Bitcoin ile para kazanmak ya da servet edinmek mumkun mu? Bitcoin kazanc yontemleri ile ilgili detaylı bir paylaşımı gorunce sizlerle de bunu paylaşayım istedim.

BITCOİN NEDİR?

Gecen hafta sosyal medyadan tanıştığım Omer adındaki bir arkadaş kendisine bitcoin anlatmamı rica etti. Bitcoin hakkında hasbelkader bildiğim birkac şeyi anlatmanın benim icin de iyi bir deneyim olacağını duşunerek kabul ettim. Bir kafede Omer ve arkadaşı Burhan ile buluştuk.

Tane tane bitcoin anlatmaya calıştığım sohbetin kalıcı olması icin yazıya dokmeye karar verdim. Yazıyo bitcoinhaber'de yayınladım.

Okuyacağınız yazı bu buluşmadaki bazı gercek soru ve cevapları icerse de duzeltme ve ilavelerle zenginleştirildiğinden hayal urunu gibi kabul edilerek okunabilir.

Hatalarım varsa affola.. Gerek yorumlarınız gerek sorularınızla yazının ikinci bolumu şekillenecek..

-------------

Hic yoktan para

- Merhaba Murat abi, ben Omer, bilgisayar muhendisliği 3. sınıfta okuyorum. Bu da arkadaşım Burhan, işletme okuyor. Bitcoin'i daha once duymuştum ama ne olduğunu bilmiyordum. Gecenlerde arkadaşım da bahsedince sana soralım dedik. Nedir bu bitcoin?

- Hoşgeldiniz Omer ve Burhan arkadaşlar. Bitcoin nedir derken aslında 2 farklı kavramdan bahsediyoruz. Birincisi bir odeme ya da para iletme sistemi diyebileceğimiz bitcoin. İkincisi ise dolar, avro gibi bir para biriminin adı. İkisini ayrı duşunursek anlaşılması daha kolaylaşacak.

- En cok merak ettiğimiz soru şu: Bitcoin'den para kazanılır mı? Ya da bitcoin'den en kısa surede ne kadar kazanabiliriz?

- Bunun cevabı bende yok inanın. Bitcoin'den para kazanabilirsiniz belki ama once ne olduğunu ve olmadığını cok iyi oğrenmelisiniz.

- Bitcoin madenciliği ile yoktan bitcoin uretilebildiğini duyduk. Bu nasıl oluyor? Cok kazanmıyorlar mı?

- Bitcoin madenciliğinin ne olduğunu biliyor musunuz?

- Hayır.

- O zaman konuyu anlatmaya biraz temelden başlayayım. Bitcoin sistemi dediğimiz şey sadece bir hesap defteri. Excel deki hesap tablosu gibi duşunebilirsin. Herkesin bir adresi ve yanında kac bitcoin'e sahip olduğu yazılı.


- Mesela Omer'in 2 bitcoin'i var, Burhanın 3 bitcoin'i var gibi mi?

- Tam olarak oyle değil. Tabloda Omer diye bir isim yok. Onun yerine 1e0982980... gibi karışık sayı ve harflerden oluşan hesap numarasının yanında bakiyesi yazıyor. Banka IBAN numarası gibi de duşunebilirsin bu hesap numarasını. Buna bitcoin adresi deniyor.

- Sisteme kaydolurken adımızı istiyor oyle değil mi?

- İstemiyor. Zaten sisteme kaydolmak gibi bir şey de sozkonusu değil. Sadece adresler var ama hangi adresin kime ait olduğu belli değil.

- Kafam karıştı biraz.

- Nornaldir merak etme. İlk başta anlaması da zor anlatması da.

- Peki sistem bu hesap numarasındaki bitcoin'in sahibini nereden tanıyor?

- Bitcoin kullanmak icin bitcoin cuzdanı denilen bir programı calıştırıyorsunuz. Bu program bilgisayarınızda veya cep telefonunuzda olabilir, hic farketmez. Burada bir parantez acıyorum, bitcoin sadece dijital olarak var olabilir. Yani fiziksel olarak kağıt ya da demir para şeklinde bir arac olamaz. Mutlaka bir bilgisayara ve internet bağlantısına ihtiyac var.

- Bu cuzdan programı ucretli mi? Nereden buluruz?

