Butce ve Mali Kontrol Genel Mudurluğu, Sağlık Bakanlığının sorusu uzerine, 4/C'li personele verilmeye başlanacak olan ek odemelerden hangi kesintiler yapılması gerektiğini acıkladı. Yazıda ayrıca, mahkeme kararına binaen ek odeme yapılmaması gerektiği ifade edildi.
BUMKO'nun Sağlık Bakanlığına yazdığı ve aşağıda yer verilen resmi yazısına gore,

1- Mahkeme kararı uzerine ek odeme yapılmaması gerektiği,
2- Toplu sozleşmeye gore verilecek ek odemeden gelir ve damga vergisi kesintisi yapılması gerektiği, ayrıca ek odemenin prime esas kazanca dahil edilmesi
istenilmiştir.
İŞTE O RESMİ YAZI
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Butce ve Mali Kontrol Genel Mudurluğu

Sayı : 80755325-105.05.07-852-------- 01/02/2016
Konu : 4/C'li Personelin Ek Odemesi
SAĞLIK BAKANLIĞI
İlgi : a) 08/01/2016 tarihli ve37106781/869/252-17276660 sayılı yazınız.
b) Turkiye Halk Sağlığı Kurumunun 23/12/2015 tarihli ve 64395869/622.02-E.4096/16464669 sayılı yazısı.
c) Turkiye Kamu Hastaneleri Kurumunun 03/09/2015 tarihli ve 49022165-045.03/661- 13232518 sayılı yazısı.

KAPAT [X]
İlgi yazılarda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 uncu maddesinin (C) fıkrası kapsamında calıştırılanlardan lehine yargı kararı bulunanlara 209 sayılı Kanun kapsamında ek odeme yapılmaya devam edildiği belirtilerek, 1/1/2016 tarihinden itibaren uygulanmakta olan 2016 ve 2017 Yıllarım Kapsayan 3. Donem Toplu Sozleşmede gecici personel icin ongorulen ek odemenin lehine yargı kararı bulunan personel acısından nasıl uygulanması gerektiği, gecici personele yapılacak ek odemenin hangi kaynaktan ve odeme kaleminden odeneceği ile bu odemelerden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisinin yapılıp yapılamayacağı hususlarında Bakanlığımız goruşu talep edilmektedir.
Bilindiği uzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "İstihdam şekilleri" başlıklı 4 uncu maddesinde,
"Kamu hizmetleri; memurlar, sozleşmeli personel, gecici personel ve işciler eliyle gordurulur.
C) Gecici personel
Bir yıldan az sureli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının goruşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen gorevlerde ve belirtilen ucret ve adet sınırları icinde sozleşme ile calıştırılan ve işci sayılmayan kimselerdir.

