2016/9741 Jandarma Teşkilat, Gorev ve Yetkileri Yonetmeliği 21 Ocak 2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlandı
Karar Sayısı : 2016/9741

Ekli "Jandarma Teşkilat, Gorev ve Yetkileri Yonetmeliği"nin yururluğe konulması; İcişleri Bakanlığının 8/11/2016 tarihli ve 3617 sayılı yazısı uzerine, 10/3/1983 tarihli ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Gorev ve Yetkileri Kanununun 24 uncu maddesine gore, Bakanlar Kurulu'nca 12/12/2016 tarihinde kararlaştırılmıştır.

JANDARMA TEŞKİLAT, GOREV VE YETKİLERİ YONETMELİĞİ
BİRİNCİ KISIM
Amac, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amac ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Yonetmeliğin amacı; jandarmanın teşkilat, gorev, yetki ve sorumluluklarını, diğer makamlarla ilişkilerini, birlikte calışma ve işbirliği esasları dahil komuta ve kontrol ilişkilerini duzenlemektir.
Dayanak

MADDE 2- (1) Bu Yonetmelik, 10/3/1983 tarihli ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Gorev ve Yetkileri Kanununun 24 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Yonetmeliğin uygulanmasında;
a) Asayiş: Hukuka uygun ve gerekli onlemlerin alınması sonucu, Devlete, topluma, kişilere, mal ve eşyalara yonelik tehlike, kaza ve sabotajların soz konusu olmadığı bir ortamı, duzensizlik ve karışıklıkların onlendiği, hayatın normal akışının sağlandığı hali, dirlik ve duzenin varlığı konusunda kamuda oluşan yerleşik ve yaygın inancı,
b) Bakan: İcişleri Bakanını,

c) Bakanlık: İcişleri Bakanlığını,
c) Emir: Goreve ait bir talep ya da yasağın soz, yazı ve sair suretle ifadesini,
d) Emniyet: Devlete, topluma, kişilere, mal ve eşyalara yonelik tehlike, kaza ve sabotajları onlemek icin alman hukuka uygun onlemlerin tumunu ve bu onlemlerin alınmış bulunduğu hali,
e) Genel kolluk: Kamu duzeninin korunmasını sağlayan, mevzuatla verilen gorevleri yerine getiren ve silah kullanma yetkisini haiz Bakanlığa bağlı jandarma, sahil guvenlik ve polisi,
f) Gorev: Mevzuat gereğince yapılması ya da yapılmaması ongorulen hususlar ile amir tarafından verilen emirleri,

g) Jandarma asayiş komando birlikleri: Gerektiğinde bağlı olduğu il jandarma komutanlığının diğer birliklerini takviye etmek, her turlu toplumsal olaylara suratle mudahale etmek, terorle mucadele faaliyetlerini yurutmek, takip ve tenkil harekatını yurutmek amacıyla Bakanlıkca gerek gorulecek yerlerde konuşlandırılan genel kolluk birliklerini,
ğ) Jandarma hizmet merkezi: İhtiyac uzerine mulki amirin onayı ile emniyet ve asayiş ile kamu duzeninin korunması amacıyla gecici olarak teşkil edilen jandarma birimini,
h) Jandarma kriminal birimleri: Jandarma Kriminal Daire Başkanlığı (JKDB), Jandarma kriminal laboratuvar amirlikleri, olay yeri inceleme timleri (O YİT), patlayıcı madde imha timleri ile kriminal alanda gorev yapacak diğer ozel maksatlı (felaket kurbanlarını kimliklendiııne ve benzeri) timleri,
ı) Jandarma komando birlikleri: Jandarma Genel Komutanlığının ihtiyatım oluşturmak uzere gerektiğinde mahalli jandarma birliklerinin gucu dışına cıkan toplumsal olaylara mudahale etmek ve terorle mucadele faaliyetlerini yurutmek amacıyla Bakanlıkca gerek gorulen yerlerde konuşlandırılan birlikleri,
i) Kamu duzeni: Emniyet ve asayiş, huzur ve sukun, genel sağlık ve genel ahlak unsurlarından oluşan, hak ve hurriyetlerin tam olarak kullanımına elverişli ortamı,
j) Kapalı yerler: Konut, işyerleri ve eklentileri ile bunların dışında olsa bile zilyedinin rızası bulunmadıkca girilmemesi gerektiğini belirtir şekilde etrafı cit, parmaklık, duvar ve benzeri engellerle cevrili yerleri (depo, ardiye, gecici yatma yerleri, deniz araclarında şahsi maksatla kullanılan kamara ve oda benzeri alanları),
k) Konuş: Birlik ve kumulların, hizmet barınma, eğitim, tatbikat ve harekata hazırlanma bakımından bulunduğu yeri,
l) Mulki amir: İllerde vali, ilcelerde kaymakamı,
m) Ozel kolluk: Devlet ve yetkili diğer kamu tuzel kişilerince, ozel kanunlar cercevesinde kurulup teşkilatlandırılan, kendi gorev alanında guvenliği sağlamak amacı taşıyan ve jandarma, sahil guvenlik ve polis dışındaki kolluk birimlerini,
ifade eder.
İKİNCİ KISIM
Bağlılık, Teşkilat, Kuruluş ve Konuşlanma
Bağlılık
MADDE 4- (1) Jandarma Genel Komutanlığı Bakanlığa bağlıdır. Jandarma Genel Komutanı, Bakana karşı sorumludur.
Teşkilat ve kuruluş
MADDE 5- (1) Jandarma teşkilatı aşağıda belirtilen merkez ve taşra teşkilatı ile doğrudan merkeze bağlı birimlerden oluşur.
a) Merkez teşkilatı şunlardır:
1) Hukuk Hizmetleri Başkanlığı.
2) Mali Hizmetler Birimi Başkanlığı.
3) İc Denetim Birimi Başkanlığı.
4) Teftiş Kurulu Başkanlığı.
5) Asayiş Başkanlığı.
6) Personel Başkanlığı.
7) İstihbarat Başkanlığı.
8) Muhabere Elektronik Bilgi Sistemleri Başkanlığı.
9) Kriminal Daire Başkanlığı.
10) Havacılık Daire Başkanlığı.
11) Stratejik Gelişim ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı.
12) Eğitim ve Oğretim Daire Başkanlığı.
13) İstihbarat Okul Komutanlığı.
14) İstihbarat Grup Komutanlığı.
15) Personel Temin Merkez Komutanlığı.
16) Lojistik Komutanlığı.
17) Denetleme Grubu.
18) Destek Kıtaları Komutanlığı.
19) Sosyal tesisler birimleri.
b) Taşra teşkilatı şunlardır:
1) Jandarma bolge komutanlıkları.
2) İl jandanna komutanlıkları.
3) İlce jandarma komutanlıkları.
4) Komando alay/tabur/boluk komutanlıkları.
5) Jandarma komando ozel harekat tabur komutanlıkları.
6) Asayiş komando boluk komutanlıkları.
c) Doğrudan merkeze bağlı birimler şunlardır:
1) Jandarma asayiş kolordu komutanlıkları.
2) Eğitim ve oğretim birim ve kurumlan.
3) Komando tugay komutanlıkları.
4) Jandarma Komando Ozel Asayiş ve Kurtarma Tugay Komutanlığı (JOAK).
5) Havacılık grup/fılo komutanlıkları.
Konuşlanma
MADDE 6- (1) Jandanna birimlerinin konuşlarının duzenlenmesinde, mulki taksimat esas alınır. Seferberlik ve savaşta kuvvet komutanlıkları emrine girecek birimlerin konuş yerleri, Genelkurmay Başkanlığının goruşu alınarak Bakanlıkca duzenlenir. Her duzeydeki jandarma birlikleri Bakan onayı ile kurulabilir.
(2) Sevk ve idare ihtiyacları ile hizmette verim ve etkinliğin sağlanması amacıyla gecici olarak birden cok ili icine alan jandarma bolge komutanlığı kurulabilir. Bolge komutanı bolge teşkilatının konuşlu olduğu ilin valisine karşı sorumlu olarak gorev yapar.
