Balarısıyla gozlerinizi değiştirmek istermiydiniz? Duşunmek bile urpertici. Balarısına pekala yakışan ve onun butun ihtiyaclarına mukemmel şekilde cevap veren bir cift petek gozun insan yuzune vereceği şekil bir yana dursun,hayatımızdan kırmızı rengin cıkması dahi razı olabileceğimiz bir şey değildir. Gerci biz gozumuzu kendimiz secmedik. Hicbir canlı kendi gozunu kendisisecmedi.Ama varlıkların en şuurlusuve en bilgilisi bile, bir tercihle karşı karşıya bırakılsaydı kendisine verilmiş gozden daha uygununu bulamazdı. Yerde yuruyen denizde yuzen havada ucan hangi canlıya bakarsanız bakınvaroluş amacı ve hayat şartları acısından en uygun fonksiyonları en mukemmel şekilde yerine getiren bir bakışa sahip kılınmış olduğunu gorursunuz.Bir şahiningozu insan gozune oranla sekiz defa daha yuksek cozumleme gucune sahiptir.Cunku hedefi cok kucuktur ve cok uzaktadır. Baykuşun goruşu siyah beyazdır.,ama gecenin karanlığında goreceğini gorur. Karasineğin 4 bin mercekli petek gozu saniyenin 250 de birini ayrıt edecekkadar hassastır.Eğer bizim gozumuz aynı hassasiyete sahip olsaydı, Televizyonkarşısına oturduğumuz zaman peşpeşe gecen hareketsiz resimlerden başka bir şey goremezdik.Fakat bu duyarlılık bir sineğe daha biz elimizi kaldırmadankacma imkanı sağlar. Anablapidae familyasından dort gozlu balık suyun yuzeyinde yuzerken dort mercekli gozunun iki merceğiyle suyun altını diğer ikisiyle de suyun ustunu aynı anda ve aynı netlikte gorur. Ornekleri uzattıkca uzatabiliriz. Ne kadar uzatsak değişmeyecek bir gercekvar ortada. Her canlı icin en uygun goz kendi gozudur.İsterseniz balarısınıngozunu incelerken sorduğumuz soruları her canlı icin tek tek sorun: 1. Gozun bu şekilde yapılışı bir sonuca yonelikmidir? 2. Gozun o canlıya uygun şekilde duzenlenmesinde bir kusur goruluyormu? 3. O canlı icin bu gozden daha mukemmeli duşunulebilirmi? Hangi canlı turunu incelerseniz inceleeseniz,hangisinde bir kusur arasanızhangisi icin daha uygun bir cozum duşunmeye calışırsanız ulaşacağınız sonucderin bir hayranlıktan başka bir şey olmayacaktır. Eserin mukemmelliği kacınılmaz olarak arkasındaki fiilinde mukemmelliğinigosterir. Tablo guzelse guzel resmedilmiştir. Şarkı guzelse guzel bestelenmiştir.Kitap guzelse guzel yazılmıştır. Guzel ve mukemmel bir fiil ise kacınılmaz bir şekilde iradeli bir fiildir.Cunkugozu kapalı atışlar her defasıbda hedefi 12 den vurmaz hele hedefin neredeolduğu belli değilse! Bir canlı icin en uygun gozun hangisi olduğunu o canlının gozunu tanıyıncayakadar biz dahi bilemiyoruz. İhtimaller her defasında sonsuz, secim ise her defasındaen uygun noktadadır. Balarısının gozunde gozlediğimiz bu sonucu diğer canlıların gozlerinde de ayrıayrı gozlediğimize gore butun gozlerin birden iradeli fiillerle ortaya cıktığını kabuletmemiz icin hicbir sebep yoktur. Gozlemlerin aynı olamsı eserler arasındaki bir ortak noktaya dikkatimizicekmektedir: Nicin her seferinde en uygun secim kusursuz fiil ve mukemmel sonuc? ... Ve daha başka ortak noktalar; Mesela, nicin gozler her defasında cift olarak vardır?