- Bir suru farklı bitcoin cuzdan programını ucretsiz olarak bulabilirsiniz. Benim bilgisayarımda Windows işletim sisteminde Bitcoin Core ve Multibit cuzdanları var. Android telefonumda ise MyCelium ve Blockchain.info cuzdanları kullanıyorum. Bilgisayar icin aynılarının Linux,MacOS versiyonları var. Cep telefonları icin Android'deki cuzdanların coğının Osx versiyonları var.

Bir Bitcoin Adresim Var

- Peki cuzdan yukledikten sonra ne oluyor? Bir bitcoin adresimiz mi oluyor?

- Evet. Sadece 1 değil birden fazla adresin oluyor. Ona sonra gelelim. Bitcoin cuzdanı uygulaması senin icin sana ozel bir adres uretiyor. Bu adresi bitcoin isteyeceğin kişiye gonderiyorsun o da bitcoinleri bu adrese transfer ediyor.

- Yani sadece cuzdan mı acabiliyor adresteki bitcoinleri?

- Cuzdan sana ozel bir adres uretirken aynı zamanda o adrese bağlı olan anahtarı da uretiyor. Bu arada okulda acık anahtarlı şifreleme ile ilgili bir ders aldın mı?

- Yok abi gormedik. 4. sınıfta gosterirler belki.

- O zaman basitce şoyle anlatayım. Acık anahtarla şifrelenmiş bir mesajı sadece ona bağlı olan gizli anahtarla acabilirsin. İki anahtar bir matematik formulunu kullanarak her zaman birlikte uretilirler. Bir anahtardan diğerini hesap etmek imkansızdır. İşte bitcoin guvenliği de buna dayanır. Adresin senin acık anahtarındır (aslında acık anahtarın ozetidir ama ona girmiyoruz) cuzdanın ise saklı anahtarın. Birden fazla adresin varsa cuzdanı da anahtarlık gibi duşunebilirsin.

- Neden birden fazla adresim olsun? Bir tane yetmez mi?

- Yetmesine yeter. Ama burada para transferlerinin herkes tarafından gorunur olması konusunu acalım. Başta demiştik ya, bakiyeler bir excel dosyası gibi tabloda duruyor diye

- Evet, Omer'in şu kadarı var, vb. Yazıyordu.

- Guzel hatırladın. Fakat bunun biraz basitleştirilmiş bir anlatım olduğunu soyleyeyim. Birazdan anlayacaksın.

- Tamam.

- İlk olarak bu tablo nerede duruyor sorusu akla gelir. Herkesin hesabının yazılı olduğu dosya kimde duruyor? Birisi bu dosyayı ele gecirip değiştiremez mi?

- Evet, kimde duruyor bu dosya?

- Cevap: Herkeste.. Sistemde hesabı bulunan tum kullanıcılarda dosyanın bir kopyası var.

- Cok buyuk değil mi bu dosya? Nasıl herkeste durabilir ki?

- Buyuk sayılır. Buyukluk sorununu nasıl aştığımızı daha sonraya bırakıp para transferine gecelim.


Para Transferi

- Gecelim abi. Mesela ben sana 1 bitcoin gonderdim.

- Tamam. 1 BTC (Para birimi olarak bitcoin'in bilinen kısaltması BTC'dir) yi bana gonderdiğini farzedelim. Hesap tablosunda senin hesap numaranın karşısındaki rakam 1 BTC azalmalı, benim hesap numaramın karşısındaki de 1 artmalı, oyle değil mi?

- Evet, bu işlemler de ayrı bir tabloya mı yazılıyor? Yani Omer (-1) Murat (+1) gibi mi.

- Yaklaştın! Omer-->Murat (1) gibi bir kayıt listeye giriliyor. Bunun anlamı Omer Murat'a 1 birim gonderdi.

- Peki ilk tablodaki bakiyelerin guncellenmesi nasıl oluyor?

- İşte burası mantığı anlamak icin onemli bir nokta. En başta sana basitleştirerek anlattığım icin bir bakiye tablosundan bahsetmiştim. Şimdi o tabloyu unutmanı istiyorum cunku bir bakiye tablosu aslında yok. Sadece transfer işlemlerinin altalta yazılı olduğu bir liste var.

- O zaman cuzdanda bakiyeni nasıl goruyorsun?

- Cuzdan uygulamasında butun transferlerin listesi bulunuyor. Bana gelen BTC'lerin toplamı eksi benim gonderdiğim BTC'lerin toplamı eşittir BTC Bakiyem!

