Yutma fonksiyonu esnasında oral bolgede bircok problem ile karşılaşılabilir. Bu problemler şu şekilde sıralanabilir:
Yapısal problemler: Acık ağız, acık ısırık, yüksek damak, yarık damak, diş sürümü yetersizliği gibi yapısal problemler oral fazı etkileyen bozukluklardır.
Dudak kapamada yetersizlik: Besini ağızda tutamama ile sonuclanır.
Dudak ve yanak kas gerilim ve tonusunda azalma: Dudak ve yanak kas tonusunda azalma ile ağız ici boşluklarda besin parcaları birikir ve kalıntı problemi ile karşılaşılır.
Dilin yukarı doğru hareketi ve kuvvetinde azalma: Dil damak arası temas yetersizliğine sebep olur, besinin arkaya iletiminde problem oluşur. Dil ve damakta besin kalıntısı meydana gelir.
Dil hareket acıklığında ve koordinasyonunda azalma: Besinin lokma haline getirilip arkaya iletilmesinde problem oluşur. Boylece besini oral kavitede taşıma ve yutmayı tetiklemede sorun yaşanır. Ağız tabanında kalıntı oluşur. Bu periyod esnasında yumuşak damak yukarı hareketi ile yutma başlamadan once yutak bolgesine besin kacışı onlenir. Eğer bu esnada da problem var ise yutmaya hazır olmayan besin erkenden yutak bolgesine girer ve yutma oncesi havayoluna besin kacışı riski oluşur.
Dil itme refleksi: Besinin ağız icinde tutulmasında zorluk yaşanır ve besin dilin on arka hareketi ile ağız dışına itilir.
Azalmış oral farkındalık: Oral fazın başlatılmasında gecikme ve besin kontrolünde probleme yol acar.
Dilde skar varlığı: Skar olan bolgede besin birikmesine yol acar. Kalıntı sebepli artan caba ile oluşan oluk artar ve kalıntı miktarı artar.
Kesikli yutma: Kesikli yutma verilen besin miktarı fazla ise (20-30 ml) normaldir. Fakat kişi tek lokmada yutacağı miktarı bolerek yutmaya yonlenebilir. Bu yutmada korkuyu işaret eder.
Oral geciş süresinde problem: Normal geciş süresi 1-1.5 sn civarındadır. Besin yoğunluğu artarsa biraz artabilir. Anormal oral faz geciş süresi artışı oral faz bozukluğuna işaret eder.
Drooling: Salyanın kontrolsüz olarak ağızdan dudaklar, cene, boyun ve kıyafetlere akmasıdır. Zayıf oral farkındalık, zayıf dudak ve baş kontrolü, dil itme refleksi varlığı, yutma frekansında azalma, kognitif bozukluklar, kullanılan ilaclar gibi bircok faktor bu problemi tetiklemektedir.
Oral faz problemlerine yaklaşımda onemli olan tüm rehabilitasyon yaklaşımlarında olduğu gibi probleme karar vermektir. Problem saptandığı zaman uygun olan rehabilitasyon yaklaşımları secilerek tedaviye başlanır. Hasta ve problem odaklı yaklaşım tercih edilmelidir. Yutma rehabilitasyonunda unutulmaması gereken diğer nokta tüm yutma fazların birbirinin devamı olduğu ve birbirleri ile koordinasyon icinde calıştıklarıdır. Herhangi bir fazda meydana gelen bir bozukluk diğer bir fazı etkileyebileceği gibi, bozukluğun temelinde diğer fazlarda meydana gelen problemler de yatabilir. Bu bakış acısı ile yutma olayını bir bütün olarak incelemek gerektiği de bilinmelidir.

[h=2]Ankara Fizyoterapist uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]