Bulunduğu kadrodan daha alt dereceli bir kadroya atanan doktor oğretim uyesi kazanılmış hak aylığı birinci dereceye duşmesi halinde makam tazminatından yararlanabilir. Bu yazımızda, kurumlar arası geciş veya kurum icerisinden bulunduğu gostergelerden daha alt bir dereceye atanan docentin makam tazminatı alıp alamayacağı konusuna bilgilendirme yapacağız.
Bilindiği uzere, yuksekoğretim kurumlarında gorevli oğretim elemanlarının sınıflandırılması, aylıklarını ve ek gostergelerinin duzenlenmesi, derece yukseltilmesi ve kademe ilerlemesinin şekil ve şartları ile, sosyal haklardan yararlanma, ek ders ucreti, universite, idari gorev ve geliştirme odeneklerinin miktarını tespit etmek, emekli ve yabancı oğretim elemanlarının sozleşmeli olarak calıştırılma usul ve esasları 2914 sayılı Yuksekoğretim Personel Kanununda duzenlenmiştir.
Diğer kamu kurumlarında veya universitelerde gorev yapmakta iken bulunduğu derece/kademeden daha alt bir dereceye atanan oğretim elemanlarının aylıklarının tespiti ilgili Kanunun "Oğretim Elemanlarının Gorev Aylıkları" başlıklı 4 uncu maddesinde "Oğretim elemanlarının bu Kanunun 3 uncu maddesine gore tespit edilen gorev aylıkları kazanılmış hak teşkil etmeyip, aylık odemelerine esas tutulur ve bu Kanun kapsamından cıkmaları halinde dikkate alınmaz. Oğretim uyelerinden 3 uncu maddenin (A) bendinde gosterilen kadrolara atandıkları tarihte kazanılmış hak aylık dereceleri; unvanları icin ongorulen giriş derecelerinin uzerinde olanlar ile, bu kadrolara derece yukselmesi suretiyle ulaşanlar hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 161 inci maddesi uygulanır ve kazanılmış hak aylıkları başlangıc derecelerinin ileri kademelerine gelenlerin aylıkları, bu kademeler uzerinden odenir. Bunların başarılı gecen hizmet sureleri, kazanılmış hak derecelerinde kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir." şeklinde duzenlenmiştir.
İlgili Kanun hukmunun atıf yaptığı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 161 inci maddesinin B fıkrasında ise; "A) Bulunduğu dereceden yukarı derecelere atanan memur;

a) 68 nci maddenin (B) bendi hukumleri saklı kalmak kaydıyla, yeni girdiği derecenin ilk kademe gostergesine,
b) Yeni girdiği derecenin ilk kademe gostergesi evvelce iktisap ettiği gostergeden duşuk ise, iktisap ettiği gostergeye eşit olan kademenin gostergesine,
Tekabul eden aylığı alır.
Alt derecede eşit gostergeli kademede gecirilen sure dikkate alınır.
B) Kazanılmış hak aylık derecelerinden daha aşağı bir dereceye atanan memur, KAZANILMIŞ HAK AYLIK DERECELERİ SAKLI KALMAK KAYDIYLA,

a) Atandığı derecede eski derecesinde almakta olduğu kademe gostergesine,
b) Atandığı derecede eşit gosterge yok ise, eski gostergesine en yakın kademenin gostergesine,
Tekabul eden aylığı alır." hukmu bulunmaktadır.
Ote yandan, 2914 sayılı Yuksekoğretim Personel Kanununa dair uygulamada doğabilecek tereddutleri gidermek amacıyla yayımlanan "Yuksekoğretim Kanunu ve Yuksekoğretim Personel Kanunu Genel Tebliği"nin (Seri No:6) "B-OĞRETİM UYELERİNİN GOREV AYLIKLARININ TESBİTİ" başlıklı bolumde; "1-Kazanılmış hak aylık derecesinin altındaki bir kadroya atanan oğretim uyeleri Docent veya yardımcı docent olarak bu unvanlı kadrolara atandıkları sırada kazanılmış hak aylıkları daha ust derecelerde bulunanların gorev aylıkları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 161 inci maddesinin (B) bendi hukmu uygulanarak belirlenecektir. Bunların kazanılmış hak aylık derecelerinde unvanlarına ait boş bir kadro bulunmaması halinde, 2914 sayılı Kanunun 20 nci maddesinde yer alan "Bu Kanunda hukum bulunmayan hallerde... 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hukumleri uygulanır" ifadesi dolayısıyla 657 sayılı Yasanın 76 ncı maddesinin ucuncu fıkrasına dayanılarak sure kaydı aranmaksızın bu kadrolara atanmaları mumkun olacaktır. Kazanılmış hak aylık derecelerinin altındaki kadrolara atananların aylıkları, atandıkları kadro derece ve kademesi uzerinden odenmekle birlikte, gerek 2914 sayılı Kanunun 4 uncu maddesinde, gerekse 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 13.11.1981 tarihli ve 2559 sayılı Kanun ile değişik 15'inci maddesinin (h) fıkrasında ongorulduğu uzere, başarılı gecen hizmet sureleri, kazanılmış hak derecelerinde kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilecektir. Aynı şekilde ilgililerin emekli keseneğine esas aylıkları da, kesenek odedikleri derecenin son kademesine kadar ilerleyecektir.
ORNEK : Kazanılmış hak aylığı 3 uncu derecenin 2 nci kademesinde (965 gostergede) olup 5'inci dereceden yardımcı docentlik kadrosuna atanan bir oğretim elemanının aylığı 657 sayılı Kanunun 161/B maddesine gore 5 inci derecenin 8 inci kademesi (965 gosterge) uzerinden odenecek ve kazanılmış hak aylığı ile emekli keseneğine esas aylığı 3'uncu derecenin son kademesine kadar ilerleyecektir. Bu oğretim elemanına 3 uncu dereceden aynı unvanlı bir kadro tahsis edildiği taktirde, doğrudan bu dereceye atanabilmektedir." acıklaması yer almaktadır.

KAPAT [X]
Bir ornekle yeniden somutlaştırmak gerekirse;
Emekli muktesebi, kazanılmış hak aylığı ve odemeye esas aylığı 1/4 olan doktor oğretim uyesi docentlik unvanı alıp 2 nci derece docent kadrosuna atanması halinde emekli muktesebi ve kazanılmış hak aylığı 1/4 olarak sabit kalacak; odemeye esas aylığı ise kadro derecesi 2 olması bakımından 2/6 olarak tespit edilecektir.
Bu durumda olan kişilerin kazanılmış hak aylıkları sabit kaldığından, 2914 sayılı Yuksekoğretim Personel Kanununa ekli Makam Tazminatı Cetveli cercevesinde 2000 tazminat gostergesi uzerinden makam tazminatı almasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.
Son olarak, bulunduğu kazanılmış hak aylığından daha alt derecede bir kadroya atamaları yapılan oğretim elemanlarının universitede şayet boş kadro bulunması halinde kadro derece değişikliğini gorev yaptıkları yuksekoğretim kurumlarından talep etmeleri faydalı olacaktır!