- Anladım da neden 1 adres yeterli değil hala anlatmadın.

- Dedik ya bu tablonun bir kopyası herkesin elinde var. Yani hangi adresten hangisine ne kadar gonderildiği belli. Hemen şimdi blockchain.info sitesine bakıp tum işlemleri tek tek izleyebilirsin.

- Evet ama adresin kime ait olduğu belli değil demiştin.

- Kısmen doğru soyledim aslında. Bana bitcoin gonderebilmen icin sana adresimi vermiştim.

- Doğru, adresin artık bende. Ne yapabilirim bu bilgiyle?

- Aynı adresi bana para gondermesi icin bir başkasına da verebilirim. O zaman bana ne zaman ne kadar para gelmiş oğrenebilirsin.

- Hakikaten. Gizlilik diye bir şey kalmıyor o halde.

- Bunu engellemek icin ben herkese farklı bir adres verebilirim. Cuzdanımda sınırsız sayıda adresim olabilir. Bunların bakiyelerini birleştirmek icin uğraşmam gerekmez, cuzdan bu işi benim icin yapıyor.

- Peki ilk yuklediğinde bitcoin cuzdanında hic bakiye gorunmuyor değil mi? Nasıl dolduruyorsun? Madencilikle mi dolduruyorsun?


Bitcoin Satın Almak

- Madencilik de bir yol ama yeni başlayan birisi icin bitcoin cuzdanını doldurmak icin en kolay olan yol bitcoin satın almak.

- Nereden bitcoin satın alabilirim?

- Nereden ya da kimden bitcoin satın alabileceğini soruyorsun, cevabı basit: Bitcoin satmak isteyen bir başkasından. Diğer her turlu ekonomik varlık nasıl el değiştiriyorsa aynısı bitcoin icin gecerli. Elinde bitcoin bulunan birisi bunu dolar ya da TL'ye cevirmek istiyorsa, bir başkası da elindeki TL ya da dovizi verip bitcoin almak istiyorsa, ikisi karşılaşırlar. İlki parayı alır ikincisi bitcoin'i alır ve yollarına devam ederler.

- Karşılaşır derken nerede karşılaşır?

- Bizim burada oturduğumuz gibi bir masanın iki yanında da karşılaşmış olabilirler. Tabii ki fiziki karşılaşma cok pratik değil. Bunun icin borsalar var.

- Nasıl yani? Bitcoin borsada da işlem mi goruyor?

- Evet bitcoin borsaları var. Borsa derken sadece hisse senedi işlemi yapılan borsaları duşunme. Herşeyin borsası olabilir. Altının da, petrolun de, hatta cicek borsası bile oluyor. Bitcoin de sadece bitcoin'in el değiştirdiği borsalarda alınıp satılıyor.

- Bu borsalar neredeler? ABD'de mi?

- Bitcoin ile tanışmış her ulkede var. Bitstamp, coinbase, bitfinex, okcoin, btc-e iclerinde en buyukleri. Turkiye'de faaliyet gosteren 3 tane bitcoin borsası bulunuyor. Bunlardan ilki btcturk.com, 2013 de kuruldu ve şu anda en cok alım satım burada. Daha sonra koinim.com acıldı. Bu borsada bitcoin dışında litecoin de satılıyor. En son da takascoin.com acıldı.

- Litecoin nedir?

- Litecoin ve diğer bitcoin benzerlerini anlatabilmem icin bitcoin'in nasıl cıktığı konusunu acalım istersen.

- Tamam. Bitcoin nasıl cıktı? Bitcoin'i kim bulmuş?

Bitcoin'i Kim Buldu?

- Bitcoin fikri ilk olarak 2009 yılında bir kriptografi forum grubunda ortaya atıldı. Forumda yazan kişi Satoshi Nakamoto adını kullanıyordu. Bu kişinin gercek adını ve kimliğini hala bilmiyoruz.

- Cok gizemli..

- Nakamoto uzerinde calıştığı projeyi Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System adındaki makalede yayınladı. Satoshi Nakamoto'nun bitcoin sistemini anlattığı bu makalesini Bitcoin: Eşten-eşe Elektronik Nakit Odeme Sistemi olarak Turkce'ye de cevirdim. Google'da “bitcoin makalesi” diye ararsan PDF ve Play Store'da e-kitap formatında da bulup okuyabilirsin.

