Sizler için þimdide kuyruklu yýldýzý araþtýrdým.Gerçekten eþsiz güzellikte görüntüsü olan bu yýldýzýn 2 kaynaktan tanýmý size vericeðim buyrun ;1. Kaynak ;
Kuyruklu yýldýzlar, "kirli kartopu" ya da "buzlu çamur topu" olarak anýlýrlar. Buz (su ve donmuþ gazlar) ve (bir nedenle güneþ sisteminin oluþumu sýrasýnda gezegenlerde yoðunlaþamamýþ) kozmik toz karýþýmýndan oluþurlar.
Güneþ sisteminin diðer küçük cisimlerinin aksine, kuyrukluyýldýzlar antik çaðlardan beri bilinmektedir. Çin kayýtlarýna göre Halley kuyrukluyýldýzý MÖ. 240 yýlýndan beri tanýnmaktadýr.
1995 yýlý itibariyle 1024 kuyrukluyýldýz kataloglanmýþ ve yörüngeleri (kabaca da olsa) hesaplanmýþtýr. Bunlardan 184'ü periyodik kuyruklu yýldýzdýr (yörünge dönemleri 200 seneden azdýr.) Mutlaka bunlarýn dýþýnda kalan pek çoðu da periyodik kuyrukluyýldýzdýr, ancak yörüngeleri yeterli hassasiyetle tanýmlanamadýðýndan kesinleþtirmek mümkün olmamaktadýr.
Nüve: Nispeten katý ve kararlý olan çekirdek, su buzu ve diðer donmuþ gazlar ve az miktarda kozmik toz ve diðer katý cisimlerden oluþmuþtur.
Koma: Çekirdekten buharlaþan su, karbondioksit ve diðer nötr gazlarýn yoðun bir bulutudur. Nüveyi çevreleyen ýþýk topu þeklinde görülür.
Hidrojen bulutu: Çok büyük (milyonlarca km) ancak son derece seyrek bir nötr hidrojen zarfý.
Toz kuyruk: 10 milyon km'yi aþan uzunlukta, çekirdekten kaçan gazlarla taþýnan mikroskopik toz partiküllerinden oluþmuþ duman. Kuyrukluyýldýzýn, çýplak gözle görülebilen en belirgin özelliðini teþkil eder.
Ýyon kuyruk: Kuyrukluyýldýzýn, yüzlerce milyon km'ye varan uzunlukta, güneþ rüzgârýyla reaksiyon sonucu iyonize olmuþ gazlardan oluþan plazma kuyruðudur.
Kuyrukluyýldýzlar güneþe yeterince yakýn olmadýkça görülmezler. Bazýlarýnýn yörüngesi güneþ sisteminin bir hayli dýþýna taþar, bunlar bir kez görüldükten sonra binlerce yýl boyunca geri dönmezler. Sadece kýsa ve orta periyotlu kuyruklu yýldýzlarýn (Halley kuyrukluyýldýzý gibi) yörüngelerinin en azýndan önemli bir bölümü güneþ sistemi içinde kalýr.
Kuyrukluyýldýzlar, güneþ yakýnýndan yüzlerce geçiþ sonunda (yaklaþýk 500 geçiþ sonunda), buz ve gazlarýnýn tamamýna yakýnýný yitirerek asteroidlere benzer bir görünüm kazanýrlar (muhtemelen dünyaya yakýn asteroidlerin bazýlarý ölü kuyrukluyýldýzlardýr.) Yörüngeleri güneþe yaklaþan kuyrukluyýldýzlarýn, güneþ ya da gezegenlerle çarpýþma, ya da oldukça yakýn bir geçiþle (özellikle Jüpiter'e yakýn geçerlerse), güneþ sistemi dýþýna atýlmalarý olasýlýðý vardýr.
2. Kaynak ;
Kuyruklu yýldýzlar, buz, toz ve gazdan oluþmuþ gökcisimleridir.
Kuyruklu Yýldýzlarýn Genel Özellikleri:
Ayný Güneþ Sistemi'ndeki gezegenler gibi belli bir yörüngesi olup belirli bir periyotla bu yörüngede dönerler.
Kuyruklarýnýn uzunluðu 1 AB ile 10 milyon kilometrenin birkaç katý arasýnda deðiþir.
Güneþ Sistemi'nin oluþumu sýrasýnda meydana gelmiþlerdir.
Kuyruklu yýldýzlar, Güneþ'ten uzak iken çok az ýþýk yansýtan gökcisimleridir. Ancak Güneþ'e yaklaþtýkça ýsýnmaya, parlamaya ve geniþlemeye baþlar. Günberideyken yani Güneþ'e en yakýn konumlarýndayken en parlak konumlarýna ulaþýrlar.
