İstifa eden akademik personeli kurum geri almak zorunda mıdır? 2547 sayılı Kanunun 60 ncı maddesinde, "a. (Değişik: 1/11/19903676/1 md.) Bir sure oğretim uyesi olarak calıştıktan sonra Cumhurbaşkanı yardımcılığına, bakanlığa veya Yasama Organı Uyeliğine secilenler, bu gorevlerde gecirdikleri sureler hesaba katılmak ve buna gore aylık dereceleri yukseltilmek, meslek unvan ve sıfatlarını kazanma ile ilgili hukumler saklı kalmak şartıyla başvurmaları halinde bu Kanun hukumlerine gore ayrıldıkları yuksekoğretim kurumuna kadro koşulu aranmaksızın donerler.
(Ek bent:17/9/2004-5234/2 md.) Bunlardan emekli iken yuksek oğretim kurumlarına donenlerin veya yuksek oğretim kurumlarına dondukten sonra emekliliğe hak kazanıp emekli olanların emekli aylıkları kesilmez. (Mulga ikinci cumle: 18/6/2017-7033/17 md.) (...)
b. (Değişik: 1/11/19903676/1 md.) Yuksekoğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile cıkarılanlar haric olmak uzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan oğretim uyeleri başvuruları uzerine bu Kanun hukumleri cercevesinde kadro koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yuksekoğretim kurumlarına donebilirler.
c. (Ek: 14/4/19822653/5 md.) Yuksekoğretim Kurulu veya Yuksekoğretim Denetleme Kurulu Başkan ve uyeliklerine, rektor ve dekanlıklara yuksekoğretim kurumları ile bir kamu gorevinde iken secilenlerden, suresinin tamamlayarak yeniden secilmemeleri sebebiyle ayrılanların, bu gorevlerinde gecirdikleri sureler hesaba katılmak ve buna gore aylık ve dereceleri yukseltilmek suretiyle meslek, unvan ve sıfatları dikkate alınarak ayrıldıkları tarihten itibaren kendi kurumlarına boş kadro koşulu aranmaksızın donuşleri yapılır." hukmu yer almaktadır.

Maddede 3 turlu sebeple ayrılma duzenlenmiştir.
- Bir sure oğretim uyesi olarak calıştıktan sonra Cumhurbaşkanı yardımcılığına, bakanlığa veya Yasama Organı Uyeliğine secilme sebebiyle istifa,
- Yuksekoğretim Kurulu veya Yuksekoğretim Denetleme Kurulu Başkan ve uyeliklerine, rektor ve dekanlıklara yuksekoğretim kurumları ile bir kamu gorevinde iken secilme sebebiyle istifa,
- Bu sebepler dışında ve mahkeme veya disiplin kararları ile cıkarılanlar haric olmak uzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile istifa.
Madde metninden de anlaşılacağı uzere ilk iki istifada, donuş icin başvurdukları takdirde atamalarının yapılması zorunludur.

3. istifa şeklinde ise universitelere "takdir hakkı" verilmiş olup, ihtiyac olmaması gibi bir sebeple atamalarının yapılmaması mumkundur. Danıştayın vermiş olduğu 2 karar da bu husus acıkca vurgulanmıştır.
Danıştay 8. Dairesi (E:2005/267, K:2005/3723, T:20.09.2005)
Davalı Universitede yardımcı docent olarak gorev yapmakta iken kendi isteğiyle 1999 yılında emekli olan davacının, tekrar atanma talebinin, daha once verdiği derslerin uzman ve kadrolu oğretim uyeleri tarafından veriliyor olması, bu itibarla hizmetine ihtiyac bulunmadığı gerekcesiyle reddine ilişkin Dokuz Eylul Universitesi Rektorluğunun ... gunlu ve ... sayılı işleminin iptali istemiyle actığı davada; konusunda yetişmiş bir Oğretim uyesi olan davacıya şimdi ders verilmeyecek olması, gelecekte de ders verilemeyeceği anlamına gelmeyeceğinden davacının yeniden goreve alınmama nedenine katılmanın mumkun bulunmadığından 2547 sayılı Yasanın 60/B maddesine uyarlık bulunmadığı gerekcesiyle dava konusu işlemi iptal eden İzmir 4. İdare Mahkemesinin 5.11.2004 gunlu ve E:2004/81, K:2004/1364 sayılı kararının; idarenin takdir yetkisinin olduğu, goreve alma zorunluluğunun bulunmadığı one surulerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
TURK MİLLETİ ADINA
Hukum veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği goruşuldu:

KAPAT [X]
Uyuşmazlık, yardımcı docent olarak gorev yapmakta iken kendi isteğiyle emekli olan davacının, tekrar atanma talebinin reddine ilişkin işlemden kaynaklanmaktadır.
