
Devlet Memurları Disiplin Yonetmeliği 30 Nisan 2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yururluğe girdi. Yeni Yonetmelikle birlikte 1982 yılından bu yana ceşitli değişikliklerle birlikte yururlukte kalan Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yonetmelik yururlukten kaldırıldı. Kurumlar disiplin kurulları ve disiplin amirleri hakkındaki yonetmeliklerini 6 ay icerisinde yeni Yonetmelikle uyumlu hale getirecek. Bu sure icinde mulga Yonetmelik kapsamında duzenlenmiş bulunan disiplin kurulları ve disiplin amirlerinin gorev ve yetkileri devam edecek. Yeni Yonetmelik Mulga Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yonetmelik ile aynı şekilde 657 sayılı Kanunun 134. maddesinin 2. fıkrasına dayanılarak yururluğe konulmuştur. Fıkra hukmunde, "Bu kurulların kuruluş, uyelerinin gorev suresi, goruşme ve karar usulu, hangi memurlar hakkında karar verebilecekleri ve disiplin amirlerinin tayin ve tespitinde uygulanacak esaslar ile bunların yetki ve sorumlulukları gibi hususlar Cumhurbaşkanınca cıkarılacak yonetmelikle duzenlenir." denilmektedir.
Yeni Yonetmelikle buyuk olcude mulga Yonetmeliğin sistematiği muhafaza edilmiş olmakla birlikte Cumhurbaşkanlığı Hukumet Sisteminin gerekli kıldığı zorunlu bazı değişiklikler yapılmış, disiplin kurullarını oluşturma yetkisi verilen makamların -bakan, vali, belediye başkanı- takdir yetkisi artırılmış, buyukşehir belediyesi personeli icin yuksek disiplin kurulu gorevi encumenden alınarak İcişleri Bakanlığı Yuksek Disiplin Kuruluna devredilmiştir.
Yeni Yonetmelik disiplin kurullarının oluşumu ile calışma usul ve esasları dışında ayrıca, Kanunda yer alan zamanaşımı, itiraz, yargı yoluna başvuru, cezaların uygulanması, cezaların ozluk dosyasından silinmesi konularını da kapsamına almıştır. Yine bir yenilik olarak 134. madde ile verilen yetkinin dışına cıkacak şekilde surec icerisinde yargı ictihatlarıyla oluşan uygulamaları, mulga Devlet Personel Başkanlığı goruşleriyle sağlanan uygulamaları da mevzuat hukmune donuşturmuştur.
Yeni Yonetmelik ile getirilen değişiklikleri kısa başlıklar halinde belirtecek olursak;
-Başbakanlığın ilga edilmesi ve musteşar ile musteşar yardımcısı kadrolarının yeni hukumet sisteminde kaldırılmasıyla birlikte yeni Yonetmelikte bu kurum ve unvanlara yer verilmemiş,
- Kurul başkan ve uyelerinin gorev suresi iki yıldan uc yıla cıkarılmış, (Madde 19)
- Kurul başkan ve uyelerinin ikinci derece dahil kan ve sıhri hısımlarıyla ilgili toplantılara katılamamasında yakınlık derecesi ucuncu dereceye cıkarılmış, (Madde 22)
- Kurumsal disiplin amirleri yonetmeliklerinin yururluğe konulabilmesi icin herhangi bir kurumdan goruş alınmasına gerek gorulmemiş (Madde 5, Madde 41, Gecici Madde 1), (Oncesinde Devlet Personel Başkanlığı goruşu gerekliydi)
- Tedviren gorevlendirilen yoneticilerin disiplin amiri yetkisine haiz olduğu belirtilmiş, (Madde 5)
- Hizmet ozellikleri, teşkilat yapıları veya kadro unvanlarındaki farklılık sebebiyle disiplin kurullarını Yonetmelikte ongorulduğu şekilde oluşturamayan kurumların kurullarını farklı yapıda oluşturabilmesi icin herhangi bir kurumdan goruş alınmasına gerek gorulmemiş, (Madde 9, 16) (Mulga Yonetmelikte Devlet Personel Başkanlığı goruşu gerekliydi)