- Hemen indiriyorum. Ne anlatmış bu makalede?

- Elektronik para kavramı uzun zamandır biliniyor aslında. Bugun kullandığımız para, ki buna ekonomide fi at para deniyor, elektronik olarak da bankalar arasında ya da kişiler arasında transfer ediliyor. Başka bir tarafta orneğin bazı bilgisayar oyunlarının icinde yaratılan para birimleri de var. Bunlarla ticaret yapabiliyorsun. Buradaki problem bu para birimlerini hep birilerinin kontrol etmesi.
Parayı merkez bankası basıyor ve piyasaya suruyor. Diğerlerini ise ozel şirketler. Dijital paranın bir otoriteye bağlı olmadan el değiştirmesi imkansız. İşte bu makalede Satoshi Nakamoto bir merkeze ihtiyac duymadan da elektronik paranın var olabileceğini bilimsel yontemle kanıtlıyor. Birkac ay sonra da bu kanıtını pratiğe doktuğu ilk bitcoin programını yazıyor ve kaynak kodunu paylaşıyor.

- Zengin oluyor mu sonunda?

- Orasını bilmiyoruz ama birazdan madencilik konusunu anlattıktan sonra Nakamoto'nun hatırı sayılır miktarda bitcoin sahibi olduğu halde bu paraya hic dokunmadığını gorunce daha da şaşıracaksın.

- Evet ya, bitcoin madenciliğini anlatacaktın. Hep sonra diyorsun, daha sırası gelmedi mi?

- Geldi, şimdi tam sırası.

- Hadi anlat lutfen. Madencilere 25 bitcoin odul verildiğini duydum. Ben de madenci olup kazanmak istiyorum.


Bitcoin Madenciliği (Bitcoin Mining) Nedir?

- Once madenci kelimesinin bir metafor olduğundan başlayalım. Bitcoin sisteminde para arzı sınırlandırılmış. Tum uretilen bitcoinler 21 milyon adedi gecemeyecek. Bu tıpkı dunya uzerindeki altın madeninin sınırlı olması ve bu yuzden değerli olmasına benziyor. Bitcoin de altın gibi zor elde edildiği icin uretme işine “bitcoin madenciliği” uretene de “bitcoin madencisi” demişler.
Bitcoin madencisi aslında insana değil bu işi yapan cihaza verilen isim.

- Nasıl bir cihaz bu bitcoin madencisi? Neye benziyor?

- Neye benzeyecek, bilgisayara benziyor. Bitcoin ilk cıktığında evimizde kullandığımız basit bir notebook veya masaustu bilgisayar bile bitcoin madencisi olarak kullanılabiliyordu.

- Şimdi kullanılamıyor mu yani?

- Hayır, şu anda normal bir bilgisayar ile bitcoin uretmek mumkun değil.

- Neden?

- Herşey altının değeri ile elde etmenin zorluğu arasındaki bağıntı gibi aslında. Altın orneğinde toprağın altından cıkarma maliyeti gun gectikce artar, her gun toprağı daha derin kazman gerekir. Denklemin bu yanını değiştirmek mumkun değildir bu yuzden denklemin diğer yanı, yani fiyatı da maliyete bağlı olarak artar. Bitcoin orneğinde ise denklemde uretim maliyeti tarafı değişkendir. Onceden 1 liralık bitcoin uretmek icin yaklaşık 1 lira masraf yapılıyorsa (ki masrafı karşılamasa kimse uretmezdi) bitcoin değeri arttıkca uretim maliyeti de suni olarak artırılmalıdır.

Bitcoin'in Değeri

- Bitcoin değeri neye dayanıyor?

- Hicbirşeye. Arkasında ne altın ne dolar ne de değerli saydığımız hicbir maddi varlık yok.

- O zaman fiyatı neye gore artıp azalıyor?

- Sadece beklentilere gore. İnsanlar ileride değerli olacağını varsayıp karşılığında bir para odemeyi kabul ediyor. Aynı şekilde duşunen insanlar arttıkca da değer kazanıyor?

- O halde dolandırıcılık değil mi bu? Hicbir değeri olmayan birşeye para yatırıyorlar.

- Bir duşun bakalım altının değerli olmasının sebebi ne? Ya da uzerinde resim ve yazılar bulunan bir kağıt senin gozunde neden değer sahibi? Aslında hepsi toplum olarak senelerce once uzerinde uzlaştığımız icin bir değer taşıyor. Bu “şey” değerli olacak demişiz ve oyle olmuş sonra da sorgulamadan kabul etmişiz.