2547 sayılı Yuksekoğretim Yasasının 60/b maddesinde, "yuksekoğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile cıkarılanlar haric olmak uzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan oğretim uyeleri, başvurulan uzerine bu kanun hukumleri cercevesinde kadro koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yuksekoğretim kurumlarına donebilirler." hukmunu taşımaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, Dokuz Eylul Universitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakultesi, İktisat Bolumu İktisat Politikası Anabilim Dalında yardımcı docent olarak gorev yapmakta iken kendi isteğiyle 1999 yılında emekliye ayrılan davacının, universitedeki gorevine geri donme istemiyle yaptığı başvurunun, hizmetine ihtiyac duyulmadığı gerekcesiyle reddedilmesi uzerine actığı davada, İdare Mahkemesince, davacının konusunda yetişmiş olduğu ve şimdi ders verilmeyecek olmasının, gelecekte de ders verilmeyeceği anlamına gelmeyeceği gerekcesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
2547 sayılı Yasanın 60/b maddesi incelendiğinde, davacı konumunda bulunan kişilerin hic bir kayıt ve şarta bağlı olmaksızın mutlak surette gorevlerine alınmaları gerektiği yolunda bir sonuc cıkarılmasına olanak bulunmadığı gibi, davacının uzmanlık alanıyla ilgili derslerin universitede halen mevcut bulunan uzman ve kadrolu oğretim uyeleri tarafından veriliyor olması karşısında da, davacıya henuz ders verilmemiş olmasının gelecekte de ders verilemeyeceği anlamına gelmediği gerekcesine de hukuken katılmaya olanak bulunmamaktadır. Anılan gerekce idarenin davacının uzmanlık alanında oğretim uyesi ihtiyacı doğması halinde dikkate alınması gereken bir unsurdur.
Bu itibarla, hizmetine ihtiyac duyulmayan davacının, 2547 sayılı Yasanın 60/b maddesi kapsamında davalı idarece atanması zorunluluğu bulunmadığından, bu yonuyle dava konusu işlemde kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmamakta olup anılan işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

Acıklanan nedenlerle, İzmir 4. İdare Mahkemesi kararının bozulmasına ve yeniden bir karar verilmek uzere dosyanın anılan Mahkemeye gonderilmesine 20.9.2005 gununde oybirliği ile karar verildi.
Danıştay İdari Dava Daireleri. Kurulu E:1992/96, K:1993/4, T:22/01/1993
İstemin Ozeti: Hacettepe Universitesi Diş Hekimliği Fakultesi Oğretim Uyesi iken kendi isteğiyle gorevinden ayrılan davacının, 2547 sayılı Yasanın 3676 sayılı Yasayla değişik 60/b maddesi uyarınca yeniden aynı goreve donmek istemiyle yaptığı başvurusunun cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlemin iptali ile bu işlem sebebiyle yoksun kaldığı parasal haklarının ve Emekli Sandığı keseneklerinin odenmesi istemiyle acılan dava sonucunda, Danıştay Beşinci Dairesince verilen ve dava konusu işlemin iptali ile tazminat isteğinin kabulune dair bulunan 20.11.1991 gunlu, E: 1991/977, K: 1991/2175 sayılı kararın, 2547 sayılı Yasanın 60/b maddesinin, ilgililerin eski gorevlerine yeniden atanmaları konusunda, idareye takdir yetkisi tanıdığı oğretim uyesi fazlalığı bulunan bolumde davacının hizmetine ihtiyac bulunmadığı ileri surulerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Ozeti: 2547 sayılı Yasanın 60/b maddesinin, gorevlerinden kendi istekleriyle ayrılan oğretim uyelerinin, kadro koşulu aranmaksızın, eski gorevlerine donmelerine imkan sağladığı ve idareyi başvurunun kabuluyle yukumlu tuttuğu, ortodonti bolumunun pratik ve laboratuvar araştırma eğitiminde oğretim uyesine ihtiyac bulunduğundan bahisle, dava konusu işlemin iptali ve tazminat isteğinin kabulu yolundaki Danıştay Beşinci Dairesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi: M.C.