Kuyruklu Yýldýzlarýn Yapýsý: Tipik bir kuyruklu yýldýz, saç (koma), çekirdek (nüve), hidrojen zarfý ve 2 tane kuyruða sahiptir.
Çekirdek (Nüve): Kuyruklu yýldýzýn tek katý bölgesidir. Buz, toz ve donmuþ gazdan oluþmuþtur. Kirli bir kartopunu andýrýr. Genellikle çapý 1 km ile 20 km arasýnda deðiþir. Ama çapý 100 km ile 300 km arasýnda deðiþen kuruklu yýldýzlar da vardýr. Kuyruklu yýldýz Güneþ'e yaklaþtýkça (yaklaþýk bir AB) çekirdekte bulunan donmuþ su ve gazlar süblimleþir ve saç kýsmý oluþur.
Saç (Koma): Çekirdeði saran toz ve gaz bulutudur. Büyüklüðü onbin kilometre ile birmilyon kilometre arasýnda deðiþebilir. Saç için kuyruklu yýldýzýn atmosferi denebilir. Güneþ'e yaklaþtýkça saç daha büyük bir hale gelir.
Hidrojen Zarfý: Güneþ'ten gelen morötesi ýþýnlarýn saçtaki gazlara etkisi ile kimyasal tepkimeler sonucu ortaya çýkan iyon bulutlarýdýr. Ortaya çýkan iyonlar morötesi spektrumda görülebilir.Bu nedenle atmosferimiz morötesi ýþýnlar soðurduðundan Dünya'dan gözlemlenemez. Ancak SOHO gibi uzay araçlarý ile tespit edilirler. Büyüklükleri 10 milyon ile 100 milyon km arasýnda deðiþir.
Ýyon Kuyruðu: Güneþ rüzgarlarýnýn etkisi ile oluþur. Güneþ rüzgarlarý kuyruklu yýldýzýn saçýndaki gaz iyonlarýna çarparak geri iter. Bu da iyon kuyruðunun oluþumuna sebep olur. Ýyon kuyruðu her zaman Güneþ'e bakar ve yüzlerce milyon kilometre uzunluðunda olabilir. Florasan etkisi ile kendi ýþýðýný yayar.
Toz Kuyruðu: Oluþumunun ana sebebi Güneþ ýþýðýnýn sýcaklýðýdýr. Donmuþ su ve gazlar eriyince ortaya çýkan mikroskobik gazlar Güneþ ýþýðýnýn ya da radyasyonunun basýncý ile geri itilir ve kuyruk oluþturur. Kuyruklu yýldýzýn kendi yörüngesindeki dönüþü nedeniyle toz kuyruðu eðilir. Uzunluðu 10 milyon kilometreyi aþar.
Oort Bulutu: Bu görüþ Hollandalý gökbilimci Jan Hendric Oort tarafýndan ileri sürülmüþtür. Jan Hendric Oort, yörüngesi iyi bilinen uzun periyotlu 20 kadar kuyruklu yýldýzý incelemiþ ve hepsinin belli bir yerde (Güneþ'ten uzaklýðý 10 bin ile 100 bin AB) kesiþim yaptýðýný farketmiþtir. Bu kuyruklu yýldýzlarýn Güneþ Sistemi'nden çýkmadýklarýný ancak iç Güneþ Sistemi'nde de dolaným yapmadýklarýný görmüþtür. Oort Bulutu'nun Güneþ Sistemi'nin oluþmasý sýrasýnda dýþarý itilen uzay döküntülerinden oluþtuðu düþünülmektedir. Buradan kuyruklu yýldýzlarýn ya bir yýldýz sisteminin gelgit etkisi ile ya da Samanyolu'nun yarattýðý gelgit etkisiyle geldikleri düþünülüyor. Periyotlarý 200 ile birmilyon yýl arasýnda deðiþmekteyken yörüngeleri de dýþ merkezlidir.
Kuiper Kuþaðý: Neptün'ün yörüngesinden sonra gelen bölgedir. Gezegenimsiler, buzlu cisimler ve uzay taþlarý barýndýrýr. Buradakikuyruklu yýldýzlarýn da gaz devlerinin yani Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'ün çekim gücü ile geldiði düþünülüyor. Periyotlarý 200 yýldan az ve düzensiz olup yörüngeleri Oort Bulutu'ndan gelen kuyruklu yýldýzlara göre daha çemberseldir.
