Yeni kanuni duzenlemeye gore 50-d statusune gore atanan araştırma gorevlilerinin yuksek lisansı tamamlaması halinde kadroları ile ilişikleri kesilir mi? Bilindiği uzere, 01.01.2018 tarihinde yururluğe giren 2547 sayılı Kanunun Ek 38 inci maddesinde; "Yuksekoğretim kurumları araştırma gorevlisi kadrolarına atamalar, 33 uncu maddede belirtilen usule uygun olarak 50 nci maddenin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında yapılır. Bu kapsamda atananlardan doktora veya sanatta yeterlik eğitimlerini tamamlayanların en fazla %20'si doktora veya sanatta yeterlik eğitimini tamamladıkları kurumların senatolarınca belirlenen ve Yuksekoğretim Kurulunca onaylanan performansa dayalı kriterler cercevesindeyardımcı docent kadrolarına atanabilir. Bu kapsamda atanamayanların, doktora veya sanatta yeterlik eğitimini tamamladıkları kurumların oğretim uyesi kadrolarına atanabilmeleri icin en az bir eğitim-oğretim yılı yurt icinde veya yurt dışında farklı bir yuksekoğretim kurumunda calışması gerekir. Bu madde kapsamında atananlara 35 inci maddeye gore yurt icinde başka bir yuksekoğretim kurumlarındaki doktora veya sanatta yeterlik eğitim sureleri icin mecburi hizmet yuklenemez." hukumleri yer almaktadır.
Yururluğe giren kanuni duzenleme sonrası, Yuksekoğretim Kurulu tarafından universitelere gonderilen genelgede; "01.01.2018 tarihinden once 2547 sayılı Kanunun 33 uncu maddesi kapsamında atanan araştırma gorevlilerinin yeniden atanması haricinde 01.01.2018 itibarıyla 2547 sayılı Kanunun 33 uncu maddesinin (a) fıkrası kapsamında atama yapılmaması" istendi.
Bu kapsamda, tum universitelerde araştırma gorevlisi kadrolarına atamalar 01 Ocak 2018 tarihinden sonra 2547 sayılı Kanunun 50/d statusune gore "lisansustu eğitim sonuclanana" kadar yapılmaktadır.
Ote yandan, cok eski tarihli bir yonetmelik olan 13 Ekim 1984 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "Lisansustu Oğrenim Gorenlerden Oğretim Yardımcısı Kadrolarına Atanacakların Hak ve Yukumlulukleri İle Tıpta Uzmanlık Oğrencilerinin Giriş Sınavları Hakkında Yonetmelik"in "Kadroyu Boşaltma" başlıklı 10 uncu maddesinde; "2547 sayılı kanunun 50. Maddesine gore oğretim yardımcılığı kadrolarına gecici olarak atanıp, yuksek lisans, doktora, sanatta yeterlik ve tıpta uzmanlık oğrenimlerini başarı ile tamamlayarak yuksek lisans, doktora veya sanatta yeterlik diploması veya tıpta uzmanlık belgesi alanların kadro ile ilişkileri kendiliğinden kesilir." duzenlemesi yer almaktadır.
Diğer taraftan, 09 Kasım 2018 tarihi itibarıyla butunuyle değişen "Oğretim Uyesi Dışındaki Oğretim Elemanı Kadrolarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav İle Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yonetmelik"in 7 nci maddesinin 1 inci fıkrasında; "Araştırma gorevlisi kadrosuna başvurabilmek icin ...... Devlet yuksekoğretim kurumlarının araştırma gorevlisi kadrolarına başvurularda tezli yuksek lisans, doktora veya sanatta yeterlik eğitimi oğrencisi olmak şartı aranır." ifadesi yer almaktadır.
Bu hukme gore universiteler araştırma gorevlisi ilanlarını uc farklı şekilde yapabilmektedirler. Bunlar;
1- ................. Bolumu Lisans mezunu olmak. ............... Tezli Yuksek Lisans Yapıyor Olmak.
2- ................. Bolumu Lisans mezunu olmak. ............... Doktora Yapıyor Olmak.
3- ................. Bolumu Lisans mezunu olmak. ............... Tezli Yuksek Lisans veya Doktora Yapıyor Olmak.
Tum bu mevzuat hukumleri ve acıklamalar ışığında değerlendirildiğinde; Universitelerin "TEZLİ YUKSEK LİSANS YAPIYOR" şartlı araştırma gorevlisi kadrolarına atananların lisansustu eğitimde aranan azami surelerde Yuksek Lisans eğitimlerini tamamlamaları halinde, doktoraya doğrudan kayıtları mumkun olamayacağından ilişiklerinin kesilip kesilmemesi ile ilgili yuksekoğretim kurumlarında tereddutler yaşanmaktadır.
Coğu universitenin doktora oğrenci alım ilanlarına guz ve bahar donemi olarak genelde yılın sadece belirli aylarında başvuru yapılabilmektedir. Orneğin, mart ayında Yuksek Lisansını tamamlayan 50-d statusundeki bir araştırma gorevlisi doktoraya kayıt icin Temmuz veya Ağustos ayına kadar beklemesi gerekmektedir. Hatta bazı universitelerde yılda sadece bir donem doktora oğrencisi aldığından bu durum kişinin "iradesi dışında" da uzamaktadır.
Hal boyle olunca, ortada yaşanan boşluğu olası mahkemelik surecler de goz onune alınarak; ancak Yuksekoğretim Kurulunun "Lisansustu Oğrenim Gorenlerden Oğretim Yardımcısı Kadrolarına Atanacakların Hak ve Yukumlulukleri İle Tıpta Uzmanlık Oğrencilerinin Giriş Sınavları Hakkında Yonetmelik"te yapacağı duzenleme ya da ara bir formul olarak Yuksekoğretim Genel Kurulu Kararı ile 50-d statusunde atanarak yuksek lisans eğitimini tamamlayanlara doktoraya kayıt icin belirli bir donem hak verilmesi gerektiğini duşunuyoruz...
Yavuz Selim KAPLAN