Kan basıncı yani tansiyon, kalbin pompa hareketiyle vucuda gonderdiği kanın damar duvarlarında yaptığı basıncın olcumudur. Hipertansiyon ise damar duvarlarındaki kanın oluşturduğu bu basıncın devamlı olarak yuksek olmasıdır. Yuksek tansiyon sıklıkla uzun sure hic belirti vermeden vucutta onemli hasarlara yol acabilir.
Risk grubundakiler onlem almalı
Ailesinde yuksek tansiyon olanlar ( Genetik yatkınlık)
Kalp damar hastalığı olanlar
Diyabet yani şeker hastalığı olanlar
Hamileler
İleri yaştaki bireyler
Fazla kilosu olanlar
Hareketsiz kişiler
Cok fazla alkol tuketenler
Yağlı ve tuzlu besinleri sık tuketenler
Diyette yetersiz potasyum, kalsiyum, magnezyum ve protein alanlar
Sigara icenler
Uyku apne sendromu olanlar
Bobrek hastaları
Doğum kontrol hapları, bazı ağrı kesiciler, steroidler, bazı zayıflama haplarını ve psikiyatrik ilacları kullanan bireyler
Bazı endokrinolojik hastalığı olanlar ( Tiroit, paratiroit, bobrek ustu bezi, hipofiz hastalıkları vs.)
Yuksek tansiyon bu hastalıkları beraberinde getirebilir
Hipertansiyonun hasar oluşturduğu başlıca hedef organlar kalp, beyin, gozler, bobrekler ve atardamarlardır. Hedef organlarda hipertansiyona yanıt olarak oncelikle bazı savunma ve dengeleme mekanizmaları başlar ancak bu surecte tansiyon tedavi edilmeyip, yuksek kalmaya devam ederse geri donuşumsuz kalıcı hasralar oluşur. Bu dengeleme mekanizmalarının organlar uzerindeki ilk etkileri organ fonksiyonları henuz bozulmadan ceşitli testlerle saptanabilir.
1. Kalp yetersizliği: Hipertansiyonda yuksek basıncına karşı calışmak kalbin iş yukunu artırır. Buyuk coğunluğu kastan oluşan kalp, bu iş yukunu karşılayabilmek icin kalınlaşır. Artan bu kas kitlesi kalbin oncelikle gevşeme fonksiyonunu bozar. Bu donemde tedavi edilmezse zamanla kalbin kasılma fonksiyonu da bozulmaya başlar. Bu şekilde zamanla diyastolik (gevşeme) fonksiyon bozukluğuna sistolik (kasılma ) fonksiyon bozukluğu eklenir.
2. Kalp krizi: Hipertansiyon hem koroner ateroskleroz yani damar sertliği gelişimini hızlandırır hem de artan kas dokusu koroner dolaşımda değişikliklere yol acar. Koroner damarlarda direnc artar ve rezerv azalır. Butun bu nedenlere bağlı olarak hipertansiyonu olan kişilerde kalbin beslenmesi bozulabilir. Kalp kasında kalınlaşma olan bir hasta kalp krizi gecirirse krizin ilerleme hızı daha fazladır. Hasta kriz gecirirken antihipertansif tedavi alıyorsa bu değişiklikler onlenebilir. Yine bu hastalarda iskemiye yanıt olarak daha fazla ritim bozukluğu ve ani olum gorulebilir.
3. Aort anevrizması: Aortun bir veya daha fazla kısmında meydana gelen lokal genişlemelere anevrizma denir. Abdominal yani karın bolgesi aort anevrizmasına torasik yani goğus bolgesi aort anevrizmasından daha sık rastlanır. Hastaların coğunda herhangi bir şikayet yoktur ancak bazen bel, karın ve sırt ağrıları bulunabilir. Hipertansiyon anevrizma gelişimi icin bilinen en onemli risk faktorudur. Aort anevrizmasının onlenmesi icin yuksek tansiyonun kontrol altına alınması onemlidir.
4. İnme: İnme gecirme riski, hipertansiyonu olanlarda, olmayanlara gore 4-5 kat daha fazladır. Hipertansiyon hem beyine kan sağlayan damarın daralması veya tıkanması ile oluşan iskemik inmenin hem de beyin damarlarının icinde zayıf noktalar ve anevrizmalar oluşturup bunların yırtılması sonucunda kanama olması ile gorulen hemorajik inmenin en onemli risk faktorudur. Onemi gorulme sıklığının cok sık olmasının yanında uygun tedavi ile oluşturduğu riskin belirgin derecede azaltılabiliyor olmasından kaynaklanır.
5. Bobrek yetersizliği: Hipertansiyon damarları etkileyen bir hastalık olduğu icin kalp ve beyin gibi bobrekleri de hedef organ olarak secmektedir. Kan basıncı ne kadar yuksekse bobrek yetersizliği gelişme riski o kadar artar. Hipertansiyon bobrek hasarının hem nedeni hem de sonucudur. Kronik bobrek hastalığı sekonder yani farklı sebeplere bağlı olarak gelişen ikinci hipertansiyonun en sık nedenidir. Bazı bobrek hastalıklarında ilk bulgu yuksek tansiyon olmaktadır.
6. Gorme bozuklukları: Yuksek tansiyon gozun retina denilen tabakasında damar sertliği, kanama ve hasara yol acabilir. Retina değişikliklerinin izlenmesinin hipertansiyona bağlı kucuk damar hasarının doğrudan değerlendirilmesinin en onemli yolu olması nedeniyle hipertansiyonlu her hastada hem tanı hem de takip acısından onemlidir. Bir başka onemi de risk belirleyici olmasıdır.
Yuksek tansiyon hastalarına oneriler
Eğer tansiyon değerlerini yuksek olcuyorsanız ya da yuksek tansiyon tanısı aldıysanız sonuclarınızı ve yapılması gerekenleri konuşmak icin doktora başvurun.
Evde tansiyon değerlerinizi tavsiye edilen şekilde olcun.
Hangi evrede olursa olsun yaşam tarzı değişikliği yapmayı ihmal etmeyin.
Az yağlı ve az tuzlu sağlıklı yiyecekler tuketin.
İdeal vucut ağırlığınızı koruyun.
Fiziksel olarak hareketli yaşayın.
Sigarayı bırakın, alkolden uzak durun.
Stresi mumkun olduğunca azaltın.
Doktorun uygulamaya başladığı tedaviyi aksatmayın ve kan basıncınızı duzenli takip edin.


[h=2]İstanbul Kardiyolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]