Nakliye sektoru, ust uste gelen akaryakıt zamları ve OTV artışlarının getirdiği maliyetin altında eziliyor. Navlun bedeli icinde akaryakıt maliyetinin yuzde 50'lere kadar yukseldiğine dikkat ceken sektor temsilcileri, yaşanan sıkıntıları karşı cozum uretilmemesi halinde 2-3 ay icinde iş bırakmaların artacağına dikkat cekiyor. Akaryakıt fiyatlarına ust uste gelen zamlar nakliye ve lojistik sektorunde kan kaybına yol acıyor. Son OTV duzenlemesinin ardından girdi maliyetleriyle başa cıkamayan sektorde gelecek 2-3 ay icinde iş bırakmaların artacağının sinyalleri geliyor. Navlun bedeli icinde akaryakıt maliyetinin yuzde 50'lere geldiği Turkiye'de ozellikle de bireysel kamyon sahiplerinin iş bırakmalara başladığı bildirildi.
Turkiye'de 936 bin kamyon bulunurken bunların 450 bine yakını şahıslara ait. TIRPORT'un kurucusu Akın Arslan'ın verdiği bilgilere gore, Turkiye'de bir gunde sadece karayolu taşımacılığında 176 milyon dolar nakliye odemesi yapılıyor. Sektorden yukselen sesler, "Kamyonlar durursa ekonomide daha buyuk sarsıntılar olur" uyarısı yapıyor.
OTV yuku 6 ay kaldırılsın
Sağlıktan sonra en onemli sektoru taşımacılık ve lojistik olarak nitelendiren Turkiye Nakliyeciler Derneği (TND) Başkanı Hakkı Başman, bugun sektorde yaşanan ciddi sıkıntılara dikkat cekti. Zamlarla birlikte akaryakıt maliyetlerinin yuzde 45-50'ye cıktığını soyleyen Başman, "Fiyat tutturamıyoruz, dunku verdiğimiz fiyat bugunu kurtarmıyor. OTV'nin getirdiği ek yukler, nakliyede işleri durdurma noktasına geldi" dedi. Bugun pırlantada, luks yatlarda OTV olmadığını dile getiren Başman, "Bizde de OTV kaldırılsın, lojistikcinin onu acılsın" diye konuştu.
6 ay gibi bir sure OTV'siz deneme yapılmasını oneren Başman, 6 ayın sonunda verim elde edilemiyorsa yeniden uygulanabileceğini kaydetti. Haziran ayından temmuza kadar akaryakıta yuzde 75 zam geldiğini soyleyen Başman, bu nedenle kamyonlarda navlunların yukseldiğini belirtti. Başman, "Sadece akaryakıt değil ki, enflasyonun bu kadar arttığı konjonkturde kamyoncunun yolda yediği yemek, yol bakımı, lastiği arttı. Yola cıktığında odediği masrafı karşılayamıyorsa iş yapmasının anlamı kalmıyor" diye konuştu.
"Muşteriye fiyat veremiyoruz"
Nakliyecinin muşteriye vereceği fiyat teklifinde lojistik maliyetinin yuzde 10'u gecmemesi gerektiğini dile getiren Başman, şunları soyledi: "Ne yazık ki kendi maliyetlerimizi kontrol edemediğimiz icin istikrarlı fiyat teklif edemiyoruz. Lojistikte carklar artık donmuyor." Normal zamanlarda 6 ve 12'nci ayda sektorun fiyat guncellemesi yaptığını ama bu yıl haziranda da guncelleme yapılmak zorunda kalındığını kaydeden Başman, "15 Haziran'da teklifimizi verdik, 1 Temmuz'da yuzde 52 zam geldi. Yuzde 52'nin yuzde 30'unu yansıtmaya calışıyorsunuz, yine ustune en az yuzde 6-7 eklemeniz gerekiyor. Bu kez de dengeler şaşıyor" dedi. Başman'a gore, ekonominin temel dongusunu sağlayan lojistikle ilgili devletin bir politika belirlemesi gerekiyor. Yoksa, oncu sarsıntılar buyuk bir deprem yaratacak.
450 bin kamyoncu sektor sayılmıyor
Turkiye'de 450 bine yakın bireysel kamyon sahbi bulunduğunu ve sektorun gunluk 176 milyon dolar iş hacmi yarattığına dikkat ceken TIRPORT'un kurucusu Akın Arslan ise, "Kamyoncu esnafının aylık kestiği fatura 200 bin lira, yıllık 2.5 milyon lira. Ancak bu kadar fatura kesen bir grup sektor olarak kabul gormuyor. Turkiye'de 450 bin kumeleşmiş grup bir meslek orgutune dahil değil, tanımı yok" dedi. Bugun en populer sektor e-ticarette bile gunluk hacmin 132 milyon dolar olduğunu soyleyen Arslan, "Sadece karayolları 176 milyon dolar iş hacmi yaratıyor. Bu kadar buyuk pazarı gormezsen gelebilir misiniz yani? Bugun e ticaretin icinde de yine karayolunun payı var" diye konuştu.

