İntihar eden Mefaret Hanım'ın oykusu yarım asırdır filmlere konu oldu, turkusu Bodrum ve Milas yoresinin dilinden duşmedi ama kimse "gerceği" bilemedi. Bodrum Hakimi, şimdi, Tolga Candar'ın cıkardığı "Turkuleri Egenin 2" albumune adını verdi. İşte size birden fazla gerceği olan yaşanmış bir oyku.

Bodrumlular erken bicer ekini
Feleğe kurban mı gittin
Bodrum Hakimi

Turkiye'nin ilk kadın hakimlerindendi Bodrum Hakimi. Tek gorev yeri Bodrum değildi elbet, ama Bodrumlular onu oyle sevmişlerdi ki... Bu durust, gozupek, "erkek gibi" hakim hanıma saygıyla karışık bir sevgi duyuyorlardı. Aslen nereli olduğu onemli değildi, "Bodrum Hakimi" idi o.

"Mefaret Tuzun (Bodrum Hakimi) Tavşanlı 1906 - Bodrum 1954
Turkiye'nin ilk kadın hakimlerinden olan Tuzun, 24 Eylul 1951 yılında Bodrum'da goreve başladı. Keşiflere at sırtında gidip gelen hakime hanım, cesurluğu ve girişimciliğiyle kısa zamanda yore halkının sevgisini kazanmıştı. 1954'te kaybettiği nişanlısının ardından Tuzun'un de beklenmedik olumu, Bodrum'da buyuk uzuntu yarattı. Bodrumlular, Hakim'e olan sevgilerini adına bir turku yakarak yaşatmaya calışmışlardır".

Bodrum'da iz bırakanlar takviminde boyle tanıtılıyor Bodrum Hakimi Mefaret Tuzun. Hakkında bundan fazlasını oğrenmek de pek mumkun değil zaten. Denediğiniz zaman resmi makamlardan da Bodrum'un yaşlılarından da aynı tepkiyi alıyorsunuz: "Niye soruyorsunuz? Gecmiş zaman, ne olmuşsa olmuş bitmiş işte, oğrenip de ne yapacaksınız?" Bodrumlular soz birliği etmişcesine 43 yıldır saklıyor Mefaret Hanım'ın olume goturen sırrı.

Mefaret Hanım'ın arkasından halkın yaktığı turkuyu yıllar sonra seslendirip yeni albumune alan Tolga Candar, uzun sure bu sırrın izini surmuş. Ama zar zor actığı her kapının arkasında birbirinden farklı oykuler cıkmış karşısına.

Bunlardan bir tanesine gore, Hakim Hanım Bodrum'da bir gence idam cezası vermiş. Bunun uzerine cocuğun ağabeyi onu kacırıp Turgutreis'in karşısındaki Catal adalarında tecavuz etmiş. Bundan cok etkilenen Mefaret Hanım da donuşte kendisini oldurmuş.

Anlatılan diğer oykuler ise ayrıntıları farklı olsa da Mefaret Hanım'ın olumunun arkasında bir aşk olduğu yolunda. Bunlardan biri, "Bodrum Hakimi" filmine de konu olan oyku. Turkan Şoray'ın butun azametiyle canlandırdığı muhteşem hakim hanımın hicbir zor karşısında eğilmeyen başı sonunda bir aşka yenik duşuyordu. Ya sevdiği adama olum cezası verecekti, ya da... İkinci yolu secti Bodrum Hakimi.

