Kıbrıs’ta Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) arasında bulunan ve Birleşmiş Milletler (BM) kontrolündeki Yeşil Hat sınırları içerisine de dahil olan Pile Köyü’nde ‘yol’ tartışması büyük bir gerginliğe yol açmış durumda. Kıbrıs’ta hem Türk hem de Rum toplumunun beraber yaşamayı sürdürdüğü tek köy olarak dikkat çeken Pile’de, BM ile KKTC yönetimi arasında yeni bir gerginlik doğdu. KKTC hükümetinin, Pile Köyü ile Yiğitler Köyü’nü birbirine bağlamak için başlattığı Pile-Yiğitler Yolu Projesi, dün başlarken, BM Barış Gücü görevlilerinin inşaatı engellemeye çalışması üzerine BM görevlileri ile Kıbrıslı Türk yetkililer arasında gerginlik yaşandı. İsminin gizli kalması koşuluyla AFP’ye konuşan bir kaynak, BM’ye ait bir aracı yoldan çekmek için bir traktörün kullanıldığını ve üç BM aracında büyük hasar meydana geldiğini öne sürdü. Olayın Yeşil Hat içinde meydana geldiği bildirildi. Sosyal medyaya yansıyan videolarda, iş makineleri dikenli telleri kaldırırken bir arbede yaşandığı görülüyor.



KKTC: Asılsız

BM Barış Gücü tarafından yapılan yazılı açıklamada, söz konusu olayın “BM Barış Gücü görevlilerinin bölgedeki izinsiz inşaat çalışmalarını engellediği sırada Pile yakınlarındaki ara bölgede meydana geldiği” ve “saldırıyı Kıbrıs Türk tarafının personelinin gerçekleştirdiği” iddia edildi. Açıklamada, “BM Barış Gücü görevlilerinin güvenliğine yönelik tehditler ve BM mülküne verilen zararlar kabul edilemezdir; uluslararası hukuk kapsamında ciddi bir suç teşkil etmektedir ve yasalar çerçevesinde sonuna kadar kovuşturulacaktır” ifadelerine yer verildi.

KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ise, “BM, Rum kesiminden gelecek tepkileri azaltmak için yola müdahalede bulundu. Yapılan çirkinlik karşısında böyle bir davranış gösterdik. Önümüze koyulan bariyerleri kaldırdık, yolu açtık. 11 kilometrelik yol. Bu yolu tamamlamak zorundayız. Bu insani bir adım. Birkaç ay içinde tamamlayacağız” dedi. KKTC Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu da BM Güvenlik Konseyi’nin Kıbrıs Türkü dostu bir örgüt olmadığını savundu ve “Biz bu oyunlara gelmeyeceğiz, bu yol projesi kesinlikle tamamlanacak” diye konuştu. KKTC Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı da “Tüm engellemelere rağmen yol çalışması devam ediyor” ifadelerini kullandı. KKTC Dışişleri Bakanlığı da BM askerine ve araçlarına saldırı iddiasının asılsız olduğunu duyurdu.



Çalışmalar başladı

KKTC’li yetkililer, BM Barış Gücü askerlerinin bölgeden ayrıldığını ve yol yapım çalışmalarına başlandığını bildirdi. Yol yapım çalışmalarının güvenliğinin polis tarafından sağlanacağı ve yol güzergahına BM personeli ve araçlarının girişine izin verilmeyeceği bildirildi.

Pile’nin statüsü nedir? /AYDIN HASAN Ankara

İngiliz general, 30 Aralık 1963’te yeşil bir kalemle harita üzerinde çizgi çizerek Lefkoşa’yı ikiye ayırdı ve Yeşil Hat böyle oluştu. Ancak hattın günümüzdeki sınırları, 1974’teki Kıbrıs Barış Harekatı ile belirlendi. Yeşil Hat, bugün 346 metrekarelik bir alanı kapsayan bir tampon bölge niteliğinde. Hat, 1964 yılından bu yana BM Barış Gücü’nün kontrolü altında. Pile, bu hattın içinde kalan ve özel statüye sahip bir köy. Köyün genel güvenliğinden BM Barış Gücü sorumlu. Yönetsel açıdan fiili durumun hakim olduğu köyde Türkler KKTC yasalarına, Rumlar ise GKRY yasalarına tabi.



Köyün etnik yapısı nedir?

Köylülerin ifadesine göre, Pile’nin nüfusu 1700 kişi. Bunun yaklaşık 1200’ü Rum, 500’ü ise Türk. Pile, Rum ve Türklerin bir arada yaşadığı karma bir köy. 3 kilise ile bir camii bulunuyor. Köy; Larnaka’ya 12 kilometre mesafede bulunuyor. Kıbrıs’ın KKTC tarafından Pile’ye ulaşım Beyarmudu Sınır Kapısı üzerinden yapılıyor.

Sorun nasıl ortaya çıktı?

Rum halkı, GKRY tarafından köye rahatça giriş yapabiliyor. Ancak KKTC tarafından köye girebilmek için İngiliz üslerinin bulunduğu bölgeden geçmek gerekiyor. Türk halkı için kendi köyüne başka bir ülkeye girer gibi giriş çıkış yapmak günlük bir sıkıntı haline gelmiş durumda. Kontrol noktasında oluşan trafik nedeniyle de 10 dakikalık yol zaman zaman bir veya iki saate kadar çıkabiliyor.

Pile-Yiğitler projesi nedir?

Pile-Yiğitler yol projesi, Pile halkının, kendi bölgesindeki arazilerine kolayca ulaşımı, bölge halkının ekonomik açıdan kalkındırılması ve Pile Köyü’ne İngiliz Üs Bölgeleri’ne muhtaç kalmaksızın geçiş yapmasını sağlamak amacıyla 25 yıl önce hazırlandı. Ancak Kıbrıs Türk tarafının çağrılarına rağmen Pile’de yaşayanların hayatını kolaylaştırmak için bugüne kadar bir adım atılmadı.

Gerilim nasıl çıktı?

KKTC, Türk halkın yaşadığı sıkıntıları azaltmak için Pile-Yiğitler projesi çerçevesinde BM’yi bilgilendirerek yol çalışmasına başladı. Gerilim; BM Barış Gücü’nün bu yol çalışmasını, beton bariyerler ve teller ile engellemeye çalışması üzerine çıktı.

‘BM Barış Gücü’nün böyle bir yetkisi yok’

Milliyet’e konuşan emekli büyükelçi Uluç Özülker, KKTC’nin Yeşil Hat üzerindeki Pile Köyü’ne yol yapma girişiminin, Birleşmiş Milletler (BM) Barış Gücü tarafından “tel örgü ve beton dökerek” engellemesinin kabul edilemeyeceğini, böyle bir yetkisinin olmadığını söyledi. Özülker, konunun BM Güvenlik Konseyi’nde görüşülerek neticeye bağlanabileceğini kaydetti. İstanbul Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi Siyaset Bilimci Prof. Dr. Hasan Köni ise, olaya konu yerin Yeşil Hat’tın üzerinde olması ve taraflar arasında çatışma ve gerilim riski dikkate alınarak BM Barış gücünün böyle bir tutum almış olabileceğini belirtti. Köni, tel örgü ve beton dökme girişimini “önleyici tedbirler kapsamına sokarak yapabilirler” dedi. - ÖNDER YILMAZ Ankara