlerine bolunmesi suretiyle yurutulmesine nitelikleri bakımından uygun olmayan işlerde,
işverenin uygun bulması halinde yapılabilir.
(2) Birinci fıkrada sayılmayan işlerde işverenin uygun bulma şartı aranmaksızın kısmi sureli calışma yapılabilir.
Toplu iş sozleşmesi ile belirleme
MADDE 13 - (1) 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sozleşmesi Kanunu hukumlerine gore bağıtlanan toplu iş sozleşmelerinde kısmi sureli calışma yapılabilecek işler, 12 nci madde hukumlerine bağlı olmaksızın ayrıca taraflarca da belirlenebilir.
Tam sureli calışmaya geciş
MADDE 14 - (1) Kısmi sureli calışmaya başlayan işci, aynı cocuk icin bir daha bu haktan faydalanmamak uzere tam sureli calışmaya donebilir.
(2) Tam sureli calışmaya geri donmek isteyen işci, işverene en az bir ay once yazılı olarak talebini bildirir.
(3) Kısmi sureli calışmaya gecen işcinin tam sureli calışmaya başlaması halinde yerine alınan işcinin iş sozleşmesi kendiliğinden sona erer.
(4) Kısmi sureli calışmaya gecen işcinin iş sozleşmesini feshetmesi halinde, yerine alınan işcinin iş sozleşmesi yazılı onayı olması koşuluyla fesih tarihinden itibaren belirsiz ve tam sureli sozleşmeye donuşur.
Calışma zamanının belirlenmesi
MADDE 15(1) Kısmi sureli calışmanın belirlenen gunluk ve haftalık calışma suresi icerisinde yapılacağı zaman aralığı, o yerin gelenekleri, işcinin yapmakta olduğu işin niteliği ve işcinin talebi dikkate alınarak işveren tarafından belirlenir.
(2) Kısmi sureli calışan işcinin ucret ve paraya ilişkin bolunebilir menfaatleri calıştığı sureye orantılı olarak odenir.
BEŞİNCİ BOLUM
Ceşitli ve Son Hukumler
Sağlık hizmeti işleri
MADDE 16 - (1) Bu Yonetmeliğin uygulanmasında, sağlık hizmetinden sayılan işler; tabipler ve tıpta uzmanlık mevzuatına gore uzman olanlar, hemşire, ebe ve optisyenler ile 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun ek 13 uncu maddesinde tanımlanan diğer meslek mensupları tarafından yerine getirilen işleri ifade eder.
Hukum bulunmayan haller
MADDE 17 - (1) Bu Yonetmelikte hukum bulunmayan haller ile uygulamada doğacak tereddutleri gidermek ve uygulama birliğini sağlamak uzere mevzuat hukumlerine aykırı olmamak kaydıyla gerekli duzenlemeleri yapmaya Bakanlık yetkilidir.
(2) Bu Yonetmeliğe gore yapılan kısmi sureli calışmalar, ilgili mevzuatta duzenlenen kısmi calışmaya ilişkin hukumlere tabidir.
Yururluk
MADDE 18(1)Bu Yonetmelik yayımı tarihinde yururluğe girer.
Yurutme
MADDE 19(1) Bu Yonetmelik hukumlerini Calışma ve Sosyal Guvenlik Bakanı yurutur.