- Disiplin kurullarının oluşumunda belirli birim amirlerinin kurul uyesi olmasını zorunlu kılan hukumlere yer verilmeyerek kurulları oluşturmaya yetkili amirlerin -ozellikle de valilerin- takdir yetkisi artırılmış, (Madde 9, 10, 11, 12)
- Aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanların kurullarda suresiz olarak gorev almasını engelleyen uygulamadan vazgecilerek, cezasına gore 5 ve 10 yıl sure gectikten sonra kurullarda gorev alma imkanı getirilmiş, (Madde 19)
-Bazı unvanlarda bulunan memurlara verilen cezalarda itiraz mercileri acıklığa kavuşturulmuş, (Madde 25)
- Disipline aykırı fiil veya halin işlendiği sırada memurun gorev yerindeki disiplin amiri ve disiplin kurulu yetkili kılınarak vekalet, ikinci gorev, gecici gorev gibi kadrosunun bulunduğu yer dışında başka bir yerde bulunan ve bulunduğu yerde disiplinsizlik sergileyen memur hakkında işlem yapmaya yetkili amir ve kurullar belirlenmiş, (Madde 24, 25)
KAPAT [X]
- Disiplin soruşturması zorunluluğu getirilmiş, soruşturmayı yapacak gorevliler tespit edilmiş (Madde 28)
- Muhakkiklerin soruşturmasını yuruttukleri kişilerden hiyerarşik olarak alt duzeyde olamayacağı belirtilmiş, (Madde 28)
- Muhakkikin calışma usulu, soruşturma raporunun şekli duzenlenmiş (Madde 29),
- Savunma isteminin şekli duzenlenmiş, savunmanın disiplin amiri tarafından alınması gerektiği, dolaylı olarak muhakkikin savunma alamayacağı hukme bağlanmış, (Madde 30)
- Yuksek disiplin kurullarına yazılı veya sozlu son savunma alma yetkisi verilmiş, (Madde 30)
- Memurlar hakkındaki şikayetlerin taşıması gereken nitelikler ve dikkate alınmayacak şikayetler belirlenmiş, (Madde 38)
- Disiplin cezalarının kamu personeli bilgi sistemine kaydedilmesi uygulamasının dayanağı oluşturulmuş, (Madde 39)
- Kurumsal disiplin amirleri yonetmeliklerinin taşıması gereken şekil şartları duzenlenmiştir. (Madde 41)
Yeni Yonetmelikte, kurumsal disiplin amirlerinin taşıması gereken şekil şartları belirlenmiş olsa da uygulama ve standart birliği sağlanması bakımından kurumsal yonetmeliklerin Resmi Gazetede yayımlanması oncesinde bir kurum tarafından uygun goruş verilmesini sağlayacak bir duzenleme daha yerinde olurdu.
Ceza teklifinin disiplin ve yuksek disiplin kurullarınca reddedilmesi halinde yetkili amirlerce başka bir ceza verilmesinde Yonetmelikte belirlenen usul ve esaslara uyma zorunluluğu (Madde 27) getirilmesi uygulamada sorun oluşturabilecek gibi duruyor. Boyle bir durumda yeniden soruşturma yapılması veya savunma alınması gerekip gerekmediği konusu daha net ifade edilebilirdi.
Ayrıca, disiplin cezalarının mahkemelerce işin esasına girilmeden şekil şartlarındaki eksiklik sebebiyle iptal edilmesi halinde kurumlarca bu eksikliklerin giderilerek ceza verilebileceği yonunde bir hukum de Yonetmeliğe konulabilirdi.
Sonuc olarak Kanunun verdiği yetki dışına taşmış olsa da yeni Yonetmeliğin istikrar kazanmış yargı kararlarını ve gecmişte Devlet Personel Başkanlığı tarafından uygulama birliği sağlamaya yonelik verilmiş goruşleri bunyesinde barındırdığı ve soruşturma surecine ilişkin detaylar, soruşturma raporu ve kurumsal yonetmeliklerin taşıması gereken şekil şartlarını duzenlediği icin uygulamada yaşanan coğu soruna cozum getireceğini değerlendirmekteyiz.