Yuksekoğretim kurumlarında gorev yapmakta olan oğretim elemanlarının kurum ici akademik yukselmeleri "Devlet Yuksekoğretim Kurumlarında Oğretim Elemanı Norm Kadrolarının Belirlenmesine ve Kullanılmasına İlişkin Yonetmelik" uyarınca uygulanacak kriterler cercevesinde darboğaza mı takıldı ? Bildiğiniz uzere, Yuksekoğretim Kurulu Başkanlığınca hazırlanan "Devlet Yuksekoğretim Kurumlarında Oğretim Elemanı Norm Kadrolarının Belirlenmesine ve Kullanılmasına İlişkin Yonetmelik" 02 Kasım 2018 tarihli ve 30583 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yururluğe girmiş olup, Memurlar.net olarak konu hakkında sık sık yaptığımız haberlerle akademik camiada ciceği burnunda sayılacak bu yonetmeliğin uygulamaları hakkında dikkat edilecek hususları ve uygulama orneklerini gundeme getirmeye gayret ediyoruz.
Yururluğe girmesi ile birlikte altı ayı geride bırakan soz konusu yonetmelik ulkemiz genelindeki tum yuksekoğretim kurumlarında dengeli bir kadro dağılımını hedeflerken, amaca ulaşmada sıkıntı yaratabilecek kok sebeplerden biri olması muhtemel olan kurum ici akademik yukselmelerin bu surecte seyri ne yonde oldu?
Universiteler Yuksekoğretim Kurulu Başkanlığı tarafından belirlenen asgari kadro sayılarından yola cıkarak mezkur yonetmeliğin 4 uncu maddesinin 2 nci ya da 4 uncu fıkraları uyarınca birim bazında norm kadro sayılarını lehlerine olacak şekilde norm kadrolarını belirlediler. Belirlenen sayılar dışında kalan kadroları ise ilgili yonetmeliğin 4 uncu maddesinin 3 uncu fıkrasında belirtilen "Yuksekoğretim kurumlarında norm kadroların yeterli olmaması halinde norm dışı kadro talebi, ilgili anabilim/anasanat dalı ve/veya bolum kurulunun uygun goruşu, ilgili birim ve universite yonetim kurulunun gerekceli kararı ile Yuksekoğretim Kuruluna iletilir. Bu talep, oğretim uyesi başına duşen oğrenci sayısı, ileri duzey araştırma ve geliştirme faaliyetleri, doktora programlarından mezun sayısı, universitenin eğitim ve oğretim dışında yuruttuğu hizmetler dikkate alınarak Yuksekoğretim Kurulu tarafından karara bağlanır." hukmu uyarınca norm dışı kadro olarak Yuksekoğretim Kurulu Başkanlığından talep etmeye başladılar.
Ote yandan yonetmeliğin 5 nci maddesinin 4 uncu fıkrasında yer alan "Oğretim elemanı asgari kadro sayısını aşan butun atamalarda asgari kadrolar da dahil olmak uzere kadroların en fazla 2/3'u aynı unvan icin kullanılabilir. Bu hesaplamada cıkan sayı kusuratlı ise aşağıya doğru yuvarlama yapılır. Meslek yuksekokullarında bu şart aranmaz." hukmu bolumlerde mevcut unvan dengesinin nasıl yonetileceği hususunda yonetmeliğin tabiri caizse pusulası gibi gorev ustlenip norm kadro uygulamalarında buyuk bir onem arz etmektedir.

Hal boyle olunca Universiteler genelinde mevcut norm kadro hesaplamalarında gorevli olduğu birimde norm kadro kapsamında sayılan oğretim elemanın ust bir akademik kadroya atanması hususu; -kadro ilanına başvuran herhangi biri olarak değerlendirilmesi nedeniyle- belki de ilanı muhtemel kadronun yeni durumda norm kadro sayısı uzerinde bir sayıya ulaşacağından (Orneğin, Turkce Eğitimi Anabilim dalında gorev yapmakta olan 3 Doktor Oğretim Uyesi ve 3 Docent olmak uzere toplamda 6 oğretim uyesi icerisindeki Doktor Oğretim Uyelerinden birinin daha Docent kadrosuna atanma durumunda birimde 7 nci kadro olarak norm dışı durumuna duşmesi) birimde -NORM DIŞI KADRO- sayılacak ve Yuksekoğretim Kurulunun yukarıda belirtilen coklu değerlendirme olcutleri (oğretim uyesi başına duşen oğrenci sayısı, ileri duzey araştırma ve geliştirme faaliyetleri, doktora programlarından mezun sayısı, universitenin eğitim ve oğretim dışında yuruttuğu hizmetler) sonucu kadro talebi -OLUMSUZ- olarak karara bağlanabilecektir.
Dahası bircok kurum ici yukselme yoluyla atanacak oğretim elemanları 2/3 kuralına takılmaktadır. (Orneğin Turkce Eğitimi Anabilim dalında gorev yapmakta olan 2 Doktor Oğretim Uyesi ve 4 Docent olmak uzere toplamda 6 oğretim uyesi icerinde yer alan Doktor oğretim uyesinin birinin daha 2/3 kuralı gereği docent kadrosuna atanamaması) Bu surec uzadıkca akademisyenlerin ozluk haklarında buyuk mağduriyetler yaratacaktır. Universiteler bu duruma kendilerince cıkış yolu olarak Meslek Yuksekokullarında 2/3 zorunluluğu olmadığından alakasız programlara sırf akademik yukselme icin yetki devri cercevesinde coğu zaman hizmet gereklerini de gozetmeksizin oğretim uyesi kadrosu ilanlarını vermeye başlamışlardır.
Diğer taraftan, mezkur yonetmeliğin 6 ncı maddesi uyarınca atanmaları yonunden kapsam dışı bırakılan fakat atandıktan sonra norm kadro hesaplamalarına dahil olan ve şu an gundemi yakinen ilgilendiren -OHAL kapsamındaki atamalar ile 1416 sayılı Kanun uyarınca yapılacak atamalarda- hesaplamaları allak bullak edip biriminde yıllarca emek harcayıp elde ettiği akademik unvanın sonucu olarak kurum ici yukselme bekleyenlerin onune ansızın bariyer oluşturmaya başlamıştır.
Bu acıklamalar cercevesinde, Yuksekoğretim Kurumlarının yuksek duzeyde bilimsel calışma ve araştırma yapmak, bilgi ve teknoloji uretmek, bilim verilerini yaymak, bilim dunyasının seckin bir uyesi haline gelmek gibi amaclarının olduğunuhatırlatılarak bilim dunyasına emek veren ve nitelikli iş gucu oluşmasına aracılık eden oğretim elemanlarımızın kurum ici akademik yukselmelerinde mağduriyete mahal vermemesi icin norm kadro yonetmeliğinin gozden gecirilmesinde fayda bulunmaktadır.
Yavuz Selim KAPLAN