Danıştay 12. Dairesi Bakım Onarım Müdürlüğ 95;¼nde görev yapan personelin doÄŸrudan üretim faaliyetinde yer almadığını belirterek, mühendisler gibi temel ücretten yararlanamayacağına karar verdi. Dava, Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu, Gazi FiÅŸek Fabrikası, Bakım Onarım Müdürlüğ 95;¼nde mühendis olarak görev yapan davacı tarafından; üretim faaliyetinde fiilen çalışan mühendisler için belirlenen temel ücretten yararlandırılması ve yoksun kaldığı parasal tutarın ödenmesi talebiyle yapılan baÅŸvurunun reddine iliÅŸkin iÅŸlemin iptali istemiyle açılmışt 96;±r.
Ä°lk derece mahkemesi iÅŸlemi iptal etmiÅŸtir.
Danıştay ise bu kararı aşağıdaki gerekçe ile bozmuştur.
Bakım Onarım Müdürlüğ 95;¼nde görev yapan personelin doÄŸrudan üretim faaliyetinde yer almadığı ve görev yerlerinin üretim tesisleri olmadığı, görevin asli unsurunun fabrikanın verimli ve etkin bir ÅŸekilde çalışabilmesi için tezgahların sürekli çalışır vaziyette tutulmasını saÄŸlamak olduÄŸundan, davacının tezgahların bakımı esnasında üretim tesislerinde bulunmasının fiilen üretim tesisinde görev yapmak olarak deÄŸerlendirilemez.
T.C. DANIÅžTAY
ONÄ°KÄ°NCÄ° DAÄ°RE
Esas No:2018/6691
Karar No:2020/2598
Temyiz Eden (Davalı
: Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğ 95;¼ Vekili: Av. . Karşı Taraf (Davacı
: .'i temsilen . Sendikası Vekili : Av. . İstemin Konusu:
Ankara 5. İdare Mahkemesinin 18/12/2014 tarih ve E:2013/1783, K:2014/1590 sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Yargılama Süreci:
Dava Konusu Ä°stem:
KAPAT [X]
Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu, Gazi FiÅŸek Fabrikası, Bakım Onarım Müdürlüğ 95;¼nde mühendis olarak görev yapan davacı tarafından; üretim faaliyetinde fiilen çalışan mühendisler için belirlenen temel ücretten yararlandırılması ve yoksun kaldığı parasal tutarın ödenmesi talebiyle yapılan baÅŸvurunun reddine iliÅŸkin iÅŸlemin iptaline karar verilmesi istenilmiÅŸtir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Ankara 5. Ä°dare Mahkemesince; Gazi FiÅŸek Fabrikası, Bakım Onarım Müdürlüğ 95;¼nün 19/12/2013 tarih ve 218 sayılı yazısı ile davacının çoÄŸunluÄŸu üretim tesislerinden oluÅŸan alanlardaki tezgah arızaları ve günlük/aylık/üç aylık ve yıllık periyodik bakımları yapabilmek için çalışma süresinin büyük bir bölümünà 8; üretim atölyelerinde geçirdiÄŸinin bildirildiÄŸi, davacının üretim tesisinde fiilen görev yapması nedeniyle üretim tesisinde görev yapanlara ödenen temel ücretten yararlandırılması gerekirken aksi yöndeki dava konusu iÅŸlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu iÅŸlemin iptaline karar verilmiÅŸtir.
Temyiz Edenin İddiaları:
Davalı idare tarafından, Bakım Onarım Müdürlüğ 95;¼nün üretim tesisi olarak nitelendirilmediÄŸi, Bakım Onarım Müdürlüğ 95;¼nün 19/12/2013 tarih ve 218 sayılı yazısının çeliÅŸkili olduÄŸu, davacının üretim tesislerinde geçirdiÄŸi sürenin az olduÄŸu, fabrika bakım onarım hizmetlerinin hizmet alımı yolu ile yerine getirildiÄŸi belirtilerek Mahkeme kararının bozulması gerektiÄŸi ileri sürülmektedir.
Karşı Tarafın Savunması:
Davacı tarafından, üretim tesisinin hatalı olarak tespit edildiÄŸi, üretim tesisinin bir bütün olduÄŸu, atölyelere indirgenemeyeceÄŸi, taÅŸra teÅŸkilatında bulunan iÅŸletme ve fabrika müdürlüklerinin üretim birimi olduÄŸu, bakım onarım personelinin üretimin her aÅŸamasından sorumlu olduÄŸu, davacının üretim tesislerinde çalıştı 6;ŸÄ±nın davalı idarenin 19/12/2013 tarih ve 218 sayılı yazısıyla ortaya konulduÄŸu belirtilerek istemin reddi gerektiÄŸi savunulmuÅŸtur.
