6764 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Gorevleri Hakkında Kanun Hukmunde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hukmunde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla, devlet ve vakıf universitelerinde gorev yapan akademisyenlerin ve diğer kamu gorevlilerinin disiplin hukumleri değiştirildi. Bilindiği uzere, Anayasa Mahkemesi 14 Ocak 2015 tarihli ve 2015/6 sayılı kararıyla, yuksekoğretim kurumlarında gorevli oğretim elemanlarına, memurlara ve diğer personele uygulanacak cezaların kanuna gore değil yonetmeliğe gore verilmesinin anayasaya aykırı olduğu gerekcesiyle, 2547 sayılı Yuksekoğretim Kanununun 53 uncu maddesinin (b) fıkrasının ikinci cumlesinin iptaline ve yine iptal hukmunun kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından (07/04/2015 tarihinden yayımlandı) başlayarak dokuz ay sonra yururluğe girmesine karar vermişti.
İptal kararından sonra hukuki boşluğun oluştuğu bu onemli konu ile ilgili Meclise 21 Mart 2016 tarihinde ancak sevk edilen yasal duzenlemenin cok geciktiğini 18 Kasım 2016 tarihinde gundeme getirmemizden kısa bir sure sonra, 02 Aralık 2016 tarihinde 6764 sayılı Kanun TBMM'de kabul edildi ve bugun itibarıyla da Resmi Gazete'de yayımlanarak yururluğe girdi.
Soz konusu yasal duzenleme eğitimde bircok yeni duzenleme getirirken, devlet ve vakıf universitelerinde gorevli oğretim elemanları ve memurların da disiplin cezaları ve diğer hukumler butunuyle 2547 sayılı Yuksekoğretim Kanununda değiştirildi.

Yapılan yasal duzenleme sonucu yeni getirilen ve onemli gorduğumuz hususları paylaşalım :
* Devlet ve vakıf yuksekoğretim kurumlarının oğretim elemanları, memur ve diğer personeline uygulanabilecek disiplin cezaları; uyarma, kınama, aylıktan veya ucretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ucretten kesme, universite oğretim mesleğinden cıkarma ve kamu gorevinden cıkarma cezası olarak belirlenmiştir. Vakıf universitelerinde gorevli olanlar icin ucretten kesme ve birden fazla ucretten kesme disiplin cezaları da mevzuata girmiştir.
* "Yayınlarında hasta haklarına riayet etmemek", "İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda veya diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hukumlerine aykırı davranmak", "İncelemek uzere gorevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin acık izni olmaksızın yayımlanmadan once başkalarıyla paylaşmak", "Bilimsel bir calışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların acık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak", "Araştırma ve deneylerde, calışmalara başlamadan once alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak", "Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Turkiye'nin taraf olduğu uluslararası sozleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hukumlerine aykırı calışmalarda bulunmak", "Araştırmacılar veya yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yukumluluğune uymamak" fiilleri "KINAMA" cezası verilmesi gerektiren durumlar olarak mevzuata ilk defa girmiştir.
* "Akademik atama ve yukseltmelere ilişkin başvurularda bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak" fiilide "KINAMA" cezası gerektiren durum olarak disiplin hukumleri arasında yer almıştır. Bu acıdan, artık akademisyenlerin akademik atamalar icin verecekleri dosyaları daha dikkatli hazırlamalarında fayda var !
* "Yuksekoğretim kurumları icinde siyasi parti faaliyetinde bulunmak veya siyasi parti propagandası yapmak" fiili daha once "KADEME İLERLEMESİNİN DURDURULMASI" cezasına karşılık gelirken, yeni duzenlemede bu fiilin karşılığı "KINAMA" cezası olarak duşurulmuştur.

* "Araştırma ve deneylerde, hayvanlara ve ekolojik dengeye zarar vermek" fiilini işleyenlere "AYLIKTAN KESME" disiplin cezası verilmesi yasada yer alan yeni hukumlerdendir.
* "Mukerrer yayınlarını akademik atama ve yukselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak", "Bir araştırmanın sonuclarını, araştırmanın butunluğunu bozacak şekilde ve uygun olmayan bicimde parcalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yukselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak", "Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dahil etmek veya olan kişileri dahil etmemek, yazar sıralamasını gerekcesiz ve uygun olmayan bir bicimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden cıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nufuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dahil ettirmek" gibi bilimsel araştırma ve yayın etiğine uygun olmayan davranışları işleyenlere "AYLIKTAN KESME" disiplin cezası verilmesi ongorulmuştur.
* Akademik camiada "İNTİHAL olarak nitelendirilen eylemin karşılığı, "UNİVERSİTE OĞRETİM MESLEĞİNDEN CIKARMA" olarak belirlenmiştir. Bu cezayı alanlar universitelerde akademisyen olarak bir daha gorev alamayacaklar.
* Gorevden uzaklaştırma suresinin her defasında 3 (uc) ay sure ile uzatılmasına dair duzenleme yapılmıştır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa gore halen bu sure 3 (uc) ay sure ile sınırlı iken, 675 sayılı Kanun Hukmunde Kararnamenin 13 uncu maddesi ile olağanustu hal suresince uc aylık sure sınırlaması uygulanmıyor. Ancak, olağanustu hal bitse bile, 2547 sayılı Kanunda yapılan değişiklik gibi 657 sayılı Kanunda da gorevden uzaklaştırma suresinin her defasında 3 (uc) ay uzatılmasına yonelik yasal bir duzenlemenin yapılması faydalı olabilir.
* Aylıktan veya ucretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ucretten kesme, universite oğretim mesleğinden ve kamu gorevinden cıkarma cezaları gerektiren fiillerle ilgili olarak oğretim elemanları hakkında Yuksekoğretim Kurulu Başkanına disiplin amiri sıfatıyla doğrudan soruşturma acma yetkisi verilmiştir.

KAPAT [X]
* Aylıktan veya ucretten kesme cezası alanların uc yıl, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ucretten kesme cezası alanların ise beş yıl boyunca rektor, dekan, enstitu muduru, yuksekokul muduru, meslek yuksekokulu muduru, bolum başkanı, anabilim dalı başkanı, anasanat dalı başkanı, bilim dalı başkanı, sanat dalı başkanı, daire başkanı dengi ve ustu kadrolara atanmamalarına yonelik yasal duzenleme yapılmıştır. Ancak, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanların daire başkanı dengi ve ustu kadrolara atanmalarını kısıtlayan sureler, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 132 nci maddesinin 4 uncu fıkrasında belirlenen surelerle celişmiştir. 657 sayılı Kanuna gore aylıktan kesme cezası alanlar 5 yıl, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanlar ise 10 yıl boyunca daire başkanının dengi ve ustu kadrolara atanamıyor.
* Disiplin cezalarına yapılan itirazların değerlendirilme suresi 30 gunden 60 gune cıkartılmıştır.
Yukarıda yapılan yasal duzenlemenin detaylarını sizlerle paylaştık. Ayrıca aşağıdaki tabloda hangi fiilin hangi suca karşılık geldiğini, disiplin cezası verecek merciler ile zamanaşımı surelerini de gorebilirsiniz.
Yavuz Selim KAPLAN
DİSİPLİN CEZALARI İLE İLGİLİ HAZIRLADIĞIMIZ TABLO: