Kişinin yuzunun bir tarafında , nadiren de iki tarafında olabilen, hareket kısıtlılığına yuz felci denir.
Ceşitleri var mı ?
Santral ( merkezi kaynaklı ) ve periferik ( yuz sinirinden kaynaklanan) diye iki ceşidi vardır.
Nedenleri nelerdir ?
Beyin-beyinsapında ; damar tıkanıklığı, kanama, tumor, anevrizma, plaklar , enfeksiyon
Kulakta : enfeksiyon, tumor, anevrizma, travma
Sistemik : enfeksiyon, Guillan Barre Sendromu (sinir koklerinde zedelenme yapan bir hastalık )
Yuz felci mevsimi var mıdır ?
Nasıl avcılarda tavşan, keklik mevsimi oluyorsa yuz felcinde de resmileşmemiş bir mevsimsel duyarlılık vardır. Genelde mevsim gecişlerinde , yani sonbahar-ilkbahar donemlerinde daha cok gormekteyiz. Bu aylarda olası enfeksiyon yuksekliği, ani sıcaklık farklılıklarının olması periferik kokenli yuz felcini kolaylaştırmaktadır.
Belirtileri nelerdir ?
Gozunu yummada, kaşını kaldırmada, dişlerini gosterme sırasında felcli taraftakil kaslar hareketi ya hic yapamaz ya da kısmen yapar. Yani yuz felcli kişi gulduğunde felcli tarafta ağzı cekmediği icin sağlam taraf cekilir, bu da bazen toplumda ters tarafın felc olduğu şeklinde bir yanlış algıya neden olabilir.
Tanısı nasıl konur ?
Direk bakıyla zaten tanısı konan yuz felcinde hastaya gozunu yumması, dişlerini gosterecek şekilde sırıtması istenir. Hareket etmeyen ya da az hareket eden taraf yuz felci olan taraftır. Bu tanı koyulduktan sonra hastada sebebe yonelik araştırmalar yapılır. Kan tahlilleri, beyin filmi, bazen EMG cekimi yaptırılır. Genelde en sık karşılaştığımız sebep kulak arkası enfeksiyonu (mastoidit), kulak enfeksiyonu (otit) ve viral sebeplerdir. Coğu hasta yuz felci oncesinde veya başlangıcında kulak arkasında veya kulak cevresinde bir ağrının olduğundan bahseder. Bu durum genelde bu bolgelerden kaynaklanan bir enfeksiyonu duşundurur.
Tedavisi nasıl olur ?
Tum yuz felclerinde, ister santral ister periferik olsun en etkili tedavi steroid zemininde ilave olarak sebebe yonelik ilaclardır. Viral enfeksiyon duşunulenlere antiviral ilaclar, bakteriyel enfeksiyon duşunulenlere ise antibiyotikler ilave edilir. Sinir telinin iyileşmesini hızlandırmak icin vitamin kompleksleri, kan akışkanlığını artırıcı ilaclar eklenebilir. Tabii bunların hepsi periferik sinir zedelenmelerinde kullanılır yoksa beyindeki bir damar tıkanıklığına veya MS ( Multipl Skleroz) , Guillan Barre Sendromu ya da tumore bağlı yuz felcinde tedavi temel hastalığa yonelik olacaktır. İlacları alan tum hastalarımıza kulak ve kulak arkasını soğuktan-terden korumaları onerilir. Standardize olmuş yuz felci egzersizleri kendilerine verilerek duzenli yapmaları sağlanır.
15. gunden sonra hastalarda yuze kucuk dozlu elektrikli akupunktur uygulaması diye ozetlenebilecek TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation = Ciltuzerinden Elektrikli Sinir Uyarımı ) uygulamaları piyasada ucuza bulabileceği aletlerle sağlanmaktadır. Zamanı olanlar fizik tedavi kliniklerinde egzersizleri, masajı ve TENS uygulamalarını personel eşliğinde yapabilirler. Gozunu tam kapatamayanlarda enfeksiyondan ve tahrişlerden korumak amacıyla 2 saate bir goz bandajı uygulaması , koruyucu damlalar faydalı olacaktır.
Ne kadar surede iyileşme olur ? İyileşme olmazsa ne yapılabilir ?
Genelde periferik yuz felcleri en fazla 6 ay icerisinde iyileşir. Hastanın olayın erken doneminde başvurması , yaşı ve genel klinik durumunun iyileşme uzerine cok belirleyici ozellikleri vardır. Cocuklarda ve genclerde 2 haftada bile tam duzelen hastalar olduğu gibi yaşlılarda veya genel durumunu etkileyen hastalıkları olanlarda aylar sonrasında bile cok hafif iyileşme sureci gorulebilmektedir.
EMG sonrasında iyileşmenin olmayacağı kanaati getirilen hastalara bazen KBB tarafından kulak arkasından siniri rahatlatmak amacıyla operasyon yapılabilmektedir. Yuz sinirinin aşırı harabiyete uğradığı tesbit edilen durumlarda mikrocerahi yoluyla sinir-kas nakli operasyonları yapılabilmektedir.
Yuz felcim iyileşti ama yemek yerken gozumden niye timsahlar gibi yaş geliyor ?
Bazen yuz sinirinde zedelenen sinir liflerinden bir kısmı yanlış yerlere gidebilir. Bunun en meşhuru tukruk bezlerinize gelmesi gereken liflerin yuz felcinin iyileşme sureci sırasında yanlışlıkla gozyaşı bezlerine gitmesidir. Maalesef bu durum kalıcı olup ancak cerrahi mudahaleyle duzeltilebilir.
Yuzfelcsiz gulucuklerle dolu sağlıklı gunler dilerim.

[h=2]Eskişehir Noroloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]