Danıştay Tetkik Hakiminin Düşüncesi: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmekt edir
TÃœRK MÄ°LLETÄ° ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereÄŸi görüşüld 95;¼:
İnceleme ve Gerekçe:
Maddi Olay:
1- Yüksek Planlama Kurulu'nun 21/07/1997 tarih ve 97/T-30 sayılı kararı ile "üretim faaliyetinde fiilen çalışanlar mühendis, teknik ÅŸef ve teknikerler için" farklı temel ücret uygulanmasına karar verilmiÅŸtir. 2- Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu, Yönetim Kurulunun 15/07/1997 tarih ve 60 sayılı kararı ile üretim tesisinde fiilen görev yapan mühendisler için diÄŸer birimlerde çalışan mühendislerden farklı temel ücret ödenmesi uygulamasına baÅŸlanılmışt 6;±r.
3- Davacı, Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu, Gazi FiÅŸek Fabrikası Müdürlüğ 95;¼'ne baÄŸlı Bakım Onarım Müdürlüğ 95;¼'nde mühendis olarak görev yapmaktadır.
4- Ãœretim faaliyetinde fiilen çalışan mühendisler için belirlenen temel ücretten yararlandırılması ve yoksun kaldığı parasal tutarın ödenmesi talebiyle davacı tarafından yapılan baÅŸvurunun reddine iliÅŸkin iÅŸlemin iptaline karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmışt 96;±r.
Ä°lgili Mevzuat:
399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname'nin 25. maddesinde, "Ekli 1 sayılı cetvelin dışında kalan sözleşmeli personele ödenecek sözleşme ücreti; temel ücret ile başarı ve kıdem ücretleri toplamından oluşur ve bu ücret asgari ücretin altında olamaz. Sözleşme ücretlerinin tavanı her yıl bütçe kanunları ile belirlenir.
Kamu personeli için uygulanan aylık katsayısının mali yılın ikinci yarısı için değiştirilmesi veya mali yıl içinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun mali ve sosyal haklara ilişkin hükümlerinde değişiklik yapılması halinde sözleşmeli personel ücretlerinin tavanını değiştirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir." hükmü ile 26. maddesinde "Temel ücret tutarları, sözleşmeli personelin unvanı, eğitim düzeyi, iş gerekleri, işyeri ve çalışma şartları dikkate alınmak suretiyle teşebbüs ve bağlı ortaklıklarca tespit edilir.
Teşebbüs ve bağlı ortaklıklar, sözleşmeli personeline unvanları itibarıyla uygulayacakları azami, temel ücret miktarlarına ilişkin tekliflerini 15 Kasım tarihine kadar Devlet Personel Başkanlığına gönderirler. Bu teklifler Devlet Personel Başkanlığınca teşebbüs ve bağlı ortaklıklar arasında ücret dengesi ve uygulama birliği sağlamaya yönelik önerilerle birlikte Yüksek Planlama Kurulunun onayına sunulur." hükmüne yer verilmiştir. 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ve Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Ana Statüsüne dayanılarak hazırlanan Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Bakım Onarım Yönergesi'nin "Amaç" başlıklı 1. maddesinde bu Yönerge'nin amacının, her türlü tesis, tezgah, ekipman, yeraltı ve yerüstü yapılarının üretim ve hizmet için gerekli niteliklerinin devamını sağlamak maksadı ile yapılacak Bakım Onarım faaliyetlerinin tek düzen içerisinde yürütülmesinin şekil ve esaslarını belirtmek olduğu, "Kapsam" başlıklı 2. maddesinde Yönerge hükümlerinin Kurumda yürütülen tüm bakım ve onarım faaliyetlerini kapsadığı düzenlemesine yer verilmiştir.
Aynı Yönerge'nin "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde "ı
Planlı Bakım (Koruyucu Bakım): Üretimin Planlanan düzeyde sürekli bir şekilde devam etmesini sağlamak amacıyla beklenmeyen arızaları ve olası duruşları önlemek ve kontrol altına alabilmek maksadıyla tesis, tezgah ve donatımın amacına uygun bir durumda tutulabilmesi için yapılan işlem ve faaliyetlerdir.Bu bakım; tesis, tezgah ve donatımlarda arızaların asgari düzeye inmesi meydana gelmeden önlenmesi amacıyla önceden hazırlanmış plan, program ve talimatlara göre yapılan koruyucu bir bakım işlemini, i) Onarım: Bir arızanın giderilmesi işlemini,
j) Revizyon: Belirli çalışma devreleri sonunda tesis, tezgah ve donatımın bütünüyle bakımlarının yapılması veya arızalarının onarılması yada kısmen yenilenmesi işlemini ifade eder."