Kuyruklu Yýldýz Araþtýrmalarý: 1970 yýllarý astronomi için parlak bir dönem olmasýna raðmen (ki bu yýllarda Apollo görevi ile Ay'a gidilmiþ gaz devlerine araçlar gönderilmiþti) kuyruklu yýldýzlar hakkýnda çok fazla bilgi olmamasý araþtýrmacýlarý bilgi toplamak amacýyla uzay araçlarýna çevirdi. Çünkü kuyruklu yýldýz Dünya'ya yakýnken kuyruk ve saç kýsmý oluþtuðu için, uzaktayken de çok küçük göründüðü için gözlenlenemiyordu. Yörüngesinin ve periyodunun uygun olmasý nedeniyle Halley Kuyruklu Yýldýz seçildi. Halley Kuyruklu Yýldýzý'na 7 tane araç gönderildi. En baþarýlýsý kuyruklu yýldýza en fazla yaklaþan Giotto Uzay Aracý oldu.
Kuyruklu Yýldýz Gözlemi: Iþýk kirliliðinin olmadýðý bir alanda gökyüzüne dikkatli bakýlýrsa gökyüzünde yükselen bir ýþýk sütunu görülebilir. Bu ýþýk, kuyruklu yýldýzlarýn býraktýðý tozlarýn Güneþ ýþýðýný yansýtmasýyla ortaya çýkar. (Samanyolu diski ile karýþtýrýlmamalýdýr.) Zodyak yani Burçlar Kuþaðý'nn etrafýnda daha parlaktýr. Bir kuyruklu yýldýz keþfedilmek isteniyorsa bakýlmasý gereken yer Burçlar Kuþaðý'dýr. Kuyruklu yýldýzlarý daha parlak görmek için ise Güneþ battýktan birkaç saat sonra batýya ya da Güneþ doðmadan birkaç saat önce doðuya bakýlmalýdýr.
Burçlar Kuþaðý ve Samanyolu Diski. (Fotoðraf: Daniel LOPEZ, Telde Gözlemevi, IAC)
Önemli Bazý Kuyruklu Yýldýzlar:
Halley Kuyruklu Yýldýzý (1P/Halley): Edmond Halley'in 1705 yýlýnda Newton'un hareket kanunlarýný kullanarak 1758'de geçeceðini tahmin ettiði kuyruklu yýldýz. Tahminin doðru çýkmasý üzerine o sýrada ölmüþ olan Halley'in adý kuyrukluyýldýza verildi. Halley'in ortalama periyodu 76 yýldýr fakat Güneþ'e yaklaþtýkça kütle kaybetmesi ve baþka gezegenlerin kütle çekim alanýna girmesinden dolayý bu periyod kesin olarak tahmin edilememektedir. En son 1910 ve 1986 yýlýnda geçtiði bilinen kuyrukluyýldýzýn bir dahaki ziyaretinin 2062 nin baþýnda olacaðý düþünülüyor. Halleyin ölçüleri 16x8x8km dir.
Hyakutake Kuyruklu Yýldýzý (C1996/B2): 30 ocak 1996'da Yuji Hyakutake'nin basit dürbünler sayesinde keþfettiði kuyrukluyýldýz. Astronomlar Hyakutakede Kuyruklu Yýldýzý'nda diðer kuyrukluyýldýzlarýn aksine büyük miktarlarda etan ve metan gözlemlediler.
McNaught Kuyruklu Yýldýzý (C2006/P1): 2007 yýlýnýn ocak ayýnda gözlemlenen kuyruklu yýldýz astronomlar tarafýndan son 10, 20, 30 ve hatta 40 yýlýn en parlak kuyrukluyýldýzý olarak nitelendirildi. Bu ünvaný kendisine kazandýran ise Dünya'dan bakýldýðýnda Güneþ'e çok yakýn olmasýna karþýn görülebilmesiydi.
Encke Kuyruklu Yýldýzý (2P/Encke): Þu ana keþfedilen en ufak periyotlu kuyruklu yýldýz. Periyodu 3 yýldýr. Çekirdeði 4.8 km çapýndadýr.
Biele Kuyruklu Yýldýzý (3D/Biele): 1772 yýlýnda keþfedilen bu kuyrukluyýldýz sonraki Dünya ziyaretinde 2 parçaya ayrýlmýþ olarak görüldü. 1852 yýlýnda ise iki parçanýn birbirinden yaklaþýk 2.5 milyon kilometre uzakta olduðu görülmüþtür.
Kuyruklu yýldýzlar, Messier Kataloðu'nun hazýrlanmasýnda çok önemli rol üstlenmiþlerdir.
Fotoðraflar ;