OZET: OHAL Kapsamında gorevden uzaklaştırılan ve ihrac edilen sozleşmeli personelin goreve tekrar başlaması halinde başarı ucretinden faydalanıp faydalanamayacağı hk. ( 21/02/2018- E.1276 )
İŞTE DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞININ YENİ TARİHLİ GORUŞU
399 sayılı KHK uyarınca sozleşmeli olarak istihdam edilen personel hakkında uygulanan gorevden uzaklaştırma tedbirinin kaldırılmasından sonra kendisine odenecek mali haklara başarı ucretinin dahil edilip edilmeyeceği ve haklarında gorevden uzaklaştırıldıkları donem icin sicil raporu doldurulup doldurulmayacağı ile 679 sayılı KHK ile ihrac edilen ve 697 sayılı KHK ile gorevine iade edilen personele başarı ucreti odenip odenmeyeceği hususlarında Başkanlığımızdan goruş talep eden ilgi yazılar incelenmiştir.
Bilindiği uzere 399 sayılı KHK'nin 55'inci maddesinde "Gorevden uzaklaştırılan sozleşmeli personelin bu sure icinde herturlu hak ve yukumlulukleri surer. Ancak, ilgiliye bu halin devamı suresince sozleşme ucretinin 2/3'u odenir." denilmiş ve 56'ncı maddesinde ise gorevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılanların sozleşme ucretinin kesilmiş bulunan 1/3 oranındaki kısmı ilgililere odeneceği hukum altına alınmıştır.
Mezkur hukumlerde "sozleşme ucreti" uzerinden kesinti ve geri odeme yapılacağı belirtilmektedir. Anılan KHK'nin 25'inci maddesinde birinci fıkrasının (c) bendinde "sozleşmeli personele odenecek sozleşme ucreti? temel ucret ile başarı ve kıdem ucretleri toplamından oluşur" denilmek suretiyle, başarı ucretinin sozleşme ucretine dahil olduğu hukme bağlanmıştır.