(3) Her ilde, o ilin adıyla anılan il jandarma komutanlıkları kurulur. Bir il sınırlan icinde bulunan ve il jandarma komutanlığına bağlı jandanna birimleri, o il jandarmasını oluşturur.
(4) Her ilcede o ilcenin adıyla anılan ilce jandarma komutanlıkları kurulur. Merkez
ilcelerde kurulan ilce jandarma komutanlıkları; il merkez jandarma komutanlığı olarak ve merkez ilcenin ozel bir adı yoksa o ilin adıyla adlandırılır. Bir ilce sınırları icinde bulunan ve ilce jandarma komutanlığına bağlı jandarma birimleri, o ilce jandarmasını oluşturur. İlce jandarma komutanlıklarının sorumluluk alanı bir ya da birden cok karakol sorumluluk bolgesine ayrılabilir. Bu sorumluluk bolgeleri icin oluşturulacak karakollar gerek kendi sorumluluk bolgelerinde gerekse ilce jandarma komutanlığı merkezinde ve merkez karakolundan ayrı olarak konuşlandırılabilir. .
(5) Karakollar, sorumluluk alanlarının merkezi bir yerinde ya da karakol bolgesindeki yurttaşların kolayca gelip gidebileceği, merkeze yakın bir mahalle, koy, kasaba ya da ulaşım kolaylığı olan bir yerde konuşlandırılabilir. Karakol sorumluluk bolgesinin belirlenmesinde aşağıdaki hususlar gozonunde tutulur.
a) Emniyet ve asayiş durumu.
b) Suc oranları, suc haritaları gibi benzeri suc analizlerinin sonucları.
c) İlcenin coğrafi durumu, ekonomik şartlar ve kamu hizmetlerinin gerekleri.
c) Yerleşim alanlarının durumu.
d) Nufus yoğunluğu.
e) Ulaşım durumu.
f) Sosyal ve kulturel gelişimi ve benzeri ozellikler.
(6) Guvenlik, koruma, disiplin ve gozetleme amacıyla bir amir emrinde jandanna karakolları kurulur. Jandarmanın gorev ve sorumluluk alanı icinde; karakollardan cıkartılan devriyelerle emniyeti sağlanamayan, kritik yerlerin kontrol ve emniyet altında bulundurulmasını sağlamak icin daimi veya gecici karakollar ya da jandarma hizmet merkezleri adıyla konuşlandırılan, daimi olanları kadrolarda gosterilen asayiş karakolları kurulur. Gecici karakolların kuvveti il jandamıa komutanlığınca kuvvet tasarrufu yoluyla sağlanır.
(7) Karakolların sorumluluk bolgeleri il jandarma komutanının onerisi uzerine valinin onayı, karakolların konuş yerleri ise Bakan onayı ile belirlenir. Gecici asayiş karakolları ile jandarma hizmet merkezleri, il jandarma komutanının onerisi uzerine valinin onayıyla teşkil edilir.
UCUNCU KISIM
Jandarma Genel Komutanlığının Gorevleri, Sorumluluk Alanı ve Yetkileri
BİRİNCİ BOLUM
Gorev ve Sorumluluk Alanı
Genel esaslar
MADDE 7- (1) Jandarmanın genel olarak gorev ve sorumluluk alanı, polis ve sahil guvenlik teşkilatının gorev alanının dışı olup, bu alanlar il ve ilce belediye sınırları dışında kalan ya da polis ve sahil guvenlik teşkilatı bulumnayan yerlerdir. Ancak, belediye sınırları icinde olmakla birlikte, hizmet gerekleri bakımından uygun gorulen yerler, jandarmanın gorev ve sorumluluk alanı olarak belirlenebilir. Bakamn kararıyla bir il veya ilcenin tamamı polis ya da jandarma gorev ve sorumluluk alanı olarak belirlenebilir.
Gorev sınırı
MADDE 8- (1) Jandarmanın gorevleri şunlardır:
a) Mulki gorevler: Emniyet ve asayiş ile kamu duzenini sağlamak, korumak ve kollamak, kacakcılığı men, takip ve tahkik etmek, suc işlenmesini onlemek icin gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz kuramlarının dış korumalarını sağlamak, trafik hizmetlerini yurutmek, arama kurtarma gorevlerini yapmak, hassas ve kritik oneme sahip tesislerin korunmasına ilişkin onlemleri ilgili kuruluşlarla işbirliği icinde sağlamak, bu fıkranın (b) ve (e) bentlerinde belirtilen gorevler dışında kalan ve mevzuat hukumlerinin icrası ile bunlara dayalı emir ve kararlarla jandarmaya verilen gorevleri yapmak.
b) Adli gorevler: İşlenmiş suclarla ilgili olarak kanunlarda belirtilen işlemleri yapmak ve bunlara ilişkin adli hizmetleri yerine getirmek.
c) Askeri gorevler: Seferberlik ve savaş hallerinde Bakanlar Kurulunun uygun gorduğu bolumleriyle kuvvet komutanlıkları emrinde gorev icra etmek ile Genelkurmay Başkanmm talebi uzerine Bakanın, illerde ise garnizon komutanının talebi ve valinin onayıyla verilen askeri gorevleri icra etmek.
(2) Kanunlar ve diğer mevzuat hukumleri ile bunlara dayalı olarak yetkili makamlarca verilen emir ve kararlarda ongorulmeyen hicbir gorev jandaımadan istenemez.
Jandarmanın gorev alanı sayılacak haller
MADDE 9- (1) Jandarma sorumluluk alanı dışında olmakla birlikte;
a) Polis teşkilatı kurulmamış olması nedeniyle,
b) Ozel kolluk kuruluşlarının sorumluluk alanına giren yerlerde, jandarmayı ilgilendiren ihlal ya da suc işlenmesi nedeniyle,
e) Ozel kolluk kuruluşlarının sorumluluk alanına giren konularda, bu kuruluş ve kuvvetlerin yokluğundan oturu meydana gelen ihlal ya da suclar nedeniyle,
jandarmanın gorevlendirilmesi ya da kendiliğinden olaya elkoyması mumkundur. Bu gibi durumlarda jandarmanın gorev yaptığı o yer, jandarmanın gorev alanı sayılır.
(2) Kamu ve ozel hukuk tuzel kişilerine ait kurum ve kuruluşların, kendi tesis ve yapılarının ic guvenliğinin sağlanması, bu kurum ve kuruluşlarca kendi mevzuatına gore yurutulur. Ozel hallerde, gecici olarak koruma ve kollama gorevi verilmesi hususunda mulki amirin yetkisi saklıdır.
Jandarma birimlerinin sorumluluk alanının belirlenmesi
MADDE 10- (1) Kolluk birimlerinin personel, arac ve gerec imkanları ile hizmet gerekleri gozonunde bulundurularak belediye sınırları dışında kalan yerlerden bir kısmı polisin gorev alanı; belediye sınırları icinde olmakla birlikte şehir meskun alanlarına uzak bazı yerler ise jandarmanın gorev alanı olarak tespit edilebilir.
(2) Birinci fıkrada belirlenen esaslara gore; il ve ilcelerdeki jandarma ve polis sorumluluk alanlarının sınırlan, ilcelerde kaymakam, illerde vali veya gorevlendireceği vali yardımcısı başkanlığında jandarma ve emniyet temsilcilerinin katılacağı bir komisyon tarafından belirlenir. Komisyon, vali veya kaymakamın cağrısı uzerine toplanır. Buyukşehir, il veya ilce belediyesi kurulması, kaldırılması ya da kentleşme veya diğer sebeplerle sınırlarda değişiklik olması halinde, değişikliğin yururluğe girdiği tarihten itibaren en gec uc ay icerisinde sorumluluk alanları yeniden duzenlenir.
(3) Komisyon tarafından alınan kararlar mulki amirin onayıyla yururluğe girer. Belirlenen sorumluluk alanlarının sınırları karara eklenen bir harita veya kroki uzerinde gosterilir.