Yola cıkan 3 kamyondan 1'i boş donuyor
Artan maliyetler nedeniyle yaşanan sıkıntılara dikkat ceken Arslan, "Yola giden 3 kamyondan neredeyse bir tanesi boş donuyor. Her boş donen kamyon 100 km'de 30- 35 litre yakıt yakıyor. Turkiye'de 936 bin kamyon var bunların 550 bini ticari taşıma yapıyor. Bunun da en az 450 bini şahıslara ait. İnsanlar bu iş icin ciddi yatırım yapıp arac aldı, iş yapamayınca sektorde kalmasının anlamı kalmıyor" dedi. Sektorun fonlanması gerektiğine işaret eden Arslan, "Fiyatlar surekli artıyor. Bugun devletin resmi faizi her ne kadar yuzde 20'nin altında olsa da factoring yuzde 70'e ulaştı. Bu insanlar bunu nasıl karşılayacak, fiyata nasıl yansıtacak? İşletme sermayesi gerekiyor. Nasıl fabrika icin işletme sermayesi kritikse lojistik icin de kritik" diye konuştu.
Sektorde nakidin onemine işaret eden Arslan, şunları soyledi:
90 gun vadeyi yonetmek zor
"Kamyoncunun 90 gun vadeyi yonetecek durumu yok. Bankacılık sisteminin kilitlenmesi, limitlerin duşurulmesi buyuk zarar. Gunde 1 milyon lira kamyoncu odemesi yaptığınızı duşunun. Haftada 5 milyon lira. Uc haftada 15 milyon lira yapıyorsunuz. Dort haftada 20 milyon lira yapıyorsunuz. Eğer tedarikci firmanızla 60 gun vadeyle calışıyorsanız sizin sadece basit hesaplar 40 milyon lira fonlamanız gerekiyor.

Bir de bunun sarkmaları var. Gunde 1 milyon lira taşımayı yonetebilmek icin 60 milyon lira para olması gerekiyor. 60 milyon lira nakitiniz yoksa gunde 1 milyonluk taşımayı yonetemiyorsunuz. Diğer masrafları tamamen dışarıda tutuyorum." Reel anlamda işlerin yurutulemediğini soyleyen Arslan, tablo 3 ay daha boyle devam ederse bircok firmanın short'a duşeceğini kaydetti.
"Sebze fiyatlarının artmasından nakliyeci sorumlu değil"
Akın Arslan, bircok sektorde olduğu gibi yaş sebzemeyve fiyatlarının artışının da nakliyeye bağlandığını soyledi. Arslan, "Nakliye fiyatlarında 10 birim artış olursa sebze-meyvede 25 birim artış oluyor. Biz yakıt artışlarını nakliyeye yuzde 10 yansıtabildik. Yuzde 10 zam geldi diye domatesin fiyatı 30 liradan 40 liraya cıkarıldı. Burada biraz fırsatcılık yapılıyor. Bunu yapanlar da aracılar" dedi.
"Kamyoncu da KOBİ sayılsın"
Kamyoncuların da finansmana kolay erişimi icin Kobi kapsamına alınmasını oneren Akın Arslan, "Bireysel kamyon sahiplerinin yaptıkları iş cercevesinde ve kavramlarını yonetmeleri cercevesinde birer KOBİ olarak değerlendirilmesi lazım. Ona gore devlet tarafından sağlanan KOSGEB desteği gibi desteklerden yararlandırılmalı" diye konuştu.

Nurdoğan ARSLAN ERGUN