Danıştay Savcısı S.G.'nin Duşuncesi: Temyiz dilekcesinde one surulen hususlar 2577 sayılı İdari Yargılama Usulu Kanununun 49 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen nedenlere uygun olduğundan davalı idarenin temyiz isteğinin kabuluyle esas kararda belirtilen goruş doğrultusunda Danıştay 5 inci Dairesince verilen 20.11.1991 gunlu ve K: 1991/2175 sayılı kararın bozulması gerekeceği duşunulmuştur.
TURK MİLLETİ ADINA
Hukum veren Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunca gereği goruşuldu:
Hacettepe Universitesi Diş Hekimliği Fakultesi Ortodonti Anabilim Dalında Profesor olarak calışmakta iken 1.9.1986 tarihinde kendi isteğiyle, bu gorevinden ayrılmış olan davacının 2547 sayılı Kanunun 3676 sayılı kanunla değişik 60/b maddesi uyarınca, yeniden aynı goreve donmek istemiyle yaptığı 3.12.1990 gunlu başvurusunun cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlemin iptali ile bu işlem sebebiyle yoksun kaldığı parasal haklarının ve Emekli Sandığı keseneklerinin odenmesi istemiyle acmış olduğu dava sonucunda, Danıştay Beşinci Dairesinin 20.11.1991 gunlu E: 1991/977, K: 1991/2175 sayılı kararıyla, dava konusu işlem iptal edilmiş, tazminat isteğinin de kabulune karar verilmiştir.
Davalı idareler, bu kararın temyizen incelenerek bozulmasını istemektedirler.
Danıştay Beşinci Dairesince, 2547 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin ( b ) bendinde yer alan "donebilirler" ibaresinin, bu bentte yazılı nedenlerle yuksekoğretim kurumlarından ayrılanların, kendi isteklerine bağlı olarak ayrıldıkları kuruma donebileceklerini ifade ettiği 2547 sayılı Yasanın 60/b maddesinin değişikliğine ilişkin 3599 sayılı Kanun tasarısında idareye takdir yetkisi verilmemiş olmasının Cumhurbaşkanının veto gerekcesinde yer almış ve Milli Eğitim Komisyonunca da bu goruş benimsenerek raporda bu hususa değinilmiş olmasına karşın Meclis Genel Kurulunca eski metnin aynen kabul edilmiş olmasının, bu goruşun benimsenmediğinin kanıtı olarak kabul edilmek gerektiği sozu edilen madde hukmunun "kadro koşulu aranmaksızın" ilgililerin donmelerine imkan sağladığı, idareleri başvurunun kabuluyle yukumlu tuttuğu, buna gore ihtiyac unsurunun tartışmasının yapılamayacağı, diğer yandan, maddede yer alan "bu kanun hukumleri cercevesinde" ibaresinin ise ilgililerin doneceği ogretim uyeliği icin 2547 sayılı Yasada yer alan oğretim uyeliğine atama niteliklerinin kaybedilmiş olup, olmadığının araştırılması gerektiğine ilişkin bulunduğu, 2547 sayılı Yasada oğretim uyeliğine atama surecinin, kadroların ilanıyla başlatılmasına karşın 60/b maddesi kapsamındakiler yonunden kadro şartı aranmamasının da sozu gecen ibarenin belirtilen şekilde yorumlanmasını zorunlu kıldığı gerekcesiyle dava konusu işlem iptal edilerek, yoksun kalınan parasal haklarının tazmini isteği kabul edilmiştir.
