Gezegenimizin verimli topraklarında sayısız meyve yetişiyor. Bunlardan bazıları insan eliyle yetiştirilirken bazıları hic beklemediğimiz yerde yabani olarak karşımıza cıkıyor. Durian, insanlar tarafından yetiştirilen meyvelerden bir tanesi. Guneydoğu ulkelerinde meyvelerin kralı ve cennet - cehennem gibi adlarla da anılan bu meyve, lezzetli olduğu kadar son derece besleyici ozelliklere de sahip.
Her guzelin bir kusuru vardır, durian meyvesinin kusuru da kokusu. Oyle ki bazılarına gore durian meyvesi, dunyanın en kotu kokularından bir tanesine sahip. İnanılır gibi değil ama bu meyve cok kotu koktuğu icin bazı ulkelerde kapalı alanda yenilmesi yasaklanmıştır. Giderek ilginc hale geliyor değil mi? En iyisi gelin durian meyvesi nedir yakından bakalım ve faydaları ile zararlarını gorelim.
Hic bilmeyenler icin kısaca anlatalım; Durian meyvesi nedir? Guneydoğu Asya bolgesine ozgu bir meyve olan durian, bolgenin yerlileri tarafından meyvelerin kralı ve cennet - cehennem gibi isimlerle de anılır. Kahverengi - yeşil dikenli bir kabuğun icerisinde 6 adet sulu parcadan oluşur. İc kısmı olgunluğuna gore yeşil, gri, krem, sarı gibi renklerde olabilir. Kabuğuyla birlikte bir durian meyvesi 3 kilograma ulaşabilir. Ağaclarının boyu 40 metreyi aşabilir ve beş yaşından sonra meyve vermeye başlar.
Tayland, Vietnam, Malezya, Endonezya, Filipinler ve Singapur gibi pek cok farklı ulkede bilinen 30 farklı durian meyvesi turu var ancak bunların yalnızca 9 tanesi yenebilir meyvelerdir. Eldiven kullanarak kesilen durian meyvesi, kabuğu cıkarıldıktan sonra dilimlenerek ciğ halde, pirincle ya da farklı yemeklerle birlikte tuketiliyor.
Durian kokusunu nerede duymuştuk hatırlayalım: Cumhuriyet haber sitesinin 6 Mart 2023 tarihli haberine gore Turk Hava Yolları ’nın TK-1855 sefer sayılı Barcelona - İstanbul ucuşu sırasında, ucak havalandıktan kısa bir sure sonra bir yolcu cantasındaki durian meyvesini cıkardı ve yemeye başladı. Fakat koku o kadar kotuydu ki tum kabini kapladı ve en sonunda pilot dayanamayarak İstanbul Havalimanı ’na geri dondu. Yani oyle kotu bir kokudan bahsediyoruz.
İyi ama durian meyvesi neden yasaklanacak kadar kotu kokuyor?
Aslında durian meyvesinin kokusunu sevmeyenler kadar sevenler de var. Durian meyvesinin kokusu genel olarak kukurt, lağım, meyve, bal, curuyen soğan kokusunun bir karşımı olarak tarif ediliyor. Meyve uzerinde yapılan incelemelerde kokarca, karamel, curuk yumurta, meyve ve hazır corbadakilere benzer 44 farklı aromatik bileşene sahip olduğu goruldu. Durian meyvesini Endonezya ve Singapur gibi Guneydoğu Asya ulkelerinde toplu taşıma ya da otel gibi kapalı alanlarda yemek yasaktır.
Durian meyvesi, besin değeri acısından son derece zengin: 243 gram yani bir porsiyon durian meyvesinde 357 kalori, 13 gram yağ, 66 gram karbonhidrat, 9 gram lif, 4 gram protein bulunuyor. Bir porsiyon tukettiğiniz zaman gunluk almanız gereken C vitamininin yuzde 80 ’ini, titaminin yuzde 61 ’ini, manganezin yuzde 39 ’unu, B6 vitamininin yuzde 38 ’ini, potasyumun yuzde 30 ’unu, bakırın yuzde 25 ’ini, folatın yuzde 22 ’sini, magnezyumun yuzde 18 ’ini ve niasinin yuzde 13 ’unu almış olursunuz. Yani epey besleyici bir meyve olduğu acıkca goruluyor.
