KİT sozleşmeli personeli, gorev yaptığı kuruluşun faaliyet konusuna giren alanlarda faaliyet gosteren şirketlere, kendisi, eşi ve reşit olmayan cocukları ortak olamamaktadır. Soru: 399 sayılı KHK kapsamındaki KİT sozleşmeli personeli limited şirket ortağı olabilir mi? Sadece ortaklığı olan ama imza yetkisi olmayan bir ortaklık. Bu konuda cok araştırma yaptım ama net bir yorum goremedim. Cevap: Kamu iktisadi teşebbuslerinin personel rejimi 399 sayılı Kanun Hukmunde Kararnamede duzenlenmiştir. KHK'nin 3. maddesinde teşebbus ve bağlı ortaklıklarda hizmetlerin memurlar, sozleşmeli personel ve işciler eliyle goruleceği belirtilmiş, işcilerin bu KHK'ye tabi olmadığı ifade edilmiştir. Maddenin devamında, sozleşmeli personelin teşebbus ve bağlı ortaklıkların genel idare esasları dışında yuruttukleri hizmetlerde bu KHK'de belirtilen hukuki esaslar cercevesinde akdedilecek bir sozleşme ile calıştırılan işci statusunde olmayan personel olduğu hukme bağlanmıştır. KHK'nin 58. maddesinde ise sozleşmeli personele ilişkin olarak bu KHK'de hukum bulunmayan hallerde Devlet Personel Başkanlığının goruşu alınmak kaydıyla 657 sayılı Kanunun ilgili hukumlerinin uygulanacağı ifade edilmiştir. Devlet Personel Başkanlığı kapatıldığı icin bu gorevi şimdilik Aile, Calışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yerine getirecektir.
399 sayılı KHK'de yer alan, KİT personelinin ticaret ve kazanc getirici faaliyetlerde bulunmasına ilişkin hukumler 657 sayılı Kanundan farklı duzenlenmiştir. KHK'nin "Başka İş ve Hizmet Yasağı" başlıklı 15. maddesinde, "Teşebbus ve bağlı ortaklıkların genel mudur, muessese mudurleri ile yonetim kurulu ve yonetim komitesi uyeleri ve her ceşit personeli bu Kanun Hukmunde Kararnamede ongorulen haller dışında başka bir işle meşgul olamazlar.
Birinci fıkrada sayılanlar;
a) Anonim şirketler haric olmak uzere, calıştıkları kuruluşların faaliyet konusuna giren mal ve hizmetlerin istihsal ve ticareti ile uğraşan şirketlere ortak olamazlar. Bunların eşleri ile reşit olmayan cocukları da aynı yasaklara tabidir.
b) Teşebbus yonetim kurulunun muvafakatı uzerine teşebbus veya bağlı ortaklıkların iştiraklerinin yalnız birisinde olmak kaydıyla bulundukları yerdeki, uygun aday bulunamaması halinde başka yerdeki iştiraklerin yonetim kurulu uyeliğine, denetciliğine ve tasfiye kurulu uyeliğine getirilebilirler.
İlgili Bakanlık personeli de, kendi gorevlerine ek olarak bakanın izni ile, teşebbus genel muduru tarafından, bu fıkrada adı gecen gorevlere atanabilirler.
Aşağıda gosterilen iş ve hizmetler bu maddede ongorulen iş ve hizmet yasağının kapsamı dışındadır.
a) Esas gorevlerine halel gelmemesi ve teşebbus genel muduru veya yetki vereceği diğer amirlerin uygun gormesi şartıyle, her turlu eğitim ve oğretim faaliyetlerinde gorev alınması,
b) Kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulmuş sosyal guvenlik kuruluşları, kamu kurumu niteliğini haiz kuruluşlar, teşebbusun faaliyetleri ile ilgili sosyal ve mesleki nitelikteki kuruluşların yonetim, denetim ve istişare organlarında gorev alınması, (1)
c) Kişiler, kurum ve kuruluşlarca, gorevleri dolayısıyla teşebbus ve bağlı ortaklık personeli aleyhine acılan davalarda, teşebbus genel mudurunun uygun gormesi şartıyla gorevlendirilecek avukatlarca savunma yapılması,
d) Bilirkişilik ve hakemlik gibi kanunlardan doğan gorevler.
Kısmi zamanlı olarak istihdam edilen sozleşmeli personelin hangi iş veya hizmetleri yapamayacağı sozleşmelerinde belirtilir.
Bu madde hukumlerine aykırı hareket edenlerin sozleşmeleri fesh edilir." hukumleri yer almaktadır.

Madde hukmune gore KİT sozleşmeli personeli bir kısıtlama olmaksızın anonim şirketlere ortak olabilecek, ayrıca gorev yaptığı kuruluşun faaliyet konusu dışındaki mal ve hizmetlerin uretim ve ticareti ile uğraşan diğer şirketlere de (limited, kollektif, komandit) ortak olabilecektir. Şirketlerin faaliyet konuları ise ana sozleşmelerde belirtilmektedir. Gorev yaptığı kuruluşun faaliyet konusuna giren alanlarda faaliyet gosteren şirketlere ise kendisi ile birlikte eşi ve reşit olmayan cocukları da ortak olamayacaktır.
Şirket ortaklığı ile ilgili durum ozetle boyle. Şirket organlarında gorev alma konusu ise farklı sonuclar doğuracaktır. 15. madde hukmunde personelin yapabileceği iş ve hizmetler sayma yoluyla belirtildiğinden, ortak olunmasına izin verilse bile ortak olunan şirketlerin organlarında gorev alma soz konusu hukme aykırılık teşkil edecek, boyle bir durumda sozleşme feshedilecektir.
Sonuc olarak şirket ana sozleşmesinde belirtilen faaliyet konusunun gorev yapılan kuruluşun faaliyet konusundan farklı olması halinde KİT sozleşmeli personelinin limited şirket ortağı olabileceğini ancak şirket yonetiminde gorev alamayacağını değerlendirmekteyiz.