H2 Energy Solutions Kurucu Ortağı Ali KöseTu?rkiye ic?in yes?il hidrojen stratejisi ve inisiyatiflerine dair c?alıs?malarınız var. Bunların kapsamını biraz ac?ar mısınız?
Takriben iki sene o?nce Tu?rkiye ic?in yes?il hidrojen stratejimizi ve inisiyatifimizi ac?ıklayarak hidrojen enerjisinin u?lkemiz ic?in o?nemini hem kamuda hem de o?zel sekto?r tarafında daha duyarlı hale getirmeyi amac?ladık. Buradakiana fikrimiz, merkez s?ehirler arasında hidrojen koridorları ile beraber hidrojen merkezleri olus?turmaktı. O?zellikle belediyeleri ve tas?ıma sekto?ru?nu? bu konuda o?ncu? go?ru?yoruz, c?ok fazla devlet desteg?i ve kaynag?ına gerek olmadan kendi imkanlarıyla bu gibi projeleri yapabilirler. H2 Energy Solutions olarak biz bu konuda her tu?rlu? planlama, kurulum, uygulama ve is?letme desteg?i veriyoruz. Bugu?n de birc?ok firmayla beraber is? ortaklıkları kurarak, o?zellikle yes?il hidrojen projelerini
Tu?rkiye’de de hayata gec?irmeye c?alıs?ıyoruz. Aynı zamanda kurucuları arasında yer aldıg?ımız Yes?il Hidrojen U?reticileri Derneg?i’nde (H2DER) faaliyetlerimizi hızla bu?yu?tu?yoruz ve konuyu hem o?zel sekto?r hem de kamu tarafında daha etkin bir hale getirmeye c?alıs?ıyoruz.
Hidrojen piyasasının gelis?tirilmesi s?art
Hu?ku?met hidrojen piyasasına yatırım yapma ve bu?yu?tme konusunda oldukc?a hevesli go?ru?nu?yor. Bu kapsamda da Ulusal Hidrojen Stratejisi’ni ac?ıkladı. Sizce hu?ku?metin bu stratejisi u?lkenin potansiyelini kars?ılıyor mu?
Biz yes?il hidrojeni geleceg?in yakıtı olarak go?ru?yoruz. Bu ac?ıdan dog?algazın kullanıldıg?ı her alanda sıfır karbonlu yes?il hidrojenin yer alması gerektig?ini du?s?u?nu?yoruz. Stratejik olarak o?nemli bir yerde olan Tu?rkiye’nin ru?zgar, gu?nes? gibi yenilenebilir enerjideki dog?al kaynakları du?nya ortalamasının c?ok u?zerinde. Bu konumundan dolayı Tu?rkiye’nin hidrojen u?retim ve kullanım potansiyelini de c?ok yu?ksek go?ru?yoruz. Jeostratejik konumundan ve Avrupa’ya ulas?an mevcut dog?al gaz hatları sayesinde, Tu?rkiye’nin o?zellikle Avrupa’ya du?s?u?k maliyetli yes?il hidrojen ihracat potansiyeli ve bo?ylece cariac?ıg?ı kapatma olasılıg?ını c?ok yu?ksek ve deg?erli buluyoruz. I?hracat ve tas?ıma sorunları as?ılana kadar Tu?rkiye’de mutlaka hidrojen piyasasının gelis?mesi gerekiyor. Bu sebeple yakın zamanda ac?ıklanan Tu?rkiye’nin yes?il hidrojen stratejisi c?ok o?nemli bir ilk adımdır ve mutlaka gelis?tirilmesi lazım.
O?zel sekto?r lokomotif olmalı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıg?ı’nın ac?ıkladıg?ı bu stratejinin kapsamının daha da bu?yu?tu?lerek kamu, belediyeler ve o?zellikle o?zel sekto?rde o?ncu? s?irketlerle beraber yes?il hidrojen u?retim ve kullanım projelerinin hayata gec?irilmesi c?ok o?nemli. Her ne kadar devlet tes?vik ve farklı mekanizmalarla yes?il hidrojeni daha kullanılır hale getirmeye c?alıs?acaksa da her s?eyi devletten beklemeden temiz ve c?evreci bir gelecek ic?in bas?ta o?zel sekto?ru?n lokomotif rolu? alması kac?ınılmaz olacaktır. Yes?il hidrojen demek hem temiz, sıfır karbonlu enerji hem de Tu?rkiye’nin enerji ithalatc?ısı konumundan enerji ihracatc?ısı konumuna gec?mesi anlamına gelecektir. Bu da u?lkemiz ic?in en o?nemli hedeflerden biri olmalıdır ve yu?ksek potansiyelimizi yakalamamız ac?ısından c?ok o?nemlidir.
Cari ac?ıg?ın kapanmasında etkili olur
Genel olarak Avrupa, dig?er Batı u?lkeleri ile Tu?rkiye’deki enerji talebini ve uygulanabilirlig?ini deg?erlendirdig?inizde, hidrojene dair beklentiler ne kadar gerc?ekc?i?