(4) Sorumluluk alanlarının sınırlarının belirlemnesinde kolluk birimleri arasındaki anlaşmazlıklar-, mulki amir tarafından kesin olarak cozumlenir.
(5) Sorumluluk alanını belirleyen karar doğrultusunda devir ve teslim ile ilgili işlemler en gec uc ay icerisinde tamamlanır.
(6) Sorumluluk alanlarını belirleyen karar ve ekindeki harita veya kroki ile diğer eklerin birer orneği mulki amirlik tarafından, jandarma ve emniyet birimleri ile Bakanlığa gonderilir.
(7) İlgili kolluk birimi, sorumluluk alanlarında yapılan değişikliğe gore, teşkilatlanma, planlama, butceleme, personel istihdamı konularında gerekli idari işlem ve duzenlemeleri yapar ve tedbirleri alır.
İKİNCİ BOLUM Mulki Gorevler
Mulki gorevlerin esasları
MADDE 11- (1) Jandarma;
a) Halkın can, ırz ve malını korur.
b) Suc işlenmesini onlemek ve kamu duzenini sağlamak icin gerekli onlemleri alır.
c) Asayişi, kamunun ve kişilerin guvenliğini ve konut dokunulmazlığını korur.
c) Anayasada ve kanunlarda duzenlenen hak ve hurriyetlerin guvenli şekilde kullanılması icin gerekli onlemleri alır.
d) Kamunun huzur ve sukununu bozan, kanunlara aykırı eylemlere engel olur.
e) Yardım isteyenlere, korunmaya muhtac cocuklarla yardım gereken kucuklere, engelli, hasta, yaşlı kimselerle, duşkun ya da kimsesizlere ve yabancılara yardım eder.
t) Her turlu kacakcılığa engel olur.
g) Ceza infaz kuramlarının dış korumalarını sağlayıcı onlemleri alır, tutuklu ve hukumlulerin sevk ve nakilleriyle muhafazalarını sağlar.
ğ) Emniyet ve asayişin sağlanması, sucların ortaya cıkarılması, işlenmiş suclarda faillerin tespiti ve yakalanması maksadıyla istihbarat toplar, diğer istihbarat ve kolluk birimleri ile işbirliği yapar, bilgi paylaşır.
h) Sucların onlenmesi maksadıyla diğer kolluk birimleri, kamu kurumlan, universiteler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapar ve projeler yurutur.
ı) Trafik hizmetlerini yurutur, meydana gelen trafik kazalarıyla ilgili işlemleri yapar.
Mulki gorevlerin yurutuluş esasları
MADDE 12- (1) Jandarma mulki gorevlerim aşağıdaki esaslara uygun olarak yurutur.
a) Mulki gorevlere ilişkin herhangi bir ihlal veya saldırı durumunda, bu gibi tutum ve davranışlara engel olmak, kanunen gerekliyse eylemcileri yakalamak ve haklarında gerekli işlemleri yapmak, karşılaşılacak direnişleri kırmak ve bastırmak.
b) Onleyici kolluk gorevini, kendi gorev bolgesinde devriye gorevi yaparak aksatmadan yurutmek.
c) Herhangi bir sucun işlenip işlenmediğini araştırmak, Devlete, kamuya veya kişilere, mal ve eşyalara yonelik tehlike, sabotaj, kaza ve benzeri durumlarda gecikmeksizin yardım etmek, kanuni gereğini yerine getirmek.
c) Gerekli istihbarat faaliyetlerini yurutmek, elde edilen bilgileri değerlendirmek, yetkili mercilere ulaştırmak ve diğer istihbarat ve guvenlik kuruluşlarıyla yakın işbirliği yapmak.
Halkın can, ırz ve malının korunmasına ilişkin gorevler
MADDE 13- (1) Halkın can, ırz ve malının korunması konusunda, genel ve koruyucu onlemler alınması esastır. Kişisel koruma ve kollama ancak, mevzuatta ozel hukum bulunması durumunda veya ozel nitelik taşıyan durumlarda yetkili mulki amirin emriyle yerine getirilir.
(2) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Turk Ceza Kanunu ile diğer kanunların, mulkun himayesine ve mal guvenliğine ilişkin olarak konulmuş hukumleri gereğince, alınacak onlemler ve denetimler kendi gorev ve sorumluluk alanında jandarma tarafından yurutulur.
Olağanustu durum ve olaylara ilişkin gorevler
MADDE 14- (1) Jandarma; yangın, sel, deprem, toprak kayması, cığ ve benzeri olaylardan bilgi edindiğinde, kendi amirlerine ve ilgili kamu gorevlilerine haber verir. Ayrıca gecikmeksizin olay yerine gider ve gerekli butun onlemleri alır. Kurtarılan eşyanın yitip, yağmalanmaması icin onlem alır. Yangının nedenlerini, diğer olayların yol actığı zararları ve kurtarılan nesnelerin cins ve miktarını saptar. Olayla ilgili olarak duzenlenen tutanağın bir orneğini mulki amire, bir diğer orneğini de Cumhuriyet savcılığına verir.
(2) 15/5/1959 talihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Muessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun ile ilgili diğer mevzuat hukumlerinin ongorduğu gorevler anılan Kanun ve mevzuat cercevesinde yurutulur.
Bulaşıcı hastalıklar ve kuduz ile akıl hastalarının şevkine ilişkin gorevler
MADDE 15- (1) Jandarma; bulaşıcı insan ya da hayvan hastalıklarını oğrendiğinde 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ve 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu başta olmak uzere, konuya ilişkin mevzuat cercevesinde, oncelikle ilgililere haber verir ve kendi bolgelerinde gereken diğer odevleri yerine getirir.
(2) Jandarma kendi gorev alanındaki kuduz hayvanları ya da bu hayvanlar tarafından ısırılmış kimseleri ilgili sağlık kuruluşlarına ivedilikle bildirmek, bu kuruluşlarca uygulanacak gozetim ve ayırma işlerinde, herhangi bir saldırı ihtimaline karşı usulune uygun tarzda iletilen yardım istemlerini yerine getirmekle de yukumludur.
(3) Polis teşkilatı olmayan yerlerde şevkleri gerekli gorulen akıl hastalarının başkalarına saldırma ihtimali varsa şevkten sorumlu olmamak ve yalnızca saldırıya engel olmak amacıyla sevk gorevi jandarma tarafından yerine getirilir. Ancak 2803 sayılı Kanun cercevesinde bir il veya ilcenin tamamında jandarmanın gorevli olduğu durumlarda sevk gorevi de jandarmaya aittir.
Konut dokunulmazlığına ilişkin gorevler
MADDE 16- (1) Konut dokunulmazlığını sağlamak amacıyla jandarma kendi gorev ve sorumluluk alanı icinde;
a) Genel kollama ve koruma onlemleri alarak konutları korumakla,
b) Konut dokunulmazlığı ve konutta oturanların kişisel guvenliklerinin ihlal edileceği hakkında bilgi olduğu durumlarda, mevzuata uygun olarak mulki amirce verilen emir uzerine, o bolgedeki guvenlik onlemlerini artırmakla,
c) Ozel hayatın ve aile hayatının gizliliğini korumakla,
yukumludur.
(2) 5237 sayılı Kanun ile 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun konut dokunulmazlığının ihlali ve ozel hayatın ve aile hayatının gizliliğinin ihlaline ilişkin hukumleri gozonunde tutulur.
Hak ve hurriyetlerin korunmasına ilişkin gorevler
MADDE 17- (1) Jandarma; kişilerin Anayasada ve kanunlarda duzenlenen hak ve hurriyetlerini korkusuz ve guvenlik icinde kullanmaları icin gerekli onlemleri alır. Gercek kişilerin, Devlet ve diğer kamu tuzel kişileri ile ozel hukuk tuzel kişilerinin yetki ve haklarını kullanmalarına engel oluşturan hukuk dışı eylem ve davranışları, mevzuat cercevesinde onler ve bastırır.
