Bu yazımızda, universitelerde gorevli akademisyenlerin eş durumu atama haklarının olup olmadığına yonelik bilgilendirmede bulunacağız. Bu yazımızda, universitelerde gorevli akademisyenlerin eş durumu atama haklarının olup olmadığına yonelik bilgilendirmede bulunacağız.
Bilindiği uzere, Anayasamızın 41 inci maddesinde, "Aile, Turk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile ozellikle ananın ve cocukların korunması ve aile planlamasının oğretimi ile uygulanmasını sağlamak icin gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar." hukmu yer almaktadır.
Universitelerde gorev yapmakta olan oğretim elemanlarının ozluk hakları 2914 sayılı Yuksekoğretim Personel Kanununda duzenlenmiştir.
Diğer taraftan, bu kanunun 20 nci maddesinde ise; "Bu Kanunda hukum bulunmayan hallerde 2547 sayılı Yuksekoğretim Kanunu ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hukumleri uygulanır." ifadesi yer almaktadır.

Gerek 2914 sayılı Yuksekoğretim Personel Kanununda, gerek 2547 sayılı Yuksekoğretim Kanununda akademisyenlerin "AİLE BİRLİĞİNİN" sağlanması amacıyla eş durumu atamalarına yonelik ozel bir duzenleme bulunmamaktadır.
2914 sayılı Kanunun 20 nci maddesi kapsamında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72 nci maddesine baktığımızda ise şu hukum yer almaktadır; " Kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, ozelliklerine, Turkiyenin ekonomik, sosyal, kulturel ve ulaşım şartları yonunden benzerlik ve yakınlık gosteren iller gruplandırılarak tespit edilen bolgeler arasında adil ve dengeli bir sistem icinde yapılır.
Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yere 74 ve 76 ncı maddelerde belirtilen esaslar cercevesinde yapılır. Yer değiştirme suretiyle atanmaya tabi memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilatın bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun munhal bir gorev bulunmaması ve ilgilinin de talebi halinde, bu personele eşinin gorev suresi ile sınırlı olmak uzere aşağıdaki şartlarda izin verilebilir."
Bu maddeyi değerlendirdiğimizde, devlet memurlarının aile birimlerinin muhafaza edilmesi amacıyla yapılacak eş durumu atamalarında, memurun gorev yaptığı kurumun eşinin gorev yaptığı yerde teşkilatının olması oncelikli şart koşulmuştur.
Anayasanın 130 uncu maddesine gore universiteler kamu tuzel kişiliğine haiz olarak Kanunla kurulduğundan, universitelerin başka illerde teşkilatları bulunmamaktadır.

Bu kapsamda değerlendirildiğinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve ona bağlı olarak cıkartılan "Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yonetmelik"te gecen eş durumu ozru atamalarının akademisyenlere uygulanması mumkun değildir.
UNİVERSİTEDEN UNİVERSİTEYE EŞ DURUMU SEBEBİYLE GECİŞ NASIL OLUR ?
Farklı universitelerde gorevli akademisyenlerin aynı yerde gorev yapmalarına yonelik ozel bir duzenleme olmadığını yukarıda acıklamıştık. Ancak, akademisyen olan eşlerin aynı universitede gorev yapabilmeleri icin aşağıdaki şartların ve koşulların oluşması gerekir :
1- Hangi eşin gorev yaptığı universiteye geciş olacaksa o universite tarafından kadro ilanı yapılmalıdır.
2-Kadro ilanı yapıldıktan sonra ilgili kişi ilan edilen kadronun şartlarını taşıması halinde başvurusunu yapacaktır. Mevzuat gereği yapılması zorunlu olan sınav ve juri değerlendirmelerinden gecerek atanmaya hak kazanılmalıdır.

KAPAT [X]
3-Daha sonra atanmaya hak kazandığı universite tarafından ilgilinin muvafakatı gorev yaptığı universiteden talep edilecektir.
4-İlgili kişinin gorev yaptığı kurum eş durumu olmasından oturu genellikle muvafakat vermektedir. Fakat şahsın mecburi hizmet yukumluluğu olması halinde bu işlem ile ilgili karar Yuksekoğretim Kurulu tarafından verilmektedir.
Yukarıda yapılan acıklamalardan anlaşılacağı gibi, oğretim elemanlarının eş durumu sebebiyle universite değiştirmeleri "KADRO İLANI İLE KAZANARAK NAKLEN GECME DIŞINDA" yasal olarak mumkun değildir.
Yavuz Selim KAPLAN