O?zellikle son senelerde yas?adıg?ımız iklim deg?is?iklikleri ve bunun beraberinde getirdig?i as?ırı kuraklıklar, bazı yerlerde sel felaketleri, du?nyamız ve geleceg?imiz ic?in yes?il hidrojen gibi sıfır karbonlu yakıtların ne kadar o?nemli oldug?unu bir kez daha hepimize go?sterdi. Tu?rkiye gibi enerjide dıs?a bag?lı bir u?lkenin kendi enerjisini temiz ve yes?il olarak u?retmesi ile birlikte ihracat yaparak, cari ac?ıg?ı kapatması ve u?lkemizedo?viz kazandırması, hidrojene olan beklentilerin ne kadar gerc?ekc?i ve yu?ksek oldug?unu c?ok gu?zel bir s?ekilde kanıtlıyor.
Beklentiler uzun do?neme yayılmalı
Fakat bahsettig?im bu o?nemli hedeflere adım adım ulas?mak ve beklentileri kısa zaman ic?erisinde c?ok yu?ksek tutmamak lazım. Bunun ic?in ilk etapta yerinde u?retim ile kendi yes?il hidrojenimizi lokal u?reterek projelerimizi gelis?tirmemiz lazım. Buradan alınacak tecru?be ve derslerle ihracat adımlarının ikili anlas?malarla uygulanmasına gec?ilmelidir. Gec?tig?imiz yıl ekim ayında Berlin’de, Almanya ile Tu?rkiye arasında imzalanan yes?il hidrojen alanında u?retim ve ihracat niyet mektubu bu konuda atılan en o?nemli adımlardan bir tanesi oldu. Mutlaka dig?er u?lkelerle de bir an o?nce bo?yle anlas?maların imzalanıp kapsamının genis?letilmesi gerekiyor. Projeler dog?madan o?lmemesi ic?in c?ok titiz c?alıs?ılarak planlama, bu?tc?eleme ve o?zellikle uygulamada hata yapılmamalıdır. Bundan dolayı H2 Energy Solutions olarak Almanya’da uyguladıg?ımız projelerimizi ve orada edindig?imiz tecru?beleri Tu?rkiye’de de is? ortaklarımızla beraber uygulamak istiyoruz.
O?zel tes?vik bo?lgeleri ac?ıklanmalı
Hidrojen enerjisini yapılandırırken ve bu alanda ilerlemek ic?in Tu?rkiye’nin dikkate alması gereken o?nemli noktalar nelerdir?
Yu?ksek miktarda yes?il hidrojen u?retebilmek ic?in c?ok genis? ru?zgar ve gu?nes? tarlası alanlarına ihtiyacımız olacak. Bunun ic?in devletin o?zel tes?vik bo?lgeleri ac?ıklaması gerektig?ini du?s?u?nu?yoruz. Bazı bo?lgelerde sırf yes?il hidrojen u?retimi ic?in kullanılmayan kamu arazilerinin ve tarlalarının elektrik u?retimine tesis edilmesi gerekiyor, bunun ic?in o?zel regu?lasyonlara ihtiyacımız olacak. Buradan u?retilecek yes?il elektrig?in herhangi bir dag?ıtım bedeli ve vergi alınmaksızın yes?il hidrojen u?retiminde kullanılması, hidrojen enerji u?retimi maliyetini du?s?u?rerek tu?keticiyi dog?al gaza kars?ı rekabet eder bir duruma getirecektir.
O?zellikle ulas?ım ve karbon emisyonu yu?ksek olan sanayi alanlarında yes?il hidrojen tu?ketiminin verimli ve kullanıs?lı hale gelebilmesi ac?ısından devletin uygulayacag?ı tes?vik politikaları ve hibe kredileri c?ok o?nemli rol oynayacaktır. I?lk zamanlarda olus?acak finansal yu?ku?n hafifletebilmesi amacıyla, yu?ksek karbon salımı yapan dig?er alanlardan karbon vergisi alınması kac?ınılmaz bir zorunluluk olacaktır.
Hidrojen birim maliyetini du?s?u?rmek ic?in c?ok yu?ksek boyutta, 100 MW ve u?zeri projelere ihtiyac? bulunuyor. Bu tip yatırımlar ic?in hem hibe hem de c?ok du?s?u?k faizli, uzun vadeli banka garantisi verilmis? tes?vik mekanizmaları da o?nemli olacaktır. Elektrik maliyetini du?s?u?rebilmek ac?ısından kapasitesinden fazla u?retim yapan santrallarımızın elektrig?ini bos?a harcayacag?ımıza, hidrojen u?retimine ve depolamasında kullanmak da hidrojen u?retim maliyetini du?s?u?rmek ac?ısından o?nemli bir avantaj sag?layacaktır.