Ateşli silahlar, bıcaklar ve diğer aletler ile av tufeklerine ilişkin gorevler
MADDE 18- (1) Sorumluluk alanında olmak kaydıyla aşağıdaki işlemler jandarma tarafından yurutulur.
a) 21/3/1991 tarihli ve 91/1779 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yururluğe konulan Ateşli Silahlar ve Bıcaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yonetmelik uyarınca valiler tarafından verilecek izin belgesine ilişkin işlemler.
b) 10/3/1982 tarihli ve 17629 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2521 Sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tufekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıcaklarının Yapımı, Alımı, Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yonetmelik uyarınca verilecek izin belgelerine ilişkin işlemler.
(2) Bu maddedeki gorevler cercevesinde, denetim kesintisiz surdurulur.
Umuma acık istirahat ve eğlence yerlerine ilişkin gorevler
MADDE 19- (1) Kişilerin tek tek veya toplu olarak eğlenmesi, dinlenmesi veya konaklaması icin acılan otel, motel, pansiyon, kamping ve benzeri konaklama yerleri; gazino, pavyon, meyhane, bar, birahane, ickili lokanta, taverna ve benzeri ickili yerler; sinema, kahvehane ve kıraathane; kumar ve kazanc kastı olmamak şartıyla adı ne olursa olsun bilgi ve maharet artırıcı veya zeka geliştirici nitelikteki elektronik oyun alet ve makinelerinin, video ve televizyon oyunlarının icerisinde bulunduğu elektronik oyun yerleri; internet salonları ve benzeri yerler umuma acık istirahat ve eğlence yeri sayılır. Duğun salonlarının dışındaki eğlenme maksadıyla toplanma yapılan ticari yerler de umuma acık istirahat ve eğlence yeri sayılır.
(2) Sabit veya seyyar olarak kullanılan kara, deniz, hava ve her ceşit taşıma araclarında, birinci fıkrada belirtilen faaliyetlerin icrası durumunda, bu yerler de umuma acık istirahat ve eğlence yeri sayılır.
(3) Jandarma sorumluluk alanında, umuma acık istirahat ve eğlence yerlerinin ruhsatı jandarmanın goruşu alındıktan soma belediye ve mucavir alan sınırları icinde belediyeler; bu alanların dışında il ozel idareleri tarafından verilir. Jandarma goruşunu genel guvenlik ve asayiş acısından yedi gun icinde verir. İzin alınmadan acılan umuma acık istirahat ve eğlence yerleri kapatılır. Bu yerler icin duzenlenen işyeri acma ve calışma ruhsatlarının bir orneği jandarmaya gonderilir. Bu yerler genel guvenlik ve asayiş yonunden jandarma tarafından denetlenir.
(4) Jandarma tarafından kat'i delil elde edilmesi halinde;
a) Kumar oynanan umumi ve umuma acık yerler ile her ceşit ozel ve resmi kurum ve kuruluşlara ait lokaller,
b) Mevzuata aykırı bir şekilde uyuşturucu madde imal edilen, satılan, kullanılan, bulundurulan yerler,
c) Mevzuata aykırı faaliyet gosteren genelevler, birleşme yerleri ve fuhuş yapılan evler ve yerler,
c) Devletin ulkesi ve milletiyle bolunmez butunluğune, Anayasal duzenine, genel guvenliğe ve genel ahlaka zararı dokunacak oyun oynatılan, temsil verilen, film veya video bant gosterilen yerler ile internet uzerinden yapılan yayınlara izin verilen yerler,
d) Derneklere, sendikalara, loca ve kuluplere, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile benzeri kurum ve kuruluşlara ait ve yalmz uyelerinin yararlanması icin acılan lokallerden, birden fazla denetim sonunda ve yazılı ihtara rağmen, mevzuata aykırı faaliyet gostererek umuma acık yer durumuna geldiği tespit edilenler,
e) Her turlu denize elverişli aracla gunubirlik tur duzenleyen veya her turlu mal ve hizmet satanlardan, muşteriye faaliyetlerini duyururken veya muşteri kabul ederken cevreyi veya muşteriyi rahatsız edecek yontemler kullananlar,
gereği yapılmak uzere mulki amire bildirilir.
Internet toplu kullanım sağlayıcılarının denetimine ilişkin gorevler
MADDE 20- (1) 1/11/2007 tarihli ve 26687 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İnternet Toplu Kullanım Sağlayıcıları Hakkında Yonetmelik kapsamındaki işyerlerinin acılması, izin alınmadan acıldığı tespit edilen işyerlerinin kapatılması, işyerlerinin uyması gereken kurallara uyulmasının sağlanması mulki amirin emriyle yapılır. Jandarma bu işyerlerini genel guvenlik ve asayiş yonunden denetler ve denetleme sonuclarını gereği yapılmak uzere mulki amire bildirir.
Gurultunun yasaklanmasına ilişkin gorevler
MADDE 21- (1) Mesken icinde ve dışında saat yirmidortten sonra her ne suretle olursa olsun civar halkının rahat ve huzurunu bozacak surette gurultu yapanlar jandarma tarafından menolunur. Bu yasağı dinlemeyenler hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu ile 5237 sayılı Kanun hukumleri uygulanır.
(2) Duğun, nişan, konser, panayır, festival ve benzeri toplanmalarda kamu duzeninin korunmasına yonelik tedbirlerin alınmasına imkan sağlamak icin ilgililer kırksekiz saat once mulki amire bildirimde bulunmak zorundadır.
(3) 4/6/2010 tarihli ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Cevresel Gurultunun Değerlendirilmesi ve Yonetimi Yonetmeliği hukumleri saklıdır.
Yardım gerekenlere ilişkin gorevler
MADDE 22- (1) Jandarmanın yardım gerekenlere ilişkin gorevleri şunlardır.
a) Bir tehlike karşısında bulunan ve imdat isteyen herkese yardım etmek.
b) Yolda hastalanan, kazaya uğrayan ve ulaşmak istediği yere gitmeye gucu bulunmayan kimselere uygun bir ulaşım aracı sağlamak, bunları ilgili sağlık kuruluşuna gondermek ya da sağlık personeli bulmak, ailelerine haber vermek ve gerekli hallerde refakat etmek.
e) Ulaşım araclarına yetişemeyenlere ya da bu aracların ceşitli nedenlerle hareket edememesi durumunda yolundan kalan, dolayısıyla gidecek yeri olmayan ya da kendisine uygun bir yer sağlamaktan yoksun olanlara uygun bir yer bulunmasını sağlamak.
c) Oturduğu yeri bildirme gucu bulunmayan duşkun durumdaki kimselerin ya da cocukların kanuni temsilcilerini bulmak ve bunları kanuni temsilcilerine teslim etmek, kanuni temsilcileri olmayanları ise ilgili sosyal yardım kuruluşlarına ya da belediyelere teslim etmek.
d) Bir yer ya da yol sormak icin başvuranlara gereken bilgiyi vermek.
(2) Yardıma muhtacların, kimsesiz cocukların, duşkun durumda bulunanların kanuni temsilcileri bunları teslim almaktan kacındıklarında, durum jandarma tarafından bir tutanakla saptanır ve kanuni işlem yapılır.
(3) Jandarma, 5237 sayılı Kanun ve 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununa gore korunmaya, bakıma, yardıma ihtiyacı olan aile, cocuk, engelli ve yaşlılar ile sosyal hizmetlere ihtiyacı olan diğer kişileri Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yetkililerine bildirmek ve bu kişilere ilişkin incelemelerde soz konusu Bakanlık yetkilileri ile işbirliği icinde bulunmakla gorevlidir.
(4) Jandarma; 8/3/2012 tarihli ve 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Onlenmesine Dair Kanun cercevesinde, sorumluluk alanında, şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi altında bulunan kadınların, cocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması ve bu kişilere yonelik şiddetin onlenmesi amacıyla alınacak tedbirlere ilişkin gorevleri yapar ve yetkileri kullanır. Jandarma, bu hususlara ilişkin gecikmeksizin mulki amir ve yetkili mercilere bildirimde bulunmakla gorevlidir.