Yukarıdaki hukum ve acıklamaların bir arada değerlendirilmesinden gorevinden uzaklaştırılan personele gorevden uzaklaştırıldığı sureler icin son sicil notu uzerinden başarı ucretinin de dahil olduğu tutar uzerinden yapılan kesintinin ilgililere odenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Ote yandan, 15/11/1990 tarihli ve 20696 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yururluğe giren Kamu İktisadi Teşebbusleri Sozleşmeli Personel Sicil ve Başarı Değerlemesi Hakkında Yonetmeliğin Sicil ve Başarı Değerleme Donemi başlıklı 8inci maddesinde? "Sicil ve başarı değerlemesi raporları her yılın Aralık ayının ilk yarısı icinde doldurularak en gec 15 Aralık'a kadar bunları muhafaza ile gorevli birime teslim edilir." hukmu ve 9 uncu maddesinde "Haklarında sicil ve başarı değerlemesi raporu duzenlenecek sozleşmeli personelin, değerlendirilmelerini yapacak sicil amirlerinin yanında en az 6 ay calışmış olmaları şarttır...Sicil amirinin yanında calışırken alınan mazeret izinleri ile yıllık izinler ve doktor veya sağlık kurulu raporuna dayanan hastalık izinleri, hizmet ici eğitimde gecen sureler, sicil ve başarı değerlemesi raporu duzenlenmesi icin gereken 6 aylık sureye dahildir. Şu kadar ki amirin yanında 3 ay fiilen calışmış olmak şarttır.
Hizmet ici eğitimin veya hastalığın sicil ve başarı değerlemesi raporu doldurmak icin gerekli surenin gecmesine imkan vermeyecek kadar uzun surmesi ve dolayısıyla sozleşmeli personel hakkında sicil ve başarı değerlemesi raporu doldurma imkanının bulunmaması halinde, bir defaya mahsus olmak uzere geriye doğru en cok 3 yılın sicil ve başarı değerlemesi notlarının ortalaması esas alınır." hukmune yer verilmiştir.
Anılan duzenlemelerden, sozleşmeli personelin sicil ve başarı değerlemesinin yapılabilmesi icin asgari 6 aylık sureye ihtiyac bulunduğu ve bu surenin hesabında yıllık izin, hastalık izni ve hizmet ici eğitim surelerinin dahil olacağı belirtilmiştir. Dolayısıyla bu yontem ile yapılacak bir hesaplamayla asgari 6 ay hizmeti bulunmayan sozleşmeli personelin sicil ve başarı değerlemesinin yapılması mumkun değildir. Bu surenin tamamlanamaması neticesinde sicil ve başarı değerlemesinin mumkun olmaması halinde sadece hizmet ici eğitim ve sağlık durumlarına mahsus olarak 3 yılın sicil ve başarı değerlemesi notlarının ortalamasının esas alınacağı hukum altına alınmıştır. Buna gore başarı ucreti, bir onceki sicil ve başarı değerlemesindeki fiili hizmetlerin ilgili mevzuatına gore puanlanmasına bağlı bir ucret kalemi olup hizmet ici eğitim ve sağlık durumlarına ilişkin hukumler saklıdır. Dolayısıyla, belirtilen istisnaları dışında yukarıda belirtilen asgari fiili calışma donemlerinin tamamlanamaması halinde başarı ucreti odenmesine esas teşkil eden sicil ve başarı değerlemesi yapılması mumkun olmayacağından başarı ucretinin odenmesi de mumkun olmayacaktır.
Diğer taraftan, 697 sayılı Olağanustu Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hukmunde Kararname'nin 2'nci maddesinin birinci fıkrasında "Ekli (2) sayılı listede yer alan kişiler, ilgili kanun hukmunde kararnamenin eki listelerin ilgili sıralarından cıkarılmıştır.", ikinci fıkrasında ise "İlgili kanun hukmunde kararname hukumleri, birinci fıkrada belirtilen kişiler bakımından tum hukum ve sonuclarıyla birlikte ilgili kanun hukmunde kararnamenin yayımı tarihinden gecerli olmak uzere ortadan kalkmış sayılır." denilmek suretiyle ihrac işlemlerinin KHK'nin yayımı tarihinden itibaren hukum ve sonuclarının kaldırılması hukum altına alınmıştır. Anılan fıkranın devamında ise "Bu kapsamda goreve başlayanlara, kamu gorevinden cıkarıldıkları tarihten goreve başladıkları tarihe kadar gecen sureye tekabul eden mali ve sosyal hakları odenir. Bu kişiler, kamu gorevinden cıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamaz. Bu personelin gorevlerine iadesi, kamu gorevinden cıkarıldıkları tarihte bulundukları yoneticilik gorevi dışında oğrenim durumları ve kazanılmış hak aylık derecelerine uygun kadro ve pozisyonlara atanmak suretiyle de yerine getirilebilir." ifadesine yer verilerek gorevine iade edilen personelin ilişiklerinin kesildiği sureler icin sahip olduğu haklar sayma yoluyla belirtilmiştir.
Mezkur hukumden 697 sayılı KHK ile goreve iade işleminin geri alma niteliğinde değil kaldırma niteliğinde olduğu ve gecmişe yonelik kendine ozgu duzenlemeleri icerdiği gorulmektedir. Buna gore, iade kararının Resmi Gazete'de yayımlandığı tarih sonrasında ihrac işleminin ilgilinin hukuki durumu uzerinde bir sonuc doğurması mumkun değildir. Ancak, ilgilinin ilişiğinin kesildiği doneme ilişkin olarak talep edebileceği haklar anılan KHK'de sayma suretiyle gosterilmiştir.

Belirtildiği uzere başarı ucreti bir onceki sicil başarı değerlemesi doneminin fiili hizmetleri neticesinde ilgiliye odenen bir ucret kalemidir. Başka bir ifadeyle, ilgililere fiili hizmetlerinin değerlenmesi neticesinde hak ettikleri nispette başarı ucreti bir sonraki değerleme doneminde odenmektedir.
Yukarıda yer verilen hukum ve acıklamalar cercevesinde,
1- Gorevinden uzaklaştırılan personele gorevden uzaklaştırıldığı sureler icin bulunması halinde bir onceki yıl sicil notu uzerinden başarı ucretinin de dahil olduğu tutar uzerinden yapılan kesintinin ilgililere odenmesi gerektiği,
2- Gorevden uzaklaştırılması sebebiyle 6 aydan az sure calışan sozleşmeli personele goreve bu surenin tamamlanmasını takiben sicil ve başarı değerlemesi yapılabileceği,
3- Sicil ve başarı değerlemesi yapılmasını takiben alınacak nota tekabul eden oranda başarı ucreti odenmesi gerektiği,

KAPAT [X]
4- 679 sayılı KHK ile ihrac edilen ve 697 sayılı KHK ile gorevine iade edilen personelin gorevine başladığı tarih sonrasındaki sozleşme ucretleri hesaplanırken cari yıldan onceki yıla ait sicil ve başarı değerlemesi yapılmışsa bu puana tekabul eden tutarda başarı ucreti odeneceği, cari yıldan onceki yıla ait bir sicil ve başarı değerlemesi bulunmaması halinde ise başarı ucreti odenebilmesi icin 6 aylık hizmet suresinin tamamlanması ve takiben sicil ve başarı değerlemesinin yapılması gerektiği,
mutalaa edilmektedir.