11 ili yıkan depremler 'asrın felaketi' olarak kayıtlara gecse de Turkiye, son on yıllarda şoke edici ilk sarsıntıyı 17 Ağustos 1999 Golcuk depremiyle yaşadı. 'Fay', 'fay hatları', 'zemin', 'bina guvenliği', 'arama-kurtarma' gibi kavramlar 7,4'luk o depremle dağarcığımıza girerken, depremin zorunlu kıldığı en onemli uygulama 'donuşum' oldu. Son depremlerin vurduğu 11 il ve İstanbul başta olmak uzere 'kentsel donuşum', halen Turkiye'nin en onemli gundem maddelerinden biri. Deprem kuşağı ulkelerinden biri olan Turkiye'nin buyuk kısmından uzun fay hatları geciyor. Bu fay hatları 7 ve uzeri buyuklukte sarsıntılara neden olabileceği icin tehlike her zaman devam ediyor. Turkiye, "Asrın felaketi" olarak nitelenen ve 11 ili etkileyen 6 Şubat depremlerinden once de pek cok deprem yaşadı. Ancak en yıkıcı olanı şuphesiz 17 Ağustos 1999'da yaşanan ve merkez ussu Golcuk olan 7,4 buyukluğundeki Marmara depremi'ydi. Buyuk bir afet olan depremde 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 43 bin 953 kişi yaralandı. Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yerinin yıkıldığı depremden 16 milyona yakın kişi değişik duzeylerde etkilendi, 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yerinde hasar tespit edildi.
4 MİLYON KONUT YASA ONCESİNDEN
Depremin ardından Turkiye'de uygulamaya konulan yapı denetim sistemi, kentsel donuşum calışmalarıyla bina guvenliği sağlanmaya calışıldı. Ancak 1999'dan once yapılan binalarda risk hala devam ediyor. Boğazici Universitesi Kandilli Rasathanesi raporuna gore sadece İstanbul'da yapım yılı yapı denetim yasası ve deprem yonetmeliğinin yayınlandığı 2000 yılı ve oncesine ait olan bina sayısı 817 bin, konut sayısı ise yaklaşık 4 milyon. İstanbul'daki 5,8 milyon bağımsız birimden 1,5 milyonu risk altında.
İSTANBUL'DA KENTSEL DONUŞUM BAŞLADI
Uzmanların buyuk bir deprem beklediği İstanbul'da yapı guvenliği ve kentsel donuşum icin bircok calışma başlatıldı. Devlet kentsel donuşumle ilgili vatandaşlar ciddi destek sağladı. 1 milyon 207 bin vatandaş binalarının yeniden yapılması icin başvuruda bulundu. Cevre ve Şehircilik Bakanlığı, İstanbul icin ozel bir birim kurdu. Kentin 39 ilcesinde 188 yerde projeler devam ediyor. 2012'den beri yapılan calışmalarda yaklaşık 800 bin bağımsız konut yenilendi, 165 bin konutun ise yenileme calışmaları devam ediyor. Ayrıca bakanlık, Anadolu ve Avrupa yakalarında rezerv alanları belirleyerek 350 bin konutluk bir projeye başladı.
ACİL TOPLANMA ALANLARI ARTTI
17 Ağustos'tan sonra acil toplanma alanlarının sayısı da artırıldı. AFAD verilerine gore 5 bin 633 acil toplanma alanı ve yaklaşık 2 milyon 300 bin kişiye hizmet verebilecek barınma alanı yapıldı. Turkiye'deki toplanma merkezi sayısı ise 27 bin 800'e cıkarıldı.
Arama kurtarma personeli arttı
1999'daki Marmara depreminde en buyuk eksikliklerden biri arama kurtarma personelinin az olmasıydı. 17 Ağustos'ta 10'dan az STK arama kurtarma yaparken, 6 Şubat Depremi'nde bu sayı 100'u cıktı. Ayrıca toplam 35 bin 250 personel katıldı. Gonullu olarak gelenlerin sayısı ise 10 bini gecti. Bolgede arama kurtarma gorevi haricinde ceşitli gorevlerde bulunan 274 bin 645 personel yer aldı.