Ozel kolluk ve ozel guvenlik teşkilatlarının gorev alanına giren konulara ilişkin gorevler
MADDE 23- (1) Ozel kolluk, jandarmanın gorevine giren bir olayla karşılaştığında, mevzuatta başka bir hukum yoksa olaya elkoyar, jandarmaya haber verir, yitebilecek delilleri toplar, kaybolmasını onler, olay yerini korur ve olayla ilgili eylemcileri yakalar.
(2) Jandarmanın ozel guvenlik hizmetleri yuruten kuruluşlarla ilişkileri ve bunlarla ilgili gorev, yetki ve sorumlulukları 10/6/2004 tarihli ve 5188 sayılı Ozel Guvenlik Hizmetlerine Dair Kanuna gore yurutulur.
(3) Ozel kolluk veya ozel guvenlik teşkilatı personelinin bulumnadığı durumlarda, jandarma, kendi gorev ve sorumluluk alanı icinde olmak kaydıyla, bunlara ait yetkileri kullanır ve gorevleri yurutur. Bu konuda kanunlara aykırı hareketlerin onlenmesi ve işlenmiş olan bir sucta 5271 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda ongorulen acele tedbirlerin alınması jandarmanın gorevidir. Mevzuatta aykırı bir hukum bulunmadıkca yapılan işlem ve soruşturmaları sonuclandırmak uzere butun bilgi ve belgeler ozel kolluk veya ozel guvenlik teşkilatına devredilir.
(4) Jandarma, kendi gorev ve sorumluluk alanında, mulki amirin emri veya onayıyla; Devlete, il ozel idaresine, belediye ve koylere ait olan veya bunlara bağlı bulunan veya bunların gozetim ve denetimi altında iş goren daire ve muesseselerle diğer butun gercek ve tuzel kişiler tarafından işletilen mali, ticari, sınai ve iktisadi muesseseler, işletmeler, ambarlar, depolar ve sair uzman, fen adamı, teknisyen, işci gibi personel bulunduran yerleri gozetim ve denetimi altında bulundurur. Jandarma, bu yerlerde bulunan ve calışanların kimlik ve nitelikleri hakkında mulki amirin onayıyla bu yerlerden bilgi isteyebilir. İstenilen bilgiler hemen verilir. Bu fıkranın uygulamnası ile ilgili hususlar emniyet ve asayiş planlarında duzenlenir.
(5) 1/6/2005 tarihli ve 25832 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Adli Kolluk Yonetmeliği hukumleri saklıdır.
Ceza infaz kurumlarınm dış korunmasına ilişkin gorevler
MADDE 24- (1) Ceza infaz kurumlarınm dış korunması jandarmaya aittir. Bu yerlerde gorev alacak birimlerin teşkilat, konuş ve kuruluşu ceza infaz kurumlarınm ozellikleri dikkate alınarak jandarmanın kendi kuruluş ve kadrolarında gosterilir.
(2) Jandarma, ceza infaz kurumlarınm dışarıdan emniyet ve koruma tedbirlerini almak, tutuklu ve hukumlulerin kacmalarına engel olmakla gorevlidir. Jandarmaların hukumlu ve tutuklularla goruşmeleri ve ilişki kurmaları, ceza infaz kurumlarınm icindeki iş ve işlemlere karışmaları yasaktır. Ceza infaz kurumlarınm icinde burada gorevli olanlarca bastırılamayacak genel bir hareket ve kargaşa meydana geldiğinde ceza infaz kuramlarının muduru veya vekili veya infaz koruma memurlarının başvurusu uzerine jandarma olaya mudahale ederek sukunu sağlar.
(3) Jandarma hicbir şekilde ceza infaz kurumlarınm ic işlerinde ve infaz koruma memurluğu gorevlerinde kullanılamaz.
(4) Jandarma ceza infaz kuramlarına girmesi yasak olan silah, alet ve eşyanın bu yerlere sokulmasına engel olur.
(5) Ceza infaz kurumlarınm yetkili amir ve memurlarınca verilmiş izin ve jandarma muhafazasında olmadıkca bu yerlerden hicbir tutuklu ve hukumlu dışarıya gonderilemez.
Tutuldu ve hukumlulerin soruşturma ve duruşmaya goturulmesine ilişkin gorevler
MADDE 25- (1) Soruşturma ve duruşmalar icin adli mercilere goturulecek tutuklu ve hukumlulerin isim listesi, infaz kurum muduru tarafından, korama gorevini yuruten jandarma komutanına yazı ile bildirir. Jandarma komutanı muhafız devriyenin kuvvetini saptayarak hukumlu ve tutukluları istenilen yer ve zamanda hazır bulundurur.
(2) Hukumlu ve tutuklularm gerek yolda gerek adliyede başkalarıyla goruşmelerine ve bir şey alıp vermelerine izin verilmez.
(3) Hukumlu ve tutuklular Cumhuriyet savcısının, hakimin ya da mahkemenin onune goturulduğunde, inzibat aletleri takılmış ise cıkarılır ve bağlı olmayarak girmeleri sağlanır. Bu yerlerden cıkışta inzibat aletleri ilgili mevzuat kapsamında tekrar takılabilir.
Sevk ve nakil istemi
MADDE 26- (1) Bir ceza infaz kuramımdan diğer bir ceza infaz kurumuna gonderilmesi gereken tutuklu ve hukumluler, kanunen yetkili makamın yazılı istemi uzerine, jandarma kuvvetlerince istenilen yere goturulurler.
Sevk ve ulaşım aracının secilmesi
MADDE 27- (1) Hukumlu ve tutuklularm sevk ve nakillerinin bu iş icin ayrılmış olan ceza infaz kurumu araclarıyla yapılması esastır. Bu gibi aracların bulunmaması ya da sevk ve naklen bu araclarla yapılamaması durumunda; oncelikle kamuya ait kitle ulaşım araclarından ya da diğer toplu taşıma araclarından yararlanılır. Kamuya ait kitle ulaşım araclarıyla sevk sırasında ilgili kamu kuramlarınca ozel bir bolum ayrılması zorunludur. Sağlık mazereti bulunanlar ile zorunlu haller dışında ozel taşıtlarla sevk yoluna gidilemez.
(2) İhtiyac durumunda ucak ile sevk yapılabilir.
(3) Jandarmaya ait hizmet aracları şevklerde kullanılmaz.
Sevk ve nakil edilecek tutuldu ve hukumlulerin teslim alınması
MADDE 28- (1) Tutuklu ve hukumlulerin teslim alınması sırasından oncelikle bu kimselerin yetkili makamlarca sevk ve nakli istenen kimseler olup olmadığı araştırılarak ustleri aranır. Yanlarında silah, kacmalarına yardım edecek tehlikeli bir alet ya da para ve kıymetli eşya varsa alınır. Teslim alman nesnelerin cins ve miktarlarını gosterir bir alındı
belgesi, tutuklu ve hukumlulere verilir. Yapılan işlem sevk pusulasına yazılır.
(2) Sevk ve nakil edilecek yere varıldığında, alınan bu nesneler tutanakla, tutuklu ve hukumlulerin yanında ilgili kurum yetkililerine teslim edilir.
(3) Sağlık acısından şevke engel bir durumun varlığı doktor raporuyla saptandığında sevk yapılmaz. Durum ilgili makama yazıyla bildirilir.
Kadın ve erkeklerin birlikte sevk ve nakli
MADDE 29- (1) İştirak halinde suc işlemiş olanlar ile kanunen onemli ilişki sayılacak derecede yakınlığı olanlar dışında; erkek ve kadın tutuklu ya da hukumluler, birlikte sevk edilemez.
(2) Sevk edilen tutuklu ve hukumlunun kadın olması durumunda, kadın ceza infaz koruma gorevlisi verilir.
Sevk edilen tutuklu ya da hukumlunun yolda hastalanması
MADDE 30- (1) Sevk ve nakil sırasında tutuklu ya da hukumlu yolda hastalandığında hekim ya da sağlık kuruluşu bulunan en yakın jandarma birliğine kadar goturulerek muayene ve tedavileri yaptırılır. Bu gibilerin yola devam edemeyecekleri hekim muayenesi ile anlaşıldığında; iyileştikten soma usulune uygun bicimde sevk edilmek uzere, butun eşya ve evrakı ile birlikte Cumhuriyet savcısının talimatıyla belirlenecek ceza ve tutukevine teslim edilir.
