Dunya tarihi boyunca sayısız devrim gercekleşti ve bunlardan bazıları silahla yapılarak epey kanlı olayların yaşanmasına neden oldu. İşte bunlar arasında en unlulerinden bir tanesi de Kuba ’da yaşanan sosyalist devrimdir. Bu devrimi yapanlardan biri olan Fidel Castro, daha sonra ulkenin devlet başkanı olmuş ve uzun yıllar makamını koruyarak tarihin en onemli olaylarında aktif rol oynamıştır.
Che Guevara ile birlikte Kuba Devrimini gercekleştirdikten sonra ulkenin başına gecen Fidel Castro, neredeyse olduğu gune kadar başkanlık yaptığı icin zaman zaman diktator olarak da anılmıştır. Onun bu kadar bilinir olmasını sağlayan ise dunyanın super gucu ABD ’ye sık sık kafa tutmasıdır. Gelin Fidel Castro kimdir yakından bakalım ve gercekleştirdiği devrim hakkındaki onemli detayları gorelim.
Genc yaşta devrimciliğe soyunan bir hukukcu: Fidel Castro kimdir? Tam adıyla Fidel Alejandro Castro Ruz, 13 Ağustos 1926 tarihinde Kuba ’nın Mayari kentinde dunyaya geldi. Babası, 1895 - 1898 yılları arasında yaşanan Kuba Bağımsızlık Savaşı sırasında ulkeye gelmiş bir İspanyoldu. Annesi ise babasının hizmetcisiydi. Fidel ile birlikte beş cocuk yaptıktan sonra eşinden ayrılıp Fidel ’in annesi ile evlenmiştir.
Beyzbol konusunda yetenekli bir cocuk olan Fidel, birkac Cizvit okulunda eğitim gordukten sonra Havana Universitesi ’nde hukuk okumaya başladı. Bu donemde devrimciliğe soyundu ve uyesi olduğu Ortodoks Partisi ile birlikte Dominik diktatoru Rafael Trujillo ’ya karşı başarısız bir darbe girişimi yaptılar.
1950 yılında mezun olan Fidel Castro, kendi hukuk burosunu actı. Kuba Temsilciler Meclisi ’ne secilmek icin aday olsa da secim gercekleşmedi. Cunku Fulgencio Batista bir darbe yaparak ulkenin başına gecti. Demokrasi yolunun kapandığını goren Fidel, bir halk ayaklanması başlatmaya karar verdi.
Başarısız bir baskının ardından hapse atıldı: Fidel Castro 1953 yılında bir ekip toplamaya başladı ve yaklaşık 120 kişilik bir grupla 26 Temmuz gunu Santiago'da bulunan Moncada Kışlası'na bir baskın duzenledi. Arkadaşlarının buyuk bir bolumu oldurulurken Fidel yakalandı ve 15 yıl hapis cezası aldı. 21 ay yattıktan sonra 1955 yılında Batista affıyla cıktı ve Meksika ’ya gitti.
Fidel Castro, Che Guevara ile tanışıyor:
Fidel Castro Meksika ’ya gelince burada baskını yapan gruba ithafen 26 Temmuz Hareketi adını verdiği bir orgut kurdu. Bu sırada genc bir doktor olan Ernesto Che Guevara ile tanıştı. Orgut, İspanya İc Savaşı ’na katılmış isimlerden olan Kubalı Alberto Bayo ’dan gerilla savaşı eğitimi aldı. Amacları ABD destekli Kuba diktatoru Batista ’yı devirmek icin bir devrim yapmaktı.
Devrimin ilk hamlesi başarısızlıkla sonuclandı: 2 Aralık 1956 gunu Meksika ’dan Granma isimli bir yat ile yola cıkan Fidel Castro ve 81 arkadaşı, Kuba ’nın doğu kıyılarında karaya cıktılar. Cıktıkları gibi istihbaratı almış olan Batista ’nın askerleri tarafından pusuya duşurulduler. Fidel Castro, kardeşi Raul Castro ve Che Guevara ’nın da dahil olduğu yalnızca 18 kişi bu pusudan sağ kurtuldu. Grup, Sierra Maestra Dağları ’na kactı.