- Yani bitcoin'in değeri yok mu?

- Yok. Tum bitcoin servetim sadece bir yerde yazan bir sayı. Ama o sayının buyuk olması benim icin onemli. Aynı şekilde senin icin de kendi sayının buyukluğu onemli ve değeri buradan geliyor. Kendi sayını buyutmek icin bana mal ve hizmet vermeyi kabul ediyorsun bu sayıya para diyoruz, hepsi bu.

- Bitcoin uretmenin zorluğu neye gore artıyor?

- Sisteme yeni para girişinin tek yolu bitcoin madencilerine verilen odul. Bu odul madenciye yaptığı bir işin karşılığı olarak veriliyor. Sistemdeki para transferlerinin kurallara uygun olarak yapıldığını denetleyecek bir mekanizmaya ihtiyac var. Madenciler bu transfer işlemlerini topluyorlar ve belli aralıklarla, yaklaşık 10 dakikada bir, onaylayıp ayrı bir deftere yazıyorlar. Bu deftere de blok zinciri (blockchain) deniyor. Her 10 dakikada bir sadece 1 madenciye 25 bitcoin odul veriliyor. (25 sayısı da değişken her 4 yılda bir yarıya duşuyor)

- Nasıl yani sadece 1 kişiye mi odul veriliyor? Kime veriliyor?

- Evet, milyonlarca madenci odule ortak olmak icin işlem gucunu harcıyor ama her 10 dakikada bir sadece 1 kişiye piyango isabet ediyor. Şaka değil, gercekten piyango gibi işleyen bir sistem. Ancak o kadar adil işliyor ki hickimsenin itirazı yok.

- Ya diğerleri ne oluyor? Teselli ikramiyesi mi alıyor?

- Teselli ikramiyesi yok. Ya hep ya hic. Bu yuzden gercek hayatta da uyguladığımız bir yontem uygulanıyor. Duşun ki Milli Piyango cekilişine bir bilet aldın. Okulda 200 oğrencisiniz ve her biriniz birer bilet aldınız. Ama bir kişiye ikramiye cıkma ihtimali cok kucuktur, oyle değil mi? 200 kişi ayrı ayrı bilet almak yerine paranızı birleştirip 200 bilet alsanız ve ortak bir havuzda saklasanız ikramiye cıkma ihtimali 200 kat artar buna karşılık kazanacağınız ikramiye miktarı 200'de birine duşer. Burada da bitcoin madencileri kendilerine ikramiye cıkma ihtimalinini artırmak icin guclerini madencilik havuzlarında (mining pool) birleştirir. Bu havuzlar oyle buyuktur ki bazen tum sistemin %50 sini oluşturabilir. Havuzlar kazandıkları odulu katılımcılar arasında adil şekilde dağıtırlar. Adil kabul edilecek bircok dağıtım yontemi var, şimdi o konuya girmiyorum.

- Aklıma yattı. Ben de madenci olmak istiyorum. Nasıl alırım bu makinaları?

- Sabret, daha zorluk seviyesinden bahsetmedim.


Zorluk Seviyesi

- Zorluk seviyesi nedir?

- Bilmeceleri sever misin?

- Severim de ne alaka?

- Odul verilecek madencinin secimi bir bilmecenin cozumune bağlı. Bu bilmece bilgi sorusu gibi br şey değil. Herkesin kabul ettiği bir kurala uyan cok buyuk bir sayı bilmecenin cozumu. Bu sayıyı ilk bulan odulu alıyor ve yeni bir yarışma ile devam ediyor. Bu sayı onceden de tahmin edilemeyeceği icin bulması 1 dakika da alabilir 1 saat de alabilir. Sistemde ne kadar işlem gucu varsa sayının bulunması o kadar cabuk olabiliyor. Sistem her 10 dk da 25 bitcoin dağıtmaya programlandığı icin bilmecenin cok hızlı cozulduğu durumda zorluğunu artırıyor ki bir sonrakinde daha gec cozulebilsin ve iki odul arasındaki ortalama yaklaşık 10 dakika olsun. Bu arada 10 dakikanın bir ozelliği yok, sistemi icat eden optimum aralık olarak 10 dakika secmiş o kadar.