Sevk edilen tutuklu ya da hukumlunun yolda olmesi
MADDE 31- (1) Sevk ve nakil sırasında tutuklu ya da hukumlulerden birisi olduğunde durum en elverişli haberleşme aracı ile en yakın jandarma birliği komutanlığına ve bu komutanlıkca da o yerin Cumhuriyet savcılığına bildirilir. Bu konuda devriye komutanının duzenleyeceği tutanak ilgili makama verilir.
Sevk ve nakil sırasında isyan ve firara teşebbus
MADDE 32- (1) Sevk ve nakil sırasında tutuklu veya hukumlulerin isyan ya da firar hazırlığı icinde olduklarından kuşkulanıldığında, şevke gorevli devriye komutanı tarafından, boyle bir harekete kalkıştıklarında silah kullanılacağı ihtar edilir. Bu ihtara uymayarak firara teşebbus etmeleri durumunda firarın başka şekilde onlenmesine imkan bulunmazsa silah kullanılır.
(2) Silah kullanma sonunda tutuklu ya da hukumlulerden birisi yaralandığında veya olduğunde durum en elverişli haberleşme aracı ile en yakın jandarma komutanlığına ve bu komutanlıkca da o yerin Cumhuriyet savcılığına bildirilir. İlgili jandarma birim komutanının vereceği emre gore hareket edilir. Yaralının iyileştirilmesi icin onlem alınır ve durum bir tutanakla saptanır.
(3) Bu gibi durumlarda diğer tutuklu ve hukumlulerle şevkle gorevli jandarmaların şevke devam edip edemeyeceklerini Cumhuriyet savcısı belirler. Jandarmaların tutuklanması ya da soruşturmanın uzaması durumunda sevk işlemi o yer jandarması tarafından yapılır.
Sevk ve nakil sırasında konaklama
MADDE 33- (1) Sevk ve nakillerde, gidilecek yere gunduz varılacak bicimde hareket edilir. Zorunluluk nedeniyle konaklamak durumunda kalınırsa tutuklu ve hukumlulerin geceyi yol uzerinde bulunan il ya da ilce merkezlerindeki ceza infaz kurumlarında, zorunluluk varsa jandarma birimlerinin emniyet odalarında gecirmeleri sağlanır. Belde ve koylerde jandarma karakolunda, karakol yoksa koy odasında, belediye hizmet binasında konaklamaya uygun bir odada gerekli onlemler alınarak kalınabilir.
Sevk ve nakil sırasında alınacak onlemler
MADDE 34- (1) Tutuklu ve hukumlulerin sevk ve nakli sırasında kacmalarını onlemek icin sağlığa zarar vermeyecek gerekli butun onlemler alınır. Şevkten once sevk yapılacak yerin jandarma komutanlığına bilgi verilerek kendi yonunden gerekli onlemleri alması sağlanır.
Tutuklu ve hukumlulerin sağlık kuruluşlarında muhafazası
MADDE 35- (1) Tutuklu ve hukumlulerden, hastalananların ceza infaz kuramlarının kendi revirlerinde iyileştirilmeleri esastır. Zorunlu durumlarda diğer sağlık kuramlarına sevk edilenlerin, bu yerlerde muhafazası jandarma tarafından sağlanır.
(2) Sağlık kuramlarında onceden, jandarmanın goruşu alınarak tutuklu ve hukumlulerin iyileştirilmeleri sırasında konabilecekleri ozel yerleri ilgili kuruluşlarca hazırlanır ve her an hizmete hazır ve bakımlı bulundurulur. Sağlık kuramlarına sevk edilen tutuklu ve hukumluler mevzuatta ongorulen esaslara uygun tarzda onlemler alınarak bu yerlere konur ve jandarma tarafından muhafaza edilirler.
Calıştırılan tutuklu ve hukumlulerin muhafazası
MADDE 36- (1) Adalet Bakanlığınca duzenlenen, tutuklu ve hukumlu calıştırma faaliyetleri sırasında, tutuklu ve hukumlulerin muhafazası jandarma tarafından sağlanır.
(2) Kanunlarda ve 20/3/2006 tarihli ve 2006/10218 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yururluğe konulan Ceza İnfaz Kuramlarının Yonetimi ile Ceza ve Guvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tuzukte ongorulen diğer kamu kuram ve kuruluşlarınca duzenlenen tutuklu ve hukumlu calıştırma faaliyetleri sırasında ise, muhafaza gorevi ceza infaz kuramlarının kendi yonetimi ve personelince yurutulur.
Diğer mulki gorevler
MADDE 37- (1) Jandarma, kanunların verdiği yetkiye dayanarak huzur ve guvenliğin, kişi dokunulmazlığının, kamu esenliğinin sağlanması ve suc işlenmesinin onlenmesi amacıyla mulki amirlerin verdiği karar ve emirleri uygular.
UCUNCU BOLUM
Adli Gorevler
Adli gorevlerin esasları
MADDE 38- (1) Adli gorevler, işlenmiş suclarla ilgili olarak ceza muhakemesine ilişkin mevzuatta belirtilen işlemleri yapmayı ve bunlara ilişkin adli hizmetleri yerine getirmeyi kapsar.
(2) Soruşturma işlemleri, Cumhuriyet savcısının emir ve talimatları doğrultusunda adli kolluğa yaptırılır. Adli kolluk gorevlileri, Cumhuriyet savcısının adli gorevlere ilişkin emirlerini yerine getirir. Adli kolluk, adli gorevlerin halicindeki hizmetlerde, ustlerinin emrindedir.
(3) Jandarma, kanunlarla kendisine verilen diğer adli gorevleri yerine getirir.
Adli gorevlerin yurutuluş esasları
MADDE 39- (1) Ceza muhakemesine ilişkin olarak sucların soruşturulması ve kovuşturulmasına ilişkin hususlar, 5271 sayılı Kanunda ongorulen usul ve esaslara gore yurutulur. Adli gorevler bakımından ilgili mevzuat ve adli amirlerin talimatlarına gore hareket edilir.
Soruşturma giderlerinin karşılanması
MADDE 40- (1) Gozaltına alman şahısların sadece adli makamlar onune cıkarılıncaya kadarki yeme, icme ve nakil masrafları ile şevkin Jandarma Genel Komutanlığına ait taşıtlarla gercekleştirilmesi durumunda, soz konusu taşıta ait yakıt ve benzeri masraflar Jandarma Genel Komutanlığı butcesinden odenir.
DORDUNCU BOLUM
Askeri Gorevler
Askeri gorevler
MADDE 41- (1) Jandarma birlikleri; seferberlik ve savaş hallerinde, Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenecek bolumleriyle kuvvet komutanlıkları emrine girer, kalan bolumuyle noımal gorevlerine devam eder. Jandarma, seferberlik ve savaş halinde, 4/11/1983 tarihli ve 2941 sayılı Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu ile verilen gorevleri yapar.
(2) Jandarma birlikleri; Genelkurmay Başkanlığının talebi uzerine Bakanın, illerde ise garnizon komutanının talep etmesi halinde valinin onayıyla kendilerine verilen askeri gorevleri de yapar. Bu gorevlerin kapsamı, niteliği ve yerine getirilme esasları Genelkurmay Başkanlığı ve Bakanlıkca belirlenir.
BEŞİNCİ BOLUM
Yetki
Yetki
MADDE 42- (1) Jandarma sorumluluk alanında, mulki ve adli gorevlerinin ifası sırasında 2803 sayılı Kanun, 4/7/1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu ve 5271 sayılı Kanun ile diğer mevzuat hukumlerine gore hareket eder. Jandarma bu gorevlerini yerine getirirken polisin sahip olduğu yetki ve sorumluluklara sahiptir.