2547 sayılı Yuksekoğretim Kanununun 3676 sayılı Kanunla değişik 60 ıncı maddesinin (b) fıkrası "yuksekoğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile cıkarılanlar haric olmak uzere herhangi bir nedenle kendi isteğiyle ayrılan oğretim uyeleri, başvuruları uzerine bu kanun hukumleri cercevesinde kadro koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yuksekoğretim kurumlarına donebilirler" hukmunu taşımaktadır.
Sozu edilen madde hukmu uyarınca, ayrıldığı universiteye donmek icin başvuran ilgilinin, bu başvurusunun kabulu konusunda ilgili yuksekoğretim kurumunun yasal yukumluluk altında ve bağlı yetki icinde bulunup bulunmadığının incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir.
2547 sayılı Yasanın 3676 sayılı Yasa ile değişik 60 ıncı maddesinin (a) ve (c) bentlerinde, başka nedenlerle de olsa, yuksekoğretim kurumundan ayrılmış olan kişilerin, başvurmaları halinde kurumlarına "donecekleri" belirtildiği halde, (b) bendinde "donebilecekleri"nin hukme bağlanmış olması, davacının ve onun durumundaki kişilerin hic bir kayıt ve şarta bağlı olmaksızın, mutlak surette gorevlerine alınmaları gerektiği şeklinde bir sonuc cıkarılmasına olanak vermemektedir. Nitekim (b) bendinde "bu kanun hukumleri cercevesinde" denilmek suretiyle, idarenin bu konuda mutlak bir zorunluluk karşısında olmadığı vurgulanmıştır. Bu ifadeyi sadece, oğretim uyeliği niteliklerinin kaybedilmemiş olması şeklinde anlamak mumkun değildir. Bunun yanında hizmet gereklerini de duşunmek gerekir. Hizmetin asıl sahibi olan idare, Anayasa ve yasalar cercevesinde bu hizmeti kamu yararına en uygun bicimde yurutmekle gorevlidir.
Yuksekoğretim hizmetini yeterli sayıda, hatta birazda fazla elemanla yurutmekte olan idareye 60/b madde kapsamındaki her kişiyi tekrar goreve alma zorunluluğunun yuklenmesi, bu hizmetin gereğinden fazla kişi eliyle gorulmesi sonucunu doğurur ki, bunun da kamu yararına olmayacağı acıktır.
Diğer yandan, anılan 60 ıncı maddenin (b) bendinde yer alan "kadro koşulu aranmaksızın" ifadesi ise, oğretim uyesine ihtiyac olduğu takdirde, boş kadro bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, ilgilinin goreve alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Nitekim, 2547 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin değiştirilmesine ilişkin 3599 sayılı Kanunun Cumhurbaşkanınca bir daha goruşulmek uzere T.B.M.M'ne geri gonderilmesine ilişkin yazıda ve Milli Eğitim Komisyonu raporunda, ihtiyac konusuna değinilmiş olup; komisyon raporunda 60 ıncı maddenin (b) bendiyle ilgili olarak "idareye ihtiyacı ve donecek elemanın daha onceki calışmaları değerlendirilmek suretiyle bir takdir hakkı bırakıldığı" vurgulanmıştır.
Bu durumda, davalı idarenin savunmasında one surulen, davacının donmek istediği Hacettepe Universitesi Diş Hekimliği Fakultesi Ortodonti Bolumunde ihtiyac fazlası oğretim uyesi bulunduğu ve davacının hizmetine gerek duyulmadığı hususları ile davacının universiteye donme isteminin nesnel olcutlerle değerlendirilip değerlendirilmediğinin araştırılıp varılan sonuca gore karar verilmesi gerekirken, davacının pofesor olma koşullarını yitirmemiş olması kaydıyla, hicbir koşula bağlı olmadan donme isteminin kabul edilmesi gerektiği belirtilerek iptal ve tazminat kabul kararı verilmesinde hukuka uyarlık gorulmemiştir.