Sansarlar hakkında pek bilgi sahibi olmayabilirsiniz cunku ulkemizde bu canlılardan pek yok. Ancak kendileri binlerce yıl once ortaya cıkmış bir tur oldukları icin bugun dunyanın pek cok noktasında, farklı yoğunluklarda bulunmaktadırlar. Genel olarak yalnız yaşayan bu canlılar, doğum sırasında pek cok yavru doğurabilirler. Gelin sansarlar hakkındaki ilginc bilgilere bakalım ve bu canlıları biraz daha yakından tanımaya calışalım.
Sansarlar hakkındaki ilginc bilgiler: Dunyanın her yerinde sansarlarla karşılaşmak mumkun Binlerce yıl once ortaya cıkmış olan sansarların farklı turleri vardır Sansarlar kucuk ve hafif, bu nedenle de son derece cevik canlılardır Bazen meyve yeseler bile sansarların beslenme duzeninin buyuk bir bolumunu et oluşturur Sansarlar yalnız yaşayan canlılardır, bazı turlerin cok eşli olduğu gorulmuştur Karanlığı seven sansarların hareketli bir gece hayatı vardır Sansarların icinde bulundukları ekosisteme buyuk katkısı vardır ABD ’de ya da Orta Avrupa ’da yaşıyorsanız sigortanıza sansar hasarı maddesini ekletin Nokia markasının adı bir sansar turunden geliyor Sansanların kurkleri cok değerli ve maalesef sonları bu yuzden gelecek gibi gorunuyor
Dunyanın her yerinde sansarlarla karşılaşmak mumkun: Sansarların buyuk bolumu Kuzey Amerika ’da yaşamaktadır. Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa ve Asya ulkelerinin neredeyse hepsinde sansarlarla karşılaşmak mumkun. Bu canlılar coğu zaman taygalarda, iğne yapraklı ormanlarda ve yaprak doken ormanlarda yaşamaktadırlar. Bazen şehir yapılanmasına bağlı olarak, orneğin orman kıyısındaki kasabalarda, şehir hayatına girerek insanlarla karşılaşabilirler. Bulundukları coğrafyaya bağlı olarak fundalık ve cayırlık arazilerde de yaşayabilirler.
Binlerce yıl once ortaya cıkmış olan sansarların farklı turleri vardır: Birazdan boyutlarından bahsedeceğimiz sansarlar gibi kucuk canlıların yeni ortaya cıkmış bir canlı turu olduğunu duşunebilirsiniz. Ancak kendileri binlerce yıldır aramızdalar. Orneğin cam sansarı turunun milattan once 10.500 yılında yaşanmış son buzul cağında ortaya cıktığı duşunuluyor. Avrupa ’da yayılmalarının ise milattan once 4 binli yıllarda gercekleştiği tahmin ediliyor. Bu kadar uzun suredir bu kadar farklı bolgede yaşayan sansarların yaşadıkları coğrafyalara gore evrimleşmiş turleri şu şekilde;
Amerikan sansarı Newfoundland cam sansarı Sarı boğazlı sansarı Kayın sansarı Nilgiri sansarı Avrupa cam sansarı Japon sansarı
Sansarlar kucuk ve hafif, bu nedenle de son derece cevik canlılardır: Eğer daha once araştırma yapmadıysanız sansar denilince pek cok kişinin aklına panter boyutlarında bir canlı geliyor. Aslında sansarlar 35 - 43 cm arasında bir canlı turudur. Kuyrukları bazen 27 cm kadar uzayabilir. Ağırlıkları en fazla 2 kilogramdır. Uflesen ucacak gibi gorunen bu boyut ozellikleri sayesinde sansarlar son derece cevik hareketler yaparlar. Boylece hem avlarını kolayca yakalarlar hem de avcılarından kolayca kacmayı başarırlar. Yani olumsuz gibi gorunen bu durumu avantaja cevirmeyi bilirler.
Bazen meyve yeseler bile sansarların beslenme duzeninin buyuk bir bolumunu et oluşturur: Sansarların evrimsel surec sonunda bu kadar cevik canlılar haline gelmelerinin buyuk bir nedeni etcil olmalarıdır. Sinsice avına sokulan sansar, hızla uzerine atlar ve sağlam penceleriyle avını tutarak keskin dişleriyle işini bitirir. Sansarlar yaşadıkları bolgeye bağlı olarak sincapları, tarla farelerini, farklı fare turlerini, tavşanları ve balıkları avlarlar. Bazen bocek ve yumurta yedikleri de gorulmuştur. İlginc olan ara sıra meyve, coğunlukla cilek yemeleridir. O kadar et ustune iyi bir tatlı guzel gidiyor olsa gerek.
