İngiltere ve AB arasında Brexit anlaşmasının bir parçası olan ve İngiltere’nin parçası olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda arasındaki ticareti düzenleyen Kuzey İrlanda Protokolü konusunda yeni bir anlaşma sağlandı. İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İngiltere’nin Windsor kentinde yaptıkları görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Sunak yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği ile İngiltere’nin Brexit sonrası Kuzey İrlanda için ticaret kurallarını belirleyen Kuzey İrlanda Protokolü konusunda anlaştığını duyurarak, protokolün artık Windsor Çerçevesi olarak bilineceğini aktardı. Yeni anlaşmanın İngiltere’nin tamamında sorunsuz bir ticaret akışı sağladığını ifade eden Sunak, Kuzey İrlanda'nın birlik içindeki yerini koruduğunu ve Kuzey İrlanda’nın egemenliği güvence altına aldığını belirtti. Anlaşmanın İngiltere'nin AB ile ilişkilerinde "yeni bir sayfa" olduğunu aktaran Sunak, anlaşmanın Kuzey İrlanda'daki tüm insanların "özlemlerini ve kimliğini" koruyan 1998’deki Belfast Anlaşması’ndaki (Hayırlı Cuma Anlaşması) "hassas dengeyi" koruyacağını ve Kuzey İrlanda'daki insanlar için "belirsizliği sona erdireceğini" açıkladı. Anlaşmayla üç büyük adım attıklarını aktaran Sunak, birinci adımın malların yeşil şerit ve kırmızı şerit olarak ayrıldığı "Birleşik Krallık içinde sorunsuz bir ticaret akışı" olacağını ifade etti. Yeşil şerit ile zahmetli gümrük bürokrasisinin rafa kaldırılacağını açıklayan Sunak, "İrlanda Denizi'ndeki herhangi bir sınır hissini ortadan kaldırdık" dedi.
Sunak, anlaşma ile ikinci adımda İngiltere’deki sağlık düzenleyicisi tarafından kullanımı onaylanan ilaçların otomatik olarak Kuzey İrlanda'da satışa sunulacağını aktardı. Anlaşma ile atılan üçüncü adıma değinen Sunak, anlaşma ile Kuzey İrlanda meclisine yasalar üzerinde yalnızca söz sahibi olmakla kalmayıp, aynı zamanda bunların Kuzey İrlanda'da uygulanmasını da durdurmasına izin verdiğini ifade ederek, "Bu, demokratik olarak seçilmiş meclisin AB mallarını ve günlük yaşamı etkileyen değişiklikler için acil durum freni çekebileceği net bir süreç oluşturuyor” dedi.
İngiltere hükümetinin bu konuda veto hakkı olacağını da ekleyen Sunak, bunun Kuzey İrlanda'da onlarca yıllık çatışmayı sona erdirmeye yardımcı olan Belfast Anlaşması’na "güçlü yeni bir koruma" sağladığını aktardı.
Von der Leyen ise, kendisinin ve Başbakan Sunak’ın birkaç ay önce verdikleri "önemli taahhüdü" yerine getirdiklerini aktararak, "İkili ilişkimizdeki zorluklar konusunda birbirimize karşı dürüst olduğumuzu da hatırlıyorum ve bunu doğru zemine oturtmak da hayati önem taşıyordu" dedi.
Windsor Çerçevesi üzerinde prensipte bir anlaşmaya vardıklarını ifade eden von der Leyen, anlaşmayı İngiltere ve AB ilişkileri için "yeni bir sayfa” olarak nitelendirdi. Von der Leyen, "AB'nin tek pazarının bütünlüğünü koruyacak güçlü önlemler üzerinde anlaştık" dedi.
Windsor Çerçevesi’nin Kuzey İrlanda'daki insanlara fayda sağladığını aktaran von der Leyen, AB-İngiltere ilişkilerini daha güçlü hale getireceğini açıkladı.
KUZEY İRLANDA PROTOKOLÜ
Brexit anlaşmasının bir parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü, İngiltere’nin parçası olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda arasındaki ticareti düzenliyor. Kuzey İrlanda, Brexit sonrası AB'nin Gümrük Birliği kurallarına tabi olmaya devam ederken, İngiltere’nin geri kalanı ile yaptığı ticarette ise gümrüğe tabi tutuluyor.