Ozelleştirme uygulamaları sebebiyle iş akitleri kamu veya ozel sektor işverenince feshedilen ve 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil hakkı bulunmayan personel de bu fıkra kapsamında yaşlılık veya malulluk aylığı almaya hak kazanıncaya kadar istihdam edilebilir. Bu kapsamda istihdam edileceklerin sayısı, oğrenim durumlarına gore calışma şartları ve bunlara odenecek ucretler ile diğer hususlar Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının goruşleri uzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir. "
hukmu yer almış ve anılan maddede kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilecek personel ve bu personelin tanımı acıkca duzenlenmiş bulunmaktadır.
Gecici personelin istihdamına ilişkin usul ve esaslar 657 sayılı Kanunda yer alan ozel hukumlerin yanı sıra 2015 yılı ve bundan sonraki yıllar icin 29/12/2014 tarihli ve 2014/7140 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yururluğe konulan "Ozelleştirme Uygulamaları Sonucunda İş Sozleşmeleri Sona Eren İşcilerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Gecici Personel Statusunde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esaslar"da belirlenmiştir.
Ayrıca, 657 sayılı Kanunun 4 uncu maddesinin (C) fıkrası uyarınca istihdam edilmekte olan gecici personel 4688 sayılı Kanun kapsamında olup, soz konusu Kanun kapsamında akdedilen Toplu Sozleşme hukumlerine de tabi bulunmaktadır. Nitekim, 23/8/2015 tarihli ve 29454 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Gorevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yonelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Donem Toplu Sozleşmenin 1 inci maddesinde, bu Toplu Sozleşmenin; kamu gorevlilerinin geneline ilişkin mali ve sosyal haklarla ilgili bolumunun 4688 sayılı Kamu Gorevlileri ve Toplu Sozleşme Kanunu kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarının, her bir hizmet kolu kapsamına giren mali ve sosyal haklarla ilgili bolumunun ise ilgili hizmet kolu kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarının kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu gorevlileri hakkında uygulanacağı hukum altına alınmıştır.
Kamu Gorevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yonelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Donem Toplu Sozleşmenin 24 uncu maddesinde; "Ayın veya haftanın bazı gunleri ya da gunun belirli saatleri gibi kısmi zamanlı calışanlar ile parca başı ucret vermek suretiyle istihdam edilenler haric olmak uzere 657 sayılı Kanunun 4 uncu maddesinin (C) fıkrası hukmune istinaden yururluğe konulan Bakanlar Kurulu kararları kapsamında Yuksek Secim Kurulu ve Turkiye İstatistik Kurumunda istihdam edilen gecici personel ile 29/12/2014 tarihli ve 2014/7140 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen gecici personele, 1.800 gosterge rakamının memur aylık katsayısıyla carpımı sonucu bulunacak tutarda ek odeme verilir. Bunlara kurumlarınca doner sermaye dahil başka bir kaynaktan ek odeme ve benzeri adla herhangi bir odeme yapılamaz." hukmu yer almaktadır.
Diğer taraftan, devlet hastanesinde gecici personel statusunde istihdam edilen personelin hastane doner sermaye gelirlerinden kendisine ek odeme yapılması talebiyle yapmış olduğu başvurunun reddi uzerine acmış bulunduğu davada, itiraz konusu kuralın Anayasaya aykırı olduğu kanısına varan Mahkemece iptali icin Anayasa Mahkemesine başvurulmuş, soz konusu başvuru sonucunda Anayasa Mahkemesinin 23/12/2015 tarihli ve E:2014/199, K:2015/115 sayılı Kararında;
- Anayasanın 10 uncu maddesi gereği "Kanun onunde eşitlik ilkesi"nin hukuksal durumları aynı olanlar icin soz konusu olacağı, eşitlik ilkesinin amacının aynı durumda bulunan kişilerin kanunlar karşısında aynı işleme bağlı tutulmalarını sağlamak, ayrım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını onlemek olduğu,
- Aynı hukuksal durumların aynı, ayrı hukuksal durumların farklı kurallara bağlı tutulmasının Anayasa'da ongorulen eşitlik ilkesi zedelenmeyeceği ve farklı hukuki konumlarda bulunan kişiler hakkında farklı duzenlemeler yapılmasının eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmayacağı,
- Gecici personel statusunun, Anayasanın 128 inci maddesinde belirtilen memur ve diğer kamu gorevlileri kavramı dışında kalan, sozleşme ile calıştırılan, işci de olmayan, kendine ozgu istisnai bir istihdam turu olduğu,
- Gecici personel tarafından yapılması ongorulen işlerin, memurlar ve sozleşmeli personelce yerine getirilen hizmetlerden farklı olması nedeniyle gecici personelin statusunun de kanun koyucu tarafından memur ve sozleşmeli personelden farklı duzenlendiği,
- Gecici personel tarafından yurutulen hizmetler ile memurlar ve sozleşmeli personel tarafından yurutulen hizmetlerin farklılığı gozetildiğinde, bu kişilerin yaptıkları işin "eşit iş" olarak kabulunun mumkun olmadığından, ucretleri yonunden de itiraz konusu kuralda eşitlik ilkesinin ihlalinden soz edilemeyeceği,
- Gecici personele, fiilen calışmalarının ve emeklerinin karşılığı olarak aylık ucret odenmekte olduğu, bu kişilere doner sermaye gelirinden ek odeme yapılması zorunluluğu bulunmadığı,
- Dava konusu işlemin farklı statuler icin farklı ucret rejimleri ongorulmesi ile emeğin karşılıksız bırakılmamasını amaclayan Anayasanın 55 inci maddesiyle Devlete verilen calışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ucret elde etmeleri icin gerekli tedbirleri alma yukumluluğune aykırı bulunmadığı,
belirtilerek kanun koyucu tarafından doner sermaye gelirlerinden yararlanabilecek personel olarak memur ve sozleşmeli personel statulerinin ongorulmesinde, bir başka deyişle gecici personel statusune bu duzenlemede yer verilmemesinde eşitlik ilkesine aykırılık bulunmadığı ifade edilerek dava reddedilmiştir.
Yukarıda yer alan hukumler, yapılan acıklamalar ve Anayasa Mahkemesinin ilgili Kararı cercevesinde anılan personele 2016 yılından itibaren Kamu Gorevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yonelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Donem Toplu Sozleşmenin 24 uncu maddesinde ongorulen ek odeme dışında, doner sermaye dahil başka bir kaynaktan ek odeme ve benzeri adla herhangi bir odeme yapılmasına imkan bulunmadığı değerlendirilmektedir.
Diğer taraftan anılan toplu sozleşme maddesi gereğince gecici personele yapılacak ek odemeye ilişkin olarak;
1- 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun ilgili maddeleri ve ekli tablolarında gelir vergisi ve damga vergisinden istisna tutulacak odemeler tadadi olarak sayılmış olup, soz konusu istisnalar arasında anılan odeme yer almadığı gibi başka bir kanunda da soz konusu odemenin gelir vergisine ve damga vergisine tabi olmayacağı yonunde bir hukmun de bulunmaması nedeniyle, Toplu Sozleşme uyarınca yapılan ek odemeden gelir vergisi ve damga vergisi kesilmesi,
2- 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde,
"Ayni yardımlar ve olum, doğum ve evlenme yardımları, gorev yollukları, seyyar gorev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu odeme, keşif ucreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, cocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar icin ozel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine odenen ve aylık toplamı asgari ucretin % 30'unu gecmeyen ozel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı paylan tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.", anılan fıkranın (c) bendinde; "b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tum odemeler ile ayni yardım yerine gecmek uzere yapılan nakdi odemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz. " hukumleri yer almaktadır. Dolayısıyla gecici personele yapılacak ek odeme, anılan maddede belirtilen istisnalar kısmına girmediğinden soz konusu personele yapılacak ek odemenin prime esas kazanca dahil edilmesi,
3- Gecici personele yapılacak ek odemenin, personel ucretinin odendiği butceden yapılması, personele yapılacak ek odemenin Kurumların ilgili yıl butcesinde yer alan "01.4.4.04 657 sayılı Kanunun 4/C Kapsamında Calışanları Ek Odemeleri" ekonomik kodunu iceren tertipten yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.
Bilgilerini arz ederim.
İsmail İlhan HATİPOĞLU
Bakan a.
Genel Mudur