Kohut, Kernberg ve Freud gibi bilim insanları, narsisizmin cocukluk cağı ebeveyn ilişkileriyle alakalı olduğunu varsaymıştı. Yani o donemdeki ihiyacların ya hic karşılanmadığını ya da eksik karşılandığından dolayı narsisizmin bir kişilik dağılması olarak ortaya cıktığını duşunuyorlardı. Onlar o donemde bunu duşunseler de yakın zamanda konu uzerinde yapılan ceşitli araştırmalar sonucunda bireyleri narsist olmaya iten tek bir faktorden soz edilemeyeceğini artık biliyoruz.
Bazı uzmanlar; narsisizmin, ailelerin oz guvenli cocuklar yetiştirelim derken cocukları gereksiz yere ovmesinden kaynaklandığını duşunuyorlar. Sosyal medya alanında calışan araştırmacılar isebu duruma gelinmesinin nedenini sosyal medyanın kişiye, kendini sergileyebileceği bir ortam sunması olarak goruyorlar. Fakat bu yazıda bu nedenlerden ziyade belki de bunların hepsine zemin hazırlayan bir neden uzerinde duracağız ki o da sağlıksız bireyselleşme cabasıdır.
Toplumsal kulturlerden bireyin on planda olduğu bireysel kulturlere yolculuğumuz... Araştırmacılara gore her şey Sanayi Devrimi'yle başladı. Tarım icin gerekli olan insan gucunun yerini makine gucu almaya başladı. Koy yaşamında iş bulamayan koyluler şehirlere goc edip fabrika işcisi olarak calıştılar. Bununla birlikte geniş aileler onemini kaybetti, birey on plana cıktı. Bireyin merkezde olduğu ve birey ile toplumun arasındaki dengenin bozulmadığı bu kultur Batı kulturu haline geldi.
Avrupa'da başlayan bu bireyselleşme, Amerika'ya da aynı şekilde yansıdı. Bireyselleşme kulturu bize nasıl ulaştı diye baktığımız zaman ise uzmanlar SSCB'nin dağılmasının bu noktada buyuk bir rol oynadığından bahsediyor. SSCB dağılıp Soğuk Savaş donemi sona erince sosyalizm dunya capında bir yenilgiye uğradı bununla beraber Batı uygarlığı meşrulaştı ve en ideal varılması gereken uygarlık olarak gozukmeye başlandı. Bilim ve teknolojideki gelişmelerin de katkılarıyla ulkeler; ekonomik, ekolojik, politik ve kulturel acıdan birbirlerine giderek yakınlaştılar. Bunlardan nasibini alan ulkelerden biri de Turkiye oldu.
Sağlıklı bir şekilde bireyselleşmediğimizde bencilleşip narsistleşme ihtimalimiz var. Peki bireyselleşmek kotu bir şey mi? Yapılan araştırmalara gore, sağlıklı yollardan olursa hayır. Sağlıksız yollardan olursa bireyi ozgurlukleri peşinde bencilliğe duşurur, narsistleştirir, birey ve toplum ilişkilerindeki dengeleri bozar.
Sağlıklı bireyselleşen bir birey nasıl olur, diye baktığımızda ise bu bireyin oz denetim mekanizmaları gelişmiştir. Bu birey, kendini gercekleştirmeye calışır; bu yolda oz guvenini zedeleyebilecek ic ve dış toplumsal baskılarla, bağımlılıklarla mucadele eder. Birey oz denetime, ozbilince ve toplumsal bilince sahip olmazsa bu sağlıksız bireyselleşme olur ve bu kişi başıboş şekilde sınırsız ozgurluğu ile kendine ve topluma zarar verir.
Bu belirtiler varsa muhtemelen siz de narsist bir bireysiniz: Narsisizmin belirtilerine baktığımız zaman ise narsist kişilerin buyukluk hezeyanları olduğunu goruyoruz. Yani ozel olduklarına inanırlar, herkesten daha guzel daha zeki olduklarını duşunurler ve hatta onlara gore bu yuzden kendilerine ozel davranılması gerekir. Etraflarındaki insanları kendi cıkarları icin kullandıkları olur.
Ortama kendilerinden daha guzel ve zeki biri girdiğinde kıskanclık hezeyanları tutar. Aynı şekilde kendilerinin de başkaları tarafından kıskanıldıklarını duşunurler. Onları dikkatleri uzerine cekmek icin atılmış yuksek sesli kahkahalarından tanıyabilirsiniz.
Not: Bu yazı kişilerin, kendileri ve toplum ile ilgili farkındalıklarını artırmak amacıyla yazılmıştır. Birine narsistik kişilik bozukluğu tanısını ancak ve ancak bir ruh sağlığı uzmanı yapabilir.
Kaynaklar: DergiPark, Psikoloji Arşiv