Anayasa Mahkemesi, yasama yetkisinin devredildiği gerekcesiyle iptali istenen memura performans maddesiyle ilgili kararının gerekcesini acıkladı Memurlara performans maddesinin dayanağı, 657 sayılı Kanunun 122. maddesinin dorduncu fıkradır. Bu madde şu şekildedir:
"Kamu kurum ve kuruluşları yurutmekte oldukları hizmetlerin ozelliklerini goz onunde bulundurarak memurlarının başarı, verimlilik ve gayretlerini olcmek uzere, Devlet Personel Başkanlığının uygun goruşu alınmak kaydıyla, değerlendirme olcutleri belirleyebilir"
Bu madde, kurumlara, başarı ve verimliliği olcmek icin değerlendirme olcutu koyma yetkisi vermektedir.
Danıştay İdari Dava Daireleri soz konusu 4. fıkra hukmunu, kanun koyma yetkisinin devri olarak yorumlamış ve ilgili hukmun iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurmuştu.
Anayasa Mahkemesi, her bir kurumun faaliyet alanına gore farklı farklı değerlendirme olcutu koymanın gerektiğini ve bu kriterlerin tek tek kanunla belirlenmesinin mumkun olmadığını belirterek, soz konusu hukmun yasama yetkisinin devri olarak nitelendirilemeyeceğini belirtmiştir.
İŞTE, 3 OCAK 2017 TARİHLİ RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN KARAR
Anayasa Mahkemesi Başkanlığından:
Esas Sayısı : 2016/139 Karar Sayısı : 2016/188 Karar Tarihi: 14.12.2016
İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN: Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu

İTİRAZIN KONUSU: 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun, 13,2.2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanun'un 110. maddesiyle değiştirilen 122. maddesinin dorduncu fıkrasının, Anayasa'nın 2,, 7. ve 128. maddelerine aykırılığı ileri surulerek iptaline ve yururluğunun durdurulmasına karar verilmesi talebidir.
OLAY: Davacı hakkında duzenlenen 2014 yılı 1. donem performans değerlendirmesi ile bu işlemin dayanağı olan Dışişleri Bakanlığı Personeli Performans Değerlendirme Yonergesinin iptali talebiyle acılan davada, itiraz konusu kuralın Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme, iptali ve yururluğunun durdurulması icin başvurmuştur. '
I- İPTALİ İSTENİLEN KANUN HUKMU
Kanun'un 6111 sayılı Kanun'un 110. maddesiyle değiştirilen, itiraz konusu kuralın da yer aldığı 122. maddesi şoyledir:
"Başarı, ustun başarı değerlendirmesi ye odul:

Madde 122- (Değişik: 13/2/2011-6111/110 md.)
Gorevli oldukları burumlarda olağanustu gayret ve calışmaları ile emsallerine gore başarılı gorev yapmak suretiyle; kamu kaynağında onemli olcude tasarruf sağlanmasında, kamu zararının oluşmasının onlenmesinde ve onlenemez kamu zararlarının onemli Olcude azaltılmasında, kamusal fayda ve gelirlerin beklenenin uzerinde artırılmasında veya sunulan hizmetlerin etkinlik ve kalitesinin yukseltilmesinde somut olaylara ve verilere dayalı olarak katkı sağladıkları tespit edilen memurlara, merkezde bağlı veya ilgili bakan, illerde valiler, ilcelerde kaymakamlar tarafından başarı belgesi verilebilir, (Ek cumle: 22/5/2012-6318/44 md) Turk Silahlı Kuvvetlerinde (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Guvenlik Komutanlığı haric) gorevli Devlet memurları icin Milli Savunma Bakam bu yetkisini devredebilir. Uc defa başarı belgesi alanlara ustun başarı belgesi verilir.
Ustun başarı belgesi verilenlere, merkezde bağlı veya ilgili bakan ve illerde valiler tarafından uygun gorulmesi halinde en yuksek Devlet memuru aylığının (eh gosterge dahil) % 200 'une kadar odul verilebilir.
Bu maddeye gore bir mali yıl icinde odullendirileceklerin sayısı, kurumun ytlbaşındaki dolu kadro mevcudunun binde onundan, Gumruk Musteşarlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Mudurluğu kadroları icin binde yirmisinden fazla olamaz. Yıl icinde odullendirilen personel sayısı kumrularınca izleyen yılın Ocak ayı sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.
