Bitcoin madenciliği yani bitcoin mining son gunlerde bitcoin meraklıların fazlasıyla araştırdığı bir konu. Bitcoin madenciliği yaparak kullanıcılar kendi bitcoin'lerini evlerinde rahatca uretebiliyor. Ancak elbette bunun bir maliyeti var. Bitcoin madenciliği yapmak icin guclu bir donanıma ihtiyacınız olacak. İşte bitcoin madenciliği yani bitcoin mining icin bilmeniz gerekenler...

Bitcoin alıp boyle yatırım yapabileceğiniz gibi bitcoin ureten makinelere yatırım yaparak kendi bitcoin'inizi de uretme şansına sahipsiniz. Bitcoin uretim işine madencilik (mining) deniyor. Bitcoin cıkartmak, yani madencilik yaparak bir miktar Bitcoin elde etmek, madenciliğin tek amacı değildir. Madencilik, hesaplama yetkisini kullanarak işlemi gercekleştirme, sistem ağını guvenli bir şekilde koruma ve sistemdeki her kullanıcıyı senkronize hale getirme işlemidir. Sistem tek bir merkezden kontrol edilemediği icin Bitcoin kullanılan her yerde sureci calıştırmak, sistemi gozetmek turu işleri birilerinin bir bedel karşılığında yapması gerekiyor ve bu işi yapanlara madenci deniyor.

Bitcoin madenciliğini tek başınıza yapmak isterseniz bilgi birikiminin yanı sıra cok iyi bir bilgisayar sistemine de sahip olmanız gerekiyor. Cunku Bitcoin madenciliği, bilgisayarınıza ait donanımlar ile yapılıyor. İlk olarak işlemci (CPU) ile yapılan Bitcoin madenciliği artık yerini kendinden 50-100 kat daha hızlı calışabilen ekran kartlarına (GPU) bırakmış durumda. Yani bu demek oluyor ki, bilgisayarınızın ekran kartı ne kadar kuvvetliyse Bitcoin madenciliğindeki performansınız da o kadar iyi olur. Ayrıca sadece madencilik icin ozel olarak tasarlanmış sistemleri de satın alabilir veya kiralayabilirsiniz.

CPU Mining nedir?

Bitcoin’in ilk gunlerinde, herhangi bir bilgisayar ile madencilik yapmak mumkundu (hala mumkun elbette, ama maddi olarak hic kazanclı değil cunku oluşturduğu maliyeti, gelirinden cok daha fazla). Hatta resmi Bitcoin clienti diyebileceğimiz Bitcoin-QT kendinden mininge acık bir şekilde kullanıcıya sunuluyordu.

CPU mining dediğimiz şey, kullanılan bilgisayarın CPU, yani bilgisayarın merkezi işlem biriminin gucunden faydalanarak yukarıda bahsettiğimiz matematiksel işlemleri bilgisayara yaptırmak ve sonuc olarak Bitcoin elde etmekti.

Fakat kısa sure sonra hem Bitcoin hakkında daha fazla kişi bilgi sahibi oldu ve mining akımına kapıldı, bu da networkun toplam işlem hızını artırarak zorluk seviyesini yukarılara taşıdı. Fakat CPU madenciliği devrinin sonunun gelmesi sadece bununla olmadı. Buna sebep olan başka bir faktor daha var.

GPU Mining nedir?

kran kartları, Bitcoin (ve bazı diğer coin’lerin) madenciliğinin yapılabilmesi icin gerekli olan matematiksel problemleri cozmekte, işlemcilerden (CPU) daha verimlidirler. Bunun sebebi de GPU’ların (Graphics Processing Unit), yani ekran kartlarının barındırdığı işlemcilerin, floating point hesaplamalarında daha verimli olmaları ve Bitcoin cıkartmak icin gerekli olan işlemlerin, yoğun olarak bu hesaplamaları kullanmaları.

Bunu, yani neden GPU ‘ların CPU’lara gore madencilik işleminde daha efektif olduklarını konuya hakim olmayanların da anlayacağı bir benzetmeyle tarif etmek gerekirse; “GPU’lar kuvvetli ve hızlı maden işcileriyse, CPU’lar daha kalifiye, beyaz yakalı işciler. CPU’lar belki daha eğitimli ve bilgili, fakat madencilik icin GPU’lar cok daha efektif.” şeklinde ozetleyebiliriz.

Her neyse, ozetle; GPU’ların yani ekran kartlarının bu tur işlemlerde cok daha hızlı ve verimli calıştıkları bilgisinin geniş kitlelere yayılmasından sonra, ki bu aşağı yukarı CPU madenciliğinin (Bitcoin difficulty’nin artmış olmasından oturu) verimliliğinin azaldığı gunlere denk geliyor, insanlar devasa GPU mining rig’leri (madencilik icin toplanan ozel bilgisayarlar) kurmaya başladılar. Pek cok ekran kartının bir bilgisayara bağlı olarak ve/veya pek cok bilgisayarın GPU gucunun bir havuz oluşturulup toplanmasıyla oluşturulan bu rigler ile, GPU minerlar altın gunlerini yaşadılar. Bu surec aşağı yukarı 2010 sonundan – 2013 başına kadar cok karlı bir şekilde surdu diyebiliriz. En azından geniş kitleler icin…

Gunumuzde ise Bitcoin madenciliği artık sadece ASIC’ler karlılık elde edilebilecek zorluk seviyesine ulaştı.

ASIC Mining

ASIC miner nedir sorusu kafanızı kurcalıyorsa, yukarıdaki maden işcisi orneğinden yola cıkarak, bir ASIC miner cihazı icin şunu soyleyebiliriz; doğduğu gunden itibaren sadece madencilik icin, hatta sadece ozel bir maddenin (coin’in) madenciliği yetiştirilmiş, bu yonde uzmanlaşmış bir işci duşunun.

ASIC’ler (application-specific integrated circuit) yani Turkcesiyle uygulamaya ozgu tumleşik devreler, sadece yerine getirmeleri beklenen gorevler icin ozel olarak uretilmiş işlemciler (ve ek olarak guc kaynağı, casing vb. minimal donanımdan oluşan cihazlar) olarak duşunulebilir ve soz konusu işlemi gercekleştirmekte diğer tum işlemci turlerinden hem daha hızlı hem de daha verimli calışmaktadırlar (ozellikle de ısı ve enerji tuketimi acısından).

Bitcoin mining icin ozel olarak uretilmiş ASIC cihazlar, 2013 yılı başından(yoğun olarak nisan-mayıs’tan) itibaren kullanıcıları ile buluşmaya başladı ve Bitcoin madenciliği, geri dondurulemez olarak değişti. GPU mining, CPU mining’e gore ne kadar hızlı ve avantajlıysa, aynı şeyi ASIC – GPU arasındaki fark icin de soyleyebiliriz. Bu yuzden GPU ve CPU minerlar artık işe yaramaz hale geldiler ve devir ASIC cihazlarının devri oldu. (Gerci CPU ve/veya GPU mining yaptığınız cihazları altcoin’leri mine etmek icin hala kullanabilirsiniz, kimisinde daha karlı, kimisinde daha az karlı olarak…).

ASIC cihazların dezavantajı, ise spesifik coin’lerin madenciliği dışında bir iş icin kullanılamamaları. Bu sebepten oturu, bir ASIC miner, bir coin icin karlı olma seviyesini geride bırakıyorsa, o cihazı calıştırmak kazanc değil sadece elektrik masrafını yani zarar olarak geri donuyor. Fakat bu da, karlılık ve bitcoin madenciliği konusunu ele alacağım başka bir yazının konusu.