Önder Yılmaz - Ticaret Bakanlığı’nın depremin etkilediği 11 ildeki saha araştırmasına dayalı raporu, bölgedeki esnaf ve tüccarın mal ve mülk kayıpları açısından karşı karşıya kaldığı “ağır faturayı” gözler önüne serdi.

Milliyet’in ulaştığı raporda detaylar şöyle...

Ticaret Bakanlığı, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen illerde esnaf ve tacirlerin hasar durumlarına ilişkin saha çalışmasını raporlaştırdı. 11 ilde 324 bin 268 esnaf ve 275 bin 831 tacir/işletme olmak üzere 600 bin 99 esnaf, tacir ve işletme bulunduğu belirtilen raporda, saha çalışmasının depremden en çok etkilenen Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya’ya odaklandığı ifade edildi. Yaklaşık bir ay süren ve Mart sonunda tamamlanan raporda, şöyle denildi:

ORTALAMA KAYIP 3.6 MİLYON TL

“Depremden etkilenen iller için muhtemel zararın tespit edilmesine yönelik olarak gerçekleştirilen çalışmada, hasar durumu ‘Orta Hasarlı’, ‘Ağır Hasarlı’ ve ‘Yıkık’ olarak belirtilen esnaf ve tacirler dikkate alınmıştır. Bu çerçevede, verilerin istatistiksel temizleme işlemine tabi tutulması sonrasında, birincil risk grubunda yer alan 4 ilde işyeri hasar durumunu ‘Orta Hasarlı’, ‘Ağır Hasarlı’ ya da ‘Yıkık’ olarak beyan eden 2.322 esnaf ve 6.002 tacir/işletme olmak üzere toplam 8.324 adet esnaf ve tacirin verisi analiz edilmiştir. Öncelikle, beyan edilen veriler üzerinden esnaf ve tacir/işletme başına ortalama mülk ve mal kaybı hesaplanmıştır. Esnaf başına ortalama mülk kaybı 628 bin 463 TL, ortalama mal kaybı 1 milyon 404 bin 521 TL ve tacir/işletme başına ortalama mülk kaybı 1 milyon 148 bin 683 TL, ortalama mal kaybı 2 milyon 549 bin 639 TL olarak elde edilmiştir.”

KAYIP NE KADAR?

Saha ve anket çalışmasında beyan edilen veriler üzerinden hesaplanan esnaf ve tacir/işletme başına ortalama mülk ve mal kayıpları ise raporda şöyle ifade edildi:

Esnafın tahmini toplam mülk kaybı 44.8 milyar TL, tahmini toplam mal kaybı ise 100.1 milyar TL. Böylece esnafın mülk ve mal kaybı toplamı; 145 milyar TL.

Tacir/İşletmelerin tahmini toplam mülk kaybı 62.5 milyar TL, tahmini mal kaybı 138.7 milyar TL. Böylece tacir/işletmelerin mülk ve mal kaybı toplamı 201.3 milyar TL.

Alıntı Metni125 BİN TİCARETHANE YIKIK

Raporda, yapılan çalışmada Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 11 il için açıkladığı “Acil yıktırılacak, ağır hasarlı, yıkık ve orta hasarlı ticarethane sayısı” verilerinin esas alındığına dikkat çekilerek, 11 ilde toplam 125 bin 770 “Acil yıktırılacak, ağır hasarlı, yıkık ve orta hasarlı” ticarethane bulunduğu ifade edildi. Raporda, “Bakanlığımız ESBİS ve MERSİS veri kaynaklarına göre, 11 ilde toplam 600.099 esnaf ve tacir/işletme bulunmaktadır. Bu kapsamda, orta ve üzeri hasar gören 125 bin 770 adet ticarethanenin esnaf ve tacir/işletme ayırımının yapılabilmesini teminen, esnaf ve tacirler arasındaki dağılımının her bir il bazında ildeki toplam esnaf ve tacir sayısı dağılımı ile denk olduğu varsayılmıştır. 11 ilde toplam orta ve üzeri hasar görmüş 125 bin 770 adet ticarethanenin 67 bin 961’nin esnaf, 57 bin 809’nun tacir/işletme olduğu hesaplanmıştır” denildi.

İlginizi ÇekebilirEN ÇOK HATAY’DA

Raporda, en çok yıkılan ve zarar gören ticarethane sayısının 48 bin 881 ile Hatay’da olduğu, bunu 21 bin 962 ile Kahramanmaraş’ın takip ettiği belirtildi. Malatya’da 19 bin 402, Gaziantep’te 12 bin 730 ve Adıyamanda ise 10 bin 747 ticarethanenin yıkık veya kullanılamaz halde hasarlı olduğu kaydedildi.

FONDAN DESTEK 12 MİLYAR TL’Yİ BULACAK

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da, depreme ilişkin tahmini maliyetlere ilişkin hesaplamalar yaptı. Bakanlığın raporunda, hasarlı binaların onarımı ve yeniden inşasının maliyetinin 362.3 milyon TL olduğu belirtildi. Deprem bölgesinde 12.8 milyon sigortalı bulunduğu, depremzedeler için bugüne kadar 6.8 milyon TL harcama yapıldığı aktarılan raporda, “afet bölgesindeki vatandaşlarımızdan alınmayan(vazgeçilen) katılım payı tutarı 331.2 milyon TL’den fazladır. Deprem nedeniyle zarar gördüğü düşünülen tıbbı malzeme bedeli yaklaşık 113.1 milyon TL’dir. Afet sebebiyle ertelenen prim tutarı da 27.5 milyar TL’dir” denildi. Türkiye İş Kurum tarafından yapılan faaliyetlerin de anlatıldığı raporda, İşsizliği Sigorta Fonu’ndasunulacak destek miktarının 12 milyar TL olacağı kaydedildi.

Depremde yıkılan 600 Evler Sitesi'nin yapı denetim sorumlusu tutuklandıİstanbul'da 'deprem' taşınması! İşte en çok terkedilen ilçelerDeprem bölgesinde geçen 63 gün! 'Enkazda bir el oynuyordu'