Kamu kurum ve kuruluşları yurutmekte oldukları hizmetlerin ozelliklerini goz onunde bulundurarak memurlarının başarı, verimlilik ve gayretlerini olcmek uzere, Devlet Personel Başkanlığının uygun goruşu alınmak kaydıyla, değerlendirme olcutleri belirleyebilir

II- İLK İNCELEME
1. Anayasa Mahkemesi İctuzuğu hukumleri uyarınca Zuhtu ARSLAN, Burhan USTUN, Engin YILDIRIM, Serdar OZGULDUR, Serruh KALELİ, Osman Alifeyyaz PAKSUT, Recep KOMURCU, Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mumtaz AKINCI, Muammer TOPAL, M. Emin KUZ, Haşan Tahsin GOKCAN, Kadir OZKAYA, ve Rıdvan GULEC'in katılımlarıyla 2.8.2016 tarihinde yapılan ilk inceleme toplantısında, dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, yururluğu durdurma talebinin esas inceleme aşamasında karara bağlanmasına OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
2. Başvuru kararı ve ekleri, Raportor Fatih ŞAHİN tarafından hazırlanan işin esasına ilişkin rapor, itiraz konusu kanun hukmu, dayanılan Anayasa kuralları ve bunların gerekceleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği goruşulup duşunuldu:
1- İtirazın Gerekcesi
3. Başvuru kararında ozetle, Anayasa'nm 128. maddesinin ikinci fıkrası gereğince, memurlar ve diğer kamu gorevlilerinin nitelikleri, atanmaları, gorev ve yetkileri, hakları ve yukumlulukleri, aylık ve odenekleri ile diğer ozluk işlerinin kanunla duzenlenmesi gerekirken, yasama organı tarafından temel ilkeleri belirlenmeden, memurların başarı, verimlilik ve gayretlerini olcmek uzere, değerlendirme kriterlerini belirleme konusunda idareye, sınırları belli olmayan yetki verilmesinin, yasama yetkisinin devri anlamına geldiği belirtilerek kuralın, Anayasa'nın 2., 7. ve 128. maddelerine aykırı olduğu ileri surulmuştur.
2- Anayasa'ya Aykırılık Sorunu
4. İtiraz konusu kuralda, kamu kurum ve kuruluşlarının, yurutmekte oldukları hizmetlerin ozelliklerini goz onunde bulundurarak memurlarının başarı, verimlilik ve gayretlerini olcmek uzere, Devlet Personel Başkanlığının uygun goruşunu almak kaydıyla, değerlendirme olcutleri belirleyebileceği ongorulmektedir.
5. Anayasa'nın 2. maddesinde belirtilen hukuk devleti, eylem ve işlemleri hukuka uygun, insan haklarına saygılı, bu hak ve ozgurlukleri koruyup guclendiren, her alanda adaletli bir hukuk duzeni kurup bunu geliştirerek surduren, Anayasa'ya aykırı durum ve tutumlardan kacınan, Anayasa ve hukukun ustun kurallarıyla kendini bağlı sayan, yargı denetimine acık olan devlettir.
6. Hukuk devletinin temel ilkelerinden biri "belirliliktir. Belirlilik ilkesi, yalnızca yasal belirliliği değil, daha geniş anlamda hukuki belirliliği de ifade etmektedir. Yasal duzenlemeye dayanarak erişilebilir, bilinebilir ve ongorulebilir olma gibi niteliksel gereklilikleri karşılaması koşuluyla, mahkeme ictihatları ve yurutmenin duzenleyici işlemleri ile de hukuki belirlilik sağlanabilir. Hukuki belirlilik ilkesinde asıl olan, bir hukuk normunun uygulanmasıyla ortaya cıkacak sonucların o hukuk duzeninde ongorulebilir olmasıdır.
7. Anayasa'nın 7. maddesinde, "Yasama yetkisi Turk Milleti adına Turkiye Buyuk Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez." denilmektedir. Yasama yetkisinin Turkiye Buyuk Millet Meclisine ait olması ve bu yetkinin devredilememesi, kuvvetler ayrılığı ilkesinin bir gereğidir. Bu hukme yer veren Anayasa'nın 7. maddesinin gerekcesinde yasama yetkisinin parlamentoya ait olması "demokrasi rejimini benimseyen siyasi rejimlerde kacınılmaz bir durum" olarak nitelendirilmiştir.
