Memur veya sözleÅŸmeli personelin göreviyle ilgili olmayan konularda Youtube üzerinden yayın yapabileceÄŸini, karşılığÄ&# 177;nda yayımcı kuruluÅŸ Youtube ile aralarındaki sözleÅŸmeye dayalı olarak gelir elde edebileceÄŸini, bu gelirin 5846 sayılı Kanun kapsamında telif ücreti olarak kabul edilmesi gerektiÄŸini deÄŸerlendirmekteyiz. Soru: Merhaba, sözleÅŸmeli personelim. 657'ye göre Devlet memurlarının ticaret yapmasının yasak olduÄŸunu biliyorum ama orada iÅŸine engel olacak ÅŸekilde diye bir cümle var. Åžimdi ben iÅŸime engel olmayacak ÅŸekilde Youtube içerikleri hazırlasam ve bundan gelir etsem benim için sorun teÅŸkil eder mi? Cevap: SözleÅŸmeli personel çalıştır 96;±lmasına iliÅŸkin esasların 8. maddesine göre sözleÅŸmeli personelin dışarıda kazanç getirici baÅŸka bir iÅŸ yapması bazı istisnalar dışında yasaklanmış ancak kazanç getirici faaliyetin kapsamı belirlenmemiÅŸtir. Bu noktada kazanç getirici faaliyetlere iliÅŸkin kapsamın belirlenmesinde 657 sayılı Kanunun 28. maddesinin esas alınması gerektiÄŸini düşünüyoruz .
Memurların memuriyet dışında yapabilecekleri ve yapamayacakları işler 657 sayılı Kanunun 28. maddesi ile özel kanunlarda belirlenmiştir. Mezkur madde hükmünde, "Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç
. Memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kiÅŸilere, özel hukuk tüzel kiÅŸilerine veya kamu kurumu niteliÄŸindeki meslek kuruluÅŸlarına ait herhangi bir iÅŸ yerinde veya vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışamaz.Memurlar 6;±n üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliÄŸindeki meslek kuruluÅŸları ve kanunla veya CumhurbaÅŸkanlığı kararnamesiyle kurulmuÅŸ yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri ile özel kanunlarda belirtilen görevler bu yasaklamanın dışındadı r.EÅŸleri, reÅŸit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan memurlar bu durumu 15 gün içinde baÄŸlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdà 88;rler." denilmektedir. Madde hükmü ile yasaklanan iÅŸleri memurun kendisi yapamayacağı gibi eÅŸi, reÅŸit olmayan veya mahcur çocukları bu faaliyetleri yapan memurlar da kurumlarına bildirimde bulunma yükümlülà 88;ğüne tabi tutulmuÅŸtur.
28. maddede sayılanlar dışında memurlar örnek olarak 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında telif ücreti alabilmekte, kurumlarının izniyle 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında özel öğretim kurumlarında ders verebilmekte, hakemlik ve bilirkişilik yapabilmektedir.
5846 sayılı Kanunun 1/B maddesinde, eser, "Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri" olarak tanımlanmış, 2. maddesinde ise "Herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler ve her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık tasarımları," ilim ve edebiyat eserleri arasında sayılmıştır . Kanunun 18 inci maddesinde ise "Bir eserin yapımcısı veya yayımcısı, ancak eserin sahibi ile yapacağı sözleşmeye göre mali hakları kullanabilir."hükmü yer almaktadır.
Kamu görevlileri 5846 sayılı Kanun kapsamında telif ücreti kazancı elde ettikleri faaliyetlerin başında yazarlık gelmektedir. Bu kapsamda kitap, makale veya köşe yazarlığı bulunmaktadır. Ayrıca müzik icrası, radyo ve televizyon programlarına konuk olarak katılma da 5846 sayılı Kanun kapsamındaki faaliyetler olarak değerlendirilmelidir. Burada dikkat edilmesi gereken husus bu faaliyetler (1) hizmet akdine bağlı olarak yapılmamalı, (2) mesai saatleri dışında icra edilmeli, (3) ifade edilen fikirler personelin göreviyle ilgili olmamalıdır.
Diğer taraftan Youtube yurt dışı kökenli dünya çapında görüntülà 88; yayın hizmeti sunan bir sosyal medya platformu olup, kişiler veya kurumlar Youtube nin belirlediği koşullarda bu platformda kanal açabilmekte veya kanal açmaksızın içerik yükleyebilmekte, yüklenen içeriklerden görüntülenme sayısı dikkate alınarak gelir elde edilmektedir. Söz konusu platforma video yükleyebilmek için Youtube'nin hizmet şartlarınını ;n kabul edilmesi ve elektronik ortamda onaylar verilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, memur veya sözleÅŸmeli personelin göreviyle ilgili olmayan konularda Youtube üzerinden yayın yapabileceÄŸini, karşılığÄ&# 177;nda yayımcı kuruluÅŸ Youtube ile aralarındaki sözleÅŸmeye dayalı olarak gelir elde edebileceÄŸini, bu gelirin 5846 sayılı Kanun kapsamında telif ücreti olarak kabul edilmesi gerektiÄŸini deÄŸerlendirmekteyiz.