(2) Jandarma amirinden aldığı emri Anayasa, kanun, tuzuk ve yonetmelik hukumlerine aykırı gorurse yerine getirmez ve bu aykırılığı emri verene bildirir. Ancak, amir emrinde ısrar eder ve bu emrini yazılı olarak tekrar ederse emir yerine getirilir. Bu halde, emri yerine getiren sorumlu olmaz. Konusu suc teşkil eden emir hicbir suretle yerine getirilmez. Yerine getirenler sorumluluktan kurtulamaz. Aşağıda yazılı hallerde;
a) Can, ırz veya mal emniyetini korumak icin,
b) Devletin guvenliğine karşı işlenen sucların faillerini yakalamak veya delillerini tespit etmek icin,
c) Devlet kuvvetleri aleyhine, yalnız veya toplu olarak taarruz ya da mukavemette bulunanları yakalamak veya bunların taarruz veya mukavemetlerini defetmek icin,
c) Hukumete karşı şiddet kullanan veya gosteren ya da mukavemet edenlerin yakalanması, taamız veya mukavemet edenlerin defedilmesi icin,
d) Kolluk tarafından muhafaza altına alman şahıslara, bina veya tesislere, meskun ya da gayrı meskun yerlere vaki olacak munferit veya toplu tecavuzleri defetmek icin,
e) Kolluk kuvvetlerinin elinden kacmakta olan şahısların yakalanması icin,
f) İşlemnekte olan bir sucun işlenmesine veya devamına mani olmak icin,
g) 5271 sayılı Kanun ile diğer kanunlar uyarınca kolluk kuvvetleri tarafından suc delillerinin tespiti veya suc faillerinin yakalanması maksadıyla yapılacak aramalar icin,
ğ) Kanunsuz toplantı veya kanunsuz yuruyuşleri dağıtmak veya failleri yakalamak
icin,
h) Yangın, su baskını, yer sarsıntısı gibi afetlerde olay yerinde gorevlilerce alınması gereken tedbirler icin,
ı) Umuma acık yerlerde yapılan her turlu toplantı veya yuruyuşlerde ya da torenlerde bozulan duzeni sağlamak icin,
i) Herhangi bir sebeple tıkanmış olan yolların trafiğe acılması icin,
j) Kanunlarda istisnai olarak kolluğun sozlu emirle yapmaya mecbur tutulduğu haller
icin,
yetkili amir tarafından verilecek sozlu emirler derhal yerine getirilir. Bu emirlerin yazılı olarak verilmesi istenilemez. Bu hallerde emrin yerine getirilmesinden doğabilecek sorumluluk emri verene aittir. Acele hallerde kamu duzeninin ve kamu guvenliğinin korunması icin kanunla gosterilen diğer istisnalar saklıdır.
Genel duzeni sağlama yetkisi MADDE 43- (1) Jandarma;
a) Kendi sorumluluk alanında kamu duzenini sağlamaya,
b) Polisin sorumluluk alanı dışında kalan yerlerde 18/7/1997 tarihli ve 23053 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolları Trafik Yonetmeliğinde belirtilen esas ve şartlara uygun olarak trafiği duzenlemeye ve trafik suclarına elkoymaya,
e) Her turlu tehlikeyi onlemek icin gerekli tedbirleri almaya, yetkilidir.
Uyarıda bulunma yetkisi
MADDE 44- (1) Jandarma, mevzuat hukumlerine gore bir yasağın ihlalini ve bir sucun devamını onlemek icin uyarır ve uyarıya riayet edilmesini ister. Ayrıca mevzuatta ongorulen bir yukumluluğun yerine getirilmesi, kamu duzeni nedeniyle alınmış kanuni bir onleme uygun davranılması icin kişileri uyarabilir.
(2) Gorevini yaptığı sırada jandarmaya direnen veya zor kullanarak karşı koyanlar jandarma tarafından yakalanır. Yakalanan kişi ve olay hakkında Cumhuriyet savcısına derhal bilgi verilerek emri doğrultusunda işlem yapılır.
Kamu veya kişiler aleyhine işlenen eylem ve hareketleri yasaklama yetkisi MADDE 45- (1) Jandarma;
a) Genel ahlak kurallarına aykırı olarak utanc verici ve toplum duzeni bakımından tasvip edilmeyen tavır ve davranışta bulunanları,
b) Sozle veya herhangi bir şekilde sarkıntılık edenleri, kotu alışkanlıklara ve her turlu ahlaksızlığa yonelten ve teşvik edenleri,
e) Genel ahlaka aykırı mahiyette her turlu sesli ve goruntulu eserleri, kaydedildiği materyale bakılmaksızın ureten ve satanları,
herhangi bir şikayet olmasa bile engeller, davranışlarının devamını durdurarak yasaklar ve gerekli kanuni işlemleri yapar.
(2) Kanuni istisnalar saklı kalmak uzere eğlence, oyun, icki ve benzeri amaclı umuma acık ve acılması izne bağlı olan yerlerde onsekiz yaşından kucuklerin calıştırılmasını engeller.
(3) Jandarma; bar, pavyon, gazino, meyhane gibi ickili yerler ile kıraathane, internet salonu ve oyun oynatılan benzeri yerlere yanlarında veli ve vasilen olsa bile onsekiz yaşını doldurmamış kucuklerin girmesini engeller. Ancak 12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu cercevesinde belgeli turizm işletmesi olarak belirlenen yerlere ilişkin hukumler saklıdır.
(4) Bu madde hukumlerine aykırı hareket edenler hakkında 2559 sayılı Kanunun 17 nci, işyerleri hakkında 6 ncı maddesi hukumlerine gore işlem yapılır.
Durdurma ve kimlik sorma yetkisi
MADDE 46- (1) Jandarma, kişileri ve aracları;
a) Bir suc veya kabahatin işlenmesini onlemek,
b) Suc işlendikten sonra kacan faillerin yakalanmasını sağlamak, işlenen suc veya kabahatlerin faillerinin kimliklerini tespit etmek,
c) Hakkında yakalama emri ya da zorla getirme kararı verilmiş olan kişileri tespit
etmek,
c) Kişilerin hayatı, vucut butunluğu veya malvarlığı bakımından ya da topluma yonelik mevcut veya muhtemel bir tehlikeyi onlemek,
amacıyla durdurabilir.
(2) Durdurma yetkisinin kullanılabilmesi icin jandarmanın tecrubesine ve icinde bulunulan durumdan edindiği izlenime dayanan makul bir sebebin bulunması gerekir. Sureklilik arz edecek, fiili durum ve keyfilik oluşturacak şekilde durdurma işlemi yapılamaz.
(3) Jandarma, durdurduğu kişiye durdurma sebebini bildirir ve durdurma sebebine ilişkin sorular sorabilir; kimliğini veya bulundurulması gerekli diğer belgelerin ibraz edilmesini isteyebilir.
(4) Durdurma suresi, durdurma sebebine esas teşkil eden işlemin gercekleştirilmesi icin zorunlu olan sureden fazla olamaz.
(5) Durdurma sebebinin ortadan kalkması halinde kişilerin ve aracların ayrılmalarına izin verilir.
(6) Jandarma, durdurduğu kişi uzerinde veya aracında silah veya tehlike oluşturan diğer bir eşyanın bulunduğu hususunda yeterli şuphenin varlığı halinde, kendisine veya başkalarına zarar verilmesini onlemek amacına yonelik gerekli tedbirleri alabilir. Bu amacla kişinin uzerindeki elbisenin cıkarılması veya aracın dışarıdan bakıldığında icerisi gorunmeyen bolumlerinin acılması istenemez. Ancak el ile dıştan kontrol haric, kişinin ustu ve eşyası ile aracının dışarıdan bakıldığında icerisi gorunmeyen bolumlerinin aranması, Bakanlık tarafından belirlenen esaslar dahilinde mulki amirin gorevlendireceği kolluk amirinin yazılı, acele hallerde somadan yazıyla teyit edilmek uzere sozlu emriyle yapılabilir. Kolluk amirinin kararı yirmidort saat icinde gorevli hakimin onayına sunulur. Bu fıkra kapsamında yapılan arac aramalarına ilişkin olarak kişiye, arama gerekcesini de iceren bir belge verilir.