8. Madde gerekcesinden de anlaşılacağı uzere, yasama yetkisinin devredilmezliği esasen kanun koyma yetkisinin TBMM dışında bir organca kullanılamaması anlamına gelmektedir. Anayasa'nın 7. maddesi ile yasaklanan husus, kanun yapma yetkisinin devredilmesi olup bu madde, yurutme organına hicbir şekilde duzenleme yapma yetkisi verilemeyeceği anlamına gelmemektedir. Kanun koyucu, yasama yetkisinin genelliği ilkesi uyarınca, bir konuyu doğrudan kanunla duzenleyebileceği gibi bu hususta duzenleme yapma yetkisini yurutme organına da bırakabilir.
9. Yurutmenin turevselliği ilkesi gereğince, yurutme organının bir konuda duzenleme yapabilmesi icin yasama organınca yetkilendirilmesi gerekmektedir. Kural olarak, kanun koyucunun genel ifadelerle yurutme organını yetkilendirmesi yeterli olmakla birlikte, Anayasa'da kanunla duzenlenmesi ongorulen konularda genel ifadelerle yurutme organına duzenleme yapma yetkisi verilmesi, yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesine aykırılık oluşturabilmektedir. Bu nedenle, Anayasa'da munhasıran kanunla duzenlenmesi ongorulen konularda, kanunun temel esasları, ilkeleri ve cerceveyi belirlemiş olması gerekmektedir. Anayasa koyucunun acıkca kanunla duzenlenmesini ongorduğu konularda, yasama organının temel kuralları saptadıktan sonra, uzmanlık ve idare tekniğine ilişkin hususları yurutmeye bırakması, yasama yetkisinin devri olarak yorumlanamaz.
10. Anayasa'nın 128. maddesinde, "Devletin, kamu İktisadi teşebbusleri ve diğer kamu tuzelkişilerinin genel idare esaslarına gore yurutmekle yukumlu oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve surekli gorevler, memurlar ve diğer kamu gorevlileri eliyle gorulur. Memurların ve diğer kamu gorevlilerinin nitelikleri, atanmaları, gorev ve yetkileri, hakları ve yukumlulukleri, aylık ve odenekleri ve diğer ozluk işleri kanunla duzenlenir. Ust kademe yoneticilerinin yetiştirilme usul ve esasları, kanunla ozel olarak duzenlenir denilmiştir. Buna gore, Anayasa'nın 128. maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki gorevleri yuruten butun personelin nitelikleri, atanmaları, gorev ve yetkileri, hakları ve yukumluluklerinin kanunla duzenlenmesi zorunludur.
11. 657 sayılı Kanun'un 122. maddesinde, gorevlerinde ustun başarı gosteren memurların odullendirilmesine ilişkin usul ve esaslar duzenlenmiştir. Maddenin birinci fıkrasında, gorevli oldukları kurumlarda olağanustu gayret ve calışmaları ile emsallerine gore daha başarılı olarak gorev yapmak suretiyle; kamu kaynağında onemli olcude tasarruf sağlanmasında, kamu zararının oluşmasının onlenmesinde ve onlenemez kamu zararlarının onemli olcude azaltılmasında, kamusal fayda ve gelirlerin beklenenin uzerinde artırılmasında veya sunulan hizmetlerin etkinlik ve kalitesinin yukseltilmesinde somut olaylara ve verilere dayalı olarak katkı sağladıkları tespit edilen memurlara, merkezde bağlı veya ilgili bakan, illerde valiler, ilcelerde kaymakamlar tarafından başarı belgesi verilebileceği, uc defa başarı belgesi alanlara da ustun başarı belgesi verileceği; ikinci fıkrasında, ustun başarı belgesi verilenlere, merkezde bağlı veya ilgili bakan ve illerde valiler tarafından uygun gorulmesi halinde en yuksek Devlet memuru aylığının (ek gosterge dahil) % 200'une kadar odul verilebileceği; ucuncu fıkrasında, bir mali yıl icinde odullendirileceklerin sayısının, kurumun yılbaşındaki dolu kadro mevcudunun binde onundan, Gumruk Musteşarlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Mudurluğu kadroları icin binde yirmisinden fazla olamayacağı ve yıl icinde odullendirilen personel sayısının kurumlarınca izleyen yılın Ocak ayı sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirileceği ifade edilmiştir. İtiraz konusu dorduncu fıkrada ise kamu kurum ve kuruluşlarının, yurutmekte oldukları hizmetlerin ozelliklerini goz onunde bulundurarak memurlarının başarı, verimlilik ve gayretlerini olcmek uzere, Devlet Personel Başkanlığının uygun goruşu alınmak kaydıyla, değerlendirme olcutlerini belirleyebileceği hukum altına alınmıştır.