- Yani 10 dakikada bir sistem zorlaşıyor mu?

- Hareketli ortalama ile hesaplandığı icin zorluk seviyesi daha uzun donemlerde artıyor ya da azalıyor. Her gun odule ortak olmak isteyen binlerce madenci sisteme katılıyor. Sistemdeki toplam işlem gucu arttıkca zorluk seviyesi de artıyor. 1 birim bitcoin uretme maliyeti de buna bağlı olarak artıyor.

- Zor olsun, zoru severim. Nereden alıyoruz bu makinaları?

- Dedim ya başta dizustu bilgisayarınla yapabildiğin madenciliği artık sadece bu iş icin uretilmiş cihazlarla yapabiliyorsun. Nereden alabileceğine gecmeden once ne yaptıklarını anlatayım.

- Tamam

- Once kriptografik ozet (hash) fonksiyonundan bahsedeyim. Hic duydun mu?

- Yok duymadım. Onu da okulda seneye goreceğiz sanırım.


Kritografik Ozet Fonksiyonu

- Oyle olsun. ozet fonksiyonuna bir taraftan buyuk bir sayı sokarsın, diğer tarafından kucuk bir sayı alırsın. Temeli bu. Mesela modulus (kalan) fonksiyonunu duşun. Buyuk bir sayının kucuk sayıya bolunduğunde kalan sayı. Orneğin Mod5 icin Mod5(6) = 1, Mod5(7)=2, Mod5(10)=0 gibi. Kucuk sayıyı bildiğinde buyuk sayıyı tahmin edemezsin ama bir secenek kumen vardır. Kriptografik ozet fonksiyonunda ise kucuk sayıdan buyuğunu tahmin edebilmen imkansıza yakındır. Daha detaylı oğrenmek istersen http://en.wikipedia.org/wiki/Cryptographic_hash_function bakabilirsin.
Bircok kriptografik ozet fonksiyonu vardır, bunlardan en bilinenlerinden biri bitcoin'in de kullandığı SHA256 kriptografik ozet fonksiyonudur. Bir diğeri Litecoin ve başka altcoinler tarafından kullanılan Scrypt ozet fonksiyonudur.

- Altcoin nedir?

- Altcoin alternatif coin demek. Bitcoin tamamen acık kaynak kodlu bir kriptopara yazılımı ve buna bağlı olan protokole verilen isimdi. Bu protokolde kriptopara mantığını koruyarak birkac parametre değiştirilerek turevlerini elde etmek mumkun. En başta kriptografik ozet fonksiyonunu değiştirmek geliyor. Ya da odul miktarını, onay suresini, odul yarılanma suresini vb. Bugun takip bile edemeyeceğimiz yuzlerce altcoin var, mesela Litecoin,DogeCoin,NXT,Darkcoin, vb. İstersen sen de OmerCoin diye bir para cıkarabilirsin. Teknik ozelliği bakımından bitcoin'den hicbir farkı da olmayabilir ama bu senin cıkardığın paranın bitcoin gibi değerleneceği anlamına gelmez.

- Bitcoin değerini kim belirliyor?

- Ben belirliyorum. Şaka ama bir anlamda da doğru.. Diyelim ki benden 1 bitcoin almak istedin. Ben de senden 600TL istedim. Bulunduğumuz ortamda başka satıcı olmadığına gore bitcoin fiyatı 600 TL'dir diyebiliriz. Şimdi iceri başka bir satıcı girse ve 550 TL istiyorum dese fiyat 550 TL olur. Ama adamın elinde sadece 0.5 BTC olsun. Yarısını onun istediği fiyattan yarısını benim istediğim fiyattan alacağın icin senin alış fiyatın 575 TL olur. Bir de bu senaryoyu borsada pek cok alıcı ve satıcının bir araya geldiği duruma uyarla. Bitcoin fiyatı alış ve satış arasındaki denge noktasında oluşur.

- Sahi 1 BTC kac TL ediyor borsada?

- Bugun BTCTurk'te 610 TL

- Madenci cihazı diyorduk, konu konuyu actı daha gelemedik. Yok kriptografik fonksiyondu derken.

- Bunları oğrenmen senin yararına olur. Ozet fonksiyonunu bilmeden alacağın cihazları karşılaştıramazsın. Hangi altcoin hangi fonksiyonu kullanıyor bilmeden madenci olman mumkun değil ancak kazma olursun

Guncelleme : 13 Mart 2016

Bitcoin cuzdanı nedir?

