Yumurtalık Kistleri (over kisti) Yumurtalık kisti nedir? Yumurtalığın icinde, ici sıvı dolu keselerdir. Yumurtalıklar kadın ureme sisteminin bir parcası olup sağda ve solda birer adet olmak uzere iki tanedirler. Kadınlık hormonları olan estrojen ve progesteronu salgılarlar ve yumurta uretirler.
Şekil 1 RAHİM ve YUMURTALIK (OVER) Nasıl oluşurlar? Yumurtalık kistleri (over kistleri) sık gorulurler ve 1- fonksiyonel ve 2-anormal olmak uzere iki tipte karşımıza cıkarlar. Fonksiyonel kistler oldukca sık gorulur ve normal yumurtalık fonksiyonlarında oluşan bir aksaklıktan kaynaklanırlar. Follikul kistleri ve korpus luteum kistleri bu gruptadır. Follikul kisti: yumurtalıkta yumurtanın gelişmesi surecinde icinde buyuduğu follikulun catlamaması ve buyumeye devam etmesi ile oluşur.
Şekil 2 FOLLUKUL KİSTİ Korpus luteum kisti: yumurtlama gercekleştikten sonra oluşan korpus luteum adı verilen hormon salgılayan oluşumun icine kanama olması ve sıvı birikmesi ile oluşur Şekil 3 KORPUS LUTEUM KİSTİ Fonksiyonel kistler menopozdan sonra oluşmazlar. Anormal kistler: normal dışı hucre coğalması soz konusudur. %95 vakanın kanser ile alakası yoktur, ancak %5 kadar vaka kanserle ilişkilidir. En sık gorulen turu dermoid kisttir. Bu kistin ici yağlı bir madde ile doludur ve sac, kemik, kıkırdak ve sinir dokusu gibi dokuları da icerir. Kist adenomlar: yumurtalığın yuzeyindeki hucrelerden gelişirler. Genellikle iyi huyludurlar, bazen cok fazla buyuyerek ağrıya neden olabilirler. Endometrioma: endometrium adı verilen rahmin ic tabakasının rahim dışında buyumesi sonucu oluşurlar. Bu kistlerin dokusu kadındaki hormonal değişikliklere cevap verir ve her ay kist icine kanar. Boylece bu kistler aydan aya giderek buyurler. İcindeki kanın beklemesi sonucu bu kan giderek koyu kıvamlı bir hale gelir. Bu tip kistlere cikolata kisti de denilir. Bu tip kistler ozellikle adet doneminde ve cinsel ilişki sırasında ağrı yapabilirler.
Şekil 4 CİKOLATA KİSTİ BELİRTİLER: Coğu yumurtalık kisti, kucuktur ve belirti vermez. Bunlar zaman icinde genellikle kaybolup giderler. Bazı kistler ise kistin patlaması, kist icine kanama olması veya kistin sapı etrafına donmesi ( torsiyon) sonucu dolaşımı bozulduğu icin belirti verebilir. Karın boşluğunda hissedilen keskin veya kunt bir ağrı oluşturabilirler veya cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilirler. Bazı kistler kanser nedeni ile oluşabilir. Genc kadınlarda kanser riski oldukca az iken yaşla birlikte bu risk giderek artar. Yumurtalık kanseri erken aşamalarda hic belirti vermezken bazı muphem uyarı işaretleri oluşabilir. Bunlar aşağıda sıralanmıştır • Karında buyume • İnatcı mide yanmaları ve bulantı • İştah azalması • Kabızlık • Gaz • İdrara sık cıkma TEŞHİS Yumurtalık kistleri sıklıkla rutin kadın doğum muayenesi sırasında teşhis edilirler. Boyle bir kist tespit edildiğinde doktorunuz ilave bir takım testler yaparak tedavinizi planlayacaktır. Ultrason: ses dalgalarından faydalanarak elde edilen goruntulerle durumunuz değerlendirilir. Laparoskopi: ışıklı bir aletle karın boşluğuna girilerek gozlem yapılır. Aynı metot kullanılarak kistinizin tedavisi de yapılabilir. Kan testleri: “tumor marker” ı denilen ayraclara bakılarak kistin tabiatı hakkında yorum yapılmaya calışılır.
TEDAVİ Kistiniz herhangi bir belirti vermiyorsa doktorunuz birkac ay surecek bir takip programı onerebilir, coğu fonksiyonel kist bu surecte kendiliğinden kaybolacaktır. Eğer kist sizde birtakım sıkıntılar yaratıyorsa veya buyuk ise, doktorunuz cerrahi girişim onerebilir. Yapılacak cerrahi girişimin tipi ve buyukluğu bazı faktorlere gore değişiklik gosterir. • Kistin buyukluğu ve tipi • Sizin yaşınız • Belirtiler • Cocuk isteyip istememeniz cerrahi girişimin şeklini belirlemede birer faktordur. Bazı durumlarda yumurtalığa bir zarar vermeden sadece kist alınabilir ( kistektomi) bazı durumlarda ise kist ile birlikte bir veya iki yumurtalığınızın alınması gerekebilir. Doktorunuz ameliyata girip karın icini gormeden ne tip bir ameliyat yapacağını size tam olarak soyleyemez. Netice olarak: Yumurtalık kistleri ureme cağındaki kadınlarda sık gorulurler. Coğu kist zararsızdır ve kendiliğinden kaybolur, fakat doktorunuz bu kistleri takip ederek kistlerin buyumediğinden ve kendiliğinden kaybolduklarından emin olmak isteyecektir. Sizde de yumurtalık kisti varsa, endişelerinizin olması doğaldır. Endişelerinizi doktorunuzla paylaşınız ve size onerilen takip veya tedavi protokolune uyunuz.

[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]