12. Anılan maddede, memurlara hangi şartlarda başarı ve ustun başarı belgesi verileceği belirtilmiş, ustun başarı belgesi almaya hak kazanan memurlara verilebilecek odul miktarı ile odullendirilecek personel sayısının ust sınırı herhangi bir tartışmaya sebep olmayacak şekilde gosterilmiştir. Bunun yanında itiraz konusu kuralda da, idarelerin, memurların başarı, verimlilik ve gayretlerini olcmede kullanacakları kriterleri belirlerken, yurutmekte oldukları hizmetlerin ozelliklerini goz onunde bulunduracakları ve Devlet Personel Başkanlığının uygun goruşunu alacakları belirtilmek suretiyle temel esaslar da belirlenmiştir. Dolayısıyla, gorevli oldukları kurumlarda, olağanustu gayret ve calışmaları ile emsallerine gore başarı gosteren memurlara odul verilmesine ilişkin temel kurallar kanunla belirlenmiş olduğundan kuralda bir belirsizlik bulunmamaktadır.
13. Kamu hizmetleri, her bir kamu kurum ve kuruluşunun faaliyet alanına gore farklı usul ve esaslara gore yurutulmektedir. Dolayısıyla, kamu kurum ve kuruluşlarında gorev yapan kamu gorevlilerinin başarı, verimlilik ve gayretlerinin olcumune ilişkin değerlendirme kriterleri de, her bir kurum tarafından yurutulen hizmetin ozelliklerine gore farklılık gostermektedir. Bu kriterlerin her birinin kanunda tek tek belirlenmesi ise mumkun değildir.
14. Bu bağlamda, Kanun'un 122. maddesinin birinci, ikinci ve ucuncu fıkralarında, olağanustu gayret ve calışmaları ile emsallerine gore başarı gosteren memurlara odul verilmesine ilişkin temel kurallar belirlendikten sonra kamu kurum ve kuruluşlarının yurutmekte oldukları hizmetlerin ozelliklerinin de goz onunde bulundurulacağı belirtilmek suretiyle memurların başarı, verimlilik ve gayretlerini olcmek uzere, Devlet Personel Başkanlığının uygun goruşu alınmak kaydıyla, değerlendirme olcutlerinin belirlenmesi konusunda ilgili idarelerin yetkili kılınmasında yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesine aykırılık teşkil eden bir husus bulunmamaktadır.
15. Acıklanan nedenlerle, kural Anayasa'nın 2., 7. ve 128. maddelerine aykırı değildir. İptal talebinin reddi gerekir.
IV- YURURLUĞUN DURDURULMASI TALEBİ
16. Başvuru kararında ozetle, yasama organı tarafından temel ilkeleri belirlenmeden, memurların başarı, verimlilik ve gayretlerini olcmek uzere, değerlendirme kriterlerini belirleme konusunda idareye, sınırları belli olmayan yetki verilmesinin telafisi
guc ve imkansız zararların doğmasına sebebiyet vereceği belirtilerek yururluğun durdurulması talep edilmiştir.
14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun, 13.2.2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanun'un 110. maddesiyle değiştirilen 122. maddesinin dorduncu fıkrasına yonelik iptal talebi, 14.12.2016 tarihli, E.2016/139, K.2016/188 sayılı kararla reddedildiğinden, bu fıkraya ilişkin yururluğun durdurulması talebinin REDDİNE, 14.12.2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
V- HUKUM
14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun, 13.2.2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanun'un 110. maddesiyle değiştirilen 122. maddesinin dorduncu fıkrasının, Anayasa'ya aykırı olmadığına ve itirazın REDDİNE, 14.12.2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.