Yuksekoğretim kurumlarındaki personelin keyfi olarak yer değişikliklerinin engellenmesi icin rektorun gecici gorevlendirme yetkisi sınırlandırılmalı! 1981 yılında yururluğe giren 2547 sayılı Yuksekoğretim Kanununda universitelerin tuzel kişiliğini temsil etme gorevi Rektorlere verilmiştir.
2547 sayılı Kanuna gore "Rektor"; "Universitenin ve bağlı birimlerinin oğretim kapasitesinin rasyonel bir şekilde kullanılmasında ve geliştirilmesinde, oğrencilere gerekli sosyal hizmetlerin sağlanmasında, gerektiği zaman guvenlik onlemlerinin alınmasında, eğitimoğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetlerinin devlet kalkınma plan, ilke ve hedefleri doğrultusunda planlanıp yurutulmesinde, bilimsel ve idari gozetim ve denetimin yapılmasında ve bu gorevlerin alt birimlere aktarılmasında, takip ve kontrol edilmesinde ve sonuclarının alınmasında birinci derecede yetkili ve sorumlu" kılınmıştır.
Rektor bu gorevleri icra ederken, ilgili Kanunun 13 uncu maddesinde kendisine kadro, butce, personel, eğitim oğretim gibi hususlarda onemli yetkiler verilerek universitedeki vazifesini yetkili organlarıyla birlikte yapması hedeflenmiştir.
Kanunda Rektore verilen gorevler şunlardır:

-Universite kurullarına başkanlık etmek, yuksekoğretim ust kuruluşlarının kararlarını uygulamak, universite kurullarının onerilerini inceleyerek karara bağlamak ve universiteye bağlı kuruluşlar arasında duzenli calışmayı sağlamak,
-Her eğitim-oğretim yılı sonunda ve gerektiğinde universitenin eğitim oğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetleri hakkında Universitelerarası Kurula bilgi vermek,
-Universitenin yatırım programlarını, butcesini ve kadro ihtiyaclarını, bağlı birimlerinin ve universite yonetim kurulu ile senatonun goruş ve onerilerini aldıktan sonra hazırlamak ve Yuksekoğretim Kuruluna sunmak,
-Gerekli gorduğu hallerde universiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerde gorevli oğretim elemanlarının ve diğer personelin gorev yerlerini değiştirmek veya bunlara yeni gorevler vermek,
Universitenin birimleri ve her duzeydeki personeli uzerinde genel gozetim ve denetim gorevini yapmak,

Bu kanun ile kendisine verilen diğer gorevleri yapmak.
Yukarıda yer verdiğimiz ve universitelerde "13/b gorevlendirmeleri" olarak gecen işlemler universitelerde sıklıkla yargıya konu olan bir husus olarak goze carpmaktadır. Yıllar icerisinde yargının bakış acısıyla universitelerde bir farkındalık ve uygulama birliği olsa da, yetkisinin sınırsızlığından zevk alan Rektorler icin bir zulum yontemine donuşebildiği zaman icerisinde gorulebilmektedir.
Danıştay'ın ilgili dava dairelerinin 2547 sayılı Kanunun 13/b-4 maddesine dair bakışı ise somut olaylar bağlamında olduğu icin farklı farklı kararlara sebebiyet vermiş, bu konuda istikrarlı bir ictihat henuz oluşturulamamıştır. Bunlardan yakın tarihli olan bazılarının karar gerekce kısımlarını sizlere ozet olarak sunalım:
-"2547 sayılı Kanunun 13/b-4 maddesi uyarınca yapılan gorevlendirmenin gecici nitelikte olması gerekirken, dava konusu işlemin, davacının naklen atanması sonucunu doğuracak şekilde belirli bir sure belirtilmeksizin tesis edildiği anlaşıldığından, hukuka, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Danıştay 8. Daire, 2022/310 K."
