Obezite; tum dunyada ve ulkemizde sağlık problemi haline gelmiştir. Toplumda beden ağırlığını sağlıklı yaşamın gerektirdiği duzeyde tutmak icin acil gereksinimlere ihtiyac vardır. Bu nedenle hızlı kilo verme amaclı enerjisi korunarak protein değeri yuksek tutulan diyetler gundemdeki yerini almıştır.
? Tek oğunde alınan makrobesin oğeleri(protein, karbonhidrat, yağ) ele alındığında, protein ile karbonhidratlar veya yağlar karşılaştırıldığında yemek sonrasında proteinlerin iştahı azalttığı gorulmuştur. Uzun vadeli bir calışmada, orta duzeyde protein diyeti; 12ay sonra belirgin kilo kaybı ve gelişmiş vucut komposizyonun surdurulmesinde daha başarılı olmuştur.
? Bir calışmada randomize kontrollu 15 calışmanın sonucları birarada incelendiğinde, bunların yedisinin sonuclarına gore diyette proteinden gelen enerjinin artmasıyla ağırlık kaybı artmıştır.
? Başka bir calışmada; şişman bireylerin bir bolumune yuksek proteinli(%22 protein), duşuk proteinli(%16 protein), duşuk yağlı diyet onerilerek 6 ay sureyle izlem yapılmıştır. Yuksek proteinli diyette ağırlık kaybı 5,8kg iken duşuk proteinli diyetteki ağırlık kaybı 1,9kg olmuştur.
? Benzer bir başka calışmada; şişman bireyler yuksek proteinli (%25 protein) ya da duşuk proteinli(%12 protein) diyet programına alınmıştır. 6 aylık uygulama sonunda yuksek proteinli diyet alanlarda kilo kaybı 8,8kg iken duşuk proteinli diyet alanlarda 7,6ve 4,3 kg olmuştur.
? Enerjinin, %23'u ya da %17'si proteinden gelen diyetin zayıflamaya etkisinin araştırıldığı calışmada 6 ay sonunda ağırlık kaybı yuksek proteinli diyette 8,5kg iken, duşuk proteinli diyette 3,9kg olmuştur.
? Bazı araştırma verileri yuksek proteinli diyetin besin alımın azalması ve termojenesizin(Vucut ısısını sağlamak icin yağların yakılması) artmasıyla ilintili olduğunu işaretlemektedir.

Termojenesizin artması sebebi ise; diyetle alınan protein bedende depolanmaz, sindirim sonucu aminoasitlerden peptit bağı oluşarak protein sentezlenmek icin kullanılır. Aminoasitlerden peptid bağı oluşarak protein sentezlenmesi enerji harcamasını gerektirir.(1peptit bağı 4ATP harcamasına sebep olur).

? Diyette protein alımının artışı Glisemik indeks (Karbonhidratların sindirimi sonucu emilip kana karışma surecidir.) ve glisemik yuku( bir yiyeceğin bir porsiyondaki gercek karbonhidrat miktarı) azaltır. GY duşuk diyetin tokluk oluşturacağından besin alımı azalır.
Yuksek protein ve duşuk enerjili diyetlerin etkileri;
? Termogenezis,insulin duyarlılığının ve tokluğu artırır. Bu etkiler dallı zincirli amino asitlerle ilşkili olduğu duşunulmektedir. Dallı zincirli amino asitlerden losin, hucre ici yollara da amino asid oksidasyonunu duzenlemekte ve glikoneojenez oluşumun sinyallerini vermektedir.
? Ekolojik calışmalarda koroner kalp hastalığı ile hayvansal protein arasında pozitif, bitkisel protein arasında ise negatif sonuc gozlenmiştir. Ancak hayvansal protein alımının artmasıyla genelde diyetin doymuş yağ asitleri iceriği yukselmektedir. Doymuş yağ asitleri kolesterol miktarının artırır.
? Whey proteindeki (Peynir altı suyu proteini) dallı zincirli aa yapısıyla; yağ dokusu kaybı, tokluk artırma potansiyeli nedeniyle beslenmeye katılabilir. Whey proteinleri kilo kaybına yardımcı oluyor. Literaturlere gore yağsız kas dokusunu artırabilir.
? Proteini yuksek diyetlerde CHO kısıtlaması olacağından halsizlik bulantı ve dehidrasyon gozlenir. Duşuk karbonhidrat iceren diyetlerin metabolik sonucları; diyabet kalp hastalığı, dislipidemi ve hipertansiyonu olan bireylerde ağır seyrettiği, sağlıklı bireyde ise ketosize neden olup, kanda urik asit duzeyini anlamlı yukselttiği gorulmektedir.
? Diyetle alınan protein miktarı normalden %30 daha fazla olan kişilerdeki kan basıncının, diyetlerindeki protein miktarı normalden %30 daha az olanlara gore 3/1,5mmHg daha duşuk olduğunu bildiren calışmalar vardır.
Sonuc olarak;
? Kas, karbonhidratları harcayarak enerjiyi tuketir. Karbonhidratların duşmesiyle kaslarda yorgunluk, halsizlik oluşur. Kaslar karbonhidratları kullanamdığı icin kaslarda zayıflama gorulur.
? Beyin enerji yakıtı olarak karbonhidratları kullanmaktadır. Karbonhidratların gereğinden fazla kısıtlanmasıyla vucut dengesi bozulmaktadır.
? Protein artmasıyla lif alımı azalmaktadır. Buda beraberinde barsak problemlerini getirebilir.
? Aşırı et tuketimiyle sebzelerden ve tahıllardan alınması gereken vitaminlerde yetersizlik gorulduğu icin viamin eksikliği gozlenebilir.
? Aşırı derecede hayvansal urun tuketimiyle yağ, protein, fosfor, Avitaminde artış gozlenmektedir. Buda bobrek fonksiyonlarını tehdit etmektedir.
? Bireye katı kurallarla diyet uygulanması bireyin belli gıdalardan soğumasına sebep olmaktadır. Hayatının belli donemi o gıdaları aşırı aldıktan sonra bir donem hic almamasıyla vucudunda vitamin ve mineral eksiklikleri gozlenmektedir
? Zayıflamak icin ve kilo kontrolunu sağlamak icin bireyin alışkanlıklarını değiştirmesi gerekmektedir. Bu tur diyetlerle kilo vermek mumkun fakat boyle yaşamak imkansızdır.
? Bu tur diyetler kilo verdirebilir fakat hem ruhsal hem fiziksel yonden bu diyetlerin uygulanması doğru değildir. Diyet kişiye ozgudur ve tek tip diyet herkese sunulamaz.

[h=2]Manisa Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]