Devlet memurlarının mazeret izinleri cok ceşitli olmakla birlikte bu yazımızda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda acık şekilde belirtilmeyen 10 gunluk mazeret izninin verilme usul ve esasları acıklanacaktır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Mazeret İzni" başlıklı 104/C maddesinde, "(A) ve (B) fıkralarında belirtilen haller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilcede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl icinde toptan veya bolumler halinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gun izin verilebilir. Zaruret halinde oğretmenler haric olmak uzere, aynı usulle on gun daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden duşulur." hukmu yer almaktadır.
657 sayılı Kanunun 104 uncu maddesinin (A) ve (B) fıkralarında duzenlenen izinler, analık izni, analık izni kullanılırken annenin olumu halinde babaya verilecek izin, evlatlık edinen memura verilecek izin, babalık izni, evlilik izni ve olum izni şeklindedir.
Dolayısıyla, mezkur Kanunun 104 uncu maddesinin (A) ve (B) fıkralarında duzenlenen haller dışında memurlara verilebilecek mazeret izni (104/C) ayrıca duzenlenmiştir. Bu iznin kullanılabilmesi icin gerekli şartlar aşağıda yer almaktadır:
-657 sayılı Kanunun 104 uncu maddesinin (A) ve (B) fıkralarında belirtilen izinlerin dışında olması hallerinde verilmektedir.
-Bu izin kamu kurum ve kuruluşlarının merkez teşkilatlarında atamaya yetki amirlerce (Orneğin, Bakanlıklarda Bakan tarafından), ilde vali, ilcede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından verilir.
-Bu iznin verilebilmesi icin birim amirinin muvafakati şarttır. Orneğin bir Bakanlığın Genel Mudurluğunde veya bağlı kuruluşunda gorev yapan bir memur hakkında ilgili Genel Mudur veya bağlı kuruluşun en ust amirinin muvafakati gerekmektedir.
-Bu izin bir yıl icinde toptan veya bolumler halinde kullandırılabilir. Bu iznin suresi on gundur. Tekrar ihtiyac duyulursa oğretmenler haric olmak uzere bir kez daha on gun izin verilebilmektedir. Ancak verilen bu ikinci on gunluk izin memurun yıllık izninden duşmektedir.
-Bu izin takdire bağlı olarak verilebilmektedir. İdarenin, memurun talebi halinde bu izni verme zorunluluğu yoktur.
- Bu iznin istisnai olarak verildiği goz onune alınarak, idarelerin bu izni verirken memurun yıllık izni olup olmadığı hususunu gozetmesi ve bu duruma gore işlem tesis etmesinin uygun olduğunu değerlendirmekteyiz.