- "2547 Sayılı Kanun'un 13. maddesinin (b) fıkrasının (4) numaralı bendi ile universiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerde gorevli oğretim elemanlarının ve diğer personelin gorev yerlerini değiştirme veya bunlara yeni gorevler verme konusunda rektore takdir yetkisi tanındığı acık olup, bu yetkinin ancak kamu yararı ve hizmet gerekleri goz ardı edilerek kullanıldığının kanıtlanması ya da idari yargı merciince saptanması halinde, sozu edilen bu durumun dava konusu idari işlemin neden ve amac yonlerinden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceği yerleşmiş yargı ictihatlarıyla kabul edilmiş bulunmaktadır. Danıştay İDDK, 2021/222"

KAPAT [X]
-"İlgili madde metninden de anlaşılacağı uzere, gorevlendirmelere ilişkin herhangi bir sure şartı veya kısıtlaması soz konusu değildir. Bu nedenle, dava konusu işlemin, gecici gorevlendirme niteliğinde değil; gerekli gorulen hallerde, zorunlu ihtiyacın karşılanmasına yonelik bir gorevlendirme işlemi olarak kabulu gerekmektedir. ...Daktilograf kadrosunda gorev yapan davacının, Yasa ile ongorulen gorevlendirmenin koşulu, hizmetin gerekli kılması durumu olarak kabul edildiği halde, belli bir hizmeti yurutme amacı gudulmeksizin, salt takdir yetkisine dayanılarak, aynı idareye bağlı Hasan Ali Yucel Eğitim Fakultesi'nde gorevlendirilmesine ilişkin dava konusu işlemde, hukuka ve mevzuata uyarlık gorulmemesi gerekcesine dayanılarak hukum kurulması gerekirken,.. Danıştay 2. Daire, 2018/2505 K. "
- "2547 Sayılı Kanun'un 13/b-4 maddesinin duzenlenme amacı, universiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerin herhangi birinde hizmetle ilgili olarak ortaya cıkacak bir ihtiyacın, universitenin kendi elemanları ile ve suratli bir bicimde karşılanması, boylece kamu hizmetinin aksamadan ve surekli olarak yurutulmesini sağlamaktır. Maddede, gorev yerlerinin değiştirilmesi veya yeni gorevler verilmesi yetkisinin "gerekli gorulen haller"de kullanılabileceğinin belirtilmesi, bu yetkinin, makul sebep, somut gerekce olmaksızın, personelin farklı birimlerde ard arda ya da sureklilik arz eder nitelikte gorevlendirilmesi anlamına gelmemektedir. Danıştay 2. Daire, 2018/3230 K."
- "2547 Sayılı Kanun'un 13/b-4 maddesinin duzenlenme amacı, universiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerin herhangi birinde hizmetle ilgili olarak ortaya cıkacak bir ihtiyacın, universitenin kendi elemanları ile ve suratli bir bicimde karşılanması, boylece kamu hizmetinin aksamadan ve surekli olarak yurutulmesini sağlamaktır. Maddede, gorev yerlerinin değiştirilmesi veya yeni gorevler verilmesi yetkisinin "gerekli gorulen haller"de kullanılabileceğinin belirtilmesi, bu yetkinin personelin naklen atanması, gorevden uzaklaştırılması veya cezalandırılması maksadıyla kullanılması anlamına gelmemektedir. Disiplin soruşturması yapılması nedeniyle, gorevi başında kalmasında sakınca gorulen personel hakkında, dava konusu işlem tarihinde her ne kadar 2547 Sayılı Kanun'da konuyla ilgili bir duzenleme bulunmasa da, genel kanun niteliğinde olan 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda yer alan gorevden uzaklaştırma tedbirinin uygulanması gerekeceği memur hukukunun bilinen ilkelerinden olup, bu tur durumlarda gecici tedbir mahiyetinde olduğundan bahisle gorevlendirme yoluna gidilemeyeceği acıktır. Danıştay 2. Daire, 2018/3094 K."
-"Yukarıda aktarılan yasa kuralı ile idarelere, universite personelinin kurum icinde gorev yerlerinin değiştirilmesi hususunda takdir yetkisi tanınmış ise de, bu yetkinin kullanımı kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlı olup, bu acıdan yargı denetimine tabi bulunduğu İdare Hukukunun bilinen ilkelerindendir. Her ne kadar davalı idarenin savunmasında, davacının hizmetine duyulan ihtiyac nedeniyle Diş Hekimliği Fakultesi'nde gorevlendirildiği ileri surulmuş ise de, davacının hizmetine ihtiyac duyulması hususu, somut bilgi, belge ve hukuken gecerli sebeplerle ortaya konulamadığı gibi, surekli olarak yenilenen gorevlendirme işlemi ile davacının asli kadrosundan uzaklaştırılması sonucu doğurulduğu hususu goz onunde bulundurulduğunda, dava konusu işlemin, davacıyı, kadro gorevinden uzaklaştırma niteliğinde olduğu, bu nedenle gorevlendirme muessesesinin amacı, gorevinin niteliği ve yurutulen hizmetin ozelliği ile davacının gecmiş hizmetleri, kariyer ve liyakat ilkeleri dikkate alındığında, davacının asıl kadrosuna dondurulmesi gerekirken aksi yonde tesis edilen işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri bakımından hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Danıştay 2. Daire, 2018/1913 K."
