İlk Konumuz Web kavramları ve ASP.NET'E Giriş;
- Microsoft'un .NET Catısı;
Microsoft'un interneti goz onune alarak hazırladığı bir platformdur. .NET yeni teknolojilerden oluşan bir calışma ortamıdır. .NET platformunu iki başlık altında inceleyebiliriz.
1. .NET Framework
2. .NET Dilleri
NET Framework;
Microsoft .NET Framework teknolojisi Web servislerinin ve Web uygulamalarının geliştirilmesi ve calıştırılması icin kullanılan acık internet protokolleri ve standartları, uzerine kurulmuş, cok geniş olanaklar sunan bir platformdur. .NET Framework ASP.NET geliştirme ortamı icin gerekli olan bir teknolojidir. ASP.NET destekleyen temel hizmetleri de sunmaktadır. .NET Framework platformu iki bolumde inceleyebiliriz.
Bunlar Sevgili Acemiler. Biz uyeleri;
1. CLR ( Common Language RunTime)
2. .NET Sınıf Kutuphanesi
Acemiler icin bir NOT: .NET Framework CLR ve .NET sınıf Kutuphanesini Kapsar. Yani icindedir. Ayrı bir platform değildir.
CLR Ortak Dil Calışması;
CLR ( Common Language RunTime) .NET Framework ’un en onemli bileşenidir. Butun .Net dilleri birlikte calışan bir ortamdır. CLR .NET Framework uygulamaları icin bir calışma motorudur. CLR, .NET Framework icinde .NET dilleri ile yazılmış program kodlarını yonetir ve bu kodların calıştırılmasını sağlar. CLR, nesnelerin etkin suresini yonetimini ve guvenliğini sağlar. Nesnelerin belleğe aktararak calıştırır.
Program yazıldıktan sonra her derleyici yazmış oldukları kodları. IL (Intermediate Language) ya da MSIL diye adlandırılan bir dilde derlenmesini sağlarlar. .NET dillerinin başlıcaları olan C# ve VB.NET programları da IL dili ile derlenir.
Yine Acemiler icin Not: VB.NET Program Kodları VB.NET Compiler (derleyici) ye gonderilir, C# Program Kodları C# Compiler'e. Hepsi IL yani (Intermediate Language) oradan da CLR (Common Language Runtime) yani Genel Dil Calışma Zamanı'na gonderilir. Minik bir şema yaparsak.
Acemiler.Biz uyesi > VB.NET > VB.NET Compiler > IL > CLR = Program.
CLR, ihtiyac duyulan sınıfları ve metadata bilgilerini saklar. CLR sayesinde .NET platformunda yer alan bileşenler istenildiği kadar guncellenebilir ve bir bileşenle ilgili birden fazla surum yuklenebilir. CLR bir cok dil uzerinde hata ayıklaması gercekleştirerek hata oluşmasını en aza indirger.
IL koduna derleme işleminin yapılması icin JIT( Just in Time) derleyiciler kullanılır. Ayrietten Sevgili Acemiler.Biz uyeleri sadece bilginiz olsun diye ve JIT hakkında fikrini olsun diye soyluyorum. JIT işletmelerde de kullanılır. Tam Zamanında ve Yerinde uretim demektir.
Butun .Net kodları IL'e donuşturulmektedir. CLR aynı zamanda nesneye yonelik bir cok kavramı destekleği gibi nesnelere ait ozellik, sınıf ozellikleri ve olayları da destekler.
.NET Sınıf Kutuphanesi;
.Net sınıf kutuphanesi, bir cok dil ve farklı platformlar arasında desteklenmektedir. Cok iyi organize edilmiş bir sınıf kutuphanesidir. Bu sınıf kutuphane hazırlanan Web uygulamalarına hemen eklenebilen pek cok fonksiyondan oluşmaktadır.
.NET sınıf kutuphanesi uygulama geliştiricileri desteklemek icin yapılmıştır.Geliştiriciler kendi uygulamalarını geliştirmek icin basit ve cok işlevli sınıflar yer almaktadır. Bu sınıflarda verilere erişim sağlayan, ortak veri tiplerini destekleyen ve ağ işlemlerini kapsayan pek cok cozum bulunmaktadır. .NET sınıf kutuphanesine teknolojilerin başlıcaları;
- ADO.NET | Veri Erişimi yani sevgili acemiler bir den fazla farklı veri tabanlarından verileri cekerek bir yerde kullanmak icin iler seviye bir dildir.
- Web Formları | Belki boyle yazınca acaba ne diyorsunuz ama şoyle yazsam. ASPX evet bir cok sitede gorduğunuz default.aspx sayfaları web formlarıdır.
- XML | Sanırım bunu acıklamaya gerek yok. Herkes biliyor.
- Dosya I / O
.NET DİLLERİ;
..NET teknolojisinde genellikle VB.NET , C# dilleri kullanılmaktadır. VB.NET ve C# dilleri birbirinden oldukca benzemektedirler. Butun .NET dilleri değişkenler ve veri tipleri aynıdır. (Boleon , String gibi)
VB.NET ve C# dilleri genel dil calışma zamanı (CLR) tarafından yonetilmektedir. .NET catısı altında bu iki dil dışında cok kullanılmasa da aşağıda ki vereceğim listede ki diler de kolayca kullanılmaktadır. Bu tam liste değil sevgili acemiler uyeleri bir kısmını yazıyorum;
- COBOL
- APL
- PASCAL
- EIFFEL
- PERL
- PYTHON
- ML
- SCHEME
- SMALTALK
- Bir de ACEMİCE
Zaten geliştirme aracları ile ilgili bilgiyi ilkyazımda verdim. Ama proje geliştirecekler icin bir kez daha tekrar ediyorum. Visual Studio.NET Projelerin Guvenliği, Hata Ayıklaması ve Tasarımda guclu XML desteğinin olması oldukca yararlı bir editor haline getiriyor.