Şu Bodrum'un dağlarında ceylanlar dolaşır
Kara haber Mefaret Hanıma pek tez ulaşır

Bodrum'da sıkı sıkı muhurlenmiş ağızlardan yarım yamalak dokulenler ise, hakim hanımın sevgilisinin filmdeki gibi bir suclu değil, Bodrum'un savcısı olduğu yonunde. Ama bu aşkın Mefaret Hanım'ı neden intihara suruklediği konusunda rivayet muhtelif. Karşılıksız değildi aşkı besbelli. Ama herhalde evlenemeyeceklerdi. Ama neden? Savcı evli miydi, ya da once evlilik vaadettiği Mefaret Hanım'ı sonra terk mi etti... Buyuk olasılıkla Bodrumlular pek sevdikleri "hakim hanım"larına boyle gayrimeşru bir ilişkiyi yakıştırmak istemediklerinden susuyorlar bu konuda, takvimlerinde bile "nişanlısı" sıfatını kullanmayı tercih ediyorlar.

Mefaret Hanım'ın son gecesine ilişkin anlatılanlar ise daha da hazin. Milaslı Turk sanat muziği bestekarı Zeki Duygulu'nun konseri var o gece. Bodrumlular ciple Milas'ın yolunu tutuyor. Mefaret Hanım da aralarında. Ve o gece konserde bir şarkıyı tam uc kez caldırıyor:

Uslu dur kadınım cıldırtma beni
Ben artık bildiğin o ten değilim
Bir başka yağmurla ıslak mendilim
Yeter artık ağlatma beni
Uslu dur kadınım cıldırtma beni
Dokulmuş yaprağım, sararmış guzum
Ciğli kirpiklerle yaşlıdır gozum
Bu gurbet ellerde ben bir oksuzum
Yeter artık ağlatma beni
Uslu dur kadınım cıldırtma beni

Bu konser Bodrumlular'ın Mefaret Tuzun'u son goruşu oluyor. Tolga Candar o gece kendini asan hakim hanımın olumunun Bodrum'da ne buyuk bir uzuntu yarattığını annesinden dinlemiş. O zamanlar henuz cocuk olan annesi tarlada calışırken gelen ve mola veren otobusu ve ustundeki cenazeyi hic unutmamış. Yıllarca ne bu oyku duşmuş dilinden ne de Bodrum Hakimi'nin turkusu.

Hakim Hanım'ın memleketi Kutahya Tavşan
Hakim Hanım sen eyledin bizleri perişan

Bu Kutahya konusu da ayrı bir muamma. Takvimde de turkude de Mefaret Hanım'ın Tavşanlılı olduğu soylense de bunun aslı yok gibi. Tavşanlı kaymakamıyla konuşan Tolga Candar Hakim Hanım'ın bir sure Tavşanlı'da gorev yaptığını, tıpkı Bodrum'daki gibi yore halkı tarafından cok sevildiğini, giderken de gozyaşları icinde konvoylarla uğurlandığını oğrenmiş. Mefaret Tuzun'un gercekte Tekirdağlı olduğu sanılıyor.

Candar, kendisini cocukluğundan beri derinden etkileyen bu kadının peşini bırakmamaya kararlı. Elinde Bodrum kaymakamlığından zar zor edindiği sararmış bir fotoğraf var. Hakim'in sevgilisi olduğu soylenen savcıyı aramış, bulamamış, akrabalarına sormuş, oğrenememiş, şimdi Adalet Bakanlığı'nda araştırmalarına devam ediyor. Bu arada da hic olmazsa bir turkuyle bu talihsiz kadına bir selam gonderiyor.

Turku, Bodrumlular'ın yaktığı bir ağıt ama Milaslı radyo sanatcısı Nazmi Yukselen onu TRT repertuvarına girecek şekilde duzenlemiş ve 60'lı yıllarda plağa okumuş. İşin ilginc yanı, Tolga Candar Yunan adası Kos'ta da dinlemiş bu turkuyu. Hemen sormuş "bu ne?" diye, "karşıda yaşanmış bir oyku" demişler. Şimdi Tolga Candar'ın sesiyle yeniden hayat buluyor "Bodrum Hakimi"nin oykusu. Cok sade, tek bir bağlamayla, kırk yıl uzaktan yurekleri dağlamaya devam ediyor:

Nasıl astın Mefaret Hanım ipe de kendini
Altın makas gumuş bıcak ile doğradılar tenini