Peki durian meyvesinin faydaları nelerdir? Kanser riskini azaltır. Kalp hastalığını onler. Enfeksiyonlarla savaşır. Kan şekerini duşurur. Kanser riskini azaltır: Durian, antioksidanlar acısından en zengin meyvelerden bir tanesidir. Bu ozelliği sayesinde kanser yapıcı serbest radikalleri notralize eder. Yapılan bir calışmada bir tur meme kanseri hucresinin yayılmasını engellediği goruldu. Elbette konu hakkında daha fazla calışma yapılması gerekiyor.
Kalp hastalığını onler: Durian meyvesinin iceriğinde bulunan bileşikler tam anlamıyla kalp ve damar sağlığı dostudur. Kotu kolesterolu duşurup iyi kolesterolu yukseltmesinin yanı sıra atardamar sertleşmelerini azaltarak damart sertliğine bağlı hastalık riskini azaltır.
Enfeksiyonlarla savaşır: Durian meyvesi B ve C gibi pek cok vitamin ve mineral acısından zengin olduğu icin bağışıklık sisteminizi guclendirecektir. Bunun yanı sıra iceriğinde bulunan antibakteriyel ozelliğe sahip bileşenler de enfeksiyonlarla savaşınızda size destek olacaktır.
Kan şekerini duşurur: Tropikal meyveler ozelinde inceleme yapıldığı zaman durian meyvesinin bunlar arasındaki en duşuk glisemik indekse sahip meyvelerden olduğu goruluyor. Bunun anlamı kan şekerini daha az yukseltmesi ve bu nedenle de kan şekeri dengesini korumaya yardımcı olmasıdır.
Hicbir şey masum değil, durian meyvesinin olası zararları da var: Diyabetli ve kilolu kişiler icin risk oluşturuyor. Alkol ile birlikte tuketilirse sonucları olumcul olabilir. Diyabetli ve kilolu kişiler icin risk oluşturuyor: Evet, durian meyvesi besin değeri acısından zengin ve glisemik indeksi de duşuk bir meyve ancak bu durum, ne kadar tukettiğinize gore değişir. Sonucta icerisinde sukroz, fruktoz, glikoz gibi basit şekerler var ve tam bir durian meyvesi 3 binden fazla kaloriye sahip olabilir. Bu nedenle bir porsiyondan fazla tuketildiği durumlarda hem kan şekerinizi fazla yukseltir hem de kilo almanıza neden olur.
Alkol ile birlikte tuketilirse sonucları olumcul olabilir: Durian meyvesi uzerinde yapılan calışmalarda, iceriğinde kukurt benzeri bileşenler olduğu goruldu. Bu bileşenler enzimlerinizin alkolu parcalamasını onleyerek kanınızdaki alkol seviyesinin artmasına neden oluyor. Bunun sonucunda şiddetli mide bulantısı, kusma, kalp hızında anormal artış gibi durumlar ortaya cıkabilir. Bu nedenle alkol ile birlikte durian meyvesi tuketilmesi asla onerilmiyor.
Durian meyvesi Turkiye ’de var mı? Durian meyvesi şu an icin yalnızca Guneydoğu Asya bolgesinde uretilen bir meyvedir. Başka yerlerde uretilenler, iklim koşulları nedeniyle orijinali kadar lezzetli olmuyor. Zaten pek de populer bir meyve olmadığı icin her yerde uretilmesine ihtiyac duyulmuyor. Bu nedenle durian meyvesi Turkiye ’de uretilmiyor ve iklim acısından da bize pek uygun değil. Fakat bir anda herkes durian meyvesi yemek isterse birkac yere eker deneriz.
Meyvelerin kralı olarak adlandırılan ve kotu kokusu nedeniyle bazı ulkeler tarafından yasaklanan durian meyvesi nedir, faydaları ve zararları nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Yazımızdaki sağlık ile ilgili bolumler yalnızca bilgilendirme amaclıdır. Durian meyvesinin sağlığınızın uzerindeki etkilerini oğrenmek icin mutlaka uzman bir hekime danışmalısınız.
Kaynaklar: Healthline, Health X Change, Tatler Webtekno'yu Threads'de takip et, haberleri kacırma