Fidel Castro ’nun daha sonra anlattığına gore ellerinde yalnızca iki tane tufek vardı. Buna rağmen kırsal muhafız askerleriyle catışmalara girerek silah ve muhimmat elde ettiler. Bu mucadele tam iki yıl surdu. Bu surecte Batista hem siyasi hem de askeri gucunu kaybetmeye başladı.
En sonunda Kuba Devrimi gercekleşti:
1958 yılının son gunlerinde Fidel Castro ve ekibine buyuk bir saldırı gercekleştirildi ancak onlar geri cekilmedi ve karşı saldırıya gectiler. Buyuk catışmalar ile Havana ’ya giren ekip 1 Ocak 1959 gunu yonetimi ele gecirdi. Batista Dominik Cumhuriyeti ’ne kactı, Fidel Castro ise Kuba devlet başkanı koltuğuna oturdu.
Yeni hukumetin ilk icraati ulkede bulunan petrol rafinerilerini, fabrikaları, kumarhaneleri ve diğer ABD tarafından işleten yerleri kamulaştırmak oldu. Bu surecte ABD ’den ticari ambargo yiyen Kuba, kendisi gibi sosyalist olan SSCB ’ye yakınlaştı.
Turkiye ’nin de dahil olduğu olaylar yuzunden az kalsın Ucuncu Dunya Savaşı başlayacaktı:
Hemen dibinde Sovyet destekli bir ulke olmasından rahatsız olan ABD, daha once Kuba ’dan ulkesine kacan bin 500 Kubalı gocmeni silahlandırarak 1961 yılının Nisan ayında Kuba kıyılarına gonderdi. Tarihe Domuz Korfezi Cıkarması olarak gecen olayın amacı bir karşı devrim yapmaktı. Ancak başarısız oldu ve ABD ile Kuba ’nın arası iyice acıldı.
Bu olay uzerine 1962 yılında SSCB, Kuba ’ya balistik fuzeler yerleştirdi. Bu sırada ABD ’nin de Turkiye ’de balistik fuzeleri bulunuyordu. Yani nukleer savaş tehdidi had safhadaydı. Neyse ki her iki taraf da diplomatik goruşmeler yaparak bu tehdidi ortadan kaldırdı.
Fidel Castro uzun yıllar CIA olum listesindeydi:
Fidel Castro ulkesindeki okur yazarlık oranını arttırdı, yeni okullar actı, kaynakları halkın yararına kullandırdı, işsizliği ortadan kaldırdı ve ABD bağını tamamen kopardı. Ustelik hem diğer sosyalist devrimcileri destekliyordu hem de Sovyetlere de yakındı. Bu nedenle ABD icin buyuk bir tehdit oluşturuyordu ve ABD tehdit sevmezdi.
Amerika Birleşik Devletleri ’nin uluslararası operasyonlarını yuruten CIA, Fidel Castro ’yu bir suikast ile ortadan kaldırmaya kararlıydı. Ancak bunu bir turlu başaramadı. Soylenene gore CIA, Fidel Castro ’yu ortadan kaldırmak icin tam 634 tane suikast denemesi gercekleştirdi ve bunların her biri başarısızlıkla sonuclandı.
Fidel son gunlerini emekli bir devrimci olarak gecirdi:
Fidel Castro, Kuba devlet başkanı olarak gecirdiği uzun yılların ardından 2006 yılının 31 Temmuz gunu koltuğunu kardeşi Raul Castro ’ya devretti. Sonraki yıllarını kitap ve makale yazarak geciren Fidel Castro, 25 Kasım 2016 tarihinde coklu organ yetmezliği nedeniyle 90 yaşında hayatını kaybetti.