Yönerge'nin "Ä°ÅŸ programı" baÅŸlıklı 10. maddesinde "Bütçesi düzenlenen yıl için Genel Müdürlük, Ä°ÅŸletme/ Fabrika Müdürleri ile Bölge Müdürlüğ 95;¼ Bakım Onarım Müdürlükleri masraf yerlerine göre bakım, yaÄŸlama, onarım, revizyon montaj planları hazırlar ve bu iÅŸler için lüzumlu işçilik ve malzeme tespit edilerek planların maaliyeti oluÅŸturulur. Ä°lgili birimin buhar, su, basınçlı hava, elektrik gibi yardımcı üretim ve hizmet yerlerinin maliyeti hesaplanarak, bunlardan yararlanılarak masraf yerleri dağıtım listeleri düzenlenir." düzenlemesine yer verilmiÅŸtir.
Yönerge'nin "Planlı bakım uygulaması" baÅŸlıklı 16. maddesinde "Planlı bakım çalışmalarÄ 77; aÅŸağıdaki ÅŸekilde yürütülà 8;r: a) Koruyucu bakım muayene, temizleme küçük onarımların yapılması ile standart parça deÄŸiÅŸimleri, b) YaÄŸlama,
c) Onarım,
d) Revizyon" düzenlemesine yer verilmiştir.
Hukuki DeÄŸerlendirme:
Yukarıda yer alan yasal düzenlemeler ve maddi olay birlikte incelendiğinde; uyuşmazlığın davacının üretim tesisinde fiilen görev yapan personel olup olmadığı hususuna ilişkin olduğu açıktır.
Yukarıda metnine yer verilen Yönerge kapsamındaki düzenlemeler göz önünde bulundurulduÄŸunda, Bakım Onarım Müdürlüğ 95;¼nde görev yapan personelin doÄŸrudan üretim faaliyetinde yer almadığı ve görev yerinin üretim tesisleri olmadığı, görevin asli unsurunun fabrikanın verimli ve etkin bir ÅŸekilde çalışabilmesi için tezgahların sürekli çalışır vaziyette tutulmasını saÄŸlamak olduÄŸu, davacının tezgahların bakımı esnasında üretim tesislerinde bulunmasının fiilen üretim tesisinde görev yapmak olarak deÄŸerlendirilemeyeceÄŸi sonucuna ulaşılmıştÄ ±r.
Bu durumda, dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında da hukuki isabet bulunmamaktadır.
Karar Sonucu:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Ankara 5. İdare Mahkemesinin 18/12/2014 tarih ve E:2013/1783, K:2014/1590 sayılı kararının bozulmasına,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 29/06/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARÅžI OY
Dava; Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu, Gazi FiÅŸek Fabrikası Müdürlüğ 95;¼ne baÄŸlı Bakım Onarım Müdürlüğ 95;¼nde mühendis olarak görev yapan davacının, Yüksek Planlama Kurulu ve MKE Genel Müdürlüğ 95;¼nün almış olduÄŸu kararlar uyarınca üretim tesisinde görev yapması nedeniyle temel ücretinin üretim tesisinde çalışan teknik personele ödenen oranda ödenmesi talebiyle yaptığı baÅŸvurusunun reddine iliÅŸkin iÅŸleminin iptali istemiyle açılmışt 96;±r.
İdare Mahkemesince; davacının çoğunluğu üretim tesislerinden oluşan alanlardaki tezgah arızalarını gidermek ve günlük/aylık/üç aylık ve yıllık periyodik bakımları yapabilmek için çalışma süresinin büyük bir bölümünà 8; üretim atölyelerinde geçirdiğinin davalı idare tarafından bildirildiği, bu itibarla üretim tesisinde fiilen görev yapan davacının üretim tesislerinde görev yapan mühendisler için öngörülen temel ücretten yararlandırılması gerekirken aksi yöndeki dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Uyuşmazlığın çözümü nde üretim tesislerinin hangileri olduğu ve üretim tesisleri belirlenirken hangi kriterlerin dikkate alındığı hususu önem kazanmaktadır.
Bu itibarla üretim tesislerinin hangileri olduÄŸu, üretim tesislerinin belirlenmesinde dikkate alınan kriterlerin neler olduÄŸu, davacının çalıştı 6;ŸÄ± birimin üretim tesisi olarak kabul edilip, edilmeyeceÄŸinin ara kararıyla sorulması gerektiÄŸi oyu ile aksi yöndeki çoÄŸunluk kararına katılmıyorum.