Son yıllarda yapılan yasal duzenlemeler sonrası Tezsiz Yuksek Lisans mezunlarına akademisyenlik yolu kapatıldı ! Bu yazımızda, bazı mevzuat değişiklikleri sonrasında, ulkemizde Tezsiz Yuksek Lisans eğitiminin son durumu ve mezunlarının akademik kariyer yolunun kapatıldığına yonelik acıklamalarda bulunacağınız.
TEZSİZ YUKSEK LİSANS NEDİR ?
20 Nisan 2016 tarihli ve 29690 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yururluğe giren, "Lisansustu Eğitim ve Oğretim Yonetmeliği"nin 11 inci maddesinin 1 inci fıkrası gereği, tezsiz yuksek lisans programı, oğrenciye mesleki konularda bilgi kazandırarak mevcut bilginin uygulamada nasıl kullanılacağını gosteren lisansustu eğitim yontemidir.
TEZSİZ YUKSEK LİSANS MEZUNLARININ 2013 YILINDA DOKTORAYA GİRİŞLER ENGELLENDİ
06 Şubat 2013 tarihli ve 28551 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Lisansustu Eğitim ve Oğretim Yonetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yonetmelik"te getirilen duzenleme ile doktora programlarına başvuracak adaylarda Tezli Yuksek Lisans diplomasına sahip olma şartı getirilmiştir.
Boylelikle, bu duzenlemeden sonra ulkemizde yuksek lisansa dayalı doktora eğitimine girebilmek icin mutlaka tezli yuksek lisans programlarından mezun olmak şart olmuştur. Tezsiz yuksek lisans mezunlarına doktora yolu o yıldan itibaren kapatılmıştır.
Ayrıca, aynı yonetmelikle eklenen gecici 3 uncu maddeyle; 06/02/2013 tarihinden once tezsiz yuksek lisans programlarına kayıtlı olan oğrenciler bu şarttan istisna tutulmuştur.
2016 YILINDA OĞRETİM ELEMANI KADROLARINA ATANMALAR ZORLAŞTIRILDI
Bilindiği uzere, Yuksekoğretim Kurulunun 2009 yılında almış olduğu bir karar cercevesinde, Oğretim Uyesi Dışındaki Oğretim Elemanı Kadrolarına Naklen veya Acıktan Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi
Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yonetmelik uyarınca iki yıl tecrube aranan kadrolara atamalarda, tezli veya tezsiz yuksek lisans belgesine sahip olanlar bu tecrube şartından muaf tutuluyordu. (Soz konusu kararı gormek icin TIKLAYINIZ.)
Ancak, tezsiz yuksek lisans diplomasına sahip olanların iki yıl deneyimden muaf tutulmasına ilişkin bu karar, 14/03/2016 tarihli ve 29636 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Oğretim Uyesi Dışındaki Oğretim Elemanı Kadrolarına Naklen veya Acıktan Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yonetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yonetmelik"le değiştirilmiştir.
"Oğretim Gorevlisi (Onlisans duzeyinde eğitim veren birimler), Uzman ve Cevirici" kadrolarında aranan asgari iki yıl deneyim yerine sayılan Yuksek Lisans yapma şartı soz konusu yonetmelikte değiştirilerek, bu kadrolara başvuracak adaylarda mutlaka "Tezli Yuksek Lisans" yapma şartı aranmıştır.
Yuksekoğretim Yurutme Kurulu yonetmelik değişikliği sonrası 30 Mart 2016 tarihli toplantısında, "Tezsiz Yuksek Lisans mezunları ile yuksek lisansa denk sayılan lisans programlarından mezun olanların lisans sonrası tecrubeli olarak kabul edilmemesine" karar vermiştir. (Soz konusu kararı gormek icin TIKLAYINIZ.)
KAPAT [X]
TEZSİZ YUKSEK LİSANSIN AKADEMİK CAMİADA SAYGINLIĞI YOK !
Yukarıda detaylı olarak anlattığımız gibi, 2013 yılından sonra doktoraya girişler, 2016 yılında da akademisyenlik yolu tezsiz yuksek lisans mezunlarına kapatılmıştır. Bu duzenlemelerle, tezsiz yuksek lisans ulkemizde akademik kariyer acısından dikkate alınmamış ve akademik camiada pek olmayan saygınlığını tamamen yitirmiştir.
TEZSİZ YUKSEK LİSANS UNİVERSİTELER İCİN GELİR KAPISI OLDU
Ulkemizde son yıllarda hem devlet hem de vakıf universiteleri icin tezsiz yuksek lisans eğitimi iyi bir gelir kaynağı haline geldi desek herhalde abartmayız. Genellikle uzaktan eğitim veya ikinci oğretim şeklinde eğitim verildiğinden, universitelere donemlik ciddi miktarlar uzerinden kayıt yaptırılmaktadır.
Ayrıca, Yuksekoğretim Kanununun ek 27 nci maddesinin ucuncu fıkrası kapsamında, tezsiz yuksek lisans programlarında ders veren oğretim uyelerine normal aldıkları ek ders ucretinin 10 katına kadar odeme yapılmaktadır. Bu acıdan da, oğretim uyeleri icin cazibesi olduğunu soylemek yalan olmaz !
PEKİ TEZSİZ YUKSEK LİSANS NE İŞE YARAR ?
Tezsiz yuksek lisans eğitiminin kamu personeli ve ozel sektorde calışanlar icin bazı olumlu yanları bulunmaktadır. Bunlar :
- Devlet memurları olarak gorev yapanlar icin tezsiz yuksek lisans bitirenlere 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi kapsamında ilave bir kademe ilerlemesi verilmektedir.
- Oğretmen olarak gorev yapanlardan tezsiz yuksek lisans mezunu olanlara ek ders ucreti %5 artırımlı odenmektedir. Yani, aylık 500 TL ek ders ucreti alan bir oğretmen tezsiz yuksek lisansı bitirdiğinde 525 TL ucret almaktadır.
- Ozel sektorde calışanlardan tezsiz yuksek lisans mezunu olanlara, calıştıkları kurumlarda yukselme imkanı doğabilmektedir. Orneğin, ozel bir bankada calışan kişinin alanında gorduğu bir tezsiz yuksek lisans eğitimi, gorevinde yukselmesinde bir etken olabilir.
Sonuc olarak, lisans mezunu olduktan sonra ileriki donemde akademik kariyer planı olmayanların tezsiz yuksek lisans eğitimini maddi imkanları olcusunde yapmalarını, ancak hedefine akademisyenliği koyanların mutlaka ama mutlaka tezli yuksek lisans yapmaları gerektiğini vurgulayalım...
Yavuz Selim KAPLAN