Fidel Castro devrimi ile neler yaşandı?
Fidel Castro ’nun başında olduğu Kuba Devrimi sonrası ulke ABD ile bağlarını kopardı ve bağımsız bir sosyalist yonetim haline geldi demek isterdik ancak maalesef ABD ile kopan ipler bu sefer SSCB ’ye bağlandı. ABD ’nin hemen dibinde olan ulke, uyuşturucu ticaretinin merkezi haline geldi.
Tabii sosyalist yonetim sayesinde eğitim, sağlık, temel ihtiyaclar ucretsiz oldu ama ozel ticaretin olmaması pek cok sorunu beraberinde getirdi ve bugun bile devam eden sayısız kıtlık donemi yaşandı. Pek cok Kubalı bugun bile hala ABD ’ye goc ediyor ya da goc etme hayalleri ile yaşıyor. 2015 yılında ABD ile Kuba arasında yeniden diplomatik goruşmeler başladı. Yani dunyanın son sosyalist ulkesi, artık pek de sosyalist değil.
Fidel ’e yapılan pek cok eleştiri de vardı:
Fidel Castro'nun yonetim suresi boyunca ortaya cıkan kotu eylemler ve işlenen suclar, Kuba tarihinde derin izler bıraktı. Castro'nun siyasi muhalifleri acımasızca bastırdığı bilinen bir gercek. İfade ozgurluğunu kısıtlamış ve eleştiriye tahammulsuz olmuştur. Ayrıca Castro'nun ekonomik politikaları da epey eleştirilmiştir. The Guardian ’a gore ulkenin ekonomik cokuşune yol acan tarım reformları ve kamulaştırma cabaları, halkın yaşam standartlarını duşurdu ve yoksulluğu derinleştirdi.
Uluslararası arenada, Castro'nun desteklediği terorist ve gerilla gruplar Latin Amerika ve diğer bolgelerde istikrarsızlık yarattı. Onun desteği ve etkisi altında gercekleşen hareketler, bolgesel guvenliği tehdit etti ve uluslararası ilişkileri de olumsuz etkiledi. Castro'nun anti-Amerikan tavrı ve Soğuk Savaş donemindeki stratejik hamleleri, uluslararası siyasette gerilime neden oldu.
Sonuc olarak, Fidel Castro'nun kotu eylemleri ve sucları, onun Kuba'nın modern tarihine olan etkisini karmaşık bir hale getiriyor. İnsan hakları ihlalleri, ekonomik sıkıntılar ve uluslararası arenadaki tartışmalı adımlar, Castro'nun liderliğinin değerlendirilmesini ve mirasının anlaşılmasını zorlaştırıyor.
Fidel ’i eleştiren oyun bile var: 2010 yapımı Call of Duty: Black Ops isimli oyunda Castro'ya suikast yaptığını duşunen ABD'li bir askerin gozunden yaşananları goruyoruz. Meğer Castro yerine dubloru suikaste kurban gidiyor ve gercek Castro da ABD'li askeri yakalayıp Ruslara vererek ona acı cektirmelerini istiyor. Tum oyun boyunca Kuba'nın Soğuk Savaş doneminde ABD'ye yakın topraklara sahip olmak isteyen Ruslar sayesinde devrimi yapabildiği ve bu hedefe ulaşılsa da ABD'nin nasıl durumun ustesinden geldiği anlatılıyor.
Kuba Devrimi ’nin en onemli isimlerinden olan Fidel Castro kimdir sorusunu yanıtlayarak hayatı ve devrimi hakkında bilmeniz gereken onemli detaylardan bahsettik. Maalesef globalleşen dunyada artık tek başına hayatta kalmak bu tur kucuk devletler icin imkansız hale geldi.
Kaynak: History UK Webtekno'yu Threads'de takip et, haberleri kacırma