İzin hakkının verilmesinde memurlar ile sozleşmeli personel arasındaki temel fark memurlar azami 6 ay refakat izni kullanabilirken sozleşmeli personel 3 ay sureyle bu izni kullanabilmekte, ikinci bir uzatma imkanından yararlanamamaktadır. Soru: Eşim İstanbul'da kamuda bir eğitim araştırma hastanesinde 657-4/B hemşire olarak gorev yapiyor. 20 Haziranda doğum yapti ve bebeğimizin ayağında tedavi gerektirecek bir hastalık vardı. Sut izninden sonra gerekli sağlık kurulu raporunu aldık ve 3 ay refakat izni kullandı eşim.
Sorum şu: eşimin annesi 1 ay once bağırsak kanserinden ameliyat oldu ve şu an iliostomi torbası var. Eşim evde surekli bakımını yapiyor enfeksiyon olmamasi icin. Eşimin bebeğimiz icin aldığımız refakat izninden sonra annesi icin de bakmakla yukumlu olduğu icin 3 ay alabilir mi yasal olarak?
Cevap: Sozleşmeli personele refakat izni verilmesine ilişkin duzenleme; memurlara bu hakkın verilmesinden yaklaşık 7 yıl sonra, 14.5.2018 tarihli ve 2018/11809 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Sozleşmeli Personel Calıştırılmasına İlişkin Esasların 9. maddesine eklenmiştir.
Esasların 9. maddesinin refakat iznine ilişkin son fıkrasında,"Sozleşmeli personelin, bakmakla yukumlu olduğu veya sozleşmeli personel refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve cocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza gecirmesi veya tedavisi uzun suren bir hastalığının bulunması hallerinde, bu hallerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, istekleri uzerine uc aya kadar ucretli izin verilir. Refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbi sebepler, refakat edilmediği takdirde hayati tehlike bulunup bulunmadığı, surekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, uc ayı gecmeyecek şekilde refakat suresi ve varsa refakatcinin sahip olması gereken ozel nitelikler belirtilir." denilmektedir.

Bu hukmun ilk cumlesi 657 sayılı Kanunun 105. maddesinin son fıkrası ile aynı ifadeleri icermekte olup, ikinci cumlesi Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yonetmeliğin 10/2 maddesiyle benzerlik gostermektedir.
İzin hakkının verilmesinde memurlar ile sozleşmeli personel arasındaki temel fark memurlar azami 6 ay refakat izni kullanabilirken sozleşmeli personel 3 ay sureyle bu izni kullanabilmekte, ikinci bir uzatma imkanınından yararlanamamaktadır. Her iki statu icin de verilen iznin koşullarının sure haric aynı olduğu dikkate alındığında tereddut iceren durumlarda memurlar icin yapılan uygulama emsal alınabilecektir. Soz konusu Yonetmeliğin 10. maddesinin ucuncu ve dorduncu fıkralarında, aynı kişiyle ilgili olarak aynı donemde birden fazla memurun refakat izni kullanamayacağı, aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak verilecek refakat izninin toplam suresinin altı ayı gecemeyeceği hukme bağlanmıştır. Bu hukmun mefhumu muhalifinden personelin izin kapsamındaki farklı bir yakını bu izni kullanabileceği sonucu cıkmaktadır. İzin verilebilmesi icin kapsamdaki yakınların bakmakla yukumlu olunan kişiler kapsamında olmasına da gerek bulunmamakta, refakat edilmediği takdirde hayati tehlikenin bulunması yeterli kabul edilmektedir.
Nitekim mulga Devlet Personel Başkanlığı 11.5.2011 tarihli ve 6445 sayılı yazısında, bir yakını icin azami sure kadar refakat izni kullanan Devlet memuruna diğer bir yakını icin de maddede aranan şartları taşıması halinde refakat izni verilebileceği belirtilmiştir.
Sonuc olarak, cocuğunun sağlık problemi sebebiyle uc ay sureli refakat izni kullanan sozleşmeli personele; Sozleşmeli Personel Calıştırılmasına İlişkin Esasların 9. maddesinin son fıkrasında aranan şartları taşıması halinde, annesinin rahatsızlığına bağlı olarak yeniden uc aya kadar refakat izni verilmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.