Sansarlar yalnız yaşayan canlılardır, bazı turlerin cok eşli olduğu gorulmuştur: Sansarlar, suru hayvanı değildirler. Hatta bir aileleri bile olmaz. Sansarlar yalnız hayvanlardır. Her yıl Temmuz, Ağustos aylarında yaşanan ciftleşme doneminde dişi ve erkek sansar bir araya gelir ve ciftleşir. 8 aylık gebelik sonunda kor ve tuysuz 2 ile 5 arasında yavru doğar. Sansarlar aile kurmadıkları icin cok eşli olarak yaşarlar. Turun hem erkek hem de dişi uyelerinin birden fazla partneri olduğu durumlar gorulmuştur.
Karanlığı seven sansarların hareketli bir gece hayatı vardır: Ozellikle cam sansarı turunun uyelerinin gece vaktinde, hatta Ay ’ın bile olmadığı karanlık gecelerde cok daha aktif oldukları gorulmuştur. Terk edilmiş kuş yuvalarında, sincap yuvalarında, kaya yarıklarında ve ağac kovuklarında yaşarlar. Kış aylarını atlatmak icin yer altına yuva yaparlar ya da hazır yapılmış bir yuvaya coreklenirler. Yuvayı sahiplenen sansar, av yoğunluğuna gore kendine bir menzil alanı belirler. Bu alanı anal ve abdominal koku bezlerinden salgıladığı sıvılarla işaretler.
Sansarların icinde bulundukları ekosisteme buyuk katkısı vardır: Tum canlılar gibi sansarlar da icinde bulundukları ekosistemin ayrılmaz bir parcası halindedirler. Hem av hem de avcı olarak bu sistemin devam etmesini sağlayan sansarların en buyuk katkısı, yedikleri meyvelerdir. Sansarlar, bir meyve yedikten sonra bir kısmını sindirir geri kalan kısmını dışkıyla bırakırlar. İşte bu dışkıyla etrafa yayılan meyvenin tohumları sayesinde bitki florası da gelişmiş olur.
ABD ’de ya da Orta Avrupa ’da yaşıyorsanız sigortanıza sansar hasarı maddesini ekletin: Sansarların yaşadıkları bolgenin şehir yapısına gore bazen insanlarla karşılaştıklarını soylemiştik. Amerika Birleşik Devletleri ’nde ve Orta Avrupa ’da yaşayanlar icin ise durum biraz daha karmaşık. Cunku bu bolgelerde sansarlar, yuva bulmak icin sık sık park edilmiş arabaların icine girerler ve tum doşemeyi paramparca ederek kendilerine bir yuva yaparlar. Bu ulkelerde yapılan araba sigortalarında sansar ve benzeri hayvanların verdiği hasara karşı ozel maddeler eklenmektedir. Aklınızda bulunsun.
Nokia markasının adı bir sansar turunden geliyor: Bir donemin efsane cep telefonu markası Nokia ’yı hepiniz bilirsiniz. Peki bu adın anlamı ne hic duşundunuz mu? 1865 yılında Finlandiya ’da kurulmuş olan Nokia markasının adı, bolgedeki Nokianvirta nehri uzerinde yaşayan bir sansar turunden geliyor. Neden bu adı aldığı ise kesin olarak bilinmiyor.
Sansanların kurkleri cok değerli ve maalesef sonları bu yuzden gelecek gibi gorunuyor: Dunya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği verilerine gore şu an icin sansarların soyunun tukenmesi gibi bir tehlike soz konusu değil. Ancak pek fazla doğal avcısı olmayan sansarların belası biziz. Sansarların habitatını yok etmemizin yanı sıra bu canlılar o kadar cok avlanıyorlar ki en buyuk kaybı bu yuzden veriyorlar. Sansar kurku tarih boyunca cok sevilmiştir cunku son derece kalın ve gucludur.
Kucucuk boyutlarına ve sevimli yuzlerine aldanmamanız gereken sansarlar hakkındaki ilginc bilgilerden bahsederek bu sıra dışı canlıları biraz daha yakından tanımaya calıştık. Sansarlar hakkındaki duşuncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.