Yukarıda ozetlediğimiz kararların bir kısmında 2547 sayılı Yuksekoğretim Kanununun 13/b-4 maddesi uyarınca yapılan gorevlendirmelerde herhangi bir surenin ongorulmemesi sebebiyle işlem iptal edilirken, onemli bir kısmında ise sureden ote kamu yararı ve hizmet gereklerinin somut olarak ortaya koyulamaması ve Rektorun takdir yetkisini usulune uygun olarak kullanmadığı duşuncesi on plana cıkmaktadır.

Gectiğimiz gunlerde paylaştığımız bir kararda ise, 2547 sayılı Kanunun 13/b-4 maddesi uyarınca yapılan gorevlendirmelerdeki keyfiyet tam olarak ortaya cıkmıştır. Bir yuksekoğretim kurumunda gorevli Daire Başkanı hakkında yalnızca 1 yıl 2 ay gibi bir surede Rektor tarafından beş defa yer değişikliği yapılmış ve Bolge İdare Mahkemesi bu kararı iptal etmiştir. (Haber icin TIKLAYINIZ)
2547 sayılı Yuksekoğretim Kanununun 13/b-4 maddesi uyarınca yapılan gorevlendirmeleri yargı kararları ışığında ozetlemek gerekirse oncelik işlemde aşağıdaki bazı şartların oluşması ve buna gore işlem tesis edilmesi gerektiğini duşunuyoruz.
1- Kanun maddesinde yer verilen "gerekli gorulmesi" ibaresinin somut olarak ortaya koyulması, takdir yetkisinin sınırsız olmadığı duşunulduğunde ihtiyacın kamu yararı ve hizmet gereklerine gore net bir şekilde belirlenmelidir.
2- Gorevlendirme işlemi hicbir zaman naklen atama sonucu doğurmamalı, ortaya cıkan ihtiyacın gorevlendirilecek personel tarafından ne kadar bir sure icerisinde yerine getirilebileceği ve bunun da onayda belirtilmesi sağlanmalıdır. Şayet, ihtiyac karşılığında yapılan gorevlendirmede hizmetin devamı gerekiyorsa, aynı usulle gorevlendirme suresi uzatılmalıdır.
3- Gorevlendirilecek personelin seciminde ihtiyaca karşılık gelen uzman personelin secilmesi esas olmalı ve bu durum bilgi ve belgeleriyle birlikte ortaya konulmalıdır.
4- İlgili kanun maddesi personelin yer değişikliğine sebebiyet verdiği gibi mevcut personele Rektor tarafından "ek gorevler"de verilebilmektedir. Verilen gorevlerin seciminde ilgili personelin yetkinliğiyle birlikte aynı şekilde takdir yetkisinin neden o personelde kullanıldığının ve zorunluluk hali somutlaştırılmalıdır.
5- Universitelerin ilcelerinde akademik birimleri olduğu duşunulduğunde, personelin uzak ilcelerdeki birimlere gorevlendirmelerinde personelin isteği aranmalı, ilcede ikamet eden personel varsa oncelik verilmeli, bu durumlar oluşmuyorsa zorunluluk halleri tespit edilerek bir personeli surgune gonderme zihniyetinden vazgecilmelidir.
Son olarak, Rektorlerin gorev değişiminde universitelerdeki idari yoneticilerin (Genel Sekreter, Genel Sekreter Yardımcısı, Daire Başkanı) yer değişikliğinde sıklıkla kullanılan bu gorevlendirme yetkisinin, surgun surecine donuşmemesi, husumetli meselelere yol acmaması ve keyfiyeti kısmen de olsa engellemek icin idari yoneticilerin atama surecinde goruş bildiren Universite Yonetim Kurulunun benzer şekilde bu maddeyle gorevlendirilmesinde de yetkili bir unsur olarak yer alması icin yasal duzenleme yapılması faydalı olacaktır!