(7) Diğer mevzuatın verdiği gorevlerin yerine getirilmesi sırasında, jandarma tarafından gerekli işlemler icin durdurulan kişiler ve araclarla ilgili hukumler saklıdır.
(8) Jandarma, gorevini yerine getirirken kendisinin jandarma olduğunu belirleyen belgeyi gosterdikten sonra kişilere kimliğini sorabilir. Bu kişilere kimliğini ispatlamaları hususunda gerekli kolaylık gosterilir.
(9) Kişilerin kimliğini ispatlayan belgesinin bulunmaması, acıklamada bulunmaktan kacınması veya gerceğe aykırı beyanda bulunması dolayısıyla ya da sair surette kimliği belirlenemeyen kişi tutularak durumdan derhal Cumhuriyet savcısı haberdar edilir.
(10) Nufusa kayıtlı olmadığı icin kimliği tespit edilemeyen kişilerin nufusa kayıtlarının temini icin gerekli işlemler yapıldıktan soma, ilgili mevzuatına gore fotoğraf ve parmak izi tespit edilerek kayda alınır.
(11) Kimliği tespit edilemeyen kişinin yabancı olduğunun anlaşılması halinde, 15/7/1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanunu ile 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu hukumlerine gore işlem yapılır.
Onleme araması
MADDE 47- (1) Jandarma, tehlikenin veya suc işlenmesinin onlenmesi amacıyla usulune gore verilmiş sulh ceza hakiminin kararı veya bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde mulki amirin vereceği yazılı emirle kişilerin ustlerini, araclarını, ozel kağıtlarını ve eşyasını arar; alınması gereken tedbirleri alır, suc delillerini koruma altına alarak 5271 sayılı Kanun hukumlerine gore gerekli işlemleri yapar.
(2) Arama talep yazısında, arama icin makul sebeplerin oluştuğunun gerekceleriyle birlikte gosterilmesi gerekir.
(3) Arama kararında veya emrinde aşağıdaki hususlar belirtilir.
a) Sebebi.
b) Konusu ve kapsamı.
c) Yapılacağı yer.
c) Yapılacağı zaman ve gecerli olacağı sure.
(4) Onleme araması aşağıdaki yerlerde yapılabilir.
a) 6/10/1983 tarihli ve 2911 sayılı Toplantı ve Gosteri Yuruyuşleri Kanunu kapsamına giren toplantı ve gosteri yuruyuşlerinin yapıldığı yerde veya yakın cevresinde.
b) Ozel hukuk tuzel kişileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları veya sendikaların genel kuıul toplantılarının yapıldığı yerin yakın cevresinde.
c) Halkın topluca bulunduğu veya toplanabileceği yerlerde.
c) İdarecilerinin talebiyle ve mevzuatta yer alan usul ve şartlara uygun olarak yuksekoğretim kurulularının icinde, bunların yakın cevreleri ile giriş ve cıkışlarında.
d) Umumi veya umuma acık yerlerde.
e) Her turlu toplu taşıma aracları ile seyir halindeki taşıtlarda.
(5) Konutta, yerleşim yerinde ve kamuya acık olmayan işyerlerinde ve eklentilerinde onleme araması yapılamaz.
(6) Spor karşılaşması, miting, konser, festival, toplantı ve gosteri yuruyuşunun duzenlendiği veya aniden toplulukların oluştuğu hallerde gecikmesinde sakınca bulunan hal var sayılır.
(7) Jandarma, tehlikenin onlenmesi veya bertaraf edilmesi amacıyla guvenliğini sağladığı bina ve tesislere gelenlerin; herhangi bir emir veya karar olmasına bakılmaksızın ustunu, aracını ve eşyasını teknik cihazlarla, gerektiğinde el ile kontrol etmeye ve aramaya yetkilidir. Bu yerlere girmek isteyenler kimliklerini sorulmaksızm ibraz etmek zorundadır. Uluslararası anlaşmaların hukumleri saklıdır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin olarak jandarmanın amiri ve ustu olan kişilere ilişkin kurallar ile diğer hususlar Bakanlıkca belirlenir.
(8) Onleme aramasının sonucu, arama kararı veya emri veren merci ya da makama bir tutanakla bildirilir.
Acele hallerde kapalı yerlere girme yetkisi
MADDE 48- (1) Jandarma;
a) İmdat istenmesi veya yangın, su baskını ve boğulma gibi buyuk tehlikelerin haber verilmesi veya gorulmesi hallerinde bu tehlikelerden kişileri kurtarmak amacıyla,
b) Bir sucun işlemnesine veya işlenmekte olan bir sucun devamına engel olmak icin,
konutlara, işyerlerine ve eklentilerine girebilir.
Silah kullanma yetkisi
MADDE 49- (1) Jandarma, ilgili mevzuatına gore silah kullanma yetkisine sahiptir.
Yetkilerin kullanılması
MADDE 50- (1) Jandarma, sorumluluk alanı icinde hizmet branşı, yeri ve zamanına bakılmaksızın, bir sucla karşılaştığında olaya elkoymak, sucu onlemek, şupheli ve suc delillerini tespit, muhafaza ve yetkili kolluğa teslim etmekle gorevli ve yetkilidir.
(2) Emniyet ve asayiş işlerinde; il ve ilcelerde jandarma ile polis ve sahil guvenlik teşkilatları arasındaki ilişkiler ile asayiş toplantıları 28/6/1961 tarihli ve 5/1409 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yururluğe konulan Emniyet ve Asayiş İşlerinde İl, İlce ve Bucaklardaki Jandarma ve Emniyet Odevlerinin Yapılması ve Yetkilerinin Kullanılması Suretini ve Aralarındaki Munasebetleri Gosterir Yonetmelik hukumlerine gore yurutulur.
Ozel kanunlara ilişkin yetkiler
MADDE 51- (1) Jandarma bu Yonetmelikte belirtilen gorev ve yetkileri dışında, diğer mevzuatta yer alan mulki gorevlere ilişkin yetkileri kullanır.
DORDUNCU KISIM
Amirlerin Gorev, Yetki ve Sorumlulukları
Jandarma Genel Komutanı
MADDE 52- (1) Jandarma Genel Komutanı, jandarma teşkilatının komutanıdır.
(2) Jandarma Genel Komutanının gorev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:
a) Jandarmanın mesleki eğitim ve oğretim yonunden yetiştirilmesini sağlamak.
b) Hizmet ve işlemlerin duzenlenmesini ve yurutulmesini sağlamak.
c) Personelin ozluk işlerinin mevzuat hukumlerine gore yurutulmesini sağlamak, bunlardan yetkili olmadıklarını ilgili makamlara onermek.
c) Jandarma teşkilatını denetlemek ya da denetletmek.
d) Disiplini sağlamak icin gerekli onlemleri almak.
e) Seferberlik ve savaş hallerinde kuvvet komutanlıkları emrine girecek jandarma birimlerini eğitim yonunden hazırlamak.
f) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yonetimi ve Kontrol Kanunu ile diğer mevzuat hukumleri ile ust yoneticiye verilen gorev, yetki ve sorumlulukları yerine getirmek.
(3) Jandarma Genel Komutanı; teşkilatın sevk ve idaresinden, mevzuat hukumlerinin yurutulmesini sağlamaktan, bunlara dayanan emir ve kararları uygulamaktan Bakana karşı sorumludur.
Jandarma genel komutan yardımcıları
MADDE 53- (1) Jandarma genel komutan yardımcılarının gorev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:
a) Jandarma Genel Komutanı tarafından verilen gorevleri yerine getirmek.
b) Jandarma Genel Komutanının bulunmadığı zamanlarda vekalet etmek ve yetkilerini kullanmak.
c) Jandarma Genel Komutanının emriyle jandarma teşkilatını denetlemek, yetkilendirildiği diğer konularda gerekli işlemleri yapmak.
c) İlgili başkanlıklar vasıtası ile teşkilatın gelişim planlarım hazırlamak ve takip
etm