- Aklıma birşey takıldı. Demiştin ya bitcoin sadece elektronik ortamda var olabilir, kağıt madeni şekilde olamaz diye...

- Evet, bitcoin kullanabilmek icin bir bitcoin cuzdanı sahibi olmalısın demiştim.

- Hah, diyelim butun bitcoinlerim telefonumdaki bitcoin cuzdamımda ve telefonum da bozuldu. Ne olur bu durumda? Butun servetim ucup gider mi?

- Şoyle duşun: Bir odev hazırlıyorsun. Kaybetmemek icin uzerinde haftalarca calıştığın dosyanın yedeğini alırsın değil mi?

- Yani cuzdanın yedeğini başka yere alabilir miyim?

- Alsan iyi olur.

- Madem yedeği alınabiliyor ben cuzdandaki 1 bitcoini kopyalaya kopyalaya uc, beş, onbeş yapabilirim değil mi?

- Tek akıllı sen miydin? Olmaz oyle şey. Kopyaladığın cuzdanda duran şey bitcoin değil. Bir bankada icinde altınlarını sakladığın kiralık kasan olduğunu farzet. Cuzdanda kasanın anahtarı duruyor. Anahtarının istediğin kadar kopyasını cıkart, kasadaki altın miktarı coğalmaz.

- Husrana uğradım.

- Kasa orneğini verdiğim iyi oldu. Buradan devam edelim. Diyelim ki hicbir ucret odemeden istediğin kadar kasa sahibi olabiliyorsun. Gercek kasalar icin bu mumkun değil ama bitcoin'de durum aynen boyle.

- Yani bitcoin hesabı actırmak icin ucret odemiyoruz, doğru bildim mi?

- Hala hesap actırmak mı diyorsun? Sen de haklısın aslında, bitcoin dunyasını gercek hayattan orneklerle anlattığımız icin her şeyin bire bir karşılığı var gibi geliyor ilk bakışta. Hesap actırmayı unut.

- Ama BTC borsasına kayıt olurken bizden bir suru bilgi istiyor. Bu hesap actırma sayılmaz mı?

- Borsada hesap acmak başka bir konu. Ona daha sonra geliriz. Bir bitcoin hesabın olması icin hesap acman gerekmez.

- Bitcoin adresimizi birinin bize verdiğini sanıyordum.

- Kimse vermiyor. Sen rastgele bir adresi alıp bu benim adresim diyorsun ve kullanıyorsun.

- Haydaaa! Rastgele adres mi alıyorum? Ya iki kişi aynı adresi alırsa karışmıyor mu?

- İki kişinin aynı adresi alma olasılığı yok. Yani var da cok cok cok kucuk bir olasılık. Uzaydaki tum atomların icinden aynı atoma denk gelmek gibi. Yok derken bilgisayarının gercekten rastgele sayı uretmede başarılı olduğunu da varsaydım.

- Başarısız olma ihtimali de var yani?

- Bilgisayarlar deterministik makineler olduğundan rastgele sayı secmede cok yetenekli değiller. Aynı girdiyi verdiğinde hep aynı cıktıyı uretirler. Bu yuzden bilgisayarın urettiği rastgele sayı aslında rastgele değil yaklaşık olarak rastgeledir. Eğer yazılımda bir hata varsa aynı rastgele sayı dizisini tekrar edebilirler. İşletim sistemi seviyesindeki bir hata yuzunden birkac sene once Android platformundaki cuzdanların aynı bitcoin adreslerini urettiğine şahit olduk. Neyse ki hatayı farkedip duzelttiler.

- Şimdi kullandığımız cuzdanlarda bu hata var mı?

- Hata cuzdanda değil Android işletim sistemindeydi zaten. Guncellemeyle duzeltildi merak etme. Boyle kritik hatalara ender rastlıyoruz, farkedildiğinde de hemen duzeltiliyor. Bitcoin'i guvenilir yapan şeylerden birisi acık kaynaklı olmasının yanında acığını bulmak icin uğraşan cok kişinin olması.

- Bu bir tezat değil mi? Pek cok bilgisayar korsanı kırmaya calışıyorsa daha kolay kırılmaz mı?

- En sağlam duğum herkesin cozmeye calışıp da cozemediği duğumdur.

Kaynak: bitcointalk