Kan basıncı, kanın atardamar duvarlarınıza ne kadar sert itildiğinin olcusudur. Kan basıncının gun icinde yukselmesi ve duşmesi normaldir, fakat surekli yuksekse kan basıncınız yuksek, yani yuksek tansiyonunuz var demektir. Yuksek tansiyonla yuksek kan basıncı aynı anlama gelir.
Kan basıncı, kanın atardamar duvarlarınıza ne kadar sert itildiğinin olcusudur. Kan basıncının gun icinde yukselmesi ve duşmesi normaldir, fakat surekli yuksekse kan basıncınız yuksek, yani yuksek tansiyonunuz var demektir. Yuksek tansiyonla yuksek kan basıncı aynı anlama gelir.
Kan basıncı yuksekse kan damarlarına, kalbe ve bobreklere zarar vermeye başlar. Bu, kalp krizine, felce ve başka sorunlara yol acabilir. Yuksek tansiyona “sessiz katil” denmiştir, cunku genellikle hasara neden olmasına rağmen herhangi bir belirtiye yol acmaz.
Kan basıncınız iki rakamdan oluşur: sistolik (buyuk tansiyon) ve diyastolik (kucuk tansiyon). Buyuk tansiyonu 120 ve kucuk tansiyonu 80 olan bir insanın kan basıncına 120/80 (veya kısaca 12/8) denir.
Buyuk tansiyon rakamı kan pompalarken kanın ne kadar sert itildiğini gosterir.
Kucuk tansiyon rakamı kalp gevşeme halinde kanla doluyken kanın ne kadar sert itildiğini gosterir.
Yetişkinlerin kan basıncı 120/80 olmalıdır. Yuksek tansiyon 140/90 veya daha yukseğidir. Bircok insan bu ikisi arasında bir yerdedir ve buna yuksek tansiyon riski nedir. Yuksek tansiyon riski kan basıncını aşağı cekmek ve yuksek tansiyon gelişimini onlemek veya geciktirmek icin hayat tarzında değişiklikler gerektirir.
Belirtileri
Yuksek tansiyon genelde belirti gostermez. Bircok insan başka bir sebeple doktora gidene kadar yuksek tansiyon hastası olduğunu bilmez.
Tedavi edilmezse yuksek tansiyon kalbe, beyne, bobreklere ve gozlere hasar verebilir. Bu hasar koroner kalp hastalığı, felc ve bobrek yetmezliği gibi sorunlara yol acabilir.
Cok yuksek tansiyon baş ağrısına, gorme sorunlarına, bulantı ve kusmaya neden olabilir. Bu belirtilere ayrıca habis yuksek tansiyon denilen tansiyonun cok yuksek olması da yol acabilir. Bu durum yuksek tansiyon krizi diye de adlandırılır ve acil tıbbi mudahale gerektirir.
Sebepleri
Bircok vakada doktorlar kesin sebep şudur diyemezler. Fakat bircok şeyin yuksek tansiyonu azdırdığı biliniyor, mesela cok aşırı kilolu olmak, fazla alkol icmek, ailede yuksek tansiyon hastalığının olması, cok fazla tuz yemek ve yaşlanmak.
Hareketli bir insan değilseniz de kan basıncınız yukselebilir. Yeterli potasyum, kalsiyum almıyorsanız veya insulin direnci denilen hastalığınız varsa da tansiyonunuz yukselebilir.
Testleri
Bircok insan yuksek tansiyon hastası olduğunu doktora yaptıkları normal ziyaretler sırasında oğrenmektedir. Doktorunuzun yuksek tansiyon hastası olduğunuzu soyleyebilmesi icin uc veya daha fazla kez tansiyonunuzu 140/90 olcmuş olması gerekir. Genellikle 1 ila 2 hafta arayla olculur.
Doktorun muayenehanesindeki olcume guvenmemek icin bir sebebiniz varsa tansiyonunuzu evde kendi başınıza da olcebilirsiniz. Cunku beyaz uniforma yuksek tansiyonu denilen, yani doktorun muayenehanesinde bulunma yuzunden yukselen bir tansiyonunuz da olabilir. Toplantılara katılmak gibi rutin faaliyetler bile tansiyonunuzu yukseltebilir. Aynı şekilde işe giderken karşılaştığınız sıkıntılar ve sigara icmek de tansiyonunuzu yukseltebilir.
Tedavisi
Tedavi, tansiyonunuzun ne kadar yuksek olduğuna, diyabet gibi başka sağlık sorunlarınız olup olmadığına ve herhangi bir organınızın hali hazırda hasar gorup gormediğine bağlı değişir. Doktorunuz sizde başka hastalık, ozellikle kalp hastalığını meydana gelme riskinin ne kadar yuksek olduğunu değerlendirecektir.
Hayat tarzınızda sağlıklı değişimler yaparak kan basıncınızı duşurebilirsiniz. Eğer bu hayat tarzı değişiklikleri işe yaramazsa, hap kullanmanız gerekebilir. Her iki secenekte de yuksek tansiyonunuzu hayat boyu kontrol altında tutmanız gerekir.
Yuksek tansiyonunuz varsa, doktorunuz buyuk ihtimalle hayat tarzınızda değişiklikler onerecektir. Bu oneriler fazla kilolarınızdan kurtulma, egzersiz yapma, alkolu sınırlandırma, tuzu azaltma, sigarayı bırakma ve daha fazla meyve, sebze, tam tahıl ve az yağlı sut urunleri iceren yağ bakımından duşuk bir beslenme takip etmek yonunde olabilir.
Herhangi bir organınızın hasar gormesi veya kalp rahatsızlığı gibi başka bir risk etkeni yoksa doktorunuz, hayat tarzı değişimlerine ilaveten ilac almanızı tavsiye edebilir.
Eğer yuksek tansiyonunuz varsa, bazı organlarınız zarar gormuşse ve kalp rahatsızlıkları gibi başka risk faktorleri soz konusuysa onemli hayat tarzı değişimlerine ek olarak ceşitli ilac kombinasyonlarını denemeniz gerekebilir.
Bircok insan yuksek tansiyon icinden birden cok hap kullanır. En az yan etkiyi yaratan doğru ilacı veya ilac kombinasyonunu bulmak icin doktorunuzla bir arada calışın.
Belirtileriniz yokken ilacları almayı hatırlamak zor olabilir. Fakat ilaclarınızı almazsanız tansiyonunuz tekrar yukselecektir. Hap alma planınızı mumkun olduğunca basit hale getirin. Hapınızı belli bir şeyi yaparken, orneğin yemeğinizi yerken veya yatmaya hazırlanırken almayı planlayın.
Yaşam Tarzı
Yuksek tansiyon sorununu onlemek icin yapabileceğiniz hayat tarzı değişiklikleri şunları icerir:
Sağlıklı bir kiloda kalın ve fazla kilolarınızı atın.
Daha az tuz ve tuzlu yiyecek tuketin.
Duzenli olarak egzersiz yapın.
İckiyi daha olculu icin. Erkekler icin ickiyi gunde 2 ickiyle, kadınlar icin 1 ickiyle sınırlayın.
Yuksek tansiyonu durdurmak icin onerilen beslenmeyi takip edin. Bu beslenme meyve, sebze, az yağlı sut urunleri bakımından zengin, yağı az bir beslenmedir.

[h=2]Antalya Kalp Damar Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]