FATMA GÜLÇİN KABASAKALLI-Söz konusu platform, bir operatör tarafından oluşturulup yönetilen, alıcı ve satıcıların kısa dönemli olarak belirli miktarlarda gaz fiyatı teklifi üzerinden işlemler yapması anlamına geliyor. Gazprom Export şirketi, 2018’de kurduğu Elektronik Satış Platformu ile, Orta ve Kuzeybatı Avrupa’daki 10 teslim noktasına satış yapıyordu. Fakat Ukrayna savaşı ve Avrupa Birliği’nin (AB) yaptırımları nedeniyle Rusya’nın Avrupa’daki gaz teslim noktaları iptal oldu, Gazprom Export’un elektronik satış platformu işlerliğini yitirdi. Dolayısıyla Putin’in önerisini, Gazprom Export yerine Türkiye’den dijital gaz ticareti yapılması olduğu anlaşılıyor.

Nasıl çalışır?

Halen Rusya’nın Avrupa’ya en büyük gaz güzergahı, Türkiye üzerinden geçen TürkAkım 2 boru hattı. Moskova, doğalgazının bir kısmını TürkAkım2 üzerinden uzun vadeli anlaşmalarla satıyor, ancak hala belirli düzeyde bir ekstra kapasite var. Yaklaşık 4 milyar metreküplük bu ekstra kapasite için “açık artırma” yoluyla fiyat teklifi alınması yüksek bir olasılık. Dolayısıyla Türkiye merkezli bir dijital gaz ticaret platformu kurulup, Türkiye-Bulgaristan sınırında belirli bir lot’ta ve tarihte açık artırmalar yapılacak. En yüksek fiyatı verenin alacağı gazın teslim noktası TürkAkım 2 olacağından, bu elektronik gaz ticareti ve tesliminin Türkiye üzerinden yapılması sağlanacak.

Enerji Uzmanı Ali Arif Aktürk, TürkAkım 2’deki ilave kapasitenin spot ve kısa vadeli kontratlarla satılabileceğini, burada söz konusu boru hattından gelen gaz dışında başka bir ticaretin yapılamayacağını vurguladı. Aktürk, “TürkAkım 2’den aldığımız transit ücretinin katkısı çok fazla olmaz, çünkü ilave yaklaşık 4 milyar metreküplük bir kapasite var” ifadelerini kullandı.